4. Pa ddadansoddiad mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi ei wneud o'r cyfyngiadau all Deddf Marchnad Fewnol y Deyrnas Unedig 2020 eu rhoi ar allu'r Senedd i ddeddfu nawr fod y cyfnod pontio wedi dod i ben? OQ56192

Mae'n glir bod y Ddeddf yn creu ansicrwydd yn nhermau gallu'r Senedd i ddeddfu. Felly, yn sgil hynny, rwyf wedi dechrau achos llys yn y llys gweinyddol yma yng Nghaerdydd am gydsyniad y llys i edrych ar effaith y ddeddfwriaeth ar ein Senedd ni. 

Dwi'n ddiolchgar i'r Cwnsler Cyffredinol am yr ateb yna. Mae'n amlwg yn annerbyniol ein bod, ar hyn o bryd, wedi colli'r pŵer i wahardd gwerthiant plastigau un-defnydd a deddfu yn y maes, felly rwy'n gobeithio bydd y Cwnsler Cyffredinol yn llwyddiannus yn yr achos llys.

Mae gen i ddiddordeb yn y ffaith bod y Cwnsler wedi dweud mewn araith allanol diweddar ynglŷn â sail yr achos llys, y byddai'r sail i wrthod yr ymgais i gipio'n pwerau yn anatebol, hyd yn oed petai Llywodraeth San Steffan o ddifrif ynghylch gwarchod safonau amgylcheddol a hawliau gweithwyr. Dywedoch chi hefyd eich bod chi o blaid cynyddu pwerau'r Senedd. Mae hon yn ddadl o blaid yr egwyddor y dylai'r pwerau y mae'r Senedd hon eu hangen orwedd yma, doed a ddelo, er mwyn rheoleiddio mewn ffordd sy'n cyd-fynd â dymuniadau dinasyddion Cymru. A yw hyn yn golygu eich bod chi bellach o blaid setliad cyfansoddiadol conffederal, gyda Senedd Cymru yn penderfynu pa bwerau i'w cadw a pha rai i'w rhannu gyda gweddill y Deyrnas Gyfunol?

Wel, dwi wedi bod yn glir am hyn mewn amryw o gyd-destunau, fy mod i'n credu y dylem ni gael cymaint o bwerau ag y mae pobl Cymru eisiau eu cael yng Nghymru o dan reolaeth y Senedd ac o dan reolaeth y Llywodraeth, o ran Gweinidogion ac ati, yma yng Nghymru. Felly, mae hynny yn sicr yn egwyddor, buaswn i'n dweud, sydd ddim yn un dadleuol iawn bellach. Beth rŷn ni wedi'i weld yn sgil ymgais y Llywodraeth yn San Steffan yn y Ddeddf ddiweddar hon yw bod ein setliad cyfansoddiadol ni o dan bwysau penodol, oherwydd mae gennym ni Lywodraeth Geidwadol yn San Steffan sydd yn sicr yn ceisio tanseilio'r setliad datganoli, ac mae'n rhaid i ni i gyd sydd yn gefnogol i hynny, ac yn bleidiol i weld mwy o bwerau yn dod yma i Gymru, ymateb mewn ffordd addas i hynny.

Gwnsler Cyffredinol, rwy'n gweld cwestiynau fel hyn, ac rwy'n clywed yr atebion, a deallaf yn iawn pam y gelwir y lle hwn yn 'swigen'. Rydym yn dal i fod ynghanol pandemig, mae pobl wedi colli eu bywydau a'u bywoliaeth, maent wedi colli gobaith, ac mae'n ymddangos ein bod yn bogailsyllu yn y Senedd hon. Wedi dweud hynny, hoffwn wybod beth y mae'r Ddeddf hon yn rhwystro Llywodraeth Cymru rhag ei wneud y gallai ei wneud yn ddilyffethair o'r blaen? A pha wahaniaeth y mae'n ei wneud mewn gwirionedd i'n hetholwyr? Diolch.

Wel, efallai ei bod hi'n teimlo ei bod yn gweithio ac yn byw mewn swigen; yn sicr, nid wyf fi'n teimlo hynny. Y pwynt am y Ddeddf yw ei bod yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol i restr siopa wythnosol pobl. Felly, os oes gennych ddiddordeb mewn sicrhau bod bwyd o'r safon y mae cynhyrchwyr Cymru a defnyddwyr Cymru yn gyfarwydd â hi, mae'r Ddeddf hon yn fygythiad i hynny. Os oes gennych ddiddordeb mewn sicrhau nad ydym yn llygru ein hamgylchedd gyda defnydd gormodol o blastigau, mae'r Ddeddf hon yn fygythiad i hynny. Os ydych eisiau sicrhau bod rheoliadau priodol ar waith mewn perthynas â darparwyr gwasanaethau yng Nghymru, mae'r Ddeddf hon yn fygythiad i hynny. Nid materion cyfansoddiadol yn unig yw'r rhain; maent yn effeithio ar fywydau bob dydd ein hetholwyr ni i gyd, a dyna pam ei bod yn hollbwysig fod pobl yn ymwybodol o'r hyn y mae'r Ddeddf hon yn ei gynnwys, a gofynnaf iddi ein helpu i ymestyn rhywfaint o hynny y tu hwnt i'r swigen y mae'n ei disgrifio.