4. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i sicrhau bod gan weithwyr y sgiliau y mae eu hangen ar fusnesau i dyfu economi Cymru? OAQ52759

Diolch, Mohammad. Mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi'r gwaith o ddatblygu gweithlu medrus, gan gynnwys darparu 100,000 o brentisiaethau yn ystod tymor y Cynulliad hwn. Mae ein rhaglen sgiliau hyblyg yn cefnogi busnesau ledled Cymru i uwchsgilio eu gweithlu, ac rydym hefyd yn gweithio gyda'r partneriaethau sgiliau rhanbarthol i sicrhau bod darpariaeth sgiliau ym mhob rhanbarth yn ymateb i anghenion busnesau.

Diolch yn fawr am eich ateb manwl, ond fe fyddwch yn ymwybodol fod adroddiad diweddar gan Estyn wedi canfod nad yw'r rhan fwyaf o ddarparwyr prentisiaethau lefel uwch yn eu rheoli'n dda a bod llawer o gyrsiau wedi dyddio. Aethant ymlaen i ddweud, o ganlyniad i hynny, nad yw llawer o ddarparwyr yn adlewyrchu ymarfer cyfredol ac anghenion cyflogwyr yng Nghymru. Mae Dŵr Cymru yn anfon eu staff i'r coleg yn Lloegr i gyflawni anghenion hyfforddi, tra bo cwmnïau mawr eraill wedi gorfod datblygu eu prentisiaethau eu hunain gan na chynigir eu hanghenion hyfforddi mewn mannau eraill yn y wlad hon. Pa gamau rydych chi neu Ysgrifennydd y Cabinet yn eu cymryd i fynd i'r afael â'r pryderon hyn er mwyn sicrhau bod gan weithwyr Cymru y sgiliau sydd eu hangen i alluogi busnesau i dyfu a ffynnu, os gwelwch yn dda?

Diolch. Rydych yn llygad eich lle: Llywodraeth Cymru a gomisiynodd yr adroddiad hwnnw gan Estyn, wrth gwrs, gan ein bod yn pryderu nad oeddem, efallai, mewn perthynas â'r fframwaith prentisiaethau uwch, yn sicrhau'r mathau o ganlyniadau roeddem wedi gobeithio amdanynt. Felly, dyna pam y comisiynwyd yr adroddiad gennym. Yn amlwg, rydym o ddifrif ynglŷn â'r argymhellion yn yr adroddiad hwnnw. Rydym yn gweithio gyda Cymwysterau Cymru i sicrhau eu bod yn deall bod angen codi safonau, ac mae llawer o hyn ymwneud â sicrhau ein bod yn cyfathrebu ac yn gweithio gyda'r sectorau priodol i sicrhau ein bod yn ymateb i anghenion yr hyn sydd ei eisiau ar fusnesau, fel bod gwir angen i'r cwricwlwm fynd i'r afael â'r materion y mae angen iddynt weithio mewn ffordd gadarn, mewn ffordd ymarferol, yn y gweithle.

Yn ôl ymchwil diweddar gan Chwarae Teg, mae menywod ifanc yn dal i ffafrio sectorau gwaith sydd wedi'u dominyddu gan fenywod yn draddodiadol, er yr angen am fwy o fenywod mewn meysydd fel STEM ac ati. Un honiad yn yr adroddiad ydy nad ydy gwasanaethau cyngor gyrfaoedd yn cynnig y gefnogaeth sydd ei hangen ar ferched ifanc. Rydw i yn gwybod bod yna nifer o unigolion yn gwneud gwaith clodwiw, ond a ydy'r Llywodraeth yn hyderus bod gwasanaethau cyngor gyrfaoedd yn herio stereoteipiau yn ddigonol ac yn darparu gwybodaeth am bob math o yrfaoedd a sectorau?

Diolch i chi. Rydym ni i gyd yn poeni am y diffyg menywod a merched sy'n mynd i mewn i STEM. Mae eisiau i ni gynyddu hynny, a dyna pam mae gyda ni raglen benodol i sicrhau ein bod ni yn ceisio cael mwy o ferched i astudio'r pynciau yma. Mae lot fawr o arian Ewropeaidd wedi cael ei ariannu'n ddiweddar i wthio'r syniad yma ymlaen, i hybu merched i fynd i mewn i'r sector yma. Rydw i yn meddwl bod y sector gyrfaoedd yn ymwybodol iawn o'r sefyllfa. Mae gyda ni ddiwrnodau fel Have a Go days, ble maen nhw yn annog merched i gael go ar bethau sydd ddim yn ardaloedd traddodiadol ar gyfer merched. Felly, mae hwn yn bwnc pwysig ofnadwy i'r Llywodraeth, a beth nad ydym ni eisiau gweld yw bod merched a menywod yn cael eu hannog i fynd i mewn i sectorau lle maen nhw'n cael eu trapio mewn gyrfaoedd sydd ddim yn derbyn tâl uchel. Felly, cynyddu'r nifer o fenywod sy'n mynd i mewn i STEM, ac rydw i yn meddwl bod y sector gyrfaoedd yn ymwybodol iawn o hynny. 

Ysgrifennydd y Cabinet, Weinidog, bydd economi Cymru yn trawsnewid dros y degawdau sydd i ddod wrth i dechnolegau digidol ddod yn fwy amlwg. Bydd yn rhaid i fusnesau addasu wrth i ddata ddod yn nwydd mwy gwerthfawr na dim arall. Er mwyn helpu ein heconomi i addasu, mae'n rhaid inni sicrhau bod ein pobl ifanc yn meddu ar y sgiliau angenrheidiol. Ysgrifennydd y Cabinet, beth y mae eich Llywodraeth yn ei wneud i sicrhau bod gan genedlaethau'r dyfodol y sgiliau codio sydd eu hangen ar gyfer ein heconomi ddigidol yn y dyfodol?

Felly, mae gennym raglen benodol a chlir iawn y mae Ysgrifennydd y Cabinet yn ei harwain mewn perthynas â sgiliau digidol mewn ysgolion. Rydym hefyd yn ymwybodol iawn, o ran sgiliau yn y sector, fod angen inni symud yn y maes hwn. Dyna pam rydym wedi comisiynu'r Athro Brown i edrych ar awtomatiaeth, yr effaith y bydd awtomatiaeth a digideiddio yn ei chael ar ein heconomi a'r ffordd orau i ni ymateb i hynny, fel Llywodraeth Cymru. Felly, rydym yn mynd i'r afael â hyn. Rydym yn ymwybodol iawn y gallai degau o filoedd o swyddi gael eu newid a'u colli o ganlyniad i'r oes ddigidol, ond mae angen inni hefyd ystyried hwn yn gyfle, oherwydd wrth gwrs, bydd miloedd o swyddi newydd yn cael eu creu ac mae angen inni sicrhau bod y sgiliau gennym yn y gweithlu i sicrhau y darperir ar eu cyfer yn briodol. Rydym yn mynd i'r afael â hyn; rydym yn aros yn eiddgar am adroddiad yr Athro Brown.