2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Brexit (yn rhinwedd ei gyfrifoldebau fel Gweinidog Brexit) – Senedd Cymru ar 4 Rhagfyr 2019.
4. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o'r effaith y bydd cynnal refferendwm arall ar Brexit yn ei chael ar economi Cymru? OAQ54796
Mae bygythiad Brexit wedi crebachu twf yr economi a byddai cael gwared ar y bygythiad hwnnw, heb os, yn darparu ysgogiad economaidd. Yn 'Dyfodol mwy disglair i Gymru', gwnaethom nodi'r dystiolaeth i ddangos pam mai aros yn yr Undeb Ewropeaidd yw'r ffordd orau o ddiogelu buddiannau Cymru.
Diolch am eich ateb, Weinidog. Mae'n drueni i Gymru eich bod chi a'ch Llywodraeth a'ch brodyr dros y ffin am barhau â'r ansicrwydd sy'n amharu ar fusnesau Cymru gan na chawsoch chi a'ch cynghreiriaid yn y Democratiaid Rhyddfrydol a Phlaid Cymru sydd o blaid aros eich ffordd yn 2016. Mae Llafur wedi dweud y byddech yn ymgyrchu i aros pe cynhelid refferendwm arall. Rydych am i'r dewis fod rhwng Brexit mewn enw yn unig ac aros—refferendwm wedi'i rigio ar gyfer aros yw hynny a dim arall.
Ni weithiodd yr holl godi bwganod ar yr etholwyr, felly rydych wedi cael eich gorfodi yn awr i fod yn ddi-flewyn-ar-dafod ynglŷn â'ch diffyg parch tuag at ewyllys democrataidd pobl Prydain a phobl Cymru. Felly, gan mai eich nod yw nid yn unig gohirio Brexit ond gwrthdroi Brexit, a ydych yn credu y bydd pleidleiswyr yn deall bod pleidleisio dros Lafur yn union yr un fath â phleidleisio dros y Democratiaid Rhyddfrydol neu Blaid Cymru?
Mae'n syndod i mi fod gan yr Aelod, sy'n cynrychioli rhan o Gymru sydd wedi elwa cymaint o aelodaeth o'r Undeb Ewropeaidd ac sy'n parhau i ddibynnu ar gyfleoedd cyflogaeth a gefnogir gan aelodaeth o'r Undeb Ewropeaidd, agwedd mor ffwrdd-â-hi mewn perthynas â'r cwestiwn economaidd sylfaenol hwn. Ac mae'n ein gwahodd i edrych ar fyd lle mai achos yr ansicrwydd yw ein polisi yma, pan wyddom yn iawn y byddai'r math o Brexit caled neu Brexit 'dim cytundeb' y mae'n dadlau o'i blaid yn golygu y byddem yn cael sgyrsiau am Brexit yn y Siambr hon am y degawd nesaf a thu hwnt.
Mae'r syniad bod y math o Brexit y mae hi am ei weld yn dod â'r ansicrwydd i ben yn hytrach nag arwain at ddegawdau o ansicrwydd parhaus yn gwbl ffug. Yr unig ffordd o dynnu llinell o dan hyn yw rhoi'r mater hwn yn ôl gerbron y cyhoedd ac ymgyrchu a llwyddo gyda'r ymgyrch dros aros.
Credaf fod y ffaith bod Michelle Brown yn gofyn, 'Sut y gwyddoch pa fath o Brexit rwyf ei eisiau?' yn dangos yn eithaf clir fod ansicrwydd hyd yn oed ymhlith meinciau'r rhai sydd yma oherwydd Brexit. Nid ydynt yn gwybod beth y maent ei eisiau.
Ond y gwir amdani—rwy'n siŵr y byddech yn cytuno, Weinidog—yw fod refferendwm o leiaf yn caniatáu i bobl Cymru edrych ar y dystiolaeth sydd gennym bellach, nad oedd gennym yn 2016, er mwyn llunio barn ynglŷn â'r hyn sydd orau i ni. Ac wrth gwrs, mae yna wahanol asesiadau o'r hyn y gallai Brexit ei wneud i'r economi, ac a fyddech chi fel Gweinidog yn cytuno mai'r hyn sydd gennym yn y gwahanol asesiadau hynny yw y gallai fod yn ddrwg, yn ddrwg iawn, neu'n ofnadwy o ddrwg?
Ydw. Credaf fod yr Aelod yn taro'r hoelen ar ei phen—mae'r cyfle i roi'r cwestiwn yn ôl gerbron y cyhoedd yn caniatáu i bobl werthuso'r dystiolaeth sydd gennym bellach. Ac nid ydym yn siarad mwyach am ganlyniadau damcaniaethol ceisio gadael yr Undeb Ewropeaidd; rydym eisoes yn sôn am y canlyniadau go iawn, ac nid ydym wedi gadael eto. Felly, gwyddom fod yr economi 2.5 y cant yn llai nag y byddai fel arall. Cawsom ddadansoddiad yn ddiweddar sy'n cefnogi hynny. Gwyddom fod buddsoddiad mewn busnesau oddeutu 26 y cant o dan duedd, ac nid ffigurau ar bapur yn unig yw hynny, ond swyddi, bywoliaeth pobl ac arian yn eu pocedi.
Ac mae'n llygad ei le i ddweud, hyd yn oed yn ôl dadansoddiad Llywodraeth y DU ei hun, fod hyd yn oed y fersiwn orau o'u cytundeb yn cael effaith andwyol iawn ar yr economi. Mae'n syndod i mi y gallai Llywodraeth y DU ddadlau o blaid llwybr gweithredu sydd, yn ôl eu ffigurau eu hunain, yn niweidio economi'r DU.