3. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am fynediad at wasanaethau meddygon teulu yng Ngogledd Cymru? OAQ53773

Gwnaf. Rydym am weld gwasanaethau meddygon teulu cynaliadwy a hygyrch ledled Cymru. Mae practisau meddygon teulu yn defnyddio elfennau o'r model gofal sylfaenol i wella'r ffordd y maent yn darparu gwasanaethau i gleifion, gan gynnwys, wrth gwrs, yng ngogledd Cymru.

Diolch am eich ateb, Weinidog. Mae gwasanaethau meddygon teulu yn dioddef. Dywed fy etholwyr eu bod yn aros wythnosau am apwyntiad arferol ac yn methu cael ateb dros y ffôn, gan ddweud, mewn ambell i achos, eu bod yn rhoi cynnig arni hyd at 50 o weithiau ac yna'n rhoi'r gorau iddi. Dywed llawer eu bod yn colli hyder a ffydd yn y gwasanaeth iechyd. Rydym eisoes wedi clywed bod newidiadau diweddar i'r cyllid sydd ar gael ar gyfer y cynllun indemniad, yn ôl pob golwg, gam yn rhy bell i lawer o'r meddygon teulu hynny. Weinidog, eich cyfrifoldeb gweinidogol cyntaf yw goruchwylio darpariaeth a pherfformiad y GIG. A ydych yn gwneud eich gwaith yn iawn?

'Ydw' yw'r ateb syml i'r cwestiwn olaf, ond gwyddom, mewn gwirionedd, mewn ymateb i'r cwestiwn a ofynnwyd gan Alun Davies, fod angen cydnabod bod mynediad yn her allweddol ym mhob cymuned ledled Cymru. Ac mewn gwirionedd, fel gwleidyddion, pan ewch allan i siarad â phobl, fe wyddoch fod problem oherwydd ei bod wedi'i chyfyngu i un ardal—gan na fydd gan rai tai y byddwch yn siarad â hwy unrhyw broblem o gwbl ac ni fyddant yn codi'r mater, ac ychydig o strydoedd oddi yno, bydd gennych lawer o bobl yn dweud eu bod yn wynebu heriau gwirioneddol o ran cael mynediad at eu practis cyffredinol lleol.

Dyna pam rwyf wedi sicrhau bod mynediad yn gymaint o flaenoriaeth mewn sgyrsiau â gwasanaethau iechyd lleol nid yn unig dros y flwyddyn ddiwethaf, ond dros y flwyddyn i ddod hefyd. Mae'n rhan o'n sgyrsiau gydag ymarfer cyffredinol o ran sut y cyflwynwn y modelau newydd hynny, oherwydd, mewn gwirionedd, nid oes gan y rhan fwyaf o bractisau yn y wlad broblem o ran mynediad at yr unigolyn iawn ar yr adeg iawn, ond mae problem gan leiafrif sylweddol ohonynt, a bydd pob un ohonom, bron â bod, yn adnabod pobl, os nad ni ein hunain, sydd wedi wynebu rhai o'r heriau hynny.

O ran y contract ymarfer cyffredinol ar gyfer gwasanaethau meddygol cyffredinol, rydym wedi gwneud cynnydd gwirioneddol. Rydym wedi gwneud cam go iawn ymlaen o ran trefniadau indemniad. Bydd hynny'n cael gwared ar y risgiau i ddyfodol gofal iechyd lleol i feddygon teulu. O ran y contract ehangach, rwy'n obeithiol y byddwn yn sicrhau cytundeb, fel oedd yn fwriad gennyf o'r cychwyn. Yn ddiweddar, a thros y mis diwethaf, cafwyd trafodaethau pellach rhwng pwyllgor ymarfer cyffredinol Cymdeithas Feddygol Prydain, Llywodraeth Cymru a'r GIG, ac rwy'n obeithiol y byddwn yn dod i gytundeb yn yr wythnosau nesaf er mwyn bwrw ymlaen â'r mater hwn.

Wrth gwrs, oherwydd y diffyg mewn niferoedd meddygon teulu yn y gogledd, mae mwy a mwy o feddygfeydd wedi bod yn mynd i mewn i reolaeth uniongyrchol gan fwrdd iechyd Betsi Cadwaladr. Felly, gaf i ofyn a ydy Llywodraeth Cymru wedi gwneud unrhyw ddadansoddiad neu unrhyw astudiaeth yn cymharu gwasanaethau gan y meddygfeydd hynny o'u cymharu, wrth gwrs, â'r model o bractisys mwy traddodiadol?

Oes, mae llawer o wybodaeth ar gael am gost gymharol contractwyr annibynnol neu bractisau a reolir, ond mae a wnelo hefyd â'n gallu i ddenu pobl i weithio yn y gwasanaethau hynny a'u cadw, nid meddygon teulu yn unig, ond staff clinigol eraill hefyd. Felly, mae amryw o'r practisau hynny wedi dod i gael eu rheoli gan Betsi Cadwaladr, ac mae pob un ohonynt wedi llwyddo i gynnal gwasanaeth ar gyfer y cyhoedd yn lleol, ond fy uchelgais yw sicrhau model mwy sefydlog ar gyfer darparu gofal iechyd lleol. Dyna pam y soniwn am glystyrau'n dod at ei gilydd; credwn y byddwn yn gweld mwy o gydweithio rhwng y gwahanol bractisau hynny. Gallant fod yn uniadau ffurfiol; gallant fod yn ffederasiynau. Ond mewn gwirionedd, mae sicrhau'r sefydlogrwydd hwnnw, p'un a yw meddyg yn dewis gweithio fel meddyg cyflogedig a gyflogir gan feddygon eraill, neu p'un a ydynt am ddod yn bartneriaid—a dylem gymell pobl i ddod yn bartneriaid mewn practisau cyffredinol—ac yna i sicrhau bod ganddynt dîm amlddisgyblaethol priodol, yn gynyddol, dyna fyddwn yn ei gyflawni mewn gofal iechyd lleol. Os yw'r Aelod yn dymuno cael rhagor o fanylion, rwy'n fwy na pharod i drafod mewn gohebiaeth y tu allan i'r Siambr.