3. Pa asesiad y mae'r Gweinidog wedi'i wneud o effaith penderfyniad Cyfoeth Naturiol Cymru i wahardd hela trywydd ar ei dir ar les anifeiliaid? OQ57362

Diolch. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn rhan o gylch gwaith y Gweinidog Newid Hinsawdd. Fodd bynnag, mater iddynt hwy oedd ei benderfyniad i wahardd hela trywydd ar ystâd goetir Llywodraeth Cymru, ac nid yw Llywodraeth Cymru wedi gwneud unrhyw asesiad o effaith gwaharddiad o'r fath ar les anifeiliaid.

Diolch, Weinidog. Tynnodd achos Hankinson sylw at y ffordd roedd hela trywydd wedi dod yn llen fwg i gelu hela anifeiliaid byw yn anghyfreithlon, a chwta bedwar diwrnod yn ôl, cafodd meistr y Western Hunt ei erlyn yn llwyddiannus o dan Ddeddf Cŵn Peryglus 1991 am ddigwyddiad a ddigwyddodd wrth esgus hela trywydd. Hoffwn adleisio'r cais a wnaed i chi gan fy nghyd-Aelod, Joyce Watson, yn y datganiad busnes yr wythnos diwethaf: a wnaiff Llywodraeth Cymru ymrwymo i wahardd hela trywydd ar bob tir cyhoeddus, rhywbeth sy'n amlwg yn angenrheidiol os ydym am gynnal y safonau lles anifeiliaid uchaf yng Nghymru?

Wel, mater i'r Gweinidog Newid Hinsawdd fyddai hynny, ond rwy'n gwybod—cefais drafodaethau gyda hi ac yn sicr, yng ngoleuni dyfarniad y llys yn ddiweddar, mae hyn yn rhywbeth y bydd yn ei ystyried yn ofalus, ond credaf y byddai Llywodraeth Cymru yn cefnogi rhoi ystyriaeth i waharddiad parhaol ar hela trywydd gan y rhai sy'n gyfrifol am dir sy'n eiddo i'r cyhoedd yng Nghymru.

Weinidog, a barnu yn ôl eich ymateb felly, mae'n hysbys ac yn cael ei dderbyn yn eang nad oes gan y Blaid Lafur sy'n rhedeg Llywodraeth Cymru fawr o ddealltwriaeth o'r ffordd wledig o fyw na chefn gwlad, a chredaf fod penderfyniad diweddar Cyfoeth Naturiol Cymru i wahardd hela trywydd ar ei dir yn anghywir. Nid hela, a waharddwyd yn Neddf Hela 2004, yw hela trywydd. Mae hela trywydd yn weithgaredd cwbl gyfreithlon; nid yw'n golygu mynd ar drywydd mamaliaid. Felly, ni fydd y gwaharddiad hwn yn cael unrhyw effaith ar les anifeiliaid, fel y nodwyd gennych chi a'r Aelod arall. Mae'r codi bwganod ar y pwnc hwn wedi bod yn rhemp. Mae'r dyfarniad CNC hwn yn ymosodiad arall ar y ffordd wledig o fyw gan sefydliadau'r Llywodraeth ac unigolion 'effro' sy'n ceisio dod â thraddodiadau gwledig i ben drwy ledaenu anwireddau. A wnaiff y Gweinidog gyfarfod â mi, Cyfoeth Naturiol Cymru a rhanddeiliaid perthnasol yn awr i gael trafodaeth wybodus ac i edrych ar y dystiolaeth a datrys y penderfyniad gwael hwn? Diolch, Ddirprwy Lywydd.

Rwy'n anghytuno â'r rhan fwyaf o'r hyn a ddywedodd yr Aelod, a na, ni wnaf gyfarfod ag ef, oherwydd, fel y dywedais, mater i'r Gweinidog Newid Hinsawdd yw hwn.

Gwn fod yr RSPCA hefyd yn pryderu bod hela trywydd yn gweithredu fel llen fwg, gan ganiatáu i hela llwynogod barhau. I Aelodau nad ydynt yn ymwybodol o sut mae hyn yn gweithio, mae hela trywydd yn golygu defnyddio wrin, rhannau o'r corff neu garcasau llwynogod, ceirw neu ysgyfarnogod wedi'u gosod ar lwybr i gŵn eu dilyn, ac er bod helfeydd traddodiadol wedi'u gwahardd, fel y clywsom, gall hyfforddi cŵn hela i ddilyn yr aroglau hyn arwain at darfu ar anifeiliaid fel llwynogod a'u lladd os bydd y cŵn yn codi gwynt anifail byw. Nid yw hela trywydd i fod i olygu bod llwynogod yn cael eu lladd, ond unwaith eto, fel y clywsom, mae achos proffil uchel yn ddiweddar wedi tynnu sylw at y ffaith bod yr arfer o hela trywydd wedi'i ddefnyddio i guddio hela anghyfreithlon ers blynyddoedd. Ac ar wahân i hynny, mae'n sicr fod defnyddio aroglau anifeiliaid marw yn gwbl ddiangen pan fo dewisiadau amgen fel hela abwyd yn bodoli, sy'n caniatáu i gŵn hela ddilyn arogl artiffisial nad yw'n deillio o garcasau neu rannau o'r corff. Weinidog, mae'n sicr islaw urddas bodau dynol i gael pleser o farwolaeth creadur arall. Os gwelwch yn dda, a wnewch chi edrych ar ffyrdd, gyda'ch cyd-Aelodau—wedi clywed yr hyn rydych newydd ei ddweud—o berswadio tirfeddianwyr eraill yn yr wythnosau nesaf hyn i wahardd hela trywydd, yn enwedig cyn Gŵyl San Steffan, pan fydd y gorymdeithiau hyn yn digwydd?

Fel y dywedais yn fy ateb cynharach i Vikki Howells, mater i'r Gweinidog Newid Hinsawdd yw hwn, ond yng ngoleuni dyfarniad y llys yn ddiweddar, rwy'n credu bod hynny'n rhywbeth y bydd yn ei ystyried yn ofalus, i sicrhau bod y rhai sy'n gyfrifol am dir sy'n eiddo cyhoeddus yng Nghymru yn gwahardd hela trywydd yn barhaol.