1. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru ar 2 Rhagfyr 2020.
4. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o effeithiolrwydd trafodaethau rhynglywodraethol ynghylch yr ymateb i COVID-19? OQ55979
Rwyf wedi cael cyfarfodydd rheolaidd gyda fy nghyd-Weinidogion iechyd, gan gynnwys un am 06.30 y bore yma, ledled y DU ers i'r pandemig ddechrau. Mae’r Prif Weinidog wedi dweud yn glir yr hoffai gael rythm rheolaidd, dibynadwy o gyfarfodydd rhwng y pedair gwlad fel y gallwn ddysgu mwy o ymateb pob Llywodraeth i’r pandemig.
Mae'n dda clywed am ddechrau cynnar y Gweinidog heddiw. A gaf fi nodi wrtho fod nifer o fy etholwyr wedi bod mewn cysylltiad i ddweud pa mor falch ydynt fod y pedair Llywodraeth ledled y DU wedi rhannu’r un dull o fynd ati ar gyfer cyfnod y Nadolig mewn perthynas â’r cyfyngiadau COVID, a’u bod yn meddwl tybed pam na ellir cael ymateb o'r fath ar sail y DU gyfan yn fwy cyffredinol?
Rydym wedi ceisio cael mwy o ymatebion ar sail y DU gyfan na pheidio, ac nid oes modd inni alw cyfarfodydd COBRA, mae arnaf ofn. Gwn fod Mr Reckless yn ceisio honni’n rheolaidd mai'r broblem wirioneddol gyda pheidio â chael dull sy’n canolbwyntio i raddau mwy ar y pedair gwlad yw bod Llywodraeth Cymru’n rhedeg i ffwrdd yn fwriadol oddi wrth y cytundeb sydd yno pe byddem ond yn ei gymryd. Mae'n ymwneud, mewn gwirionedd, ag ymgysylltu ar draws y pedair gwlad. Felly, mae Gweinidogion iechyd wedi cyfarfod yn rheolaidd, ond y cyfarfodydd arweinyddiaeth rhwng y Prif Weinidog a Phrif Weinidog y DU: dyna'r dewis y mae Prif Weinidog y DU wedi'i wneud, peidio â galw'r cyfarfodydd hynny. Mae Michael Gove wedi cadeirio'r rhan fwyaf o'r cyfarfodydd COBRA rydym wedi'u cael yn ddiweddar. Credaf y dylai Prif Weinidog y DU egluro pam ei fod wedi dewis peidio â chymryd rhan yn y broses honno, sy'n anghyffredin yn fy marn i, o ystyried effaith y pandemig y mae pob un ohonom yn byw drwyddo, ond edrychwn ymlaen at sgwrs aeddfed a pharhaus rhwng y pedair gwlad, gan y credwn fod gan yr undeb lawer o gryfderau os ydym yn barod i ddysgu oddi wrth ein gilydd.
Weinidog, rwy'n cytuno y dylem fabwysiadu ymagwedd pedair gwlad lle gallwn wneud hynny wrth gwrs, ond weithiau rwy'n falch nad ydym yn gwneud hynny, gan inni synnu wrth ddarllen casgliadau adroddiad y Swyddfa Archwilio Genedlaethol ar y diffyg tryloywder yn y ffordd y mae Llywodraeth y DU wedi caffael cyfarpar diogelu personol a chontractau allweddol eraill yn ystod y coronafeirws, a’r datgeliadau wedi hynny ynglŷn â chytundebau gwerth miliynau o bunnoedd heb fawr ddim archwiliadau sydd wedi arwain at elw annisgwyl yn sgil COVID i gyfeillion Gweinidogion y Llywodraeth a chyfeillion ASau’r blaid sy'n llywodraethu. Felly, rwy'n croesawu eich datganiad yn ddiweddar ynglŷn â sut y mae cyfarpar diogelu personol wedi’i gaffael yma yng Nghymru, ac a gaf fi ofyn am eich sicrwydd na fyddwn ni, yng Nghymru, yn cael ein tynnu i mewn i unrhyw weithgarwch amheus na chyllid cyflym i ffrindiau, fel rydym wedi’i weld yn ôl pob tebyg yn San Steffan?
Cyhoeddais ddatganiad yr wythnos diwethaf yn nodi’n glir iawn ein bod wedi caffael cyfarpar diogelu personol yn llwyddiannus ac yn unol â'r rheolau a chyda’r uniondeb priodol. Mae cwestiynau amlwg wedi’u gofyn—nid gan gyhoeddiadau asgell chwith, ond gan 'The Times' ac eraill, a bydd yn rhaid ateb y rheini. Rwy’n llwyr ddisgwyl nid yn unig y bydd rhagor o sylw’n cael ei roi iddo gan adroddiad y Swyddfa Archwilio Genedlaethol ar gyfer Lloegr, ond credaf y bydd mwy o bobl yn croesawu’r sicrwydd y gallaf ei roi nad oes unrhyw weithgarwch amheus wedi bod o ran cyfarpar diogelu personol yng Nghymru, ac rwy'n falch iawn o'r ffordd y mae tîm Cymru—yn enwedig ein tîm cydwasanaethau—wedi mynd ati i gaffael cyfarpar diogelu personol yn llwyddiannus ac mewn ffordd gwbl dryloyw i wasanaethu anghenion ein staff iechyd a gofal cymdeithasol ar y rheng flaen.