1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru ar 15 Rhagfyr 2021.
7. Pa ystyriaeth y mae'r Gweinidog yn ei rhoi i ddarparu gwasanaethau cam-drin domestig wrth ddyrannu cyllid i'r portffolio cyfiawnder cymdeithasol? OQ57378
Mae Llywodraeth Cymru yn glir ynglŷn â'i huchelgais i roi diwedd ar drais yn erbyn menywod a merched. Mae'r pandemig wedi creu heriau eithriadol i ddioddefwyr a goroeswyr trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol a'r gwasanaethau sy'n eu cefnogi. Yn sgil hynny, rhyddhawyd dros £4 miliwn o gyllid ychwanegol i'r sector i ymdopi â'r effaith.
Weinidog, yng Nghasnewydd, ac yn Nhorfaen, Blaenau Gwent a sir Fynwy hefyd, mae Barnardo's Cymru yn rhedeg gwasanaeth Agor Drysau Caeedig, sy'n wasanaeth i'r teulu cyfan pan fo cam-drin domestig yn digwydd a theulu'n dioddef o ganlyniad. Yn wir, ers mis Mawrth 2019, mae dros 450 o deuluoedd wedi elwa o'r gwasanaeth hwn. Mae'n darparu cymorth wedi'i deilwra i oedolion a phlant sy'n goroesi cam-drin domestig, yn ogystal â gwasanaethau i gyflawnwyr. Dengys ymchwil gyffredinol fod mwy nag un o bob 10 plentyn dan 11 oed yn profi cam-drin domestig. Mae'r pandemig, gyda'r cyfyngiadau symud cysylltiedig, wedi gwaethygu'r problemau hyn, ac o ganlyniad, ceir galw cynyddol a pharhaus. Weinidog, mae gwerthusiad annibynnol o'r gwasanaeth hwn gan Barnardo's wedi bod yn gadarnhaol iawn ac mae'n dangos gwerth y gwaith, ond mae cyllid y Swyddfa Gartref, sy'n galluogi'r prosiect hwn, ar hyn o bryd yn dod i ben ym mis Mawrth y flwyddyn nesaf ac mae'r dyfodol y tu hwnt i hynny'n ansicr. Weinidog, gydag Aelodau eraill o'r Senedd ar gyfer yr ardal sy'n elwa o'r gwasanaeth hwn, rwyf wedi ysgrifennu atoch ac wedi cynnwys y gwerthusiad ac esboniad o'r gwaith sy'n gysylltiedig â'r gwasanaeth hwn, ac rwy'n meddwl tybed a fyddech yn ystyried cymorth ariannol angenrheidiol yn ofalus i sicrhau bod y gwaith pwysig a gwerth chweil hwn yn parhau y tu hwnt i fis Mawrth y flwyddyn nesaf.
Diolch i John Griffiths am godi'r mater hwn y prynhawn yma a chydnabod, mewn gwirionedd, y gwaith pwysig y mae sefydliadau fel Barnardo's yn ei wneud, ac mae'n ddiddorol iawn clywed am y prosiect rydych wedi'i ddisgrifio. Rydym wedi darparu cyllid ychwanegol yn ystod y pandemig, wrth gydnabod, fel y dywedodd John Griffiths, fod mwy o aros gartref yn ei gwneud yn anos i bobl sy'n dioddef cam-drin domestig. Nid yw'r llythyr wedi dod i law eto; rwy'n disgwyl mai fy nghyd-Aelod, y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol, fydd yn ymateb i'r llythyr yn y pen draw, ond fe wnaf yn siŵr fod gennyf gopi ohono hefyd. Mae'r mater hwn yn rhan o'i phortffolio hi, ond byddaf yn siŵr o edrych arno hefyd. Diolch.
Weinidog, cafodd rhai sefydliadau trydydd sector gymorth ariannol ychwanegol yn ystod y pandemig i ymateb i'r cyfraddau cynyddol o gam-drin domestig yn ystod y cyfyngiadau symud ac i gynorthwyo llinellau cymorth amrywiol i ymateb i achosion mwy heriol. Nid yw'r pandemig ar ben, ond mae llawer o sefydliadau'n ofni bod y cyllid wedi dod i ben. A all y Gweinidog gynnig ymrwymiad personol i bawb sy'n dal i gael eu cam-drin y bydd adnoddau'n cael eu targedu i helpu i'w nodi ac i ymateb gyda phartneriaeth gryfach fyth gyda'n heddluoedd? Diolch.
Diolch, ac mae Altaf Hussain yn gywir ein bod wedi darparu cyllid ychwanegol sylweddol i'r sector hwn yn ystod y pandemig, gan gydnabod y pwyntiau y mae ef a John Griffiths wedi'u disgrifio. Rydym wedi darparu dros £1.2 miliwn mewn llety gwasgaredig yn y gymuned ar gyfer y rhai nad yw'r ddarpariaeth lloches yn addas ar eu cyfer, ac ar gyfer llety camu ymlaen. Credaf fod hyn wedi bod yn bwysig iawn er mwyn rhyddhau lle mewn llochesi fel y gallai pobl barhau i adael os oedd angen iddynt wneud hynny yn ystod cyfnod mor anodd. A rhyddhawyd tua £0.25 miliwn o gyllid ychwanegol ar ddechrau'r flwyddyn ariannol, ac ychwanegwyd cyllid pellach at hwnnw. Ac mae hynny wedi galluogi rhai o'n gwasanaethau trais yn y cartref i ailgyflunio'r hyn y maent yn ei wneud hefyd, a gwneud hynny mewn ffordd sy'n ddiogel o ran COVID, megis arfogi llochesi a chefnogi dioddefwyr, darparu cyfarpar diogelu personol ac yn y blaen. Felly, bu'n rhaid cyflawni llawer o waith pwysig eleni yn benodol mewn ymateb i'r pandemig. Ond fel y dywedais, bydd fy nghyd-Aelod, y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol, yn gwrando'n astud iawn ar y cwestiwn hwn ac yn ystyried yr hyn y mae cyd-Aelodau wedi bod yn ei ddweud, rwy'n siŵr.
Cwestiwn 8, yn olaf, Jenny Rathbone.