Llawfeddygaeth Ddeintyddol Frys yng Ngogledd Cymru

2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:27 pm ar 27 Tachwedd 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 2:27, 27 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Cafodd GIG Cymru—[Torri ar draws.] A dweud y gwir, os ydych o ddifrif eisiau gwybod—

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour

(Cyfieithwyd)

Na, na. [Chwerthin.]

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative

(Cyfieithwyd)

O'r gorau, wel rwy'n eithaf pryderus ynglŷn â'r cwestiwn y bydd yn rhaid i mi ei ofyn. Mae GIG Cymru wedi gweld y ganran uchaf erioed—

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 2:28, 27 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Na, na. A wnewch chi ofyn y cwestiwn—

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative

(Cyfieithwyd)

Mae'n ddrwg gennyf.

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 27 Tachwedd 2019

2. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am ddarpariaeth llawfeddygaeth ddeintyddol frys yng ngogledd Cymru? OAQ54751

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:28, 27 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr wedi cychwyn adolygiad o ddarpariaeth ddeintyddol frys ac argyfwng, gyda'r nod o ddarparu gwasanaeth cynaliadwy a gwell. Fel rhan o'r broses ac wrth ystyried unrhyw newid, bydd staff ac undebau llafur yn cymryd rhan, ac ymgynghorir â hwy'n ffurfiol.

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative

(Cyfieithwyd)

Diolch, Weinidog. Cafodd GIG Cymru y ganran uchaf erioed o lwybrau gofal i gleifion yn aros rhwng 26 a 36 wythnos i ddechrau triniaeth ar gyfer llawdriniaeth ar y geg ym mis Medi 2019. Mae hyn yn cael effaith uniongyrchol ar fy etholwyr, fel un fenyw a chanddi ddant sydd wedi pydru’n ddifrifol gan achosi chwydd i’w hwyneb, poen difrifol a lefelau uchel o haint. Mae hi eisoes wedi aros 33 wythnos i gael ei dynnu. Bu'n rhaid canslo nifer o apwyntiadau ar gyfer llawdriniaeth angenrheidiol ar ei llygad am nad yw wedi cael llawdriniaeth ar y geg, ac oherwydd bod ganddi haint. Mae'r ddynes hon yn 83 oed, ac fel y dywedais, mae hi eisoes wedi aros 33 wythnos. Mae GIG Cymru yn methu cyrraedd y targed 26 wythnos ar gyfer llawdriniaethau. Felly, pa sicrwydd a roddwch i mi yma heddiw na fydd yn rhaid i fy etholwyr aros cymaint o wythnosau mewn poen ofnadwy am lawdriniaeth frys ar y geg eto? Ac a wnewch chi, os gwelwch yn dda, ymyrryd yn yr achos hwn efallai, a gadewch i ni sicrhau bod dant y fenyw hon yn cael ei dynnu?

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:29, 27 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Fel y gwyddoch, ni allaf wneud sylwadau ar fater unigol, a mater rwy'n sicr nad wyf yn ymwybodol ohono, ond os ysgrifennwch ataf gyda'r manylion, ac rwy'n siŵr y gwnewch, rwy'n fwy na pharod ymchwilio i'r mater er mwyn deall beth sydd wedi digwydd i'ch etholwr unigol.

O ran yr her ehangach ynglŷn â gwella perfformiad yn y gwasanaeth iechyd gwladol, fel y gwyddoch, rydym wedi buddsoddi £50 miliwn i helpu i wella perfformiad yn ystod eleni. Ar hyn o bryd, mae oddeutu 85 y cant o bobl yn cael eu gweld o fewn y targed 26 wythnos ar gyfer gofal wedi'i drefnu, ac rydych hefyd yn gwybod, wrth gwrs, fod yna ystod o ffactorau y tu hwnt i'n rheolaeth, gan gynnwys effaith uniongyrchol newidiadau treth a phensiwn. Felly, mae'r Llywodraeth yn parhau i fuddsoddi yn nyfodol y gwaith o wella perfformiad; rydych wedi gweld perfformiad yn gwella ym mhob un o'r tair blynedd diwethaf. Rwy’n disgwyl gallu cyflawni gwelliannau pellach eto, gan gofio’r gofynion sy’n ein hwynebu ac a welwn yn dod i mewn i’n system, ac wrth gwrs, yr her o ran buddsoddi yn yr holl wasanaethau cyhoeddus.

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 2:30, 27 Tachwedd 2019

Mae etholwyr yn ardal Bangor wedi cysylltu â fi yn mynegi gofid ynglŷn â pha mor amhosib yw hi i gael mynediad at wasanaethau deintyddol. Mae rhestrau deintyddiaeth NHS ar gau, wrth gwrs. Dŷn nhw ddim yn gallu fforddio talu am fynediad i ddarpariaeth breifat, ac mae yna deuluoedd yn dweud wrthyf i eu bod nhw ddim wedi cael gweld deintydd ers dros flwyddyn. Felly, a gaf i ofyn beth ydych chi'n ei wneud i fynd i'r afael â'r broblem yna, ac yn benodol beth mae'r Llywodraeth yn ei wneud er mwyn sicrhau ein bod ni yn hyfforddi deintyddion yn y gogledd, oherwydd, fel gyda meddygon teulu, wrth gwrs, rŷn ni'n gwybod, os ydy pobl yn cael eu hyfforddi yn y gogledd, maen nhw'n fwy tebygol o aros yn y gogledd i gyflawni eu gwaith?

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:31, 27 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

A dweud y gwir, rydym yn edrych ar ystod o ardaloedd hyfforddi ledled y wlad, gan gynnwys gogledd Cymru, ar gyfer darparu gwasanaethau yn y dyfodol, a bydd gennyf fwy i'w wneud â'r gyfadran ym Mangor yn y dyfodol agos, i'w hagor yn ffurfiol. Ond o ran yr heriau penodol yng Nghymru, mewn gwirionedd rydym yn gweld llawer mwy o bobl bob blwyddyn, o gymharu â degawd yn ôl, ar draws y wlad yn sicr. Yng ngogledd Cymru, mae'r bwrdd iechyd ar fin aildendro ystod o bractisau deintyddol sydd wedi cau dros y 12 mis diwethaf. Dylech weld mwy o gapasiti yn y gogledd yn benodol, ond yn fwy na hynny, wrth gwrs, fel rwyf wedi'i ddweud eisoes, mae'r rhaglen diwygio contractau yn ymwneud mewn gwirionedd â darparu nid yn unig mwy o werth, ond mwy o gapasiti, mewn gwasanaethau deintyddol sylfaenol, ac rwy'n yn falch o weld bod oddeutu un o bob pedwar o'n practisau deintyddol presennol yng ngogledd Cymru yn cymryd rhan yn y rhaglen honno, ac rwy'n disgwyl mwy i ddod. Felly, mae hynny'n ymwneud yn rhannol â darparu capasiti, ond mewn gwirionedd, mae'n ymwneud yn sylfaenol â darparu gwasanaethau cynaliadwy o ansawdd uchel y credaf y dylai pawb allu cael mynediad atynt yma yng Nghymru ble bynnag y maent yn byw.