8. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i hyrwyddo rhianta cadarnhaol? OAQ(5)0058(CC)

Mae gan rieni fynediad at ystod o wasanaethau sy’n hyrwyddo rhianta cadarnhaol, wedi’u darparu gan bartneriaid mewn llywodraeth leol, iechyd ac addysg. Mae hyn yn ffurfio rhan o becyn o fesurau i hyrwyddo rhianta cadarnhaol, gan gynnwys yr ymgyrch ‘Magu Plant. Rhowch amser iddo’ a’n buddsoddiad sylweddol yn rhaglenni Teuluoedd yn Gyntaf a Dechrau’n Deg.

Diolch i chi am yr ateb hwnnw, Ysgrifennydd y Cabinet. Fe fyddwch yn gwybod fy mod yn dadlau’n gryf dros rianta cadarnhaol, yn arbennig o ystyried yr hyn rwy’n credu sy’n gynlluniau cynamserol gan eich Llywodraeth i wahardd smacio a throseddoli rhieni. Fodd bynnag, nodaf eich bod chi fel Ysgrifennydd y Cabinet yn cytuno bod gwasanaeth rhianta cadarnhaol yn rhywbeth a ddylai fod ar gael i bob rhiant sydd ei angen. Yn anffodus, fodd bynnag, er gwaethaf eich ymdrechion, nid yw hynny’n wir. Cynhaliwyd tua 3,000 o gyrsiau rhianta cadarnhaol dros y 15 mis hyd at fis Mehefin 2016. Roedd traean o’r rheini yng Nghaerdydd, ac mewn rhai ardaloedd awdurdodau lleol, gan gynnwys Conwy, ni chafwyd yr un. Pa gamau rydych yn eu cymryd i wneud yn siŵr fod mynediad teg at wasanaethau rhianta cadarnhaol ar gyfer pob rhiant drwy’r wlad?

Wel, rwy’n gweithio gyda fy nhîm yn awr i gyflwyno cam nesaf rhianta cadarnhaol. Rwy’n credu bod yr Aelod yn hollol gywir—mae’n rhaid i ni ymgysylltu â rhieni. Nid wyf wedi cael fy argyhoeddi, mewn gwirionedd, wrth i ni eistedd yma heddiw, mai ymgyrchoedd posteri neu raglenni ar wefannau yw’r ffordd orau o hyrwyddo rhianta cadarnhaol. Rwy’n credu bod yna lawer o gymorth gan gymheiriaid neu fentora drwy grwpiau cymunedol, boed yn grwpiau crefyddol mewn eglwysi, neu mewn ysgolion, neu grwpiau mam a’i phlentyn, neu grwpiau tad a’i blentyn. Rwy’n credu ei bod yn bwysig iawn ein bod yn gallu rhannu enghreifftiau ac mae’n ffordd lawer mwy cadarnhaol o ymgysylltu.

Y gyfres o ddulliau rwy’n edrych arni yw darparu pecyn rhianta cadarnhaol a gyflwynir drwy ffynonellau y gellir ymddiried ynddynt, ac yna byddwn hefyd yn sicrhau ein bod yn deddfu, a gwn nad yw’r Aelod yn ffafrio hynny. Ond mae hon yn gyfres o ddulliau rhianta cadarnhaol, a byddwn yn deddfu ar ddiwedd hynny i gael gwared ar yr amddiffyniad o gosb resymol.

A fuasai Ysgrifennydd y Cabinet yn cytuno mai un o’r ffyrdd gorau o gefnogi rhieni yw drwy grwpiau lle y mae rhieni’n cefnogi ei gilydd ac yn dysgu o sgiliau magu plant ei gilydd? A fuasai’n llongyfarch y sefydliadau a ffurfiwyd gan rieni i gefnogi ei gilydd, yn arbennig Rhieni Sengl Cymru, sy’n gweithio mewn partneriaeth â Gingerbread, y cyfarfûm â hwy yn ddiweddar, ac sydd yno i gefnogi ei gilydd, i hyrwyddo byw’n iach, ac a fu ar daith gerdded lwyddiannus iawn o amgylch Ynys y Barri y penwythnos diwethaf?

Yn wir, a phwy wyf fi i ddadlau â Julie Morgan yn y maes hwn? Wrth gwrs, ni chefais wahoddiad i fynd ar daith gerdded—efallai fod hynny’n syniad da. [Chwerthin.] Ond mae’r Aelod yn hollol iawn: rwy’n credu ei fod yn ymwneud â’r ymyriadau sydd gennym gyda’n gilydd. Perthnasoedd—yr hyn sy’n gweithio’n dda a’r hyn nad yw’n gweithio’n dda, ac mae dull heb stigma o fynd ati i wella datblygiad pobl ifanc yn bwysig. Rwy’n rhoi ystyriaeth ddifrifol iawn i hynny, oherwydd mae’r ymgyrchoedd sydd gennym ar hyn o bryd yn cael eu gyrru gan brosesau, yn hytrach na’u bod wedi’u personoli ac yn canolbwyntio ar unigolion. Rwy’n credu bod yr Aelod yn nodi pwynt pwysig iawn.