6. Pa ystyriaethau y mae'r Gweinidog wedi'u rhoi i'r effaith y bydd gadael yr UE yn ei chael ar hawliau pobl ifanc yng Nghymru? OAQ(5)0033(CC)

Diolch i’r Aelod am ei chwestiwn. Mae ein hymrwymiad i blant a phobl ifanc wedi ei ymgorffori mewn deddfwriaeth ac nid yw’r penderfyniad i adael yr UE yn newid hyn yn uniongyrchol. Mae buddsoddi mewn plant a phobl ifanc ​yn beth sylfaenol dda i’w wneud. Mae’n gwneud synnwyr er lles y gymdeithas ac er budd hirdymor yr economi.

Weinidog, mae’r canlyniad ar 23 Mehefin wedi achosi pryder ymysg llawer o bobl, ac nid yw pobl ifanc yn ddiogel rhag hyn. Fe fyddwch yn ymwybodol, rwy’n siŵr, o’r gwrthdystiad mawr a gynhaliwyd y tu allan i’r adeilad hwn yn dilyn y penderfyniad i adael y DU, wedi’i drefnu gan fyfyrwyr. A ydych wedi ystyried eto pa effaith a gaiff y gostyngiad posibl i gyllid ymchwil ar gyfer prifysgolion ar ragolygon pobl ifanc a’u gallu i gyrraedd eu potensial llawn? A ydych, er enghraifft, wedi cynnal trafodaethau â’ch cyd-Aelodau yn y Cabinet ynglŷn â cholli cyfleoedd o ran rhaglenni fel rhaglen Erasmus, a sut y gellir lliniaru hynny? Yn olaf, a fyddwch yn gwneud popeth yn eich gallu i gefnogi senedd i’r ifanc yng Nghymru fel cyfrwng i bobl ifanc fynegi eu pryderon a dod at ei gilydd i weithredu ar y cyd ar faterion pwysig sy’n effeithio arnynt, fel gadael yr UE?

Rwy’n ddiolchgar am sylwadau a chwestiynau’r Aelod. Wrth gwrs, fe fydd yr Aelod yn ymwybodol o gyhoeddiad y Prif Weinidog ei fod wedi sefydlu is-bwyllgor Cabinet, sydd eisoes wedi cynnal ei gyfarfod cyntaf, i ystyried goblygiadau gadael yr UE a beth y mae hynny’n ei olygu i Lywodraeth Cymru, a’r trafodaethau ledled y DU. Nid wyf wedi cael cyfarfod uniongyrchol gyda fy nghyd-Aelodau ynglŷn â’r cyllid ymchwil, ond credaf fod hynny’n mynd rhagddo gyda’r adran honno.

O ran y senedd i’r ifanc, mae safbwynt y Llywodraeth wedi bod yn glir iawn: rydym yn cefnogi senedd i’r ifanc, ond credwn mai mater i’r Comisiwn ydyw, ac rwy’n siŵr fod y Comisiwn wedi clywed hynny’n glir iawn heddiw ac mewn gohebiaeth flaenorol.

Ysgrifennydd y Cabinet, a ydych yn rhannu fy mhryder wrth ddarllen canfyddiadau ‘The Good Childhood Report’ Cymdeithas y Plant, a ddywed fod un o bob saith o ferched yng Nghymru yn anhapus gyda’u bywydau ac un o bob naw o fechgyn yn anhapus gyda’u bywydau hefyd? Pa gamau penodol y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i wrthdroi’r duedd hon, sy’n ymddangos fel pe bai’n gwaethygu—nid yn unig yng Nghymru, ond ledled y Deyrnas Unedig—er mwyn sicrhau rhywfaint o weithredu ar y cyd i ni allu delio â’r broblem hon?

Mae’r Aelod yn iawn i godi’r mater hwn ac mae’n peri pryder i minnau hefyd. Rwyf wedi gofyn i fy nhîm edrych ar oblygiadau’r adroddiad hwnnw a faint yn fwy y gallwn ei wneud, nid yn unig gyda’r adran hon, ond hefyd drwy gymorth addysgol mewn ysgolion ac mewn sefydliadau trydydd sector o ran sut yr ydym yn ymgysylltu â phobl ifanc ac yn gwrando ar eu barn. Yn aml, mae’r genhedlaeth hŷn yn gwneud pethau ar gyfer plant am eu bod yn meddwl mai dyna’r peth iawn i’w wneud, yn hytrach na gwrando ar ba gamau gweithredu y dylid eu cymryd. Rydym wedi cyrraedd y cam hwnnw yn awr o ymgysylltu â phobl ifanc a gwrando ar beth sydd yn cael effaith ar eu bywydau.