Detholwyd y gwelliannau canlynol: gwelliant 1 yn enw Jane Hutt a gwelliannau 2 a 3 yn enw Paul Davies.

Eitem 5 ar yr agenda yw dadl Plaid Cymru, y cod gweinidogol, a galwaf ar Dai Lloyd i gynnig y cynnig.

Cynnig NDM6053 Simon Thomas

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

Yn credu y dylai:

(a) egwyddorion llywodraeth agored gael eu cynnal ym mhob maes cyfrifoldeb Llywodraeth Cymru;

(b) y Cod Gweinidogol gael ei osod gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru, a chael ei gymeradwyo ganddo; ac

(c) dyfarnwr annibynnol gael ei benodi i adrodd yn gyhoeddus ar unrhyw achosion o dorri’r Cod.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd. Mae’n bleser gen i agor y ddadl, ac mi fyddai’n cau’r ddadl hefyd, ymhen ychydig. Wrth gwrs, mae’n cynnig ni yn galw arnom ni i gyd—bod y Cynulliad Cenedlaethol yn credu y dylai egwyddorion llywodraeth agored gael eu cynnal ym mhob maes cyfrifoldeb, yn credu y dylai’r cod gweinidogol gael ei osod gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru, a chael ei gymeradwyo ganddo, ac yn credu y dylai dyfarnwr annibynnol gael ei benodi i adrodd yn gyhoeddus ar unrhyw achosion o dorri’r cod. Am resymau amlwg, felly, mae gofynion penodol ar Weinidogion Cymru. Ac wrth i fi fynd ymlaen, gwnaf ddweud nawr y byddwn ni’n gwrthwynebu’r gwelliant cyntaf yn enw Jane Hutt, ond fe fyddwn yn derbyn gwelliannau 2 a 3, sydd yn ychwanegu at y pwyntiau sylfaenol yr ydym yn eu gwneud fan hyn ynglŷn â’r mater sydd gerbron.

Fel roeddwn i’n ei ddweud, mae yna ofynion penodol ar Weinidogion Cymru. Mae’n rhaid i bob un ohonynt, gan gynnwys is-Weinidogion, gydymffurfio efo’r cod gweinidogol, sy’n gosod safonau ymddygiad. Nawr, wrth gwrs, nid cyfle i ailymweld ag unrhyw ddigwyddiad penodol ydy pwrpas y ddadl yma y prynhawn yma, ond dadl er mwyn cryfhau tryloywder y broses, ac yn rhan o’r un fath o ddadl yr ydym newydd ei chlywed gan Sian Gwenllian a Simon ynglŷn â sut mae pobl yn gweld gwleidyddiaeth y dyddiau yma. Yn aml, fel gwleidyddion, rydym yn cael ein pardduo, mae pob math o gyhuddiadau yn ein herbyn—weithiau ar sail ymddygiad rhywun penodol—ond rwy’n credu bod hyn hefyd yn rhan o’r broses o sut rydym yn ymateb i’r bleidlais yna yn y refferendwm yr wythnos diwethaf. Mae’n rhaid inni ddangos i bobl ein bod ni’n berffaith onest ac agored a thryloyw ym mhob peth rydym yn ei wneud. A rhan o’r broses yna ydy’r cod gweinidogol yma sydd angen ei drawsffurfio.

Mae yna gefnogaeth drawsbleidiol wedi bod yn y gorffennol yn y Cynulliad yma i weld tryloywder cyflawn yn y broses, drwy gynnwys dyfarnwr annibynnol i mewn i’r system, fel bod gan y Prif Weinidog hawl i gyfeirio canfyddiad bod y cod wedi ei dramgwyddo i ddyfarnwr annibynnol, felly, a bydd yr unigolyn annibynnol yna dan sylw yn casglu’r dystiolaeth, ac yn cyflwyno adroddiad.

Nid ein hamcan ni yw bod y Prif Weinidog yn colli’r hawl i benodi a diswyddo aelodau o’i Gabinet, wrth gwrs. Nid dyna amcan y drafodaeth yma. Ond nid wyf yn cefnogi ei hawl i benderfynu pwy sy’n cael ei archwilio’n annibynnol, neu’n destun adroddiad annibynnol, os tramgwyddir y cod gweinidogol chwaith. Ac, wrth gwrs, dylai fod gan aelod o’r cyhoedd, neu Aelod o’r sefydliad hwn, hawl i gwyno yn uniongyrchol wrth gomisiynydd safonau, yn yr un modd ag y byddent yn ei wneud am Aelod Cynulliad o’r meinciau cefn, a dylai’r comisiynydd werthuso’r gŵyn honno, llunio adroddiad ac ymchwilio, yna darparu’r adroddiad ar gyfer y Prif Weinidog i wneud penderfyniad terfynol.

Fel rwyf wedi cyfeirio ato eisoes, nodwedd hollbwysig o bwrpas ein hamcanion ni y prynhawn yma, i drio edrych eto ar y broses archwilio yma, a gwneud yn siŵr bod y cod gweinidogol yn fwy agored, yw adeiladu ffydd y cyhoedd mewn gwleidyddiaeth, sydd wedi cael ei sigo yn ddiweddar—ffydd sydd wedi ei ddifrodi ers sawl blwyddyn bellach. A gwelsom ni’r ymateb, fel mae Simon wedi ei ddadlau eisoes, yn y ddadl flaenorol.

Ac felly, yng nghanol y dicter, y casineb a’r anwireddau sydd wedi bod yn chwyrlio o gwmpas y lle yr wythnosau diwethaf yma, rydym yn ymwybodol iawn, wrth gwrs, fel gwleidyddion, bod nifer fawr o’n pobl ni wedi eu dadrithio yn gyfan gwbl efo gwleidyddion a gwleidyddiaeth, yn mynnu nad oes ganddyn nhw ffydd ynom ni—dim hyder, a fawr ddim parch chwaith. Mae yna bob math o hanesion o gamymddwyn yn y gorffennol—nid wyf am fynd mewn i hynny rŵan—ond, ar ôl y bleidlais yna yr wythnos ddiwethaf, mae’n rhaid i ni ymateb yn gryf fel gwleidyddion, ac fel Cynulliad, i’r her sylweddol. Rhan o’r ymateb yna ydy dangos safonau uchel iawn o ymddygiad yn y fan hyn, sydd yn cael eu cloriannu mewn cod gweinidogol agored a thryloyw. Diolch yn fawr.

Diolch. Rwyf wedi dethol tri gwelliant i’r cynnig hwn, a galwaf ar y Prif Weinidog i gynnig gwelliant 1, a gyflwynwyd yn enw Jane Hutt.

Gwelliant 1—Jane Hutt

Dileu is-bwyntiau (b) ac (c) a rhoi pwynt newydd yn eu lle:

Yn nodi ymrwymiad gan Brif Weinidog Cymru i ymchwilio i ffyrdd o gryfhau Cod y Gweinidogion a’r modd y mae’n gweithredu.

Cynigiwyd gwelliant 1.

Yn ffurfiol, Ddirprwy Lywydd.

Galwaf ar Andrew R.T. Davies i gynnig gwelliannau 2 a 3, a gyflwynwyd yn enw Paul Davies.

Gwelliant 2—Paul Davies

Ychwanegu pwynt newydd ar ddiwedd y cynnig:

Yn credu y byddai bod yn agored a thryloyw yn y broses gwneud penderfyniadau yn cael ei gwella drwy sicrhau bod penodiadau allweddol, gan gynnwys y Comisiynydd Plant, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol, y Comisiynydd Pobl Hŷn a Chomisiynydd y Gymraeg, yn cael eu gwneud gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru, yn hytrach na Llywodraeth Cymru.

Gwelliant 3—Paul Davies

Ychwanegu pwynt newydd ar ddiwedd y cynnig:

Yn galw ar Lywodraeth Cymru i ymateb yn ffurfiol i’r pryderon a godwyd ym maniffesto plaid Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg bod Gweinidogion Cymru wedi gallu torri’r Cod Gweinidogol heb gosb.

Cynigiwyd gwelliannau 2 a 3.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Cynigiaf yn ffurfiol y gwelliannau ar y papur trefn, yn enw Paul Davies. Croesawaf y cyfle i gymryd rhan yn y ddadl hon. Gallaf gofio’n iawn, yn y Cynulliad diwethaf, y dadleuon, y trafodaethau a’r cwestiynau i’r Prif Weinidog yr arferai cyn-arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol eu defnyddio i berswadio’r Prif Weinidog i gyflwyno cod gweinidogol gwirioneddol annibynnol, ac yn y pen draw, yn amlwg, i ddod â’r tryloywder hwnnw i’r broses lywodraethu, lle y cyfeirir Gweinidogion at god y gweinidogion. Mae’n ymddangos ychydig yn rhyfedd y gallwch fod yn bopeth i bawb, fel y mae’r cod presennol, gyda’r Prif Weinidog yn gymrodeddwr eithaf, yn datrys popeth, yn hytrach na bod unrhyw annibyniaeth wrth wraidd y broses.

Rwy’n gobeithio y bydd y Prif Weinidog, pan fydd yn ymateb i’r ddadl hon y prynhawn yma, yn ymateb mewn modd cadarnhaol, gan nad yw’r dadleuon sy’n cael eu cyflwyno yma heddiw yn ddadleuon newydd. A gwn fod y Prif Weinidog, ddwy neu dair blynedd yn ôl, wedi gwneud y pwynt, ‘Wel, fe gawn adolygiad, fe edrychwn ar hyn, caf weld beth y gallaf ei wneud’. Wel, mae dwy flynedd wedi mynd; gobeithio bod ganddo atebion i rai o’r cwestiynau efallai a ofynnwyd yn ôl ym mis Gorffennaf 2014.

Yn benodol, rwy’n credu bod cyfle i edrych ar y ffordd y penodir y comisiynwyr—y ​​comisiynydd plant, er enghraifft, a’r comisiynwyr eraill, sydd, dros amser, wedi dod o’r sefydliad hwn, ac wedi profi eu bod yn gwneud llawer o les yn y meysydd y maent yn gyfrifol amdanynt. Ac er tegwch i Lywodraeth Cymru, maent wedi ymgysylltu â’r pleidiau yma ac wedi ffurfio gweithgorau, yn amlwg, i wneud y penodiadau hynny. Ond ni ddylai hynny ddigwydd ar gais y Llywodraeth yn unig. Dylai’r Cynulliad yn ei gyfanrwydd ysgogi’r weithdrefn ddethol a’r penodiadau, oherwydd byddwn yn awgrymu bod angen i’r comisiynwyr hynny weithredu yn enw Cynulliad Cenedlaethol Cymru yn hytrach na Llywodraeth Cymru yn unig, yn amlwg.

Yn fy marn bersonol i, ac ym maniffesto’r Ceidwadwyr yn ôl ym mis Mai, byddem wedi hoffi gweld gwrandawiadau’n cael eu cynnal ar benodi cynghorwyr arbennig hefyd, gan mai nodwedd o Lywodraeth fodern heddiw, unrhyw Lywodraeth, a bod yn deg, yw—. Rwy’n derbyn, ym mhob Llywodraeth, fod rôl cynghorwyr arbennig wedi cynyddu’n sylweddol dros y blynyddoedd—y 40 mlynedd diwethaf, yn arbennig, ers eu dechrau yn y 70au cynnar, i’r rôl fwy ffurfiol sydd ganddynt yn awr, ac maent yn chwarae rhan bwysig yn cynghori Gweinidogion y Llywodraeth sy’n cyflawni swyddogaeth Llywodraeth. Ac eto, mae’r rôl benodol honno, a’r penodiadau hynny, ar gais y Prif Weinidog yn llwyr. Unwaith eto, rwy’n credu y byddai taflu goleuni ar broses y rhan a chwaraeir gan gynghorwyr arbennig yn rhywbeth i’w groesawu, ac yn benodol, y ffordd y cânt eu penodi, yn enwedig eu haddasrwydd posibl ar gyfer ymgymryd â rolau pwysig o’r fath yn y Llywodraeth, er na fyddai yn y pen draw yn dileu gallu’r Prif Weinidog i gymeradwyo hynny o’r broses benodi, na gallu Prif Weinidog y DU er enghraifft yn San Steffan i wneud hynny. Nid wyf yn ceisio gwneud pwynt gwleidyddol ynglŷn â’r cynghorwyr arbennig penodol yma yng Nghaerdydd. Maent yn rhan bwysig o’r dirwedd wleidyddol a welwch ym mhob rhan o Lywodraeth, lle bynnag y maent yn bodoli ledled y Deyrnas Unedig ac yn wir, yn unrhyw un o wledydd democrataidd eraill y gorllewin. Ynghyd â phenodi comisiynwyr, rwy’n credu y byddai hynny’n dderbyniol iawn er mwyn cyflwyno tryloywder i weithdrefn dywyll iawn nad yw pobl y tu allan i’r sefydliad hwn yn gwybod llawer amdani.

Hoffwn hefyd gynnig yr ail welliant yn enw Paul Davies, sy’n cyfeirio’n benodol at ymrwymiad maniffesto’r Gweinidog addysg, a’r geiriad yn y maniffesto ynglŷn â chod y gweinidogion. Mae’n sôn, maniffesto’r Democratiaid Rhyddfrydol—mae’n dweud,

‘nid yw’n rhyfedd fod pleidleiswyr yn colli ffydd pan all Gweinidogion Llafur, mae’n ymddangos, dorri’r Cod Gweinidogol ar eu mympwy’.

Darllenais hynny’n syth o’r maniffesto. Ac felly rwy’n meddwl, yn amlwg, gan fod y Democratiaid Rhyddfrydol yn rhan ffurfiol o’r Llywodraeth bellach, mae’n bwysig fod y Prif Weinidog yn rhoi sicrwydd, os nad unrhyw beth arall, nad yw Gweinidogion Llafur wedi bod yn torri cod y gweinidogion ar eu mympwy fel rwyf newydd ei ddarllen o’r maniffesto. Ac os yw’n wir fod hwnnw’n honiad cywir, pa gamau y bydd y Prif Weinidog yn eu cymryd i adfer hyder pobl fod datganiad o’r fath, gadewch i ni ddweud, wedi’i gyflwyno iddo’n fyrbwyll os nad oedd a wnelo â gwaith y Llywodraeth mewn unrhyw fodd? Ar ôl i’r Prif Weinidog gael dwy flynedd i feddwl sut y dylid datblygu cod y gweinidogion, dylai’r ddadl hon ddatblygu yn awr, gobeithio—oherwydd cafodd llawer o’r cwestiynau hyn eu gofyn gyntaf pan oedd rhaid i Alun Davies ymddiswyddo o’r Llywodraeth ym mis Gorffennaf 2014, a’u hateb yn deg hefyd, gallwn ychwanegu. Felly, gobeithio bod gan y Prif Weinidog yn awr, yn y ffolder sydd ganddo o’i flaen, yr atebion i’r arolwg a gyflawnodd bryd hynny a rhai o’r newidiadau, yn hytrach na sefyll a dweud, ‘Rydym yn cadw’r statws quo’, ac y gall oleuo’r Siambr ynghylch y newidiadau y bydd yn eu gwneud i god cyfredol y gweinidogion, i’w wneud yn fwy agored, i’w wneud yn fwy tryloyw, ac yn anad dim, i’r ymagwedd agored a thryloyw honno ymestyn ar draws Llywodraeth newydd Cymru yn y pumed Cynulliad yn ei chyfanrwydd.

Rwyf am ychwanegu un peth i’r ddadl, mewn gwirionedd, pan fyddwn yn sôn am godau gweinidogion a chodau ymddygiad, oherwydd, yn gyfansoddiadol, mae un person yn yr adeilad hwn nad effeithir arno gan hyn o gwbl, a’r Prif Weinidog yw hwnnw. Nawr, o ran atebolrwydd democrataidd, ni all hynny fod yn iawn, oherwydd os yw rhai ohonom yn meddwl, efallai, y gallai’r Prif Weinidog fod wedi camarwain y Siambr hon mewn rhyw ffordd, neu beidio, yn ôl y digwydd, nid oes modd i unrhyw aelod o’r Siambr hon ac nid oes modd i unrhyw aelod o’r cyhoedd herio’r camwedd hwn. Felly, yr hyn sydd gennym yma, yn gyfansoddiadol—[Torri ar draws.]

A gawn ni i gyd ymdawelu a gwrando ar yr hyn y mae’r Aelod sydd ar ei draed yn ei ddweud? Yna caiff eraill y cyfle yn nes ymlaen.

Diolch. Yr hyn sydd gennym yma yw Siambr ddemocrataidd lle y dylem i gyd ddod a gwrando ar bobl yn rhoi eu safbwyntiau, ni waeth beth yw’r safbwyntiau, ni waeth pa blaid, a gofynnaf i bob un o’r Aelodau barchu hynny.

Iawn, gan symud ymlaen. Felly, os oes anghydfod, fel y soniais yn gynharach, nid oes gan unrhyw aelod o’r cyhoedd, nac unrhyw Aelod yma, fodd o herio, ac ni all hynny fod yn iawn mewn siambr ddemocrataidd. Yr hyn sydd gennym yma yw bwlch cyfansoddiadol enfawr, lle y gall unrhyw Brif Weinidog ddod yma, o bosibl, a dweud beth bynnag y mae ef neu hi’n dymuno’i ddweud—unrhyw beth o gwbl. Nid oes gan unrhyw un yma fodd o’i herio. Ni all hynny fod yn iawn. Felly, yn olaf, hoffwn ddweud mai’r hyn sydd ei angen arnom yma, yn ogystal â chodau’r gweinidogion a chodau ymddygiad i’r Aelodau, yw ffordd o ddwyn y Prif Weinidog i gyfrif yn gyfansoddiadol, gan fy mod yn gwybod o fy mhrofiad innau, fel Aelod o’r cyhoedd ac fel Aelod o’r Siambr hon, nad oes unrhyw ffordd o wneud hynny. Gall unrhyw Brif Weinidog ddod yma ac mae’n bosibl iddynt gamarwain y Siambr hon; mae’n bosibl iddynt ddweud celwydd ac nid oes unrhyw beth y gallwn ei wneud am y peth. Nid yw hynny’n iawn.

Na, na. Arhoswch funud. A ydych wedi gorffen?

Rwyf wedi gorffen.

Hoffwn ofyn i chi feddwl am y frawddeg olaf ac a fyddai modd i chi newid y geiriad yn y frawddeg olaf honno. Nid oes neb yn dweud celwydd yn y Siambr hon tra rwyf fi yn y gadair.

Yr hyn a ddywedais, i fod yn glir, oedd ‘ei bod hi’n bosibl iddynt’—’anwireddau posibl’, gawn ni ddweud? Nid wyf yn gwybod. Gwnaf yn ôl eich arweiniad, Gadeirydd.

Iawn, fe edrychwn ar y Cofnod. Brif Weinidog.

Diolch i chi, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i’r rhan fwyaf o’r Aelodau am eu cyfraniadau. [Chwerthin.] I egluro yn gyntaf oll—i ymdrin â’r gwelliannau. Gwn fod yr Aelodau’n pryderu y dylai cod y gweinidogion fod yn agored—mae’n agored; ei fod yn cael ei ddiwygio a’i adolygu o bryd i’w gilydd—mae hynny’n digwydd; a bod yr Aelodau’n ymwybodol o’r hyn y mae cod y gweinidogion yn ei ddweud mewn gwirionedd. Yr hyn a wna’r gwelliant, wrth gwrs, yw sicrhau fy mod yn parhau i adolygu cod y gweinidogion ac yn wir, y ffordd y mae’n gweithredu a bydd hynny’n parhau yn y dyfodol.

Mae’r ail welliant, yn enw Paul Davies, ynglŷn â’r comisiynwyr, yn gysylltiedig, am wn i, â’r angen i fod yn agored fel Llywodraeth, ond rwy’n gofyn y cwestiwn mewn gwirionedd: a yw hon yn broblem o ddifrif? Gwyddom y dylai’r comisiynwyr fod yn annibynnol ac maent yn annibynnol ar ôl iddynt gael eu penodi. Ni fyddent yn fwy annibynnol pe baent wedi’u penodi gan y Cynulliad Cenedlaethol; rhaid i rywun eu penodi. Yr hyn sy’n bwysig yw eu bod yn gallu gweithredu’n annibynnol cyn gynted ag y cânt eu penodi. Rwy’n credu bod hynny’n rhywbeth sydd wedi digwydd. Nid ydynt yn gweithredu yn enw’r Llywodraeth fwy nag y byddent yn gweithredu yn enw’r Cynulliad pe bai’r Cynulliad wedi’u penodi, ac felly, fy safbwynt i yw fy mod yn sicr yn credu bod comisiynwyr wedi gweithredu’n annibynnol ac wedi cyflawni eu dyletswyddau’n briodol. Nid oes neb wedi awgrymu ar unrhyw adeg fod y comisiynwyr yn cael eu llyffetheirio mewn unrhyw fodd o ran eu gallu i fynegi eu safbwyntiau a mynegi’r safbwyntiau hynny’n briodol.

O ran cynghorwyr arbennig, nid yw hyn yn rhywbeth sy’n digwydd yn San Steffan. Penodir cynghorwyr arbennig gennyf fi; maent hwy hefyd yn ddarostyngedig i god ac mae hynny’n rhywbeth rwyf fi, unwaith eto, yn ei gadw mewn cof wrth iddynt gael eu penodi. Wrth gwrs, disgwylir i gynghorwyr arbennig gadw at y rheolau yn eu swydd ac yn benodol o ran y ffordd y maent yn cadw eu bywyd gwleidyddol, o ran ymgyrchu, ar wahân i’w gwaith fel cynghorwyr arbennig.

Ynglŷn â’r trydydd gwelliant—

Rwy’n derbyn yr ymateb y mae’r Prif Weinidog wedi’i roi. Rwy’n derbyn y pwynt nad yw’n sefyllfa sy’n digwydd yn San Steffan, sef gwrandawiadau cadarnhau, ond onid ydych yn credu na ddylem geisio ailadrodd yr hyn a wna San Steffan bob amser? Byddai hyn yn torri tir newydd, oherwydd bod cynghorwyr arbennig yn rhan bwysig o bensaernïaeth y Llywodraeth, a byddai cael math o wrandawiad cadarnhau yn codi ymwybyddiaeth y cyhoedd ynglŷn â’r rôl y maent yn ei chyflawni wrth gynghori Gweinidogion.

Fy ateb i hynny yw: pam newid rhywbeth sy’n gweithio? Ni fu amheuaeth erioed ynglŷn ag ymddygiad cynghorwyr arbennig. Disgwylir iddynt ymddwyn yn unol â’u cod eu hunain. Ni welaf unrhyw reswm pam y dylid cael gwrandawiadau ar gyfer penodi cynghorwyr arbennig.

O ran y trydydd gwelliant yn enw Paul Davies, mae hwn yn welliant drygionus, gadewch i ni fod yn onest, fel y mae’r blaid gyferbyn yn gwybod yn iawn. Mae yna Aelodau yma a fydd yn gwybod y rhoddir camau ar waith lle rwyf fi o’r farn fod cod y gweinidogion wedi’i dorri. Nid wyf yn meddwl y gellir fy nghyhuddo o wneud dim byd os oes yna faterion sy’n galw am sylw. Mae’r penderfyniadau hynny wedi bod yn anodd ac yn boenus i bawb a oedd ynghlwm wrthynt, ond serch hynny mae’n bwysig fod y penderfyniadau hynny wedi’u gwneud. Yr awgrym yw na wneir unrhyw benderfyniadau byth mewn perthynas ag achosion o dorri cod y gweinidogion. Gŵyr yr Aelodau fel arall. Beth bynnag, rwy’n gwybod y gall Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg, gan ei bod yn rhan o’r Llywodraeth bellach, weithredu fel gwarcheidwad yn hyn o beth. Nid oes gennyf unrhyw amheuaeth o gwbl y caiff cod y gweinidogion ei ddilyn gan y Llywodraeth a sefydlwyd gennym yn yr ychydig wythnosau diwethaf. Mae pob Gweinidog yn gwbl ymwybodol o’r cod ac wedi cael gwybod bod yn rhaid iddynt ddarllen y cod hefyd.

Ar y pwynt hwnnw, a allwch gadarnhau felly fod holl Ysgrifenyddion a Gweinidogion eich Cabinet wedi arwyddo cod y gweinidogion? A fynegodd Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg ei barn wrthych am god y gweinidogion?

Yr ateb yw ‘gallaf’ a do, fe wnaeth, fel y mae hi newydd ddweud wrthych. Gan fod yr holl Weinidogion wedi’u rhwymo gan god y gweinidogion, nid oes unrhyw fodd iddynt allu dewis a dethol, ac ni fu erioed. Bydd y cod hwnnw’n berthnasol i bawb ac mae’n hysbys beth yw’r canlyniadau os torrir y cod.

Wel, ni wnaf lawer o sylwadau ar yr hyn a ddywedodd yr Aelod Neil McEvoy. Mae ei obsesiynau’n hysbys i’r Siambr hon. Mae ganddo ei gŵys ei hun y mae’n dymuno ei thorri. Nid oedd yn ddigon dewr i wneud unrhyw honiadau ac felly, nid yw ei sylwadau yn y Siambr hon yn haeddu ymateb.

Felly, o ran gwelliant 1, fel y dywedais, mae hynny’n rhywbeth—[Torri ar draws.] Rydych wedi cael eich cyfle i ddweud eich barn. Mae hwnnw’n rhywbeth rwyf eisoes wedi’i gynnig yn ffurfiol. Ni fyddwn yn cefnogi gwelliannau 2 a 3, nac yn wir y cynnig ei hun heb ei ddiwygio.

Diolch yn fawr iawn. Galwaf ar Dai Lloyd i ymateb i’r ddadl. Dai.

Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd, a diolch i bawb am eu cyfraniadau. Jest i fynd yn ôl at bwynt ein dadl, wrth gwrs, mae yna sawl gwahanol egwyddor wedi llwyddo i gropian i mewn i’r ddadl yma, ond mi wnawn ni fynd yn ôl at y pwynt sylfaenol a oedd ynglŷn â’r cod gweinidogol. Rydym ni’n galw yn naturiol ar holl egwyddorion llywodraeth agored gael eu cynnal. Mae pobl wedi dweud pethau neis am y safon yna. Rydym ni eisiau ei gweld hi’n cael ei chwblhau. Rydym eisiau gweld hefyd y cod gweinidogol yn cael ei osod gerbron y Cynulliad yma a chael ei gymeradwyo gan y Cynulliad yma, ac rydym hefyd yn galw am benodi dyfarnwr annibynnol i adrodd yn gyhoeddus ar unrhyw achosion o dorri’r cod. Dyna, yn y bôn, ydy pwynt y ddadl yma, er mwyn ceisio argyhoeddi’r cyhoedd ein bod yn ymateb yn gadarn i beth ddigwyddodd yn yr etholiad yna, y refferendwm, yr wythnos diwethaf. Mae’n rhaid cael ymateb cryf a rhaid dangos ein bod ni fel gwleidyddion yn gallu sefyll lan am beth sydd yn iawn. Diolch yn fawr.

Diolch yn fawr iawn. Y cynnig yw derbyn y cynnig heb ei ddiwygio. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Gwrthwynebiad. Diolch. Felly, gohiriwn yr eitem hon tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.