5. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am berfformiad Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe? OAQ53744

Rwy'n siŵr y bydd yr Aelod yn sylweddoli na allaf gael ffigurau perfformiad ar gyfer Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, sydd newydd gael ei greu. Fodd bynnag, ar gyfer yr hen fwrdd, Abertawe Bro Morgannwg, parhaodd eu perfformiad i wella ar draws meysydd allweddol o gymharu â'r flwyddyn flaenorol, gyda pherfformiad gwell o ran amseroedd aros mewn unedau damweiniau ac achosion brys, amseroedd rhwng atgyfeirio a thriniaeth, ac amseroedd aros ar gyfer diagnosteg a therapi, ac mae'r bwrdd iechyd newydd yn parhau i weld mwy o gleifion o fewn yr amser targed ar gyfer canser o gymharu â'r flwyddyn flaenorol.

Weinidog, ers ei uwchgyfeirio i statws ymyrraeth wedi'i thargedu ym mis Medi 2016, mae bwrdd iechyd bae Abertawe, sef Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg hyd nes yn ddiweddar wrth gwrs, wedi gwneud rhywfaint o gynnydd o ran ei berfformiad, fel yr amlinellwyd gennych, ac mae'n rhaid cydnabod gwaith y tîm arweinyddiaeth newydd. Fodd bynnag, ceir pwysau o hyd. Ceir heriau o ran cyflawni yn erbyn targed y llwybr canser ar draws y bwrdd iechyd, a hefyd o fewn gofal wedi'i gynllunio. Er gwaethaf gostyngiadau yn nifer y bobl sy'n aros dros 36 wythnos, mae bron i 11 y cant o gleifion yn dal i aros dros 26 wythnos—chwe mis—gydag amseroedd aros mewn rhai meysydd, megis trawma ac orthopedeg, wedi gwaethygu mewn gwirionedd ers mis Medi 2016, pan ddechreuodd y cyfnod o ymyrraeth wedi'i thargedu. Fis Medi, bydd y bwrdd iechyd hwn, gyda'i amrywiol enwau, wedi bod yn destun ymyrraeth wedi'i thargedu ers tair blynedd, felly pa gamau pellach y bwriadwch eu cymryd i sicrhau bod gwasanaethau'n cyrraedd lefel y mae cleifion yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot yn ei haeddu?

Rwy'n cydnabod y pwyntiau a wnaeth yr Aelod, ac a bod yn deg, mae'n codi materion perfformiad y gwasanaeth iechyd yn y rhanbarth y mae'n ei gynrychioli yn rheolaidd. Rwyf wedi dweud eisoes, mewn datganiad ysgrifenedig ac mewn datganiad llafar, fy mod yn disgwyl i'r bwrdd iechyd newydd gael cynllun tair blynedd y gellir ei gymeradwyo yn ystod y flwyddyn hon, ac mae'n rhaid i hynny fod yn seiliedig ar welliant gwirioneddol hyd yn hyn, ynghyd â rhagolygon o welliant pellach yn y dyfodol. Rydym wedi gwneud yn well o ran perfformiad yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, ac wrth ddefnyddio'r adnoddau ychwanegol a ddarparwyd gennym, mae'n rhaid i hynny barhau. Felly rydych yn iawn y gall 89 y cant o bobl yn y bwrdd iechyd newydd ddisgwyl cael eu gweld o fewn 26 wythnos. Rwy'n disgwyl gweld gwelliant pellach. Rwy'n disgwyl gweld y bwrdd iechyd yn dod allan o statws ymyrraeth wedi'i thargedu ac yn parhau i wella ym mhob un o'r meysydd allweddol rydych wedi'u hamlinellu.

Weinidog, yn yr adroddiad atebolrwydd ar gyfer Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg yn 2017-18, efallai y byddwch yn cofio bod y bwrdd wrth eu boddau, mewn gwirionedd, eu bod wedi dangos gwelliant i'r graddau mai £32 miliwn yn unig o orwariant a gafwyd o gymharu â'r £36 miliwn a ragwelwyd, ac roedd y ffigur hwnnw mewn gwirionedd yn cuddio arbediad gwell gan fod y ffigur yn cynnwys £7.4 miliwn a oedd yn gosb am beidio â chyrraedd targedau amseroedd rhwng atgyfeirio a thriniaeth, ac ni chredaf fod hynny'n rhywbeth y dylent fod yn falch ohono. Erbyn hyn, mae gennym fwrdd iechyd newydd, Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, gydag ôl troed llai. A fyddwch yn disgwyl mwy o uchelgais ganddynt o ran eu rheolaethau ariannol, neu a fyddwch yn fodlon os bydd y bwrdd newydd yn dweud bod gorwario ychydig o filiynau o bunnoedd yn llai nag oeddent wedi'i ddisgwyl yn llwyddiant, gan y gallai'r miliynau o bunnoedd hynny, wrth gwrs, fod yn mynd tuag at y gwasanaethau cymdeithasol, a byddech wedi gallu rhoi ateb gwahanol i gwestiwn Janet Finch-Saunders?

Buaswn yn dweud bod y bwrdd iechyd ymhell o fod yn hapus am y gostyngiad yn eu diffyg i lawr i £32 miliwn. Roedd yn dal i fod yn annerbyniol, a gwnaed hynny'n gwbl glir iddynt gan fy swyddogion, a hefyd gennyf fi, yma, mewn sgyrsiau uniongyrchol gyda'r cadeirydd, ac rwyf wedi dweud yn glir iawn yn y gwerthusiad fy mod yn disgwyl iddynt barhau i wella. Ni fydd ganddynt gynllun cytbwys i mi ei gymeradwyo oni bai eu bod yn gallu dangos eu bod ar y trywydd iawn i fyw o fewn eu gallu, a hynny, nid yn unig am flwyddyn, ond dros y cyfnod o dair blynedd. Dyna rwy'n disgwyl i'r sefydliad ei wneud—gwella'i berfformiad, gan gynnwys ei berfformiad ariannol, yn ogystal â gwella ansawdd a phrydlondeb y gofal a'r driniaeth i'r bobl rydych chi a minnau'n eu cynrychioli.