3. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am gynlluniau i gynyddu nifer y coed a gaiff eu plannu ledled Cymru? OAQ55144

Diolch. Rwy'n ymrwymedig i gynyddu ein cyfradd plannu coed i 2,000 hectar y flwyddyn. Rydym yn buddsoddi £4.5 miliwn i ddechrau sefydlu coedwig genedlaethol. Bydd hyn yn cyflymu'r broses o blannu coed yng Nghymru ochr yn ochr â pholisïau eraill, megis cynllun creu coetiroedd Glastir.

Wrth gwrs, gallem ni fel unigolion wneud rhagor hefyd, a phlannu coed yn ein gerddi ein hunain. Rwyf am bwysleisio pwysigrwydd coed i leihau llygredd a llifogydd a gweithredu fel storfeydd carbon. Pa gefnogaeth y mae Llywodraeth Cymru yn ei rhoi i amaeth-goedwigaeth a fyddai'n helpu i liniaru llifogydd, lleihau fflachlifoedd a lleihau llifddwr dros dir?

Diolch. Rwy'n cydnabod y manteision pellgyrhaeddol a ddaw yn sgil plannu coed, gan gynnwys ar gyfer amaeth-goedwigaeth. Mae cynyddu gorchudd coetir yng Nghymru yn rhan greiddiol o'n cynllun cyflawni carbon isel i fynd i'r afael â newid hinsawdd ac fel y dywedwch, gall fynd i'r afael â phroblemau ansawdd aer gwael a llifogydd hefyd. Un o brif flaenoriaethau'r strategaeth genedlaethol ddrafft ar gyfer rheoli perygl llifogydd ac erydu arfordirol yng Nghymru yw sicrhau mwy o ymyriadau naturiol a dulliau'n seiliedig ar dalgylchoedd i helpu i wella gwytnwch amgylcheddol a chredaf mai un peth a welsom dros y mis diwethaf yw na allwch ddal ati i adeiladu waliau uwch a defnyddio mwy o goncrit. Mae angen inni edrych ar yr ymyriadau naturiol hynny.

Mae ein cynllun rheoli cynaliadwy hefyd wedi cefnogi prosiectau cydweithredol ar raddfa'r dirwedd, ac mae'n rhoi camau ar waith i wella gwytnwch ein hadnoddau naturiol ledled Cymru ac mae'r rheini'n cynnwys rheoli perygl llifogydd ar afon Clwyd, cynyddu gwytnwch ein coetiroedd eiconig yng Nghymru ar safleoedd ledled Cymru, ac atebion sy'n seiliedig ar natur yn nalgylch Dyfi, a hefyd adfywio ein mawndiroedd a'n cynefinoedd gwerthfawr ar yr ucheldir ym mhob rhan o Gymru. Ac rwy'n credu eich bod wedi gwneud pwynt pwysig iawn ar y dechrau, Mike Hedges, fod modd i bawb ohonom chwarae rhan—os gallwn—drwy blannu coed yn ein gerddi.

Rwy'n credu bod Mike Hedges yn gwneud pwynt da iawn wrth ofyn y cwestiwn hwn, oherwydd maent mor bwysig, ac rwy'n parchu'n fawr y targed 2020 sydd gan Lywodraeth Cymru i blannu 2,000 hectar o goed bob blwyddyn. Ond ochr yn ochr â hynny, ac fel ymateb i gais rhyddid gwybodaeth a gyflwynwyd gan y Ceidwadwyr Cymreig, fe wnaethom sefydlu, ar draws y pedwar safle a reolir gan CNC, lle lleolwyd ffermydd gwynt ar y tir, fod cyfanswm o 1,938,400 o goed wedi'u cwympo, sy'n cyfateb i golli 1,155 hectar o goed. Felly, yn y bôn, mae twll yng ngwaelod y bwced, onid oes—wrth i chi eu plannu, cânt eu cwympo. Felly, Weinidog, a allwch roi rhyw syniad inni o'r rhesymeg y tu ôl i hynny? Ac a wnewch chi ymrwymo felly i gynyddu eich cyfradd ailblannu, o gofio bod CNC yn cwympo bron mor gyflym ag y mae Llywodraeth Cymru yn ceisio plannu?

Nid wyf yn ymwybodol o'r rhesymau penodol dros y ffigur y mae Angela Burns yn cyfeirio ato, ond yn sicr, mae ailblannu yr un mor bwysig i mi ag yw safleoedd newydd. Ond byddaf yn sicr o edrych ar y ffigur hwnnw a rhoi ateb i'r Aelod pam y mae hynny'n digwydd. Ond mae CNC yn ymwybodol iawn o'r targed sydd gennym, ein hangen i'w gyrraedd. Nid wyf yn credu bod 2,000 hectar yn rhy uchelgeisiol. Rwy'n credu y dylem allu gwneud hynny, ac yn amlwg, gyda'r goedwig genedlaethol hefyd, rwy'n obeithiol iawn y cyrhaeddir y ffigur hwnnw.

Weinidog, yr un yw fy nghwestiwn i ag un Angela yn y bôn. O dan y cais rhyddid gwybodaeth, mae mwy na 1.5 o goed wedi'u cwympo ar dir CNC i wneud lle i ffermydd gwynt ledled Cymru. Fy ail ran fyddai: pa gamau y mae eich Llywodraeth yn eu cymryd i liniaru colli darnau mor eang o'r ecosystem, a sut y gallwch gyfiawnhau un yn erbyn y llall?

I ategu fy ateb i Angela Burns, mae'n bwysig fod CNC yn cydnabod yr angen i ailblannu, ac yn amlwg ceir coed heintiedig y mae'n rhaid i ni hefyd wneud yn siŵr ein bod yn gallu ailblannu yn eu lle ar ôl i amser penodol fynd heibio. Rwy'n credu bod plannu coed yn ddyhead hirdymor. Fi yw'r cyntaf i gyfaddef nad ydym yn plannu digon o goed, am amryw o resymau, ond rydym wedi ymrwymo i wneud yn well yn y dyfodol, fel y gallwn fynd i'r afael ag argyfyngau'n gysylltiedig â bioamrywiaeth a newid hinsawdd, a darparu'r manteision lluosog y cyfeiriodd Mike Hedges atynt yn ei gwestiynau cychwynnol.

Weinidog, nodwyd clefyd gennych fel un o'r rhesymau pam rydym yn cwympo coed. Yn amlwg, yng nghwm Afan, gwelsom y rhai cyntaf o'r coed heintiedig yn cael eu cwympo, ac maent yn dal i gael eu cwympo yno yn awr. Mae ailblannu yn hollbwysig. Felly, a wnewch chi gynnal trafodaethau gydag CNC i sicrhau bod eu cynlluniau ailblannu yn cael eu gweithredu cyn gynted â phosibl? Oherwydd nid yn unig y mae'n effeithio ar y coed, ond mae hefyd yn effeithio ar ddiwydiant a busnesau sy'n elwa o'r beicio mynydd yng nghwm Afan, sy'n colli cwsmeriaid oherwydd y cwympo.

Gwnaf, yn sicr fe gaf y sgwrs honno ag CNC. Rwy'n credu—treuliwyd chwarter arall y cyfarfod a gawsom ddoe, pan nad oeddem yn sôn am lifogydd, yn siarad am bren a phlannu coed ac ati. Felly, maent yn ymwybodol iawn o hynny. A'r angen i blannu'r goeden iawn yn y lle iawn—mae hynny hefyd yn bwysig iawn.