3. Pa flaenoriaeth y mae Llywodraeth Cymru yn ei rhoi i ariannu gwasanaethau ieuenctid yng nghyllideb y flwyddyn nesaf? OQ56107

Mae cefnogi pobl ifanc Cymru sydd wedi’u taro galetaf gan y pandemig yn flaenoriaeth i Lywodraeth Cymru. Yn ogystal â chynnal £10 miliwn ar gyfer y grant cymorth ieuenctid, gan gynnwys cymorth i fynd i’r afael ag iechyd meddwl a digartrefedd ymhlith pobl ifanc, rydym yn darparu cynnydd o £176 miliwn i lywodraeth leol i gefnogi gwasanaethau lleol hanfodol.

Yn amlwg, mae cryn dipyn o bryder ynghylch hyfywedd gwasanaethau ieuenctid yn y dyfodol. Amlygodd adroddiad diweddar gan yr Asiantaeth Genedlaethol Ieuenctid y gallai bron i 70 y cant o glybiau ieuenctid yn Lloegr gael eu gorfodi i gau yn sgil gwasgfa cyni’r Torïaid ar eu cyllid drwy awdurdodau lleol, sydd wedi eu gorfodi i dorri gwasanaethau i'r bôn. Rwy'n derbyn ein bod ni yng Nghymru wedi gwneud pob ymdrech i ddiogelu awdurdodau lleol rhag rhaglen gyni’r DU, ac rwy'n hynod ddiolchgar fod cyngor Caerdydd, ac yn wir, sefydliadau gwirfoddol fel yr YMCA wedi parhau i ddarparu allgymorth i bobl ifanc ar y stryd, er nad ydynt wedi gallu parhau i ddarparu cymorth dan do yn ystod y pandemig, ond gwyddom am y cynnydd mewn hunan-niweidio a theimladau hunanladdol ymhlith pobl ifanc, a'r ffaith bod cau ysgolion yn effeithio'n wahaniaethol yn llawer mwy difrifol ar deuluoedd difreintiedig. Sut y credwch y gallwn wneud y defnydd gorau o'r gyllideb hon er mwyn sicrhau y gall gwasanaethau ieuenctid statudol a'r cymorth gan y sector gwirfoddol a chymunedol barhau i fod ar gael i bobl ifanc i'w helpu i ymadfer yn sgil effaith ddinistriol y pandemig hwn?

Credaf fod y cyfuniad hwnnw o wasanaethau statudol a chymorth gan y sector gwirfoddol yn gwbl hanfodol, a dyna pam ein bod, ers 2019, wedi darparu dros £10 miliwn y flwyddyn o gyllid uniongyrchol ar gyfer gwaith ieuenctid i awdurdodau lleol a'r sector gwirfoddol er mwyn sicrhau y ceir y dull deuol hwnnw.

Yn ystod y pandemig, ers y cychwyn cyntaf mewn gwirionedd, rydym wedi bod yn gweithio'n agos iawn gyda'r sector gwaith ieuenctid i sicrhau bod ganddynt yr adnoddau angenrheidiol i barhau i fod yn hyderus yn eu gwaith drwy gydol senario’r pandemig, ac mae hynny wedi cynnwys mwy o gymorth yn ymwneud â diogelu, gan ddefnyddio adnoddau a phlatfformau ar-lein, ynghyd â rhannu arferion gorau wrth weithio mewn ffyrdd gwahanol iawn. Mae ein pecyn cymorth gwerth £24 miliwn ar gyfer y trydydd sector yn cynnwys cronfa argyfwng y gwasanaethau gwirfoddol, ac mae honno wedi cefnogi wyth sefydliad hyd yn hyn, ac mae tri o'r rheini yng Nghaerdydd, ac maent wedi derbyn cyfanswm o £141,000 o gyllid. Mae effaith hynny wedi bod yn hollbwysig, gyda chyllid wedi'i ddyrannu i Fyddin yr Eglwys, er enghraifft, i gwnselwyr ddarparu'r gefnogaeth honno dros y ffôn i bobl ifanc sydd mewn perygl o hunan-niweidio. Mae cronfa adfer y gwasanaethau gwirfoddol hefyd wedi cefnogi chwe sefydliad sy'n nodi eu bod yn wasanaethau ieuenctid, gyda chyfanswm o £123,000. Unwaith eto, o'r rheini, mae tri ohonynt yng Nghaerdydd. Dyfarnwyd cyllid i un o'r derbynwyr, Sefydliad SAFE, i gefnogi iechyd meddwl cadarnhaol ymhlith pobl ifanc y mae COVID-19 wedi effeithio arnynt yn benodol. Felly, mae ein hymateb i'r pandemig yn sicr wedi ymwneud â dangos ein gwir bryder ynghylch yr effaith ar iechyd meddwl pobl ifanc.

Tybed a allech roi syniad i ni ble yn y gyllideb y gallem ddod o hyd i gymorth i'r Urdd a'r Tîm Cymorth Ieuenctid Ethnig—neu EYST—sydd ill dau’n gwneud cyfraniadau hanfodol i waith ieuenctid yn fy rhanbarth, yn targedu grwpiau penodol o bobl ifanc fel rhan o waith polisi arall Llywodraeth Cymru. Nid wyf yn siŵr fod pob cyngor yn edrych ar yr Urdd yn enwedig fel sefydliad a all eu cefnogi mewn nifer o nodau polisi, yn enwedig gwaith ieuenctid cymunedol. A nodaf o'ch ateb blaenorol yr ymddengys bod Caerdydd wedi gwneud yn eithaf da o'r arian argyfwng yma, yn hytrach na chlywed gan rannau eraill o Gymru.

Diolch i Suzy Davies am godi hynny. Ymatebais gan gyfeirio'n benodol at Gaerdydd oherwydd mai Jenny Rathbone oedd yr Aelod a gyflwynodd y cwestiwn wrth gwrs, ac mae hi’n cynrychioli Caerdydd, felly roeddwn yn sicr o gael y ffigurau hynny wrth law i ymateb i hynny. Rydym yn cefnogi ein gwasanaethau ieuenctid, fel y dywedais, drwy'r cyllid hwnnw o £10 miliwn ar gyfer gwasanaethau ieuenctid, a weinyddir i awdurdodau lleol a'r sector gwirfoddol i sicrhau eu bod yn gallu ymateb gyda'i gilydd i anghenion pobl ifanc ledled Cymru. Rwy'n gyfarwydd â gwaith EYST yn enwedig yma yn Abertawe a'r gwaith rhagorol a wnânt i'n cymuned.

Mae'r gwaith y mae'r Urdd wedi bod yn ceisio'i wneud drwy gydol y pandemig wedi creu argraff fawr arnaf. Byddwch wedi gweld yn yr ymateb i'r pandemig gyda'n dyraniadau yn ystod y flwyddyn fod y Gweinidog addysg wedi darparu cyllid i'r Urdd i sicrhau eu bod mewn lle da i oroesi’r argyfwng, ac na fyddent, fel sefydliad, wedi cael eu heffeithio i’r fath raddau fel na fyddai modd iddynt gyflawni eu gwaith da hefyd. Felly, rwy'n gobeithio y byddwch yn gallu sicrhau rhywfaint o arian ar gyfer gwasanaethau ieuenctid y flwyddyn nesaf, sy'n eithaf clir yn y gyllideb ddrafft, ond y gallwch fod yn ffyddiog hefyd ein bod ni wedi bod yn gwneud dyraniadau sylweddol yn y ffordd honno hefyd eleni.

Rwy'n ddiolchgar i'r Gweinidog am ei hateb, yn enwedig i Suzy Davies. Hoffwn fynd ar drywydd mater cyllid ar gyfer yr Urdd. Mae'r cyllid a ddarparwyd eisoes wedi bod o gymorth aruthrol, ond rwy'n siŵr y bydd y Gweinidog cyllid a Gweinidogion perthnasol eraill yn ymwybodol fod yr Urdd wedi wynebu colled o £14 miliwn yn eu hincwm—yr incwm y maent yn ei gynhyrchu ei hunain, eu hincwm masnachol, os mynnwch—y llynedd. Mae rhai swyddi gweithwyr ieuenctid medrus iawn Cymraeg eu hiaith yn parhau i fod mewn perygl. Tybed a gaf fi ofyn i'r Gweinidog sicrhau ei bod yn edrych ar faterion cyllido'r Urdd gyda Gweinidogion ar draws y portffolios—y Gweinidog addysg, yn amlwg, ond y Gweinidog â chyfrifoldeb am y Gymraeg hefyd, a byddwn yn dadlau, y gyllideb ar gyfer diwylliant hefyd. Oherwydd mae hwn yn sefydliad mor werthfawr i ni. Dyma'r sefydliad gwaith ieuenctid gydag aelodaeth mwyaf yn Ewrop, a byddai—rwy'n siŵr y bydd y Gweinidog yn cytuno â mi—yn drasiedi pe bai'n rhaid diswyddo mwy o bobl, gyda'r risg y byddai’r sgiliau a'r cyfleoedd hanfodol hynny i bobl ifanc ddefnyddio’r Gymraeg y tu allan i addysg ffurfiol yn cael eu colli’n barhaol.

Rwy'n edmygu gwaith yr Urdd yn fawr, ac rwyf wedi cael trafodaethau gyda'r Gweinidog Addysg yn ogystal â’r Gweinidog â chyfrifoldeb am y Gymraeg, pan oedd yn ei phortffolio blaenorol, er ei bod yn dal i fod yn gyfrifol am y Gymraeg nawr, ynglŷn â dyfodol yr Urdd a pha gymorth y gallai fod ei angen arnynt yn y tymor byr, a hefyd o ganlyniad i'r heriau cyffredinol sy'n wynebu'r sefydliad. Credaf mai un o'r pethau pwysig rydym wedi’u gwneud yw cymeradwyo cais am arian ychwanegol ar 25 Mai y llynedd, 2020, ac o ganlyniad i hynny, bydd y cyllid cyfalaf ychwanegol yn cynyddu eu dyraniad cyllid ysgolion yr unfed ganrif ar hugain o £2.75 miliwn i £5.5 miliwn. Byddant yn gallu gwneud rhywfaint o waith hanfodol yn eu canolfannau preswyl, a chredaf fod buddsoddiad ar y lefel honno’n rhoi sicrwydd ein bod yn hyderus ynglŷn â'r dyfodol cryf hwnnw i'r Urdd, ac yn awyddus i'w weld.