3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am effeithiolrwydd Deddf Lefelau Staff Nyrsio (Cymru) 2016? OQ58729

Cafwyd rhai manteision sylweddol o gyflwyno Deddf Lefelau Staff Nyrsio (Cymru) 2016, gan gynnwys cyllid uwch a llais nyrsio cryfach o lefel ward i lefel bwrdd. Fodd bynnag, mae'n anochel bod pandemig COVID-19 a phrinder byd-eang parhaus o staff nyrsio wedi bod yn her i fyrddau iechyd wrth geisio gweithredu'r Ddeddf.

Diolch. Trefnydd, fel y gwyddom i gyd, mae adran 25A o Ddeddf Lefelau Staff Nyrsio (Cymru) 2016 yn gosod dyletswydd ar fyrddau iechyd lleol i gael digon o nyrsys er mwyn rhoi amser i nyrsys ofalu'n sensitif am gleifion ble bynnag y caiff gwasanaethau nyrsio eu darparu neu eu comisiynu. Roedd swyddi gwag ar gyfer nyrsys cofrestredig ym mwrdd Betsi yn 736.5 ym mis Awst eleni, i fyny o 541 ym mis Tachwedd 2020. Nawr, er y gellir sicrhau'r lefel staffio mewn rhai wardiau, yn aml mae hyn yn cynnwys nyrsys sy'n staff parhaol, banc neu asiantaeth. Nid yw llawer o staff asiantaeth yn gallu cyflawni rhai swyddogaethau, er y gallant fod ar fand perthnasol. Er enghraifft, gallu gwneud gwaith mewnwythiennol ar glaf. Mae hyn, wedyn, yn arwain at nyrsys eraill yn gorfod gwneud mwy o waith i sicrhau diogelwch cywir cleifion. Mae hwn yn fater arwyddocaol. Yn sicr, yn y tri ysbyty, yr ysbytai mwy, sy'n gwasanaethu fy etholaeth i, mae bod â'r nifer cywir o nyrsys ar ward yn cael blaenoriaeth dros y nyrsys cywir gyda'r hyfforddiant cywir. Felly, pa sicrwydd allwch chi ei roi nad yw diogelwch cleifion yn cael ei beryglu o ganlyniad i'r prinder nyrsio enfawr hwn yr ydym yn ei wynebu? A faint o 'ddigwyddiadau byth'—ac mae hwnnw'n derm a ddefnyddir ym maes iechyd—a faint o ddigwyddiadau diogelwch adroddadwy eraill sydd wedi digwydd oherwydd y prinder nyrsio aruthrol hwn? Diolch.

Mae gen i ofn nad oes gen i ateb i'ch cwestiwn olaf am ddigwyddiadau byth. Byddwn yn gofyn i chi ysgrifennu at y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol mewn cysylltiad â hynny.

Fel y dywedais i yn fy ateb agoriadol i chi, mae prinder staff nyrsio byd-eang; nid yw hyn yn unigryw i Gymru na'r DU yn unig. Rydym yn gweithio'n galed iawn i sicrhau bod gennym gymaint o staff y gwasanaeth iechyd â phosibl ar draws ein byrddau iechyd, ac rydym wedi gweld cynnydd, yn sicr, yng ngweithlu'r GIG. Mae bellach ar ei lefel uchaf erioed mewn rhai ardaloedd. Y ffigur cyfwerth ag amser llawn o'r holl staff yw 88,638 ledled Cymru, sydd 12 y cant yn uwch nag yr oedd dair blynedd yn ôl.

Trefnydd, yn ddiweddar, es i ymweld â'r ganolfan arloesi addysg iechyd newydd ym Mhrifysgol Glyndŵr Wrecsam, lle maen nhw'n awr wedi ehangu i gynnig graddau nyrsio a graddau iechyd cysylltiedig. Mae hyn yn agor byd o gyfleoedd i fyfyrwyr ddod yn nyrsys, parafeddygon, ffisiotherapyddion, therapyddion lleferydd—mae'n wych, y cynnig nawr—a hefyd i weithwyr iechyd presennol ailhyfforddi ac ailsgilio gyda'r dechnoleg ddiweddaraf a'r cyfleusterau gwych. Mae'n profi'n boblogaidd iawn, ac maen nhw'n mynd i dderbyn mwy o fyfyrwyr ym mis Ionawr.

Prif Weinidog, rwy'n gwybod pa mor werthfawr y gall gyrfa mewn nyrsio fod, a hoffwn ddweud bod fy nyrs i newydd newid gyrfa i astudio i fod yn nyrs iechyd meddwl yno, ac yn mwynhau'r cwrs yn fawr. A fyddwch chi'n helpu i hyrwyddo nyrsio fel gyrfa, a sicrhau bod Llywodraeth Cymru yn parhau i wneud popeth yn ei gallu i gefnogi pobl i gael gyrfa yn y gwasanaethau iechyd? Hefyd, mae'r bwrsari wir yn cael ei groesawu yng Nghymru. Diolch.

Diolch. Mae'n amlwg—gan ei fod yn fy etholaeth i—fy mod yn ymwybodol iawn o'r adran arloesedd addysg iechyd newydd ym mhrifysgol Glyndŵr ac rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn. Mae gennym ni ddarpariaeth debyg lawr yn Abertawe, felly mae'n wych ei chael yn y gogledd hefyd, oherwydd rydym yn gwybod, on'd ydym ni, o ran lle mae pobl yn hyfforddi, maen nhw'n aml yn aros yn yr ardal honno. Felly, bydd hynny'n amlwg yn helpu gyda chadw a dod â staff newydd i Fwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr hefyd, byddwn i'n credu. Yn amlwg, fel Llywodraeth, rydym ni'n awyddus iawn i hyrwyddo nyrsio fel gyrfa; mae'n yrfa werth chweil, a byddwn ni'n parhau i wneud popeth o fewn ein gallu i'w hyrwyddo.