3. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am gynlluniau Llywodraeth Cymru i fuddsoddi mewn seilwaith yng Nghymru? OAQ(5)0119(FLG)

Diolch i’r Aelod am ei chwestiwn. Yn y gyllideb a gymeradwywyd ym mis Ionawr, nodwyd cynlluniau gennym ar gyfer darparu bron i £7 biliwn mewn buddsoddiad cyfalaf dros y pedair blynedd nesaf, gyda phwyslais penodol ar barhau i fuddsoddi mewn tai, trafnidiaeth, ysgolion ac ysbytai.

Diolch am eich ateb, Ysgrifennydd y Cabinet. Roedd yr ymrwymiad gan Lywodraeth Cymru i £1 biliwn o fuddsoddiad arloesol mewn seilwaith ar gyfer tri phrosiect buddsoddi cyfalaf mawr drwy’r model buddsoddi cydfuddiannol ym mis Mawrth yn newyddion calonogol iawn. Ac yn wir, mae’n dangos bod Llywodraeth Lafur Cymru, yn y cyfnod heriol hwn yn ariannol, yn wynebu’r her o ddod o hyd i ffyrdd arloesol o fuddsoddi mewn seilwaith cyhoeddus. Ysgrifennydd y Cabinet, pryd a sut y bydd busnesau’n gallu tendro am y prosiectau a gyflwynir drwy’r model hwn?

A gaf fi ddiolch i Joyce Watson am ei chwestiwn pwysig? Efallai ei bod yn ymwybodol ein bod wedi cynnal diwrnod profi’r farchnad llwyddiannus iawn ar 23 Mawrth. Fe’i mynychwyd gan fy nghyd-Aelodau Vaughan Gething ac Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg. Mynychodd dros 250 o gynrychiolwyr o ystod eang o fusnesau yng Nghymru ar y diwrnod hwnnw i glywed mwy am y cyfleoedd y bydd y model buddsoddi cydfuddiannol yn eu cynnig. Rydym bellach yn gallu darparu gwybodaeth yn uniongyrchol i’r rhai sydd â diddordeb. Bydd yr achosion busnes yn cael eu datblygu ymhellach, ac rydym wedi cynllunio rhagor o ddigwyddiadau dros yr haf er mwyn sicrhau bod busnesau ym mhob rhan o Gymru mor ymwybodol â phosibl o’r cyfleoedd newydd hyn ar gyfer buddsoddiadau cyfalaf.

Ysgrifennydd y Cabinet, yn eich ymateb i Joyce Watson, cyfeiriasoch at welliannau i’r seilwaith trafnidiaeth, ac yn wir, cafwyd sawl cyhoeddiad mewn perthynas â buddsoddiad y mae Llywodraeth Cymru yn awyddus i’w wneud, naill ai ar ei phen ei hun neu mewn partneriaeth ag eraill yn ne Cymru—ffordd liniaru’r M4, terfynfeydd newydd ym Maes Awyr Caerdydd, system metro de Cymru ac ati. Ac rydych wedi gwneud cyhoeddiad mewn perthynas â gogledd-ddwyrain Cymru, ond beth am weddill Cymru, ac etholaethau fel fy un i? Ceir tagfeydd cyson ar yr A55 yng ngogledd Cymru ac mae hynny’n achosi pwysau ar y diwydiant twristiaeth a busnesau eraill yng ngogledd Cymru, yn ogystal â thrigolion sy’n defnyddio’r ffordd honno yn aml. Nid oes llain galed ar rannau helaeth o’r ffordd honno, ac mae angen gwella ein seilwaith trafnidiaeth hefyd. Pa fudd a ddaw i ogledd-orllewin Cymru a chanol gogledd Cymru o ganlyniad i welliannau Llywodraeth Cymru i’r seilwaith trafnidiaeth?

Wel, Dirprwy Lywydd, rwy’n hapus iawn i dynnu sylw’r Gweinidog sydd â chyfrifoldeb uniongyrchol am roi’r rhaglen ar waith at fanylion cwestiwn yr Aelod. Ein huchelgais yw sicrhau ein bod yn buddsoddi ym mhob rhan o Gymru, gan fynd i’r afael â’r materion hynny sydd angen sylw ar frys ac sy’n darparu’r manteision mwyaf ar gyfer y boblogaeth leol. Mae’r Aelod yn gwneud y pwynt ar ran ei etholwyr fel y byddech yn disgwyl iddo’i wneud.

Ysgrifennydd y Cabinet, mae’r cynllun buddsoddi sydd gennych yn Llywodraeth Cymru yn enfawr, ond dylid defnyddio caffael fel arf i gefnogi busnesau Cymru, yn enwedig yn fy ardal i gyda’r diwydiant dur. Beth y mae’r Llywodraeth yn ei wneud, mewn gwirionedd, i gefnogi’r diwydiannau hynny drwy gaffael, a pha strategaethau rydych yn eu rhoi ar waith yn hynny o beth?

Dirprwy Lywydd, fel y dywedodd Adam Price yn gynharach ynglŷn â’r cyfleoedd a allai ddod mewn perthynas â TAW ar ôl Brexit, mae’n rhaid i ni ddweud bod y ffyrdd y gellir datblygu polisi caffael y tu allan i’r Undeb Ewropeaidd yn faes arall pwysig iawn y mae angen i ni weithio arno yma yng Nghymru, ac mae’r gwaith eisoes wedi dechrau ar hynny. Nid yw hynny wedi ein hatal rhag gwneud cryn dipyn o waith eisoes ar gaffael mewn perthynas â’r diwydiant dur. Mae grŵp penodol wedi dod ynghyd, mae adroddiad wedi cael ei gynhyrchu ac mae’n nodi cyfleoedd ar gyfer defnyddio dur Cymru mewn penderfyniadau buddsoddi yng Nghymru. Rydym yn gwneud popeth yn ein gallu i sicrhau bod yr arian sy’n cael ei wario o bwrs y wlad ar seilwaith Cymru yn cyd-fynd â chyfleoedd i fusnesau Cymru, yn enwedig y diwydiant dur, elwa ar y lefel sylweddol iawn honno o fuddsoddiad.