2. 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg – Senedd Cymru am 1:31 pm ar 30 Tachwedd 2016.
Diolch, Lywydd. Rwy’n ddiolchgar iawn i chi am eich datganiad.
2. A wnaiff y Gweinidog roi’r wybodaeth ddiweddaraf am yr heriau sy’n wynebu Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru yn Ninbych-y-pysgod, sydd newydd gael ei hadeiladu? OAQ(5)0058(EDU)
Agorodd ysgol gynradd newydd yr Eglwys yng Nghymru yn Ninbych-y-pysgod ym mis Medi eleni, yn yr hyn a ddisgrifiwyd gan y pennaeth yn adeilad newydd o’r radd flaenaf. Edrychaf ymlaen at weld yr ysgol fy hun ac at siarad â’r rhai sy’n elwa o’r buddsoddiad hwn, pan fyddaf yn agor yr ysgol yn swyddogol yfory.
Rwy’n ddiolchgar i Ysgrifennydd y Cabinet am ei hymateb. Yn ogystal â chroesawu’r ysgol o’r radd flaenaf y mae’n bennaeth arni, dywedodd Mr Palmer ei fod yn ceisio adeiladu ar gynfas gwag ac nad oes digon o arian ar gyfer offer chwarae y tu allan ac ar gyfer dodrefn, nad oes dodrefn mewn nifer o ystafelloedd, gan gynnwys yr ystafell gyfarfod, yr ystafell TG, y cyntedd a mannau dysgu ychwanegol, ac nad oes ganddynt unrhyw offer addysg gorfforol. Mae hefyd yn awyddus i gael blychau plannu, gwelyau plannu uchel, a phlanhigion ar eu cyfer, ac ysgol sy’n dweud wrth bobl beth yw’r sefydliad ac sy’n ddeniadol a chroesawgar. Efallai y gall Ysgrifennydd y Cabinet ddweud wrthym beth y gall ei wneud i roi cymorth iddynt gael gafael ar yr holl eitemau hanfodol hynny.
A gaf fi ddiolch i’r Aelod am ei gwestiwn atodol? Ynghyd â’r ysgol cyfrwng Cymraeg, Ysgol Hafan y Môr, mae ysgol gynradd yr Eglwys yng Nghymru yn Ninbych-y-pysgod wedi cael buddsoddiad o dros £8.5 miliwn, wedi ei gefnogi gan £4.8 miliwn o’n rhaglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain. Mae ysgol gynradd yr Eglwys yng Nghymru yn Ninbych-y-pysgod wedi derbyn, fel y dywed y pennaeth, adeilad o’r radd flaenaf a chyfarpar addas. Mae hyn yn cynnwys y sgriniau cyffwrdd LED mwyaf cyfoes yn y sir, darpariaeth Wi-Fi drwy’r ysgol, system sain o’r radd flaenaf, a theledu cylch cyfyng cynhwysfawr. Yn ôl yr hyn a ddeallaf, mae’r awdurdod lleol yn awyddus i weithio gyda’r ysgol, a chorff llywodraethu’r ysgol, i ddatrys unrhyw bryderon a allai fod ganddynt ynglŷn ag offer yn yr ysgol. Ac fel y dywedais, byddaf yn gallu gweld hynny fy hun yfory, pan fyddaf yn ymweld â’r ysgol.
Pan fyddwch yn ymweld â’r ysgol yfory, rwy’n siŵr y byddwch yn edmygu’r ystafelloedd dosbarth newydd pwrpasol ar gyfer anghenion dysgu ychwanegol, sy’n gam enfawr ymlaen o ran darparu gwasanaethau a chymorth i blant ag anghenion dysgu ychwanegol yn ne Sir Benfro. Fodd bynnag, nid oes gan yr ysgol drws nesaf, yr ysgol cyfrwng Cymraeg, gyfleusterau lawn mor flaengar, a thybed a allech drafod gyda’r rhai a fydd yn eich cyfarfod i siarad am yr ysgolion newydd, a’r £8.5 miliwn sydd wedi cael ei wario a’i groesawu—a fyddwch mewn gwirionedd yn siarad â hwy ynglŷn â sut y gallwn ddarparu, yn ne’r sir, cymorth anghenion dysgu ychwanegol ar gyfer plant sy’n dod o gartrefi Cymraeg eu hiaith ac o gefndir Cymraeg? Oherwydd bydd yn peri gofid mawr iddynt os mai drwy gyfrwng y Saesneg yn unig y byddant yn gallu derbyn cymorth.
A gaf fi ddiolch i Angela am ei chwestiwn? Fel y dywedoch, mae gan ysgol newydd yr Eglwys yng Nghymru yn Ninbych-y-pysgod ddarpariaeth anghenion addysgol arbennig ragorol yn yr ysgol. Mae sefydlu ysgol gynradd cyfrwng Cymraeg ar ei safle ei hun yn Ninbych-y-pysgod yn ddatblygiad y dylid ei groesawu. Mae’n ateb y galw cynyddol am addysg cyfrwng Cymraeg yn y rhan honno o’r byd, ac rwy’n falch iawn fod Sir Benfro wedi buddsoddi yn yr ysgol honno. Mae’n uchelgais gennyf ein bod yn sicrhau bod cydraddoldeb yn ganolog i bopeth a wnawn ym maes addysg, ac mae mynediad drwy gyfrwng y Gymraeg at gefnogaeth ar gyfer anghenion dysgu ychwanegol yn hanfodol wrth sefydlu hynny. Byddwch yn gwybod fod Gweinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes a minnau yn bwriadu cyhoeddi Bil anghenion dysgu ychwanegol cyn y Nadolig, a bydd sicrhau darpariaeth gyfartal i’r myfyrwyr sy’n astudio drwy gyfrwng y Gymraeg yn hanfodol.
Diolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei hatebion hyd yn hyn. Mae hon yn un o’r ysgolion yr unfed ganrif ar hugain cyntaf yn Sir Benfro, wrth gwrs, felly mae angen i ni ddysgu o’r profiad hwn, nad yw wedi bod yn berffaith, ond dyna yw proses ddysgu. A chytunaf ag Ysgrifennydd y Cabinet mai cyfrifoldeb y cyngor sir yn awr, mewn gwirionedd, yw trafod yn briodol â llywodraethwyr yr ysgol ynglŷn â darparu’r cyfleusterau ychwanegol, neu’r cyfleusterau y mae rhai pobl yn teimlo eu bod ar goll o ysgol yr unfed ganrif ar hugain. Ac mae fy nghydweithiwr ym Mhlaid Cymru, Michael Williams, eisoes wedi dwyn hynny i sylw Cyngor Sir Penfro’n uniongyrchol. Felly, pan fyddwch yn ymweld yfory, Weinidog, a fyddwch mewn sefyllfa i edrych ar yr holl gyfleusterau hyn eich hun—rwy’n siŵr y byddwch—ond yn benodol, os byddwch yn gweld ac yn clywed bod yna broblem yno o hyd, a wnewch chi ddefnyddio’r cyfle i siarad yn uniongyrchol â’r cyngor sir er mwyn datrys y problemau hyn cyn gynted ag y bo modd?
Simon, mae fy swyddogion eisoes wedi cysylltu â Chyngor Sir Penfro ynglŷn â’r datganiadau a wnaed am y cyfleusterau yn yr ysgol. Mae’r cyngor sir yn herio rhai o’r datganiadau a wnaed, ond yn cydnabod eu bod yn gywir ynglŷn â phethau eraill, megis, er enghraifft, ailddefnyddio dodrefn ysgol o’r ysgolion blaenorol. Nawr, wrth ddatblygu ysgol newydd, byddai’r cyngor sir fel arfer yn cysylltu â’r corff llywodraethu dros gyfnod o amser i fynd i’r afael â’r pryderon penodol hyn. Gan fod hon yn ysgol newydd, nid oedd y trefniadau arferol hynny ar waith, ac mae Cyngor Sir Penfro wedi rhoi sicrwydd i fy swyddogion eu bod yn bwriadu gweithio ar y cyd gyda’r corff llywodraethu a’r pennaeth i fynd i’r afael ag unrhyw bryderon eraill. Byddaf yn gweld y cyfleusterau fy hun yfory, a bydd fy swyddogion yn parhau i weithio gyda Chyngor Sir Penfro a’r ysgol i sicrhau bod y plant yn cael yr hyn sydd ei angen arnynt.