2. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg ac Addysg – Senedd Cymru ar 26 Ionawr 2022.
6. Sut y bydd Deddf Cwricwlwm ac Asesu (Cymru) 2021 yn gwella cynwysoldeb i bob dysgwr? OQ57519
Mae'r Ddeddf yn sicrhau bod pedwar diben y cwricwlwm newydd yn datblygu i fod yn weledigaeth a dyhead a rennir ar gyfer pob plentyn a pherson ifanc. Wrth gyflawni'r dibenion hyn, rydym yn gosod disgwyliadau uchel i bawb, gan sicrhau bod pob dysgwr yn cael addysg eang a chytbwys ni waeth pa rwystrau i ddysgu y maent yn eu hwynebu.
Diolch. Fel y gwyddoch, ac fel rydych wedi'i esbonio, Deddf Cwricwlwm ac Asesu (Cymru) 2021 yw'r ddeddfwriaeth sy'n nodi'r fframwaith cyfreithiol ar gyfer y cwricwlwm newydd, ac ar yr wyneb mae ganddo nodau cynhwysol iawn, gan nodi er enghraifft yn adran 28:
'Rhaid gweithredu r cwricwlwm mabwysiedig mewn ffordd—
'(a) sy n galluogi pob disgybl i ddatblygu yn y ffyrdd a ddisgrifir yn y pedwar diben,
'(b) sy n sicrhau addysgu a dysgu sy n cynnig cynnydd priodol ar gyfer pob disgybl,
'(c) sy n addas ar gyfer oedran, gallu a dawn pob disgybl,
'(d) sy n ystyried anghenion dysgu ychwanegol pob disgybl (os oes rhai), ac
'(e) sy n sicrhau addysgu a dysgu eang a chytbwys i bob disgybl.'
Yn rhan gyntaf y Ddeddf, mae'n cyfeirio at bob dysgwr ac yn nodi y bydd anghenion dysgwyr yn cael sylw o fewn y cwricwlwm. Fodd bynnag, mae'r ddeddfwriaeth yn mynd rhagddi wedyn i ddweud, ar gyfer plant ag anghenion dysgu ychwanegol, nad yw'r adrannau hyn, 27 i 30, yn berthnasol iddynt hwy. O ganlyniad, mae'r ddeddfwriaeth sy'n anelu at fod yn berthnasol i bob dysgwr, ac sy'n sôn yn benodol am ADY, yn dod yn amherthnasol wedyn neu'n cael ei haddasu ar gyfer dysgwyr ag ADY, gyda'r perygl o fod yn waharddol a datgelu gwerth diffygiol i'r dysgwyr hyn. Gyda hyn mewn golwg, a all y Gweinidog egluro pam nad yw adrannau 27 i 30, sy'n amlinellu sut y mae'r ddeddfwriaeth yn berthnasol i bob dysgwr arall, yn berthnasol i ddysgwyr ag anghenion dysgu ychwanegol? Diolch.
Mae ganddo'r fantais o fod â'r ddeddfwriaeth o'i flaen gydag adrannau penodol, rwy'n tybio. Ond yn amlwg, lluniwyd y ddeddfwriaeth i weithio law yn llaw gyda'r ddeddfwriaeth anghenion dysgu ychwanegol, ac felly mae'r ddwy Ddeddf yn dod at ei gilydd i ddarparu mynediad at y cwricwlwm, a chredaf fod y ffocws ar y pedwar diben a'r cynnydd sy'n sail i'r syniad o'r cwricwlwm yn cynnig yr hyblygrwydd ychwanegol i allu diwallu anghenion pob dysgwr unigol. Rydym wedi gweithio gydag ystod eang o bartneriaid o bob sector addysg, gan gynnwys rhwydwaith o arbenigwyr ADY yn amlwg i ddatblygu fframwaith cwricwlwm rydym yn hyderus ei bod yn gwbl gynhwysol ac yn caniatáu i bob dysgwr, gan gynnwys y rhai ag anghenion dysgu ychwanegol, gymryd rhan ynddo, i fwynhau eu dysgu a gwneud cynnydd tuag at y pedwar diben.
Wel, nid yw'r Ddeddf gennyf finnau o fy mlaen ychwaith, ond rwyf o'r farn fod yma gyfle gwych i bob dysgwr—y cwricwlwm newydd yn ogystal â'r Ddeddf anghenion dysgu ychwanegol. Roeddwn eisiau gofyn i chi pa gynlluniau sydd gennych i gyd-leoli pob ysgol arbennig ar safleoedd ysgolion prif ffrwd yn y dyfodol fel y gall pobl ag ADY, o bob lliw a llun, elwa o'r adnoddau ychwanegol a gewch mewn ysgolion prif ffrwd, yn enwedig yn y sector uwchradd, a galluogi'r rhai sydd ag anghenion penodol i gael budd llawn o addysg gron yn unol â'u galluoedd.
Diolch i Jenny Rathbone am y cwestiwn atodol pwysig iawn hwnnw. Credaf ei bod yn bwysig iawn inni allu cyd-leoli lle bynnag y gallwn a sicrhau bod pob dysgwr yn gallu manteisio ar yr ystod ehangaf o brofiadau, adnoddau a chyfleusterau. Fe fydd hi'n gwybod, drwy'r rhaglen adeiladu ysgolion, y rhaglen adeiladu colegau, rhaglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain, sydd bellach wedi'i hailenwi'n gymunedau cynaliadwy ar gyfer dysgu, fod cyfleoedd yn codi o bryd i'w gilydd i allu darparu, er enghraifft, ar gyfer cyfleusterau anghenion dysgu ychwanegol penodol ar y campws, ochr yn ochr â darpariaeth prif ffrwd. Felly, mae yna gyfleoedd rydym yn awyddus i fanteisio arnynt am y rhesymau y mae hi'n eu hamlinellu yn ei chwestiwn.