4. Sut mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi trawsnewidiad canol trefi yng Nghanol De Cymru? OQ57335

Diolch am y cwestiwn.

Mae ein rhaglen Trawsnewid Trefi yn cefnogi cynaliadwyedd hirdymor canol ein trefi a'n dinasoedd drwy gynyddu nifer yr ymwelwyr a'u gwneud yn lleoedd deniadol i fod ynddynt. Mae canol trefi a dinasoedd ar draws rhanbarth Canol De Cymru wedi elwa o £13.8 miliwn o gyllid Trawsnewid Trefi ers mis Ionawr 2020.

Diolch, Ddirprwy Weinidog. Ddydd Sadwrn diwethaf, cyfarfûm â dau o lysgenhadon hinsawdd ieuenctid Cymru, Leo ac Alfred, sy'n byw yn ardal Pontypridd. Ymhlith y materion a drafodwyd gennym oedd canol trefi a sut y mae'n ymddangos bod rhai datblygiadau cyfredol ac arfaethedig yn colli cyfleoedd i wneud canol ein trefi'n wyrddach a chwarae mwy o ran yn ein hymateb i'r argyfwng hinsawdd a natur, yn ogystal â gwella ansawdd aer. Roeddent yn cyfeirio at rai enghreifftiau rhyngwladol arloesol megis gerddi fertigol, sy'n mynd y tu hwnt i blannu coed a photiau blodau, ac yn gofyn pam nad yw Cymru'n gwneud mwy yn hyn o beth. Roeddent yn cyfeirio nid yn unig at y manteision ond hefyd at sut y gall cymunedau lunio a chymryd perchnogaeth ar brosiectau o'r fath i ysbrydoli trigolion a gweithgarwch. Rwy'n ymwybodol eich bod wedi lansio grŵp gweithredu gweinidogol ar ganol trefi ac is-grwpiau, rhywbeth sydd i'w groesawu wrth gwrs i fynd i'r afael â'r heriau sy'n wynebu canol trefi, ond sut y byddwch yn sicrhau bod ymateb i'r argyfwng hinsawdd a natur yn ganolog i waith y grŵp hwn a bod awdurdodau lleol yn cael eu cefnogi a'u hannog yn weithredol i fod yn arloesol ac yn wyrdd yn eu datblygiadau canol trefi?

Rwy'n sicr yn cytuno â'r her—ac roeddwn yn meddwl bod yr Aelod wedi ymdrin yn wych â'r heclo y tu ôl iddi ac mae'n haeddu pwyntiau am hynny. [Chwerthin.]

Yn sicr, credaf fod enghreifftiau mewn prosiectau adfywio o dai bioffilig, yn sicr mae yna un yn Abertawe sy'n edrych yn addawol iawn, ac rwy'n sicr yn credu bod gan y llysgenhadon hinsawdd ifanc y mae wedi cyfarfod â hwy ddadl gref iawn, a byddwn yn awyddus i drafod gyda hwy a chyda hi beth arall y gellir ei wneud. Rydym wedi sefydlu tasglu gweinidogol ar gyfer canol trefi ac rwyf wedi gofyn i hwnnw fwrw ymlaen â'r adroddiad gan yr Athro Karel Williams a chan Archwilio Cymru i adfywio canol trefi, a byddwn yn hapus iawn i ofyn iddynt edrych yn benodol ar y pwyntiau y mae'n eu gwneud a sut y gallant blethu'r rheini i mewn i'w gwaith a'u hargymhellion.

Ddirprwy Weinidog, pa gymorth rydych yn ei roi i bartneriaid i geisio cael mannau gwefru ynni yng nghanol trefi? Oherwydd os ewch i ganolfannau siopa y tu allan i'r dref, mae llawer o'r cwmnïau preifat sy'n meddiannu'r canolfannau siopa hynny yn gosod mannau gwefru ar gyfer cerbydau trydan. Gwyddom fod Cymru ar ei hôl hi, yn anffodus, mewn perthynas â gosod y mannau gwefru hyn o gymharu â rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig. Bydd angen dull cydgysylltiedig; felly, bydd angen i'r Llywodraeth weithio gydag awdurdodau lleol neu bartneriaid busnes eraill i sicrhau bod gan ganol trefi y mannau gwefru hyn fel eu bod yn ddeniadol i bobl sydd â cheir trydan, gan y gwyddom y bydd mwyfwy o ddefnydd arnynt yn y dyfodol. Pa gamau rydych yn eu cymryd i ymgysylltu â phartneriaid i sicrhau bod mwy o fannau gwefru yng nghanol trefi ledled Canol De Cymru?

Wel, credaf ein bod eisoes yn gwneud hynny. Rydym wedi lansio ein cynllun gweithredu ar gyfer gwefru cerbydau trydan yn ddiweddar, ac ar hyn o bryd mae gennym raglen, y flwyddyn ariannol hon, o fuddsoddiad mewn mannau gwefru yng nghanol trefi. Ac ymhell o fod ar ei hôl hi o gymharu â Lloegr, fel yr awgrymwch, o ran cyfran y ceir trydan sydd gennym yng Nghymru, mae gennym gyfran debyg o fannau gwefru ar gael ar gyfer y ceir sydd gennym. Er hynny, yn amlwg, wrth i nifer y ceir trydan gynyddu, fel rydym i gyd yn dymuno ei weld, mae angen inni gadw i fyny â hynny a chynyddu'r buddsoddiad. Rwy'n cytuno â'r pwynt y mae'n ei wneud, ond rwy'n credu ein bod yn gwneud cynnydd rhesymol.