4. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am y dyraniad cyllidebol ar gyfer y portffolio iechyd a gwasanaethau cymdeithasol? OAQ52894

Mae'r gyllideb ddrafft ar gyfer 2019-20, a gyhoeddwyd y mis diwethaf, yn dyrannu mwy na £500 miliwn yn ychwanegol ar gyfer iechyd a gwasanaethau cymdeithasol o gymharu â'r flwyddyn ariannol gyfredol. O'r £365 miliwn o gyllid canlyniadol o gyllideb y DU a gyhoeddwyd ym mis Gorffennaf, mae dros ei hanner eisoes wedi'i wario gan Lywodraeth y DU ar newidiadau i gyflogau a phensiwn.

Ysgrifennydd y Cabinet, rydych eisoes yn ymwybodol o fy ngwrthwynebiad llwyr i gynlluniau Bwrdd Iechyd Lleol Hywel Dda i israddio ysbyty Llwynhelyg yn ysbyty cymuned a chanoli gwasanaethau ar safle arall. Rwy'n dal yn bryderus iawn nad oes unrhyw ymrwymiad wedi'i wneud i adeiladu unrhyw ysbyty newydd yng ngorllewin Cymru. O ystyried yr angen dybryd i'r bwrdd iechyd gynllunio ei wasanaethau ar gyfer y dyfodol a recriwtio gweithwyr proffesiynol meddygol hanfodol, a allwch chi fel Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid o leiaf gadarnhau y bydd cyllid ar gael ar gyfer unrhyw safle ysbyty newydd fel y gall pobl sy'n byw yng ngorllewin Cymru fod yn sicr fod cynlluniau'r bwrdd iechyd yn fforddiadwy yn y lle cyntaf? Pa drafodaethau a gawsoch gyda'ch cyd-Weinidog, Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, ynglŷn â'r mater penodol hwn?

Gallaf roi sicrwydd i'r Aelod fy mod wedi trafod y mater cyfan gydag Ysgrifennydd y Cabinet dros iechyd. Cyfrifoldeb y bwrdd iechyd fydd cyflwyno'r achosion busnes sy'n ofynnol er mwyn cyflawni'r strategaeth y mae'n ei ffafrio. Wrth gwrs, o ystyried natur ddadleuol rhai o'r cynigion, mae'n bosibl y gall fod galw ar Weinidogion Cymru i wneud penderfyniadau terfynol ar y cynlluniau. Mae'n rhaid imi fod yn ofalus o ran yr hyn a ddywedaf, fel y gwn o fy nyddiau fel Gweinidog iechyd yn y cyd-destun hwnnw. Yr hyn y gallaf ei ddweud wrth yr Aelod yw: os yw'n bosibl dod i gytundeb ar y ffordd ymlaen mewn perthynas â gwasanaethau iechyd yn y rhan honno o Gymru, bydd Llywodraeth Cymru yn edrych yn gadarnhaol ar ein gallu i gynorthwyo'r bwrdd iechyd i ddatblygu'r achosion busnes ar gyfer rhoi'r cynllun hwnnw a gytunwyd ar waith.

Ysgrifennydd y Cabinet, mewn trafodaethau gydag Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol mewn pwyllgor yr wythnos diwethaf, wrth archwilio cynigion y gyllideb, nodwyd nad yw'r data sydd gennym ar hyn o bryd ar nifer yr achosion o bobl â phroblemau iechyd meddwl yng Nghymru yn gadarn o reidrwydd, a llwyddodd Ysgrifennydd y Cabinet i amlinellu cynlluniau sydd ar waith i wella'r broses honno o gasglu data. Os yw'r amcangyfrifon cyfredol o nifer yr achosion yn llawer is na'r angen gwirioneddol, fel y nododd, a fyddech chi, fel Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid, yn ystyried unrhyw gais y gallai ei wneud am adnoddau ychwanegol ar gyfer y gyllideb iechyd er mwyn ei gwneud hi'n bosibl diwallu'r lefel uchel honno o angen iechyd meddwl?

Diolch i Helen Mary am ei chwestiwn pwysig. Credaf ein bod wedi rhannu uchelgais ar draws y Siambr hon yn ystod y cyfnod datganoli i wneud mwy yng Nghymru i gydnabod anghenion iechyd meddwl a cheisio darparu gwasanaethau i'w diwallu. Byddech yn gobeithio mai un o'r rhesymau pam fod ffigurau niferoedd yr achosion yn newid yw bod y stigma a fu'n gysylltiedig ag iechyd meddwl yn flaenorol yn lleihau, a bod pobl yn fwy parod i wneud eu hanghenion yn hysbys. Rydym yn gwario £675 miliwn yn y flwyddyn ariannol hon ar wasanaethau iechyd meddwl. Dyma'r eitem unigol fwyaf yn y gyllideb a reolir gan fy nghyd-Aelod, Vaughan Gething. Byddwn yn darparu £20 miliwn yn ychwanegol ar gyfer iechyd meddwl eleni ac £20 miliwn ar ben hynny eto y flwyddyn nesaf, fel rhan o gytundeb y gyllideb rhwng eich plaid chi a fy mhlaid innau. Ac wrth i batrymau angen newid, byddaf bob amser yn barod i weithio gydag Ysgrifennydd y Cabinet sy'n gyfrifol i sicrhau ein bod yn canfod yr arian sy'n angenrheidiol i gyd-fynd â phatrwm yr angen, o ran iechyd corfforol a meddyliol, yn y gymuned yng Nghymru.