2. Pa drafodaethau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cael ynghylch nifer y dinasyddion Ewropeaidd sydd wedi cofrestru i aros yng Nghymru ar ôl i'r DU ymadael â'r UE? OAQ54966

Byddaf yn cael trafodaethau rheolaidd, fel y bydd fy swyddogion, gyda Llywodraeth y DU, a chyda rhanddeiliaid o Gymru, ynghylch nifer y dinasyddion UE sydd wedi gwneud cais am y cynllun preswylio'n sefydlog yng Nghymru. Rydym ni fel Llywodraeth wedi rhoi ystod eang o wasanaethau ar waith i gefnogi gwladolion yr UE gyda'u ceisiadau, ac rydym yn parhau i bwyso ar Lywodraeth y DU i roi cymorth pellach i ddinasyddion yr UE yma yng Nghymru.

Mae'r adroddiad a gyhoeddwyd yr wythnos hon gan sefydliad the3million yn crynhoi'r pryder, y dicter a'r teimlad fod neb eu heisiau roedd yr holl bobl a holwyd yn ei deimlo, hyd yn oed pan oedd ganddynt statws preswylydd sefydlog eisoes. Roedd yn ddigalon darllen, yng ngoleuni sgandal Windrush, fod menywod, pobl hunangyflogedig, y di-waith, pensiynwyr, myfyrwyr, a'r rheini nad oeddent yn gweithio am resymau meddygol i gyd yn fwy tebygol o gael eu holi am wybodaeth ychwanegol. A statws preswylydd cyn-sefydlog yn unig y mae llawer o'r bobl hyn wedi'i gael. Yng ngoleuni'r pryder a fynegwyd gan yr holl ymatebwyr, a'r ymdeimlad fod ymadroddion torri a gludo am gyfeillgarwch a diogelu hawliau dinasyddion Ewropeaidd wedi'u cynnwys yn yr ymatebion, yn lle taro'r bong ar 31 Ionawr gydag ymdeimlad o orchest, mae'n bwysig iawn ein bod yn estyn llaw cyfeillgarwch i'r holl bobl sydd wedi byw yn y wlad hon ers blynyddoedd lawer. Felly, roeddwn yn meddwl tybed pa sicrwydd y gall Llywodraeth Cymru ei roi i bobl, ar sail eich sgyrsiau â Llywodraeth y DU, na fydd teuluoedd yn cael eu rhannu yn y tymor hir, ac bod statws preswylydd sefydlog yn fwy na dim ond ymarfer, cyn ceisio cael gwared ar bobl sy'n anghyfleus.

Diolch i'r Aelod am dynnu sylw at y pryder difrifol iawn sydd gan nifer o bobl, ac mae pobl wedi'i fynegi wrthyf yn uniongyrchol hefyd—fwy neu lai yn yr un ffordd ag y cawsant eu disgrifio gan yr Aelod heddiw. Mae gennym rhwng 70,000 ac 80,000 o ddinasyddion yn byw yng Nghymru a gafodd eu geni mewn rhannau eraill o'r UE, y tu allan i'r DU, ac rydym eisiau iddynt aros yng Nghymru a pharhau i wneud y cyfraniad llawn a wnânt i'n cymdeithas ac i'n heconomi. Rwy'n llwyr gydnabod y pwynt y mae'n ei wneud am y pryder y mae llawer o bobl yn ei deimlo, yn enwedig mewn perthynas â'r cwestiwn o gael statws preswylydd cyn-sefydlog yn unig. Rwy'n credu bod nifer y ceisiadau sy'n arwain at hynny ledled y DU oddeutu 44 y cant ar hyn o bryd, sy'n eithaf rhyfeddol mewn gwirionedd. Codais y pwynt hwnnw gyda Llywodraeth y DU, pan gyfarfûm â Gweinidogion yr wythnos cyn y ddiwethaf, a dywedwyd wrthyf fod statws preswylydd cyn-sefydlog yn troi'n statws preswylydd sefydlog yn awtomatig dros amser i bob pwrpas, ac nid yw hynny o reidrwydd yn wir, fel y gwyddom. Ac rwyf wedi ysgrifennu atynt i nodi hyn, ac i wneud y pwynt fod angen inni wneud mwy i fynd i'r afael â'r mater pryder hwn.

Fel Llywodraeth, rwy'n credu ein bod wedi ymrwymo oddeutu £2 filiwn hyd yma, fwy neu lai, ar gyfer ceisio cyfathrebu â phobl a ddylai fod yn cymryd camau i geisio statws preswylwyr sefydlog yng Nghymru. Rydym wedi gwneud hynny drwy—. Rydym wedi cael ymgyrch ar-lein newydd yn ddiweddar, ond ceir carfan fawr o bobl na fyddai'r rhyngrwyd yn brif gyfrwng cyfathrebu iddynt. Felly rydym wedi bod yn gweithio gyda Settled ac eraill i hysbysebu, fel petai, argaeledd y cynllun, a'r ystod amrywiol o gymorth y mae Llywodraeth Cymru, a sefydliadau eraill, yn ei ddarparu, a cheisio targedu pobl mewn lleoedd fel siopau a chaffis ac eglwysi, lle gallai dinasyddion yr UE gael gafael ar y wybodaeth honno mewn ffyrdd eraill heblaw ar-lein. Felly rydym yn ceisio dod o hyd i wahanol ffyrdd o gyfathrebu â phobl, ac ar yr un pryd byddaf yn cyfarfod yn eithaf rheolaidd â swyddogion y Swyddfa Gartref, ac yn manteisio ar bob cyfle i dynnu sylw at rai o'r pwyntiau ymarferol y mae'r Aelod yn eu gwneud yn ei chwestiwn sy'n peri pryder i gynifer o bobl yng Nghymru.

Weinidog, rwy'n credu eich bod wedi ateb fy nghwestiwn i raddau yn eich ateb i Jenny Rathbone. Pa gynlluniau sydd gan eich Llywodraeth i weithio gyda Llywodraeth San Steffan mewn perthynas â statws preswylydd sefydlog dinasyddion yr UE, a pha rolau ychwanegol rydych yn eu rhagweld ar gyfer Llywodraeth Cymru, ar wahân i'r hyn rydych yn ei wneud yn awr?

Byddwn yn parhau â'r gwaith rydym wedi bod yn ei wneud. Rydym wedi bod yn ariannu gwahanol wasanaethau cynghori yn ogystal ag ymgyrch gyfathrebu. Rydym wedi bod yn pwyso ar Lywodraeth y DU hefyd mewn perthynas ag argaeledd canolfannau sganio digidol yng Nghymru. Efallai fod yr Aelod yn ymwybodol mai dim ond un oedd yna ar y dechrau. Rydym yn edrych ar oddeutu saith, rwy'n credu, ar hyn o bryd, ac yn pwyso hefyd am ehangu darpariaeth y ganolfan cymorth technoleg ddigidol, sy'n galluogi dinasyddion yr UE sydd angen cymorth ychwanegol i wneud y cais. Credaf fod 26 o'r rheini yng Nghymru bellach, ac rydym wedi bod yn pwyso'n galed iawn dros y cyfnod i sicrhau bod y niferoedd hynny'n cynyddu, a chyda pheth llwyddiant.

I'r rhan fwyaf o bobl, ni fydd angen cael y cymorth ychwanegol hwnnw, ond bydd carfan sylweddol a fydd angen yr help ychwanegol er mwyn gallu cofrestru. Ond mae rhai diffygion dylunio yn y cynllun ei hun, ac rydym hefyd yn pwyso ar Lywodraeth y DU mewn perthynas â hynny. Un mater y bydd yr Aelodau'n ymwybodol ohono, rwy'n credu, yw diffyg ardystiad neu ddogfen ffisegol sy'n arddangos y statws preswylydd sefydlog. Er y byddai'r rhan fwyaf ohonom yn fodlon cael cydnabyddiaeth ar-lein o hynny, mae'n debyg, rhywbeth y gallwn ei rannu â sefydliadau, cyrff ac asiantaethau os dymunwn, unwaith eto, bydd llawer o bobl yn teimlo'n llawer mwy diogel o gael darn o bapur neu fathodyn ffisegol, ac felly, rydym wedi bod yn pwyso i'r perwyl hwnnw hefyd.