Detholwyd y gwelliannau canlynol: gwelliannau 1, 2, 4 a 5 yn enw Rhun ap Iorwerth, a gwelliant 3 yn enw Paul Davies.

Yr eitem nesaf, felly, yw’r ddadl ar yr economi gylchol, ac rwy’n galw ar yr Ysgrifennydd Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig i wneud y cynnig—Lesley Griffiths.

Cynnig NDM6531 Jane Hutt

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

1. Yn nodi'r cynnydd sydd wedi'i gyflawni hyd yma yng Nghymru o safbwynt arwain o fewn y DU a bod y drydedd wlad orau yn y byd o ran ailgylchu trefol.

2. Yn cefnogi'r bwriad i ddatblygu economi fwy cylchol i Gymru, gan gynnwys ystyried yr achos o blaid:

a) Targed o ailgylchu 80% o wastraff trefol; a

b) Targed o leihau gwastraff bwyd 50%.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Llywydd. Yng Nghymru y mae’r gyfradd uchaf o ailgylchu trefol yn y Deyrnas Unedig, sef 64 y cant. Rydym yn bell iawn ar y blaen o’i gymharu â gwledydd eraill y DU, ac o fewn i ychydig bwyntiau canran o fod y gorau yn y byd. Rydym wedi gwneud datblygiadau mawr o ran rheoli gwastraff cynaliadwy ac mae'n rhaid i ni ddefnyddio hynny fel sbardun i ddatblygu'r economi gylchol ymhellach yng Nghymru.

Economi gylchol yw economi lle y gellir defnyddio deunyddiau yn gynhyrchiol dro ar ôl tro, gan greu gwerth ychwanegol a manteision lawer yn gysylltiedig â hynny. Mae astudiaethau diweddar Sefydliad Ellen MacArthur, WRAP a'r Gynghrair Werdd wedi nodi arbedion posibl ac incwm o fwy na £2 biliwn bob blwyddyn i economi Cymru a hyd at 30,000 o swyddi newydd trwy ddatblygu economi sy’n fwy cylchol. Mae angen inni weld llawer mwy o werth yn yr adnoddau yr ydym ni i gyd yn eu cymryd yn ganiataol yn rhy aml, lleihau'r hyn a ddefnyddiwn ni, a lle bynnag y bo'n bosibl, defnyddio deunyddiau a nwyddau am ragor o amser. Mae’n rhaid inni symud oddi wrth y diwylliant gwastraffus sydd wedi mynd yn rhy gyfarwydd inni ac annog ymddygiad a fydd yn ein helpu i warchod ein hamgylchedd. Mae'r llwyddiant yr ydym wedi ei weld yng Nghymru wedi digwydd yn bennaf oherwydd eglurder a chyfeiriad y strategaeth wastraff genedlaethol i Gymru tuag at ddyfodol diwastraff. Rwyf am barhau i gydweithio yn agos â phob un sydd â diddordeb, o ddinasyddion Cymru I awdurdodau lleol, busnesau, y trydydd sector a’r sector cyhoeddus i sicrhau y bydd cynnydd yn parhau tuag at ein targedau uchelgeisiol. Mae sicrhau economi fwy cylchol yn dasg heriol sy'n cynnwys pob rhan o'r gadwyn gyflenwi a rheoli gwastraff.

Y llynedd, gofynnwyd i WRAP sefydlu tasglu economi gylchol i Gymru, yn cynnwys aelodau yn cynrychioli gweithgynhyrchwyr, manwerthwyr, awdurdodau lleol a'r diwydiant gwastraff. Maen nhw wedi dechrau gan ganolbwyntio ar blastigion, lle mae gennym ni yng Nghymru nifer sylweddol o gwmnïau gweithgynhyrchu amrywiol sy'n cynhyrchu cynhyrchion a chydrannau o blastig wedi ei fowldio. Mae WRAP yn gweithio gyda rhanddeiliaid i gynhyrchu cynllun plastigion gyda'r nod o greu marchnad well ar gyfer plastig wedi’i ailgylchu mewn cynhyrchion a wnaed yng Nghymru. Bydd hyn yn helpu i greu swyddi yng Nghymru a lleihau ein dibyniaeth ar farchnadoedd tramor ar gyfer gwastraff plastig.

Mae Llywodraeth Cymru wedi dyrannu cyllid cyfalaf gwerth £6.5 miliwn i ddatblygu nifer sylweddol o brosiectau cyfalaf ar raddfa fechan i gynorthwyo busnesau bach a chanolig wrth iddynt drawsnewid i ymagwedd economi gylchol. Mae angen inni weld mwy o fodelau busnes economi gylchol yn cael eu datblygu yng Nghymru. Trwy weithgareddau caffael, gall Llywodraeth Cymru a'r sector cyhoeddus arwain trwy esiampl wrth arbed arian o ganlyniad i ddewis cynhyrchion cynaliadwy, atal gwastraff, ailddefnyddio ac ailgylchu. Mae Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda chyrff y sector cyhoeddus i hybu canlyniadau cost-effeithiol a chynaliadwy gyda busnesau yng Nghymru sydd yng nghadwyn gyflenwi’r sector cyhoeddus, fel y gallan nhw ddatblygu cynhyrchion a gwasanaethau mwy cynaliadwy, gan ddefnyddio adnoddau yn fwy effeithlon, gan gynnwys cynhyrchion sy'n defnyddio cyfran uchel o gynnwys wedi'i ailgylchu, wedi'u cynllunio i'w hailddefnyddio, i fod yn hawdd eu hatgyweirio, ac yn hawdd eu tynnu oddi wrth ei gilydd a'u hailgylchu.

Gellir gweld enghraifft ragorol o nerth caffael y sector cyhoeddus yn yr astudiaeth achos a gynhyrchwyd gan WRAP Cymru ar ddefnyddio celfi wedi’u hailgynhyrchu gan Iechyd Cyhoeddus Cymru pan symudon nhw i un swyddfa ganolog yng Nghaerdydd. Cafodd pob un o dros 2,000 o gelfi eu hailddefnyddio neu eu hail-gynhyrchu gan ddefnyddio sefydliad trydydd sector, gan gynnig buddion cymdeithasol sylweddol yn ogystal â rhai amgylcheddol.

Rwyf wedi ymrwymo i ddatblygu polisïau a fydd yn cyflawni o ran sicrhau economi fwy cylchol i Gymru a byddaf yn cyflwyno mesurau ychwanegol i gynyddu effeithlonrwydd adnoddau yng Nghymru. Rydym yn datblygu cynllun ar gyfer economi sy'n fwy effeithlon o ran adnoddau, gan adeiladu ar ein llwyddiant wrth ailgylchu a lleihau effeithiau amgylcheddol cynhyrchu a defnyddio. Bydd hwnnw’n cael ei gyhoeddi ar gyfer ymgynghoriad ym mis Gorffennaf 2018. Rwyf wedi ymrwymo i amrywiaeth o syniadau, gan gynnwys cynigion ar gyfer deddfwriaeth, gosod targedau ailgylchu uwch a gosod targedau newydd ar leihad.  Yn rhan o'r cynllun, rwy'n bwriadu ymgynghori ar darged o ailgylchu 80 y cant o wastraff trefol ar gyfer 2030, a tharged o leihau 50% ar wastraff bwyd erbyn 2025. Yn ôl y data, er gwaethaf ein cyfradd ailgylchu ardderchog, mae cymaint â hanner y gwastraff gweddilliol a roddir ym magiau sbwriel du cartrefi o hyd yn hawdd ei ailgylchu. Mae hyn yn cynnwys deunyddiau a ailgylchir yn gyffredin fel gwydr, papur, cardfwrdd, caniau metel, plastig a gwastraff bwyd. Dylai cyfradd ailgylchu o 80 y cant fod yn gyrraeddadwy, cyn belled ag y bo pawb yn chwarae ei ran yn llawn wrth ailgylchu.

Rwy'n siŵr y byddai pawb ohonom ni’n cytuno bod swm y bwyd sy’n cael ei wastraffu yn annerbyniol. Mae bwyd wedi’i wastraffu hefyd yn rhoi pwysau dianghenraid ar ein hamgylchedd ac ar ein hadnoddau naturiol cyfyngedig. Mae’n rhaid inni ymdrechu’n galetach a chwarae ein rhan lawn wrth herio gwastraff bwyd, gan adeiladu ar yr ymgyrch Hoffi Bwyd, Casáu Gwastraff a gweithio mwy trwy'r gadwyn gyflenwi bwyd trwy gytundeb Courtauld 2025.

Yn anffodus, mae llawer iawn o ddeunydd pacio yn dal yn anodd neu'n amhosibl i’w ailgylchu. Mae deunydd pacio hefyd yn elfen bwysig o'r sbwriel sy'n hagru ein mannau cyhoeddus, tir, arfordiroedd a moroedd. Rwyf wedi comisiynu astudiaeth estynedig o gyfrifoldeb y cynhyrchwyr mewn cysylltiad â phecynnu bwyd a diod i edrych ar ffyrdd o atal gwastraff, cynyddu ailgylchu a lleihau sbwriel ar y llawr ac yn ein moroedd. Bydd yn ymchwilio i sut y gall cynhyrchwyr a manwerthwyr rannu’r beichiau ariannol sy’n dod yn sgil rheoli gwastraff, mewn modd mwy cyfartal. Bydd adolygiad o gynlluniau ad-dalu hefyd yn cael ei gynnwys yn yr astudiaeth. Yn rhan o setliad y gyllideb, rydym wedi cyhoeddi cyllid i gefnogi cynlluniau peilot i brofi dichonoldeb cynlluniau adneuo ar gyfer ailgylchu. Bydd hyn yn helpu i lywio’r sail dystiolaeth ar gyfrifoldeb estynedig cynhyrchwyr.

Mae ein pwerau trethu yn rhan bwysig o ddatblygiad polisi newydd. Roedd y fframwaith polisi a chynlluniau treth a gyhoeddwyd yn ddiweddar yn cynnwys ymrwymiad i ystyried yr achos dros gyflwyno trethi newydd yng Nghymru, gan archwilio i'r elfennau polisi a gweinyddu a'r mecanwaith ar gyfer newid. Mae datganoli pwerau trethu yn rhoi ystod o gyfleoedd i Lywodraeth Cymru ddatblygu dull Cymreig o drethu, ac mae'n rhoi cyfle i atgyfnerthu swyddogaeth flaenllaw Cymru wrth ailgylchu a lleihau gwastraff. Derbyniodd trethi ar blasting tafladwy yn arbennig gefnogaeth gan y cyhoedd a rhanddeiliaid yn ystod y ddadl ar drethi newydd, a ddaeth i’r amlwg yn fwyaf diweddar gan ymgyrch a deiseb a lansiwyd gan Greenpeace i gyflwyno treth ar blastigau.

A wnaiff y Gweinidog ildio?

Gwnaf, wrth gwrs.

Mae gennyf ddiddordeb arbennig yn yr hyn y mae hi newydd ei ddweud am dreth ar blastig tafladwy; fel y mae hi efallai yn ymwybodol, roedd hynny ym maniffesto Plaid Cymru mewn gwirionedd ac mae’n un o'r pedair treth yr ydym ni ar hyn o bryd yn awyddus i’w hyrwyddo yn arbennig. Ond a yw hi hefyd yn ystyried y gallai fod mwy o gefnogaeth i dreth newydd ymhlith y cyhoedd yng Nghymru pe byddai honno wedi'i bwriadu’n eglur i newid arferion pobl, yn hytrach na dim ond codi arian ar gyfer Llywodraeth Cymru?

Ydw, rwy’n credu bod hynny yn sicr yn rhywbeth y gallwn ei ystyried. Fel y dywedais i, byddwch yn ymwybodol bod Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid a Llywodraeth Leol wedi llunio’r rhestr fer o’r trethi posibl, ac mae hon yn un ohonyn nhw. Felly, rydym yn mynd i ystyried dewisiadau ar gyfer treth neu ardoll ar blastigion tafladwy. Felly mae hynny'n rhan o'r sgwrs y gallwn fod yn ei chael.

Gan droi at Brexit nawr, yn amlwg rydym yn cydnabod fel Llywodraeth y bydd angen Bil arnom ni i roi eglurder a sicrwydd i ddinasyddion a busnesau wrth i Brexit ddod i rym, wrth symud ymlaen. Ac rydym yn derbyn y bydd angen inni wneud rhai gwelliannau er mwyn i’r gyfraith bresennol fod yn ymarferol yn y cyd-destun newydd pan fydd y Deyrnas Unedig y tu allan i'r UE. Rydym wedi ei gwneud yn glir dro ar ôl tro y dylai unrhyw Fil a gaiff ei ddwyn ymlaen barchu'r setliadau datganoli ac, fel y mae cydweithwyr yn ei wybod, mae'r Prif Weinidog wedi ei gwneud yn glir iawn bod y drafftio cyfredol o Fil yr Undeb Ewropeaidd (Hysbysu am Ymadael) yn gosod cyfyngiadau newydd sylweddol ar allu'r Cynulliad i ddeddfu yn effeithiol wedi Brexit ar faterion y mae Brwsel yn mynd i’r afael â nhw ar hyn o bryd. Rwyf i o’r farn fod hyn yn arbennig o wir am dargedau effeithlonrwydd ac ailgylchu adnoddau, ac rydym wedi profi'n gwbl gadarn fod eu gosod yng nghwmpas deddfwriaeth Cymru yn cyflawni'r canlyniadau angenrheidiol. Fel y dywedais i ar y cychwyn, rydym yn gwneud pethau’n llawer gwell na gwledydd eraill y DU yn hyn o beth.

Felly, i gloi, Llywydd, bydd economi sy'n fwy effeithlon o ran adnoddau, yn helpu i wneud ein busnesau yn fwy gwydn a chystadleuol yn y dyfodol. Bydd yn creu swyddi, bydd yn dod â mwy o fanteision cymdeithasol ac amgylcheddol yn ei sgil, ac rydym yn gwbl ymrwymedig i weithredu ar gyfer cyflawni hyn, ac rwy’n edrych ymlaen at gyfraniadau'r Aelodau.

Rwyf wedi dethol y pump gwelliant i’r cynnig, a galwaf ar Simon Thomas i gynnig gwelliannau 1, 2, 4 a 5, a gyflwynwyd yn enw Rhun ap Iorwerth.

Gwelliant 1—Rhun ap Iorwerth

Ychwanegu pwynt newydd ar ôl pwynt 1 ac ailrifo yn unol â hynny:

Yn llongyfarch Cyngor Ceredigion ar barhau i fod y cyngor sy'n perfformio orau mewn perthynas ag ailgylchu.

Gwelliant 2—Rhun ap Iorwerth

Ym mhwynt 2, dileu popeth ar ôl 'yr achos o blaid' a rhoi yn ei le:

'targed o sicrhau dyfodol diwastraff erbyn 2030.'

Gwelliant 4—Rhun ap Iorwerth

Ychwanegu pwynt newydd ar ddiwedd y cynnig:

Yn croesawu cytundeb y gyllideb rhwng Llywodraeth Cymru a Phlaid Cymru i gynyddu cyfraddau ailgylchu ymhellach drwy dreialu cynllun dychwelyd blaendal.

Gwelliant 5—Rhun ap Iorwerth

Ychwanegu pwynt newydd ar ddiwedd y cynnig:

Yn cefnogi'r cynnig i ostwng lefelau gwastraff gweddilliol drwy gyflwyno treth ar blastigau na ellir eu hailddefnyddio a na ellir eu hailgylchu.

Cynigiwyd gwelliannau 1, 2, 4 a 5.

Diolch, Llywydd. Rwy’n cynnig y gwelliannau hynny.

A gaf i groesawu’r ffaith ein bod ni’n trafod y llwyddiant yma a hefyd yn trafod y ffaith bod gan y Llywodraeth uchelgais a’i bod am godi lefelau ailgylchu hyd yn oed yn fwy tuag at economi dim gwastraff? Mae gwelliannau Plaid Cymru yn troi o gwmpas y ffaith, er bod yna uchelgais, fod modd bod yn fwy uchelgeisiol, yn fy marn i.

A derbyn bod Ceredigion, y cyngor sy’n perfformio orau o ran ailgylchu ar hyn o bryd yng Nghymru, eisoes yn cyrraedd 70 y cant o gynnyrch yn cael ei ailgylchu, mae gosod 80 y cant i bawb ar gyfer 2030 ddim yn ddigon heriol, yn fy marn i. Ac felly mae Plaid Cymru o’r farn y dylem ni osod her erbyn 2030 o economi dim gwastraff a symud pawb, felly, gyda’r gorau tuag at yr amcan hwnnw. Ond rwy’n croesawu’r ffaith bod o leiaf symud ymlaen a bod neges gref yn cael ei rhoi gan y Llywodraeth tuag at godi’r targedau ar gyfer yr ychydig o awdurdodau yng Nghymru sydd ond yn crafu’r gwaelodion ar hyn o bryd ac yn crafu’r targed yna, neu hyd yn oed yn methu o drwch blewyn, yn ogystal.

A wnewch chi dderbyn ymyriad?

Wrth gwrs.

Oni fyddech chi yn derbyn bod diwastraff yn amhosibl os oes llosgi i fod, oherwydd bydd llosgi bob amser yn arwain at wastraff gweddilliol?

Byddaf yn dod at losgi yn ddiweddarach yn fy sylwadau i. Gyda gobaith, fe fyddaf i yn mynd i'r afael â rhywfaint o hynny mewn ychydig.

I also think that there’s an opportunity to use the new taxation powers, as the Cabinet Secretary has just mentioned. I am disappointed with the wording of the Conservative amendment in this context. If you look at the few nations that are performing better than us in recycling plastics—Norway, Sweden, Germany and Finland—each and every one of them has a deposit-return scheme. Therefore, it isn’t true to say that such a scheme somehow undermines recycling. Of course, we have to consider, with doorstep recycling as we have in Wales, that there may be impacts that a deposit-return scheme could have in that context. But, the solution, of course, is a pilot scheme, and that’s what’s been agreed between Plaid Cymru and the Government in the pre-budget agreement, and I look forward to discussing the details of that pilot scheme with the Cabinet Secretary in due time, and to hear more details on such a scheme in the Assembly. I hope that by the end of today we will have at least some understanding of the way forward there.

The Plaid Cymru amendment, by the way, is open ended in terms of what kind of deposit-return scheme we should see in Wales, in terms of the materials to be recycled. It’s important that we identify what’s already being used by some companies. Pret a Manger, Veggie Pret and Asda, even, are starting to talk about how they can use returned plastics. Even major companies such as Coca-Cola have changed their minds on a deposit-return scheme.

The second part of this enables us to look at new taxes, and the possibility of having a tax on polystyrene, as Plaid Cymru has mentioned. Touching upon the point that Mike Hedges has just made: there are materials that can’t be recycled that ultimately will go to landfill or incineration. The solution there, of course, is to try and make better use of that material or to try and remove that material from the food chain specifically, and using taxation measures to achieve that. So, I do think that the possibility of a tax on plastics, which has been mentioned as one of the four possible taxes to be introduced by Government, would be something that we in Plaid Cymru would want to support at the moment, and that is our tax of choice, in order to be entirely clear in the Chamber. The reason for that is because it was in our manifesto, we’ve been working on that, and I made a legislative proposal just some five months ago in this Parliament and had support for this approach, as such a tax would persuade people either to reduce their use of plastic or, by placing a price on non-recyclable plastics, then it persuades companies to invest in compostable materials or alternative materials that can be recycled. In doing that, we would cut down on the plastics in our environment. It is quite horrifying that a recent study by the UK Government department on science found that some 70 per cent of all waste in the sea is now plastic based.

Fe wnes i addo cyffwrdd yn fyr ar losgi, ac rwy’n gwneud hynny i gloi. Mae swyddogaeth i losgi o ran biomas coedwigaeth amaethyddol at ddibenion ynni, ac yn y blaen, ond mae Plaid Cymru yn glir iawn fod llosgi gwastraff ar raddfa fawr yn erbyn egwyddorion economi gylchol mewn gwirionedd. Yn hynny o beth, rwy’n gobeithio bod y Llywodraeth yn cofio datblygiadau fel llosgydd y Barri ac yn gweithio’n wirioneddol yn erbyn cynigion o'r fath, ac o blaid economi gylchol wirioneddol.

Galwaf ar David Melding i gynnig gwelliant 3 a gyflwynwyd yn enw Paul Davies. David Melding.

Gwelliant 3—Paul Davies

Ychwanegu pwynt newydd ar ddiwedd y cynnig:

Yn nodi'r effaith sylweddol y gallai'r cynllun dychwelyd blaendal ei chael o ran helpu i gyrraedd targedau ailgylchu Cymru.

Cynigiwyd gwelliant 3.

Diolch yn fawr, Llywydd, ac rwy'n falch o gynnig gwelliant 3 yn enw Paul Davies. Mae hi’n gamp nodedig fod Cymru'n wlad flaenllaw mewn ymdrechion byd-eang i gynyddu cyfraddau ailgylchu, ac mae hyn yn gydnabyddiaeth o waith a phenderfyniad Llywodraeth Cymru, y Cynulliad Cenedlaethol, cynghorau lleol ac, yn wir, i bobl ledled Cymru sydd wedi ymateb i'r her hon gyda brwdfrydedd. Rwy’n croesawu hefyd bwynt 2 o'r cynnig hwn o ran y manteision amgylcheddol y gall economi gylchol eu cyflwyno i Gymru. Mae hwn yn gysyniad yr ydym yn ei gefnogi. Ac rwy'n credu ei fod yn ddiymwad os ydym yn dymuno cyrraedd y targedau uchelgeisiol hyn, fel y cafodd ei grybwyll yn y cynnig. Mae'n hanfodol ein bod yn manteisio i’r eithaf ar werth ein hadnoddau y tu hwnt i oes cynnyrch. Rwy'n falch fod agwedd economi gylchol wedi cael ei phwysleisio heddiw, am fod Ceidwadwyr Cymru yn daer o blaid hyn ac, yn wir, mae fy nghyd-Aelod Darren Millar wedi ei hyrwyddo o’r blaen mewn dadl flaenorol ar wastraff ac ailgylchu a gafwyd ym mis Mawrth.

Hoffwn fynd drwy'r gwelliannau, am eu bod nhw i gyd yn weddol drwm o ran polisi ac, yn fy marn i, yn haeddu ymateb. Fe fyddwn ni yn cefnogi gwelliant 1 i'r cynnig ac yn llongyfarch cyngor Ceredigion, sy'n arwain y ffordd fel y cyngor sy'n perfformio orau yng Nghymru. Rwy'n credu nad yw hi ond yn deg inni gymeradwyo ymdrechion awdurdodau lleol. Rydym yn eu beirniadu yn aml. Felly, os ydym yn eu galw i gyfrif pan fyddwn ni'n credu bod eu perfformiad yn wael, rwyf i o’r farn y dylem eu cymeradwyo wedyn pan fyddan nhw’n ymddwyn yn rhagorol. Rwy'n falch fod dau o'r tri awdurdod lleol yn fy rhanbarth i, Canol De Cymru, yn perfformio yn well na'r cyfartaledd ac rwy'n siomedig fod y trydydd, Caerdydd, ychydig yn waeth na'r cyfartaledd, ac fe fyddaf yn dwyn y mater hwnnw ger eu bron i weld beth y maen nhw'n mynd i'w wneud i wella eu perfformiad.

Yn anffodus, Llywydd, nid yw gwelliant 2 mor syml â hynny ac, am y rheswm yna, byddwn yn ymatal ar y gwelliant penodol hwn. Er fy mod o’r farn ei fod yn feiddgar ac uchelgeisiol, credaf y gallai fod ychydig yn anymarferol, os nad yw hynny'n ffordd anghwrtais o fynegi hynny. Pan gyhoeddodd y Llywodraeth eu targed ar gyfer lleihau 50 y cant ar wastraff bwyd erbyn 2025, roedd cytundeb ar draws y mwyafrif o randdeiliaid ac ar draws y mwyafrif o’r pleidiau gwleidyddol yn y fan hon, fod hynny’n uchelgeisiol ofnadwy. Er cymhariaeth, cytunodd yr UE yn ddiweddar i haneru gwastraff bwyd erbyn 2030; rwy'n deall bod gan UDA nod tebyg. Yn ogystal â hynny, roedd yr Alban, a arweiniodd y ffordd yn y DU wrth gyflwyno targed gwastraff bwyd, mewn gwirionedd wedi gosod targed o ostyngiad o 33 y cant mewn gwirionedd erbyn 2025, felly rydym ni yn bwrw ymlaen â tharged mwy uchelgeisiol fel ag y mae hi. Felly, nid wyf yn siŵr y bydd modd inni ei gyflawni ac felly nid wyf yn siŵr ei fod yn beth priodol i'w gadarnhau nawr.

Fe fyddwn ni yn cefnogi gwelliant 4, gan ei fod yn adleisio ein gwelliant ni ein hunain. Rwy'n ofni bod Simon yn credu fy mod yn lladd y cysyniad gyda phluen. Nid felly o gwbl. Rwy'n credu bod angen rhyw fath o gynllun adneuo a'r rheswm pam y defnyddiais yr ymadrodd y gwneuthum oedd fod ymgynghoriad yn mynd rhagddo ar hyn o bryd ac wrth inni weld y cynllun peilot hwn yn ymddangos yn sydyn o ganlyniad i’ch sgiliau trafod amlwg gyda'r gyllideb, mae hyn wedi achosi ychydig bach o aflonyddwch gydag amgylchedd y polisi. Ond, eto, wyddoch chi—

Fe symudodd hynny yn ei flaen.

Os bydd hynny'n symud pethau yn eu blaenau, efallai bod hynny er gwell wedi’r cwbl. Wrth gefnogi gwelliant 4, nid ydym yn cymeradwyo mewn unrhyw ffordd yr ymdriniaethau o ran cyllideb sydd wedi digwydd. Nid oes gen i syniad pa gyfaddawdau sydd wedi bod, felly nid wyf i’n mynd i fod â rhan yn hynny o gwbl.

Fe fyddwn ni’n gwrthwynebu gwelliant 5 mewn gwirionedd oherwydd, er ein bod yn derbyn yr angen i leihau plastigau na ellir eu hailddefnyddio ac na ellir eu hailgylchu—ac unrhyw strategaeth i leihau gwastraff sy’n angenrheidiol—nid wyf i’n siŵr mai treth yw'r dull gorau. Ceir pob math o faterion o ran ymarferoldeb. Nawr, nid y fi yn tynnu’n groes yw hyn a dyna i gyd. Rwy'n credu bod gwahardd rhai cynhyrchion, a bod yn onest, yn ymagwedd sy’n fwy cydlynol. Nawr, efallai y bydd yn angen ymagwedd y DU ar ôl Brexit ar gyfer cyflawni hynny, ond nid yw rhai deunyddiau o les i ni nawr o ran eu defnydd yn y diwydiant bwyd, yn enwedig y diwydiant bwyd tecawê. Ond rwy'n credu mai'r broblem gyda threth yw y byddai'n rhaid iddi fod yn eithaf uchel iddi fod yn effeithiol ac, os yw'n hi weddol ysgafn, o ystyried pa mor gyfleus yw polystyren, nid wyf i’n sicr y byddai hynny’n peri i gwsmeriaid beidio â phrynu. Felly, am y rheswm hwnnw, nid wyf i’n siŵr y byddai'n effeithiol. Mae problemau i’w cael hefyd am ei bod hi’n dechnegol bosibl i ailgylchu polystyren. Felly, rwy'n credu, y byddai angen llawer o sylw hefyd ar y diffiniadau y byddai eu hangen arnoch chi gyda rhai o'r pethau hyn hefyd. Felly, am y rheswm hwnnw, nid ydym ni’n mynd i’w gefnogi.

Daeth Joyce Watson i’r Gadair.

Nid oes gennyf amser i ymhelaethu ar ein brwdfrydedd am gynllun adneuo, ond bydd gennym ddiddordeb mawr yn yr hyn sy'n digwydd gyda'r ymgynghoriad ar hyn o bryd. Efallai y bydd modd i’r Gweinidog ddweud rhywbeth am hynny wrth gloi. A, hefyd, sut y bydd y cynllun peilot yn cael ei gynnal—byddwn yn gwerthfawrogi pe byddai hi'n rhoi mwy o fanylion neu yn ysgrifennu ataf i am hynny. Eto, os ydyw hi'n ffordd gadarn a defnyddiol i lwybro ynddi, yna fe fyddwn yn hapus o weld hynny, ond, ar y funud, fe wnaeth hyn ymddangos yn ddisymwth tra bod ymgynghoriad cyffredinol yn mynd rhagddo beth bynnag.

Er hynny, rwyf yn awyddus i orffen ar nodyn brwdfrydig a dweud y bu cynnydd gwirioneddol yma. Mae'n braf i weld Cymru yn arwain y ffordd mewn rhai meysydd, ac rwy’n credu, fel gwrthblaid gyfrifol, y dylem gydnabod arfer da pan mae i’w weld.

Rwy'n falch dros ben o weld cynllun peilot ar gyfer dychwelyd poteli yng nghyllideb eleni. Rwy'n credu bod hynny'n gwbl ardderchog ac y bydd yn rhoi gwybod inni am nifer y milltiroedd y gellid bod angen eu teithio i gario’r cynwysyddion yn ôl i'r ffatri a deall y broses i sicrhau ei bod hi'n broses wirioneddol gynaliadwy. Ni all ddod yn rhy gynnar, oherwydd mae David Attenborough, eto, wedi apelio i'r byd wneud rhywbeth ynglŷn â nifer y plastigau sydd yn y môr ac yn lladd bywyd gwyllt mewn rhannau o'r byd na fyddwn ni fyth yn ymweld â nhw. Mae'n hollol ddychrynllyd ein bod ni wedi bod mor wastraffus gydag adnoddau ein planed wrth ganiatáu i hyn ddigwydd.

Rwyf i o’r farn fod y targed ailgylchu trefol o 80 y cant yn uchelgeisiol ond yn bosibl i’w gyrraedd, ond bydd angen i rai awdurdodau lleol ddyblu’u hymdrechion. Mae Caerdydd, er enghraifft, fy awdurdod lleol i fy hun, yn taro ar y hyd y gwaelod ar 58 y cant ac nid yw hynny'n ddigon da. Agwedd yn y meddwl yw hi yn rhannol, nad yw'n ddigon cadarn wrth fwrw ymlaen â'r ymgyrch sydd ei hangen I addysgu ein holl ddinasyddion, nid dim ond y rhai sydd eisoes wedi eu hymrwymo i'r broses hon. Rwyf i wedi bod yn ymgyrchu ers wythnosau nawr i sicrhau bod biniau ailgylchu yn cael eu rhoi yn ôl mewn rhai fflatiau yn fy etholaeth i, ac nid ydyw hynny wedi digwydd, a bod yn blaen. Nid oes unrhyw ffordd i bobl wneud y peth iawn trwy roi eu bagiau o wastraff gwyrdd ar wahân i'r gwastraff gweddilliol, ac yna heb fod â lle priodol i'w rhoi nhw. Os mai safle tirlenwi yw diwedd eu taith wedyn, yna ymagwedd hollol anobeithiol yw honno, ac yn amlwg yn digalonni pobl. Felly, mae'n rhaid i hynny newid, ac mae angen inni sicrhau bod ein holl ddinasyddion yn rhan o’r broses hon, ac nid dim ond y rheiny sydd yn fwyaf brwdfrydig amdani.

Yn yr un modd, ni allwn ni wir gyfiawnhau taflu i ffwrdd draean o’r holl fwyd a gynhyrchir yn y wlad hon. Mae'n hollol wrthun mewn byd lle mae llaweroedd o bobl yn newynog, yn y wlad hon ac mewn rhannau eraill o'r byd. Nid arfer cynaliadwy na chyfrifol mo hwn o gwbl ac felly mae angen i ni i gyd wneud ein rhan i sicrhau nad ydym yn archebu mwy nag sydd ei angen arnom ni, ein bod yn defnyddio'r bwyd sydd gennym yn ein hoergelloedd, ac os nad ydyn ni, mae angen inni sicrhau ein bod yn ei roi i bobl sy'n gallu ei ddefnyddio'n fwy effeithiol nag yr ydym ni’n ei wneud. Felly, rwy'n credu bod y targedau’n ardderchog, ond rwy’n credu nad oes lle i hunanfodlonrwydd ac mae angen inni sicrhau bod pob dinesydd yn rhan o'r broses hon.

Mae UKIP yn llwyr gefnogi ac yn cymeradwyo strategaethau Llywodraeth Cymru ar ailgylchu yng Nghymru, ac yn cydnabod y cynnydd rhagorol sydd wedi ei wneud hyd yn hyn.

Wrth gwrs, mae mwy i'w wneud eto os ydym am gyflawni'r targed uchelgeisiol a osodwyd ar gyfer y blynyddoedd nesaf. O ystyried bod y cyhoedd yng Nghymru, i raddau helaeth, wedi derbyn holl gysyniad ailgylchu, a yw hi bellach yn bryd i Lywodraeth Cymru ddechrau canolbwyntio ar y cwmnïau sy'n cynhyrchu llawer o'r gwastraff na ellir ei ailgylchu, â phaciau pothellog a phecynnau seloffen na ellir eu hailgylchu yn rhai o'r troseddwyr amlycaf? Credaf fod llawer yn y Siambr hon yn rhannu yn fy rhwystredigaeth o ran cymaint o wastraff y mae'n rhaid i ni ei roi yn y bin tirlenwi oherwydd yr ystyrir nad yw hi’n bosibl i ailgylchu’r eitemau.

Er fy mod yn deall bod llawer o'r gwaith pecynnu hwn yn cael ei wneud y tu allan i Gymru, yn enwedig yng ngyflenwad y cadwyni archfarchnad, mae yna lawer o gwmnïau yng Nghymru sydd bellach yn cyflenwi cyfran sylweddol o nwyddau i archfarchnadoedd ac yn sicr y mae o fewn gallu Llywodraeth Cymru i annog yr archfarchnadoedd eu hunain i gael gwared ar ddeunydd pacio i’r fath raddau ag sy’n bosibl.

Byddwn yn adleisio llawer yn y tŷ hwn sydd o blaid eitemau dychwelyd ernes, ac yn credu y gallai Llywodraeth Cymru fynd cyn belled ag agor cyfleusterau arbennig a fyddai'n cynnig system dychwelyd ernes i’r cyhoedd, gan ddod yn bwyntiau casglu ychwanegol i'r fasnach fanwerthu i bob pwrpas. Un gair o rybudd yma, fodd bynnag, byddai’n rhaid i’r ernes fod yn ddigon uchel i annog dychwelyd yr eitem heb amharu ar y gwerthiant ei hun. Pe byddai'n effeithio ar werthiannau, byddai'r fasnach adwerthu yn llawer llai tebygol o gefnogi'r cynllun hwn.

Un maes nad yw Ysgrifennydd y Cabinet yn ymdrin yn benodol ag ef, ond wrth ystyried yr economi gylchol, na allwn ei anwybyddu, yw'r car modur, sydd ynddo'i hun yn cyfrannu'n sylweddol at wastraff os nad ydyw’n cael ei drin yn iawn. Yn rhy aml o lawer, mae ailgylchu cydrannau masnach ceir wedi ei wneud mewn modd i ffwrdd â hi gan gyfleusterau sgrapio ar raddfa fechan nad ydyn nhw’n cymryd ymagwedd gyfannol at dorri ceir. Byddwn yn galw ar Lywodraeth Cymru i edrych yn ffafriol ar sefydlu cyfleusterau pwrpasol a fyddai'n mynd i'r afael â phob agwedd ar ddatgymalu ceir, gan gynnwys cael gwared ar olewau a hylifau brecio yn iawn, hyd yn oed cyn belled ag ariannu eu datblygiad.

A gaf i wneud un pwynt arall wrth orffen? Nid wyf i’n credu bod y frawdoliaeth deithiol wedi derbyn y gydnabyddiaeth sy’n deilwng o’r cyfraniad y maen nhw wedi'i wneud i ailgylchu dros lawer o ddegawdau, ymhell cyn i ailgylchu fod yn beth ffasiynol, a'u bod yn parhau i wneud y cyfraniad gwerthfawr hwn hyd y dydd hwn.

Yn ail hanner yr ugeinfed ganrif, fe ddaethom ni yn gymdeithas sy’n taflu pethau i ffwrdd. Roedd fy nain, a gafodd ei geni yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ac yn byw gyda gŵr di-waith yn ystod y 1930au, yn cael ei dychryn yn aml gan wastraff cyffredinol cymdeithas ar yr adeg honno—eitemau a oedd yn gweithio, a dim byd o'i le arnyn nhw, yn cael eu taflu’n aml a'u cludo i safleoedd tirlenwi oherwydd bod rhywbeth newydd wedi dod yn eu lle. Weithiau, byddai rhywbeth yn mynd allan o ffasiwn ac yn cael ei anfon drwy'r gwasanaeth casglu sbwriel i'r safle tirlenwi lleol—nid oedd unrhyw beth o'i le arno, dim ond ei fod allan o’r ffasiwn. Dyma’r cyfnod pryd y peidiodd y gwasanaeth casglu sbwriel gael ei alw'n ddynion y lludw, gan eu bod yn arfer casglu lludw’r tanau glo, a dechrau ymdrin â symiau mawr o sbwriel.

Rwy’n cofio hefyd bod arian i’w gael yn ei ôl am ddychwelyd poteli pop. Rhyfedd o beth yw sut y gall ychydig o geiniogau effeithio ar ymddygiad. Yr ardoll ar fagiau plastig: efallai nad yw ond 5c, ond mae wedi cael effaith enfawr ar ymddygiad. Nid ydych chi’n gweld nifer mawr o fagiau plastig yn chwythu ar draws parciau a meysydd chwarae, a chredaf y byddai cael blaendal ar boteli eto yn cael yr un effaith yn union ar ailgylchu. Mae Cymru wedi gwneud cynnydd mawr o ran ailgylchu dros y blynyddoedd diwethaf. Dyma genedl flaenllaw'r DU o ran ailgylchu trefol—diolch i chi, awdurdodau lleol—a’r trydydd yn y byd ar hyn o bryd. Mae modd gwneud mwy, serch hynny.

Yn gyntaf, rwy'n mynd i droi at fetelau. Dylai fod yn bosibl i ailgylchu pob metel. Rwy'n siŵr, fodd bynnag, fod metelau gan gynnwys aur a phrinfwynau yn cael eu taflu i safleoedd tirlenwi yng Nghymru. Newid cyflym mewn technoleg, cost gychwynnol isel—

A wnaiff yr Aelod ildio?

Os gwelwch yn dda.

Diolch, Mike. Rwy'n siŵr y byddech chi'n cytuno â mi, na fyddech chi? Rwy'n bryderus iawn ynghylch dychwelyd offer symudedd pan fo pobl wedi cael triniaethau yn yr ysbyty. Rwy’n gwybod am ddau glaf yn ddiweddar, pan ffonion nhw i ddweud, 'A gawn ni ddychwelyd ein hoffer?' 'Na chewch, nid ydyn nhw o unrhyw ddefnydd i ni. Na, ni allwn ni eu hailddefnyddio nhw; ewch â nhw i’ch tip lleol’. Rwy'n gweld hynny’n wastraff arian llwyr. Rwyf wedi codi hynny gydag Ysgrifennydd y Cabinet, gyda'r awdurdod lleol, ac nid wyf i’n gwybod a allwch chi helpu mewn rhyw ffordd, ond rydym yn sôn am gadeiriau olwyn, offer gwerth cannoedd ar gannoedd o bunnoedd, sy'n mynd i safleoedd tirlenwi.

Rwy'n cytuno’n llwyr â chi. Nid wyf yn gweld pam na ellir adfer y pethau hyn, a chredaf ei bod yn anffodus bod yna rai pobl sydd â'r meddylfryd hwn o daflu pethau i ffwrdd o hyd. Rydym wedi gweld newidiadau cyflym mewn technoleg. Y ffôn symudol—rwy’n gwybod ei fod wedi tarfu ar y sesiwn ar sawl achlysur y prynhawn yma. Mae hwnnw'n cynnwys aur, metelau trwm—mewn gwirionedd, mae 70 y cant o'r metelau trwm sydd mewn safleoedd tirlenwi wedi dod o offer electroneg sydd wedi eu taflu i ffwrdd, ond nid yw’n cyfrif am ddim mwy na 2 y cant o’r deunydd mewn safleoedd tirlenwi yn America; rwy'n tybio na fyddai Prydain yn wahanol iawn. Mae metelau gwerthfawr y tu mewn i ffôn symudol yn werth tua 75 sent yn America, sy'n golygu oddeutu £1 yma, a thua 18 sent i’w tynnu nhw allan. Mae yna arbedion enfawr i'w gwneud o wneud hynny, ond mae gormod o ddyfeisiadau electronig yn cael eu rhoi mewn safleoedd tirlenwi. Mewn ffonau symudol ceir aur, metelau prinfwyn, ac eto maen nhw’n cael eu taflu o hyd heb eu hailgylchu. Ni ddylid taflu unrhyw fetel na chynnyrch sy’n cynnwys metelau, i ffwrdd. Swm cyfyngedig o fetel sydd gennym ni yng nghrawen y ddaear. Po fwyaf y byddwn yn ei ailgylchu, lleiaf y byddo’r angen inni ei gloddio a lleiaf fyddo’r niwed i'r amgylchedd. Rwy'n credu ei bod yn debygol y byddwn yn y dyfodol yn gweld cloddio mewn hen dipiau sbwriel i gael gafael ar fetelau ac eitemau eraill a gafodd eu taflu i ffwrdd.

Gan droi at fwyd, mewn byd lle mae llawer yn newynog, mewn gwlad lle mae pobl yn gorfod mynd at fanciau bwyd, lle byddai plant wedi bod yn newynog yn fy etholaeth i yn ystod yr haf oni bai am weithredoedd Ffydd mewn Teuluoedd a Carolyn Harris AS yn darparu prydau bwyd, rydym yn dal i daflu bwyd i ffwrdd. Mae’n rhaid i'r archfarchnadoedd, wrth gwrs, gymryd peth o'r bai am wastraff bwyd. Mae bagiau enfawr a chynigion prynu un a chael un arall am ddim yn hyrwyddo gorbrynu a gwastraffu. Mae angen i ni leihau gwastraff bwyd: gwneud pethau fel prynu llai, osgoi cynigion a fyddai'n rhoi mwy i chi nag y gallwch ei ddefnyddio, coginio a rhewi, a gwneud smwddis a chawliau.

Ac nid gwastraff bwyd yn unig yw hi; mae yna gost i'r amgylchedd ac mae yna gost i'r prynwr hefyd. Nid ydym yn gallu fforddio dal ati i daflu bwyd i ffwrdd. Mae yna bobl sy'n newynog oherwydd ein bod ni’n gwneud hynny. Mae cynnydd mawr wedi digwydd yng Nghymru. Mae angen inni barhau i wneud y cynnydd hwn. I gloi yn syml, fy ddywedaf hyn: da iawn y chi, gynghorau lleol yng Nghymru am yr hyn yr ydych chi'n ei wneud gydag ailgylchu.

Rwy’n galw ar Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig i ymateb i'r ddadl.

Diolch yn fawr iawn, Cadeirydd, ac rwy’n diolch i'r Aelodau am gymryd rhan yn y ddadl hon. Rwy'n credu ei bod hi'n dda iawn inni gael dadl mor adeiladol, ac rwyf innau o’r farn, fel y dywedodd David Melding, ei bod hi’n ardderchog ein bod ni'n drydydd yn y byd gyda’n hailgylchu, ond rwyf i’n awyddus i fod yn gyntaf yn y byd. Rwyf am wneud yn siŵr ein bod ni'n well na'r Almaen a Singapôr. Rydym ni wedi buddsoddi dros £600 miliwn yng ngwasanaethau ailgylchu awdurdodau lleol drwy'r grant rheoli gwastraff cynaliadwy, ac mae'r ffaith ein bod wedi cyrraedd y sefyllfa hon o fod yn drydydd yn y byd wedi digwydd oherwydd bod Llywodraeth Cymru wedi gweithio gydag awdurdodau lleol, ond wrth gwrs, fe ddigwyddodd oherwydd bod pobl Cymru mor awyddus i ailgylchu. Eto i gyd, fe wyddom ni fod yna grŵp o bobl y mae’n ymddangos eu bod yn gwrthod gwneud hynny, a dyna un agwedd ar waith y byddwn yn parhau i’w wneud gydag awdurdodau lleol.

Roedd Jenny Rathbone yn sôn am wastraff bwyd, a chredaf ei bod yn gwbl echrydus ein bod yn gwastraffu cymaint o fwyd. Os edrychwn ni ar aelwyd gyfartalog yng Nghymru, maen nhw'n taflu bwyd gwerth £480 y flwyddyn, felly mae hynny'n hafal i £600 miliwn ar draws Cymru benbaladr. Mae angen inni werthfawrogi'r bwyd yr ydym yn ei brynu, a rhaid inni beidio â'i daflu'n anystyriol. Roeddwn yn sôn y byddem ni’n cyflwyno'r targed o haneru gwastraff bwyd yng Nghymru erbyn 2025. Credaf fod hynny'n feiddgar ac yn uchelgeisiol, a chredaf ei fod hefyd yn bragmataidd ac yn realistig, felly byddaf yn ymgynghori yn rhan o’r gwaith o adnewyddu ein strategaeth wastraff yr wyf yn bwriadu ei wneud y flwyddyn nesaf.

Roedd nifer o’r Aelodau yn sôn am gynlluniau dychwelyd ernes, ac rydym wedi cytuno i gynnwys y cynllun peilot hwn yn rhan o’n setliad cyllideb. Rydym wedi neilltuo £0.5 miliwn i wneud hynny. Nid ydym wedi trefnu’r manylion eto. Fel y dywedodd Simon, bydd hynny'n rhan o'r gwaith y byddwn yn ei wneud, a byddaf yn hapus i roi gwybod nid yn unig i David Melding, ond i’r holl Aelodau, yn amlwg, pan fyddwn ni wedi cyflwyno ein syniadau.

Ochr yn ochr â hynny, roeddwn yn sôn fy mod yn gwneud astudiaeth estynedig ar gyfrifoldeb cynhyrchwyr. Felly, roedd hynny'n rhan o'r cynllun ond rydyn ni nawr am gael peilot yn rhan o’r setliad cyllideb. Rwy'n ymwybodol o alwadau i gyflwyno dychwelyd ernes. Yn blentyn y 1960au, fel Mike Hedges, rwy'n cofio'n dda iawn fel yr oedd hi, ond rwy'n credu ei bod hi'n hollbwysig ein bod yn sicrhau nad oes canlyniadau anffafriol nac anfwriadol o ran gweithredu cynllun o'r fath, oherwydd bod gennym y gwasanaeth ailgylchu gorau yn y DU ac eisoes mae 75 y cant o boteli plastig yng Nghymru yn cael eu hailgylchu. Felly, rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn nad ydyw’r canlyniadau anffafriol hynny’n digwydd inni.

Mae'n rhaid inni hefyd ystyried effeithiau ariannol y taliad ar filiau siopa aelwydydd. Gwyddom, er enghraifft, fod llawer iawn o bobl nawr yn siopa ar-lein, felly mae hi'n bwysig iawn ein bod yn sicrhau ein bod ni'n helpu'r bobl hynny nad ydyn nhw’n gallu dychwelyd potel o’r fath yn hawdd i gael ad-daliad mewn siop. Roedd David Melding yn holi am bolystyren. Mae yn bosibl i’w ailgylchu ac rwyf wrthi’n trafod â siopau bwyd a busnesau adnabyddus. Eto, bydd edrych ar ailgylchu polystyren yn rhan o'r astudiaeth gan y Panel Arbenigol ar Reoli Adnoddau.

Os caf i droi at y cynnig, mae’n amlwg fy mod i’n gofyn i Aelodau'r Cynulliad gefnogi'r cynnig. Gan edrych ar y gwelliannau, rwy'n derbyn 1, 3, 4 a 5. Rwy’n arbennig o awyddus i ganmol Ceredigion, y sir sy’n ailgylchu fwyaf yng Nghymru, sef 70 y cant. Rwy'n gofyn i'r Aelodau wrthod gwelliant 2 gan fod targed ar gyfer bod yn ddiwastraff wedi'i seilio ar dystiolaeth ar gyfer y garreg filltir honno o 2050 eisoes wedi’i nodi yn ein strategaeth wastraff, 'Tuag at Ddyfodol Diwastraff'. Mae'r targed o 80 y cant a'r targed o 50 y cant y cyfeiriais atyn nhw yn dargedau newydd penodol nad ydyn nhw eisoes yn 'Tuag at Ddyfodol Diwastraff'. Er mwyn cyrraedd y nod hwnnw o fod yn ddiwastraff erbyn 2050 bydd angen ymdrech fawr, a bydd yn rhaid inni gyflwyno mesurau dros dro. Un o'r mesurau dros dro yr ydym wedi edrych arno yw gweithio gydag awdurdodau lleol i ddatblygu contractau 25 mlynedd ar gyfer adennill ynni na ellir ei ailgylchu.

Daeth y Llywydd i’r Gadair.

Felly, i gloi, Llywydd, hoffwn ddiolch i’r Aelodau eto am eu cyfraniadau. Rwy'n credu bod y blynyddoedd nesaf yn mynd i fod yn gyffrous iawn. Fel y dywedais i, rwy’n awyddus i fod y gorau yn y byd. Rwy'n siŵr bod hynny’n gyffredin ymysg yr holl Aelodau, wrth inni wneud y cynnydd pellach hwnnw o ran ein heffeithlonrwydd adnoddau a'n taith tuag at economi gylchol. Rwy'n falch iawn ein bod ni wedi cael y ddadl hon heddiw. Diolch ichi.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 1? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Felly, derbynnir gwelliant 1.

Derbyniwyd gwelliant 1 yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 2? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Felly, gohiriaf y bleidlais tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.

Oni bai bod tri Aelod yn dymuno i mi ganu’r gloch, rydw i’n symud yn syth i’r cyfnod pleidleisio.