5. Pa bolisïau sydd ar waith i gynyddu bioamrywiaeth mewn amgylcheddau morol? OAQ(5)0090(ERA)

Diolch. Rwy’n cydnabod gwerth cynnal a gwella bioamrywiaeth forol ac adeiladu cydnerthedd ein hamgylchedd morol. Mae cyfarwyddeb fframwaith y strategaeth forol yn ei gwneud yn ofynnol inni sicrhau bod ein moroedd mewn cyflwr amgylcheddol da. Mae’n nodi’r camau yr ydym yn eu cymryd i ddiogelu, cynnal ac adfer yr amgylchedd.

Diolch, Ysgrifennydd y Cabinet. Mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Amrywiaeth Fiolegol ac mae hynny’n ein hymrwymo i atal y dirywiad mewn bioamrywiaeth erbyn 2020, ac yna i ddechrau gwrthdroi’r dirywiad hwnnw. Darllenais yn ddiweddar am y gostyngiad yn nifer y sewin yn afonydd a moroedd Cymru. Maent yn nodwedd o Gymru mewn sawl ffordd—sewin. Maent yn ein hatgoffa pa mor wyliadwrus y mae angen i ni fod yn y maes hwn ac yn sicrhau ein bod yn bodloni’r targedau hyn ac yn rhagori arnynt.

Cytunaf yn llwyr â’r Aelod, ac rwyf wedi ymrwymo’n gadarn i sicrhau bod Cymru’n cwblhau ei chyfraniad i rwydwaith o ardaloedd morol gwarchodedig cydgysylltiedig yn ecolegol a reolir yn effeithiol. Fe fyddwch yn gwybod am yr asesiad o’r rhwydwaith a gyflawnwyd gennym y llynedd, a ddangosodd fod Cymru eisoes yn gwneud cyfraniad sylweddol tuag at rwydwaith y DU, er enghraifft. Mae gennym 128 o ardaloedd morol gwarchodedig yn nyfroedd Cymru, ond rydym yn gweithio i sicrhau bod y rhwydwaith yn cael ei reoli’n effeithiol, fel ei fod yn parhau i gyfrannu at y broses o warchod a gwella ein hardal.

Mi es i ar ymweliad ddydd Llun â Chemlyn, sef eiddo arfordirol hyfryd yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol ar arfordir gogledd Môn. Mae o’n safle pwysig iawn o ran bioamrywiaeth, yn cynnwys cyfran sylweddol o boblogaeth byd y môr-wennol bigddu, neu’r ‘sandwich tern’, ac mae’n un o’r gwarchodfeydd natur hynaf ym Mhrydain, yn deillio’n ôl bron i ganrif. Mae unrhyw un sy’n adnabod Cemlyn yn gwybod ei fod yng nghysgod Wylfa. A ydy’r Gweinidog, felly, yn cytuno â fi y dylai datblygwyr Wylfa Newydd fod yn rhagweithiol, a chymryd pob cyfle posib i gefnogi’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol yn ei hymdrechion i ddiogelu a datblygu’r safle sensitif yma ar gyfer cenedlaethau y dyfodol?

Ydw, yn sicr. Mae’n safle pwysig iawn, a chytunaf yn llwyr â’r Aelod.

Ysgrifennydd y Cabinet, cyn cyfarfod â chi y bore yma, dechreuodd y Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Materion Gwledig gyda sesiwn ar yr ymchwiliad morol yr ydym yn ei roi ar waith. Cafodd yr aelodau eu synnu gan gymhlethdod y ddeddfwriaeth yn y maes, y cyfrifoldebau sy’n gorgyffwrdd, yr amrywiaeth eang o wahanol ardaloedd gwarchodedig a’r rheolau sy’n gysylltiedig â hwy. Gydag ymestyn cyfrifoldeb Cymru y tu hwnt i’r terfyn 12 milltir, gan fynd â’r ardal honno oddi wrth Lywodraeth y DU, a chyda Brexit, tybed a fydd lle i resymoli’r system gydag un sy’n fwy seiliedig ar egwyddorion Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015, a hybu’r nod o gynyddu bioamrywiaeth yn ein hamgylchedd morol?

Bydd, yn sicr. Credaf fod hynny’n un o’r cyfleoedd, yn hytrach na’r risgiau a’r heriau, ac rydych yn llygad eich lle. Soniodd David Melding am Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Amrywiaeth Fiolegol. Mae gennym gyfarwyddebau natur yr UE. Mae gennym ein cyfarwyddebau ein hunain, fel y dywedwch, ac mae gennym ein deddfwriaeth ein hunain ar waith bellach, yn Neddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 ac yn Neddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015, felly credaf fod hynny’n bosibl.