Rasio Milgwn

2. Cwestiynau i’r Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a’r Trefnydd – Senedd Cymru ar 2 Chwefror 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peredur Owen Griffiths Peredur Owen Griffiths Plaid Cymru

4. Sut mae'r Llywodraeth yn cysylltu â Chyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili ar arolygiadau o'r trac rasio milgwn sy'n weddill yng Nghymru i sicrhau safonau lles anifeiliaid? OQ57572

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 2:37, 2 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

Mae arolygiadau o’r trac rasio milgwn sydd ar ôl yng Nghymru wedi’u trefnu drwy raglen gyflawni partneriaeth a ariennir gan Lywodraeth Cymru, sy’n cael ei rheoli a’i chydlynu gan safonau masnach sir Fynwy a’r gweithgor milgwn, is-grŵp o Rwydwaith Lles Anifeiliaid Cymru, un o'n rhwydweithiau partneriaeth allweddol.

Photo of Peredur Owen Griffiths Peredur Owen Griffiths Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Yn fy rhanbarth i mae’r trac rasio milgwn olaf sy'n weddill yng Nghymru. Mae'r trac hwn hefyd yn annibynnol, sy'n golygu nad yw'n ddarostyngedig i unrhyw ofynion rheoleiddio na thrwyddedu. Fel ag y mae, nid oes gofyniad i filfeddyg fod yn bresennol nac i oruchwylio lles. Dywed Hope Rescue eu bod, dros y pedair blynedd ddiwethaf, wedi derbyn 200 o filgwn o’r trac hwn—ac roedd 40 o’r rhain wedi dioddef anafiadau. Maent yn ofni y bydd y nifer yn cynyddu pan ddaw'n bryd trwyddedu'r trac yn ddiweddarach eleni. Dim ond wyth gwlad yn y byd sy’n dal i ganiatáu rasio milgwn. Weinidog, onid yw’n bryd inni wneud yr un peth a gwahardd y gweithgaredd hwn ar sail lles anifeiliaid?

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 2:38, 2 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch. Mae hwn yn rhywbeth rwy'n edrych yn fanwl iawn arno. Cefais gyfarfod ddoe gyda Jane Dodds, ac fe fyddwch yn ymwybodol ei bod yn gredwr cryf iawn yn yr hyn rydych newydd ei awgrymu, ac mae'n rhywbeth rwyf wedi gofyn i swyddogion edrych arno. Rwy'n gobeithio cael cyfarfod gyda Hope Rescue; byddwn yn falch iawn o glywed eu safbwyntiau. Yn amlwg, maent wedi rhoi'r gorau i fod yn bresennol wrth y trac rasio—roeddent yno am sawl blwyddyn rwy'n credu. Rwyf hefyd yn bwriadu gofyn i Fwrdd Milgwn Prydain am gyfarfod i weld beth arall y gallwn ei wneud wedyn. Yn amlwg, pe baem yn edrych ar wahardd rasio milgwn, byddai'n rhaid inni edrych ar dystiolaeth, ac ymgynghoriad. Bydd y cyfan yn cymryd peth amser, ac yn amlwg, byddai'n rhaid bod capasiti deddfwriaethol ar gael imi allu gwneud hynny. Ond mae'n sicr yn rhywbeth—. Ac fe sonioch chi am rywbeth ar y diwedd nad wyf ond wedi'i ddysgu yn ddiweddar, sef mai dim ond wyth gwlad yn y byd sy'n dal i ganiatáu rasio milgwn, ac rydym ni'n un ohonynt.

Photo of Natasha Asghar Natasha Asghar Conservative 2:39, 2 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

Weinidog, yn 2018, lansiodd Bwrdd Milgwn Prydain ei ymrwymiad ar filgwn, sy'n cynnwys ei ddisgwyliadau ynghylch y modd y dylid cynnal y gamp, gyda lles yn ganolog iddo. Mae sicrhau diogelwch pob milgi sy'n rasio, fel y sonioch chi, ar drac sydd wedi'i drwyddedu gan Fwrdd Milgwn Prydain yn hollbwysig—rwy'n credu ynddo 100 y cant. Mae milfeddyg annibynnol yn bresennol wrth bob un o draciau Bwrdd Milgwn Prydain i archwilio iechyd a lles pob milgi, cyn ac ar ôl rasio. Maent yno hefyd i ddarparu gofal brys os bydd ci ei angen. Mae'r bwrdd yn ymdrechu'n gyson i leihau'r posibilrwydd o anaf drwy ariannu ymchwil i wella traciau, gyda'r nod o leihau anafiadau a helpu i ymestyn gyrfaoedd rasio cŵn. Yn ogystal, gwnaed llawer o waith uwchraddio ar gytiau caeau rasio yn ystod y blynyddoedd diwethaf i sicrhau y gall milgwn orffwys yn gyfforddus cyn ac ar ôl eu rasys, a chaiff pob cae rasio ei archwilio'n rheolaidd i gadarnhau bod eu cyfleusterau'n parhau i fodloni'r safon ofynnol. Felly, Weinidog, gwn ichi ateb fy nghyd-Aelod eiliad yn ôl, ond hoffwn wybod, mewn perthynas â fy safbwynt personol i, a ydych yn cytuno bod rasio milgwn wedi'i reoleiddio'n briodol, gyda'r safonau lles uchaf, yn gamp gwylwyr sy'n creu swyddi ac yn darparu llawer o adloniant i'w dilynwyr.

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 2:40, 2 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

Mae fy niddordeb yn amlwg yn yr unig drac sydd gennym yma yng Nghymru, ac un o fy rhesymau dros fod eisiau cyfarfod â Hope Rescue yw oherwydd fy mod wedi gweld ffigurau ac ystadegau pryderus iawn. Ac un o'r pethau, unwaith eto, a drafodais gyda Jane Dodds ddoe oedd nifer yr anifeiliaid sydd wedi'u hanafu, a hynny'n angheuol—mae'n amlwg eu bod wedi marw yno. Felly, rwy'n awyddus iawn i ddeall pam fod nifer mor uchel o anafiadau. Nawr, unwaith eto, o'r hyn a welais, deallaf fod yna un troad, yn anffodus, lle caiff llawer o gŵn eu hanafu, ac mae rhai wedi marw. Felly, mae fy niddordeb yn yr un trac hwn, ac mae angen imi dawelu fy meddwl fy hun. Mae gennym safonau iechyd a lles anifeiliaid uchel iawn yma yng Nghymru. Rwy'n credu ein bod yn genedl o bobl sy'n caru anifeiliaid. Weithiau, rwy'n credu ein bod yn llawer mwy hoff o'n hanifeiliaid nag o'n cyd-ddyn. Ac rwyf eisiau sicrwydd, ac nid wyf yn cael sicrwydd ar hyn o bryd. Felly, rwy'n credu bod angen imi gyfarfod â phobl eraill sydd â diddordeb yn y mater yn awr. Mae'n rhaid imi ddweud, mae'r Aelodau newydd yn y Senedd yn sicr wedi codi'r mater yn uwch ar yr agenda wleidyddol ac wedi'i godi gyda mi, ac mae'n faes sy'n peri pryder mawr. 

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 2:41, 2 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

A dyma un ohonynt—Jane Dodds. [Chwerthin.]

Photo of Jane Dodds Jane Dodds Liberal Democrat 2:42, 2 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn, Lywydd. Diolch i Peredur Owen Griffiths am godi'r mater hwn, sy'n fater pwysig i lawer ohonom yn y Senedd. Fel y clywsoch, mae'r trac yng Nghaerffili yn brolio bod ganddo un o'r troadau mwyaf siarp sydd gan unrhyw drac rasio, ac rwyf am ddarllen rhywbeth i chi o'u llenyddiaeth. Maent yn dweud am y troad hwn yn eu trac rasio: 

'mae milgwn yn aml yn hedfan i mewn i'r gornel gyntaf yn llawer rhy gyflym i wneud y tro. Y gorau yw'r ci, y cyflymaf y cyrhaedda'r troad cyntaf a'r mwyaf o drwbl a ddaw i'w ran.'

Ac rwyf am orffen y dyfyniad yn y fan honno. Bydd cynlluniau i ymestyn y trac yn cynyddu rasio yng Nghaerffili bedair gwaith, o un ras yr wythnos i bedair. A hyd yn oed yn 2020, pan gyfyngwyd yn sylweddol ar rasio oherwydd COVID, ar draws traciau a reoleiddir y DU, dioddefodd 3,575 o filgwn anafiadau difrifol, a bu farw 401 o gŵn. Nid yw hon yn gamp gwylwyr rydym am ei chael yng Nghymru. Ac mae'r rhain yn cynnwys traciau Bwrdd Milgwn Prydain, felly rwy'n dod yn ôl at Natasha Asghar a dweud, 'O ddifrif, a ydym eisiau gweld cŵn yn cael eu hanafu, ac yn marw, hyd yn oed ar draciau a reoleiddir?' O gofio ein bod yn gwybod nad yw rheoleiddio'n atal milgwn rhag marw a chael eu hanafu—ac rwy'n falch o glywed eich bod yn barod i gyfarfod â Hope Rescue—tybed a fyddech yn cytuno â mi fod pryderon difrifol ynghylch traciau a reoleiddir hyd yn oed. Diolch yn fawr iawn. 

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 2:43, 2 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

Byddwn yn cytuno â Jane Dodds. Ac fel y dywedais, mae rhai o'r ffigurau—ac rydych newydd roi ystadegau yn awr a gwybodaeth am y trac—yn gwneud imi bryderu'n fawr. Rwyf wedi cael dau gyfarfod gyda fy swyddogion i drafod hyn, ac rwyf am sicrhau'r Aelodau ei fod yn rhywbeth rwy'n rhoi ystyriaeth ddifrifol iddo, fy mod yn bryderus iawn yn ei gylch, ac fe gawn weld beth y gallwn ei wneud i edrych—. Fel y dywedwch, nid yw'n ymwneud â rheoleiddio yn unig, ond byddwn yn edrych o fewn y cynllun lles anifeiliaid i Gymru ar gyfer tymor y Llywodraeth hon. Er ei bod yn rhaglen bum mlynedd, mae rasio milgwn yn rhywbeth rwyf am ei ystyried yn y rhan gyntaf o dymor y Senedd.