3. Beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i wella addysg yn Sir Benfro? OAQ(5)0114(EDU)

Diolch, Paul. Fel Ysgrifennydd y Cabinet, rwyf wedi nodi’r rhaglen o ddiwygiadau addysg i wella addysg ledled Cymru ar sawl achlysur, ac wrth gwrs, mae hynny’n cynnwys Sir Benfro. Mae’r rhain yn cynnwys datblygu cwricwlwm newydd a diwygio’r broses asesu, gwella addysg gychwynnol i athrawon, dysgu proffesiynol athrawon, meithrin arweinwyr a lleihau’r bwlch cyrhaeddiad.

Rwy’n ddiolchgar i Ysgrifennydd y Cabinet am ei hymateb. Nawr, efallai eich bod yn ymwybodol, Ysgrifennydd y Cabinet, o’r cynllun llysgenhadon darllen, sy’n gobeithio gwella sgiliau darllen plant drwy weithio’n agos gyda chlystyrau ysgolion cynradd yn fy etholaeth. Canmolwyd y cydweithio hwn mewn adroddiad diweddar gan Ein Rhanbarth ar Waith, gyda chynghorydd Her Ysgolion Cymru, Hefina Thomas, yn dweud ei fod wedi arwain at ‘effaith uniongyrchol ar safonau’. Yng ngoleuni hyn, a allwch ddweud wrthym beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i hyrwyddo’r gweithgarwch hwn, er mwyn i bob ysgol ledled Sir Benfro allu elwa ar y math hwn o gydweithredu?

Paul, diolch yn fawr iawn am dynnu sylw at yr arferion da sy’n digwydd yn eich ardal. Fel y gwyddoch, oherwydd pryderon ynghylch safonau addysg yn Sir Benfro, yn enwedig anallu ysgolion uwchradd Sir Benfro i wella eu cyfraddau cyrhaeddiad lefel 2 ac uwch mor gyflym â’r cyfartaledd yng Nghymru, mae’r consortiwm rhanbarthol wedi cyflwyno cymorth cynghorol ychwanegol yn ddiweddar ar gyfer Sir Benfro. Mae Estyn wedi cynnal cynhadledd achos yn Sir Benfro er mwyn ceisio cymell y cyngor a’r awdurdod addysg lleol i weithredu mesurau y teimlant y dylai’r cyngor eu rhoi ar waith er mwyn gwella safonau. Ond mae’n amlwg fod cynlluniau o’r fath, lle gallwn wella llythrennedd disgyblion yn y sector cynradd, yn argoeli’n dda o ran eu gallu i gael mynediad at y cwricwlwm yn nes ymlaen, a byddwn yn gobeithio ac yn disgwyl bod y consortia rhanbarthol yn dysgu o arferion da ac yn defnyddio’r adnoddau sydd ganddynt o’r grant gwella addysg i sicrhau bod rhaglenni, lle maent yn llwyddiannus, yn cael eu hailadrodd.

Wel, tua phum mlynedd yn ôl, roedd addysg yn sir Benfro mewn cyflwr cyn waethed roedd yn rhaid i’r Llywodraeth yrru tîm arbenigol i mewn i achub y cam a’r cyfle yn fanna. Ers hynny, mae addysg yn sir Benfro wedi gwella, nawr bod y sir tua chanol y rhestr o siroedd o ran cyflawniad addysgiadol. Byddwn i’n tybio bod lle i wella o hyd. Mae’r anghytuno sydd wedi bod yn ddiweddar dros y chweched dosbarth yn sir Benfro hefyd yn awgrymu nad oedd y cyngor sir wedi dal gafael cystal ag y dylen nhw fod ar gynnydd yn addysg yn y sir yma. Gyda’r ffaith bod newid arweinyddiaeth posib yn sir Benfro ar hyn o bryd, a ydy’r Ysgrifennydd Cabinet yn bwriadu mynd i gyswllt â’r cyngor sir i wneud yn siŵr bod y cynnydd—peth cynnydd—rydym ni wedi ei weld yn ystod y pedair blynedd diwethaf yn parhau a bod disgyblion yn sir Benfro yn gallu disgwyl i’w cyngor sir nhw gario ymlaen ar y llwybr o’r sefyllfa wael lle’r oedden nhw bum mlynedd yn ôl i rywbeth llawer mwy llawn elw ar gyfer y disgyblion hynny?

Diolch, Simon. Mae’n wir dweud bod y trothwy cynwysedig Lefel 2 ac uwch yn Sir Benfro wedi gwella o 51 y cant yn 2011 i ychydig dros 59 y cant yn 2016, ac mae hwn yn welliant o 8.3 y cant yn y cyrhaeddiad ers 2011, ond nid yw ar y lefel y byddech chi a minnau’n dymuno gweld Sir Benfro. Rydych yn hollol iawn, prif gyfrifoldeb y weinyddiaeth newydd fydd mynd i’r afael â’u cynlluniau gwella ysgolion, cynlluniau trefniadaeth ysgolion, i godi safonau’n uwch byth. Fel y dywedais mewn ymateb i Paul Davies, mae’r consortia rhanbarthol, oherwydd pryderon ynghylch Sir Benfro, wedi darparu cymorth ychwanegol i’r sir a gallaf roi sicrwydd i chi y byddaf yn cyfarfod â deiliad y portffolio a’r cyfarwyddwr addysg yn Sir Benfro, fel y gwnaf yn rheolaidd gyda deiliaid pob portffolio a phob cyfarwyddwr addysg, i bwysleisio’r angen i wneud cynnydd.