4. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ymrwymo i adolygu strwythurau llywodraethu Gwasanaeth Gwybodeg GIG Cymru? (OAQ51096)

Rwy’n disgwyl adroddiad gan Swyddfa Archwilio Cymru ar y system technoleg a rheoli gwybodaeth ehangach yn GIG Cymru. Rwy’n disgwyl iddo gael ei gwblhau o fewn y tri neu bedwar mis nesaf, a bydd y trefniadau llywodraethu yn rhan o’r adolygiad hwnnw gan Swyddfa Archwilio Cymru, ac wrth gwrs, byddaf yn disgwyl i hynny gynnwys Gwasanaeth Gwybodeg GIG Cymru. Wedyn byddaf yn ystyried argymhellion yr adolygiad hwnnw ar ôl iddynt gael eu cwblhau.

Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet. Daw’r adroddiad hwnnw gan y swyddfa archwilio yn sgil sawl beirniadaeth gan Bwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus y Cynulliad o berfformiad Gwasanaeth Gwybodaeth GIG Cymru. Dyma sefydliad sydd â chyllideb o dros £53 miliwn a 500 o staff, ond nid oes ffordd dryloyw o allu monitro eu perfformiad neu eu dwyn i gyfrif. Nid oes ganddynt fwrdd annibynnol ac nid ydynt yn cyhoeddi unrhyw adroddiadau blynyddol, felly buaswn yn annog Ysgrifennydd y Cabinet, wrth ystyried yr adroddiad hwnnw, i feddwl yn ddiwygiol sut y gallwn sicrhau ei bod yn system fwy trylwyr.

Diolch i chi am fy annog i feddwl yn ddiwygiol. Rwy’n cydnabod y pwyntiau a godwyd, oherwydd cânt eu lletya gan Felindre ac mae’r trefniadau lletya fel y maent am fy mod yn credu y byddai’n her i geisio eu sefydlu fel corff cyfan gwbl ar wahân o’r GIG, ond mae gennyf ddiddordeb, nid yn unig mewn trafodaeth, ond mewn dod o hyd i ateb o ran sut y gallwn greu mwy o ymwybyddiaeth o’r hyn y maent yn ei wneud a mwy o oruchwyliaeth lywodraethol o’r hyn y maent yn ei wneud, boed hynny yn Felindre ai peidio. Felly, mae gennyf feddwl cwbl agored ynglŷn â’r hyn y byddai gan Swyddfa Archwilio Cymru i’w ddweud, gan fy mod yn credu ei fod yn rhywbeth y byddai’n rhaid i ni ei ddatrys wrth symud ymlaen i wneud yn siŵr fod mwy o ymwybyddiaeth a chraffu, a chredaf fod hynny’n hollol iawn a phriodol.

Ysgrifennydd y Cabinet, nododd yr adolygiad seneddol diweddar o iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru fod y rhan fwyaf o’r 534 o staff Gwasanaeth Gwybodeg y GIG ar hyn o bryd yn ymwneud â chynnal gwasanaethau a seilwaith digidol yn hytrach na datblygu systemau newydd. Nawr, o ystyried y pryderon eang—ac rydym wedi ei drafod yma—ynglŷn â data agored, casglu data a rhannu gwybodaeth, er enghraifft gyda nodiadau cleifion rhwng y sectorau iechyd a gofal cymdeithasol ac yn wir, rhwng ysbytai yn yr un bwrdd iechyd hyd yn oed, pa ymrwymiad y gallwch ei roi y byddwch yn ystyried adolygu er mwyn sicrhau allbwn mwy rhagweithiol ac arloesol o’r gwasanaeth hwn?

Wel, dyna fwy am allu Gwasanaeth Gwybodeg GIG Cymru i gyflawni cenhadaeth ar y cyd mewn gwirionedd, cenhadaeth wahanol, i ddatblygu cynnyrch newydd ac ar yr un pryd i gynnal y bensaernïaeth sylweddol sydd gennym. A gwelsom, yn yr ymosodiadau seiber diweddar, allu’r Gwasanaeth Gwybodeg fel corff cenedlaethol i gydlynu gwaith er mwyn cynnal ein system gyfan. Roedd honno’n dasg sylweddol. Rwyf wedi dweud o’r blaen yn y Siambr hon, mewn gwirionedd, fy mod yn cydnabod yr her o ran y capasiti go iawn i Wasanaeth Gwybodeg GIG Cymru barhau i ddatblygu cynnyrch newydd, i fodloni disgwyliad y cyhoedd ynglŷn â’r ffordd y maent yn byw eu bywydau yn y presennol, y disgwyliad i allu symud data a gwybodaeth er mwyn ei rannu mewn ffordd sy’n bwysig iddynt mewn gwirionedd. Dyna pam y mae Gwasanaeth Gwybodeg GIG Cymru wedi bod o gymorth i ni, er enghraifft, wrth greu system fferylliaeth gymunedol, fel ein bod bellach yn gallu cael fersiwn a rennir o’r cofnod meddyg teulu. Mae llawer o gynnydd i’w wneud o ran iechyd o drosglwyddo a rhannu cofnodion yn ddiogel ac yn effeithiol. Unwaith eto, rwy’n cadw meddwl agored ynglŷn â’r angen inni geisio dod â mwy o bobl i mewn i Wasanaeth Gwybodeg GIG Cymru i wella a chynyddu eu capasiti neu ba un a oes angen inni gael perthynas wahanol gyda phobl eraill sy’n datblygu cynnyrch eu hunain. Mae honno’n her sy’n ymwneud ag eiddo deallusol. Mae’n her hefyd i bwrs y wlad allu gwneud hynny mewn cyfnod o gyni cynyddol. Dyma’r unig ran o’r gwasanaeth cyhoeddus lle y ceir disgwyliad parhaus y gallwn wario mwy o arian a chyflogi mwy o staff. Mae’n rhaid inni allu mesur ein disgwyliadau yn erbyn y blaenoriaethau sydd gennym yn y gwasanaeth cyfan, ond mae Gwasanaeth Gwybodeg GIG Cymru a thechnoleg gwybodaeth yn bendant yn rhan o’n pensaernïaeth wrth symud ymlaen ac yn rhan sylweddol o’r enillion iechyd sy’n dal i gael eu gwneud. Felly, mae hwn yn fater o flaenoriaeth i mi, wrth symud ymlaen.