4. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad ynghylch a yw polisïau tai gwledig Llywodraeth Cymru yn addas i'r diben? OAQ53844

Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i ddarparu cyllid ym mhob rhan o Gymru i gefnogi ein hamcanion o ran tai. Yn ogystal, rydym yn cydnabod bod heriau gwahanol i'w cael mewn ardaloedd gwledig, a dyna pam ein bod wedi parhau ein hymrwymiad hirsefydlog i ariannu swyddogion galluogi tai gwledig.

Rwy'n ddiolchgar i'r Gweinidog am ei hymateb. Nawr, bydd y Gweinidog yn ymwybodol o bryderon yn Sir Benfro mewn perthynas â pholisi cynllunio Llywodraeth Cymru o ran datblygiadau Un Blaned, gan ei bod wedi derbyn gohebiaeth oddi wrthyf, ac yn wir, oddi wrth etholwyr ar y mater hwn. Mae rhai o fy etholwyr, ac yn wir, Cyngor Sir Penfro, wedi mynegi pryderon ynghylch sawl agwedd, ond maent yn ymwneud yn bennaf â monitro'r cynlluniau busnes a'r pwysau y mae hyn yn ei roi ar awdurdodau cynllunio lleol i sicrhau bod adeiladau'n cael eu datblygu mewn ffordd briodol. Yng ngoleuni'r baich enfawr ar awdurdodau cynllunio lleol, a'r pryderon gan fy etholwyr yn wir, a fyddai'r Gweinidog yn cytuno ei bod yn bryd adolygu polisi datblygu Un Blaned?

Wel, fel y gŵyr, rwy'n siŵr, mae canllawiau datblygu Un Blaned wedi'u nodi yn 'Nodyn Cyngor Technegol (Cymru) 6: Cynllunio ar gyfer Cymunedau Gwledig Cynaliadwy' ac arweiniad ymarfer datblygu Un Blaned. Penderfynir ar y ceisiadau cynllunio yn unol â'r cynllun datblygu a fabwysiadwyd ac a gymeradwywyd ar gyfer yr ardal, oni bai fod ystyriaethau perthnasol yn nodi fel arall, ac yn amlwg, nid yw'r system gynllunio ei hun wedi'i llunio i atal pobl rhag gwneud ceisiadau cynllunio; mae wedi'i llunio i ymdrin â hwy ar ôl iddynt gael eu gwneud. Mae 'Polisi Cynllunio Cymru' yn annog awdurdodau cynllunio lleol a'r rhai sy'n gwneud ceisiadau i drafod cynigion drwy'r drafodaeth cyn ymgeisio cyn cyflwyno'r cais cynllunio yn ffurfiol, ac fel y gŵyr, ac fel y nododd yn ei gwestiwn, rwy'n credu, ceir meini prawf cynllunio llym ar gyfer datblygiadau un blaned, ac mae'n rhaid i'r rhai sy'n gwneud cais cynllunio ddarparu tystiolaeth gadarn ar ffurf y cynllun rheoli hwnnw, gan gynnwys y cynllun busnes a'r cynllun gwella, y dadansoddiad o'r ôl troed ecolegol, dadansoddiad carbon, asesiadau tirwedd a bioamrywiaeth, asesiadau effaith ar y gymuned ac asesiadau trafnidiaeth a theithio.

Os yw Sir Benfro yn gweld cynnydd sydyn yn y rhain neu os yw'n cael trafferth gydag arbenigedd penodol, rwy'n fwy na pharod i weithio gyda Sir Benfro i sicrhau bod ganddynt yr arbenigedd i allu ymdrin â hyn, ac rwy'n fwy na pharod i gysylltu â'r prif weithredwr yno i sicrhau eu bod yn teimlo bod ganddynt y set gywir o sgiliau i allu rheoli hynny. Rwy'n deall pryder yr Aelod yn hyn o beth, ond wrth gwrs, rydym am hybu tai ynni goddefol, ecogyfeillgar a datblygu arloesol ledled Cymru, ond rwy'n derbyn y pwynt a wnaeth, ac rwy'n fwy na pharod i gysylltu â'r awdurdod lleol i sicrhau bod ganddynt y set o sgiliau sydd ei hangen arnynt.FootnoteLink

Gwybodaeth ychwanegol at y Cyfarfod Llawn (Saesneg yn unig)

Mae diffyg tai fforddiadwy, wrth gwrs, yn broblem arbennig o ddwys mewn ardaloedd gwledig, ond lle mae yna dai fforddiadwy yn cael eu codi—gallaf i ddangos enghreifftiau i chi yn fy rhanbarth i yng Ngogledd Cymru—mae hyd yn oed y rheini, er eu bod yn cael eu codi â phob bwriad da, yn aros yn wag, a hynny am nifer o resymau, yn cynnwys, wrth gwrs, yr angen am flaendal sydd yn rhy fawr yn aml iawn i bobl leol ei fforddio. Felly, fel un cam ymarferol i drio cynnig help i gymunedau cefn gwlad yn y cyd-destun yma, a gaf i ofyn i’r Gweinidog a fyddech chi’n barod i ystyried creu cronfa cyfalaf benodol ar gyfer ardaloedd gwledig er mwyn helpu pobl leol, ac yn enwedig pobl ifanc, i allu fforddio prynu neu rentu tai yn yr ardaloedd gwledig hynny?

Ie, mae'n sicr yn bwynt diddorol. Rwyf newydd dderbyn—mewn gwirionedd, roeddwn yn ei ddal yn fy llaw—adroddiad gwerthuso Cymorth i Brynu Cymru, ac un o'r pethau rydym yn eu hystyried yw beth a gawn yn lle'r cynllun hwnnw neu a ydym yn ei adnewyddu, a beth a wnawn gyda'r adnewyddiadau. Un o'r pethau rwy'n awyddus iawn i'w gwneud yw gweld beth y gallwn ei wneud er mwyn ailddefnyddio eiddo gwag ac annog datblygu y tu allan i gytrefi i gefnogi anghenion pobl leol. Rydym hefyd yn gweithio'n galed iawn gyda chynghorau a darparwyr y landlordiaid cymdeithasol cofrestredig, yn dibynnu ar ba awdurdod tai sydd yn eich ardal chi, i sicrhau eu bod yn cyflwyno'r cynlluniau tai cymdeithasol angenrheidiol i alluogi pobl leol i aros yn eu cymunedau lleol. Rwy'n awyddus iawn i weithio gydag awdurdodau lleol a landlordiaid cymdeithasol cofrestredig ar hyn. Rydym yn edrych yn arbennig ar gael datblygiadau addas i bobl leol allu aros yn y cymunedau y maent yn awyddus i fyw ac i weithio ynddynt a sicrhau ein bod yn adeiladu'r cymunedau hynny fel cymunedau cynaliadwy oddi mewn i'r amlen gymunedol.

Felly, rwy'n fwy na pharod i ddweud fy mod yn hapus i edrych ar unrhyw beth yn y cyswllt hwnnw. Mae gennyf yr adroddiad, a gallwch weld fy mod newydd ddechrau darllen drwy sylwedd yr adroddiad i weld beth y mae'n ei argymell. Rwyf wedi cael cyfarfodydd eisoes gyda sawl awdurdod lleol yng ngogledd Cymru ynghylch yr angen i gael tai cymdeithasol a thai fforddiadwy yn ei ystyr ehangach yn y pwyllgorau hynny hefyd. Felly, rwy'n fwy na pharod i edrych arno, a buaswn yn hapus i gael yr Aelod yn rhan o hynny wrth i ni fwrw ymlaen ag ef.