5. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn monitro'r modd y caiff ansawdd aer ei reoli o safbwynt sŵn yng Nghymru? OAQ(5)0068(ERA)

Diolch. Rydym yn mynd i’r afael â llygredd sŵn ac aer mewn nifer o ffyrdd. Mae’r rhain yn cynnwys drwy reoli ansawdd aer lleol, rheoleiddio diwydiant, y gyfundrefn gynllunio a hyrwyddo teithio llesol. Ar hyn o bryd rydym yn adolygu’r ymatebion i’r ymgynghoriad cyhoeddus sy’n gofyn am farn y cyhoedd ar beth arall y gallwn ei wneud yng Nghymru.

Diolch. Fe gyfeirioch at yr ymgynghoriad rheoli ansawdd aer a sŵn lleol. Sut rydych yn ymateb i bryderon a ddaeth i fy sylw fod y cwestiynau yn hwnnw’n awgrymu cyflawni’r asesiad o ansawdd aer ar sail cyfartaleddu unrhyw effeithiau a manteision ar draws poblogaeth Cymru gyfan, yn hytrach na chanolbwyntio ar y rhai mwyaf agored i niwed, a diystyru’r pwysoliad allweddol y dylid ei roi i fanylion hyperleol a allai ganfod a rhoi gwybod am lygredd gormodol a ddioddefir gan blant, pobl hŷn neu bobl anabl yn arbennig? Hefyd, mae’r ffaith nad oes unrhyw sôn yn y rhagymadrodd i’r ddogfen am ganllawiau neu ymgynghoriad gan uned gymorth asesu effaith ar iechyd Cymru.

Nid wyf wedi clywed unrhyw gwynion am y cwestiynau na’r ffordd y cafodd yr ymgynghoriad ei roi at ei gilydd. Os ydych wedi derbyn un neu fwy, buasai gennyf ddiddordeb mawr mewn cael nodyn gennych er mwyn i mi allu edrych ar hynny. Mae llawer iawn o feddwl wedi mynd i’r ddogfen ymgynghori honno, ac rwy’n credu bod y cwestiynau rydym wedi eu gofyn yn gwbl briodol.

Mae un o’r ardaloedd sydd â phroblem llygredd aer yng Nghaerdydd, felly rwy’n awyddus iawn i gael gwybod yn union sut y mae Llywodraeth Cymru yn monitro lefelau ansawdd aer yn ardal drefol Caerdydd. Pa mor hyderus ydych chi y byddwch yn llwyddo i fodloni Mr Justice Garnham erbyn diwedd mis Ebrill eich bod yn gallu rhoi camau ar waith i ymdrin â’r lefelau anghyfreithlon o lygredd aer rydym yn eu dioddef?

Ar hyd a lled Caerdydd, mae yna rai ardaloedd lleol lle y mae llygredd aer yn broblem, yn bennaf, rwy’n credu, o ganlyniad i allyriadau traffig ar y ffordd. Yn y lleoliadau hyn, mae gennym ardaloedd sydd wedi’u datgan yn ardaloedd rheoli ansawdd aer gan yr awdurdod lleol. Eu dyletswydd hwy yw mynd i’r afael ag ansawdd aer lleol. Rwyf wedi cael fy sicrhau y bydd eu cynlluniau gweithredu i gyd yn eu lle cyn bo hir, yn unol â chanllawiau statudol.

Rwy’n credu bod mynd i’r afael â llygredd aer, mewn gwirionedd, yn gofyn am agwedd gydweithredol. Rydym ar hyn o bryd, fel y dywedais, yn adolygu’r ymatebion i’r ymgynghoriad cyhoeddus, ac rwy’n gobeithio y byddaf yn bwydo canlyniadau’r ymgynghoriad hwnnw i awdurdodau lleol, oherwydd fel y dywedaf, eu cyfrifoldeb hwy yw gwneud yn siŵr eu bod yn cyflawni eu holl ofynion.

Ysgrifennydd y Cabinet, rydych wedi crybwyll allyriadau traffig ffordd ac mae’n amlwg eu bod yn chwarae rhan arwyddocaol iawn o ran llygredd aer a’r effaith ar iechyd pobl. Mae allyriadau diesel yn arbennig o arwyddocaol. A fyddech yn cytuno â mi fod—? Y gobaith yw y byddwn yn symud at gerbydau trydan cyn gynted ag y bo modd, ond cyn i ni wneud hynny, mae camau ymarferol eraill y gellir eu cymryd i fynd i’r afael â’r materion hyn, megis trosi fflydoedd tacsi o ddiesel i nwy petrolewm hylifedig. Mae’r diwydiant yn dweud wrthyf y gellir cyflawni hynny gyda rhywfaint o gymorth grant, efallai, a gallent ad-dalu’r grant hwnnw o fewn cyfnod o tua dwy flynedd.

Yn hollol. Rwy’n credu bod Birmingham yn ystyried trydaneiddio eu fflyd tacsi, felly bydd yn ddiddorol iawn gweld yr hyn y byddant yn ei wneud. Mewn perthynas â cherbydau trydan, rwy’n awyddus iawn i’n gweld yn symud at fwy o gerbydau trydan, ond wrth gwrs, un maen tramgwydd neu rwystr yw’r diffyg pwyntiau gwefru. Felly, rwy’n edrych i weld os gallaf, efallai, ddod o hyd i swm bach o arian er mwyn i mi allu helpu i gymell awdurdodau lleol i’w gosod, hyd yn oed os mai un yn unig a osodir, er mwyn dechrau’r broses. Mae gan rai awdurdodau lleol y pwyntiau gwefru hyn, yn amlwg. Mae gan bobl rai yn eu cartrefi. Ond rwy’n credu ei fod yn rhwystr i bobl sy’n prynu cerbydau trydan, am nad oes unrhyw bwyntiau gwefru ac wrth gwrs, ni cheir pwyntiau gwefru am nad oes digon o gerbydau trydan, felly mae’n gylch dieflig rwy’n awyddus iawn i’w dorri.

Tynnwyd cwestiwn 6 [OAQ(5)0070(ERA)] yn ôl.

Cwestiwn 7, John Griffiths.