– Senedd Cymru am 5:57 pm ar 15 Chwefror 2022.
Yr eitem nesaf, felly, yw'r ddadl ar setliad yr heddlu 2022-23. Dwi'n galw ar y Gweinidog cyllid i wneud y cynnig yma—Rebecca Evans.
Cynnig NDM7916 Lesley Griffiths
Cynnig bod y Senedd, yn unol ag Adran 84H o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1988, yn cymeradwyo Adroddiad Cyllid Llywodraeth Leol (Rhif 2) 2022-23 (Setliad Terfynol – Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu). Gosodwyd copi o'r adroddiad yn y Swyddfa Gyflwyno ar 2 Chwefror 2022.
Diolch, Llywydd. Heddiw rwy'n cyflwyno i'r Senedd hon, fanylion cyfraniad Llywodraeth Cymru i'r cyllid refeniw craidd ar gyfer y pedwar comisiynydd heddlu a throsedd yng Nghymru ar gyfer 2022-23. Yn gyntaf, ac yn enwedig o ystyried digwyddiadau'r ddwy flynedd ddiwethaf, hoffwn i gofnodi fy niolch i'r heddlu am y rhan y maen nhw wedi'i chwarae yn cadw ein cymunedau'n ddiogel wrth gynnal y safonau uchaf o ddyletswydd ac ymroddiad.
Caiff y cyllid craidd ar gyfer yr heddlu yng Nghymru ei ddarparu drwy drefniant tair ffordd sy'n cynnwys y Swyddfa Gartref, Llywodraeth Cymru a'r dreth gyngor. Gan nad yw polisi plismona a materion gweithredol wedi'u datganoli, caiff y darlun ariannu cyffredinol ei bennu a'i lywio gan benderfyniadau'r Swyddfa Gartref. Rydym ni wedi cynnal y dull sefydledig o bennu a dosbarthu cydran Llywodraeth Cymru yn seiliedig ar yr egwyddor o sicrhau cysondeb a thegwch ledled Cymru a Lloegr.
Mae tri newid technegol a gweinyddol i'r trefniadau ariannu eleni. Mae'r rhain yn deillio'n bennaf o benderfyniadau'r Swyddfa Gartref ac ychydig iawn o oblygiadau ymarferol sydd ganddyn nhw i gomisiynwyr heddlu a throsedd yng Nghymru. Ers adolygiad cynhwysfawr o wariant 2015, mae'r Swyddfa Gartref wedi trosglwyddo cyllid yn flynyddol i Lywodraeth Cymru er mwyn i ni gyflawni ein cyfraniad y cafodd ei gytuno arno i gyllid yr heddlu. O 2022-23 ymlaen, bydd y trosglwyddiad hwn yn dod i ben a bydd y cyllid yn cael ei ddarparu gan y Swyddfa Gartref drwy grant yr heddlu a'r grant ychwanegol. Bydd hyn yn arwain at gyfraniad Llywodraeth Cymru at blismona yn gostwng ychydig o dan £30 miliwn i £113.5 miliwn, er nad oes effaith ar lefel gyffredinol y cyllid ar gyfer heddluoedd o ganlyniad.
Yn ail, er mwyn hwyluso'r broses o drosglwyddo'n fwy esmwyth tuag at gadw ardrethi annomestig rhannol ar gyfer rhanbarthau'r fargen ddinesig a thwf, mae addasiad technegol wedi'i wneud i gyfansoddiad cyfraniad Llywodraeth Cymru at gyllid yr heddlu. Mae'r newid hwn yn gweld cyfran yr ardreth annomestig y mae heddluoedd yn ei gael yn gostwng o 5 y cant i 0.1 y cant, a'r grant cynnal refeniw yn cynyddu i wrthbwyso'r gostyngiad hwn. Unwaith eto, newid technegol yw hwn na fydd yn arwain at golli unrhyw gyllid ar gyfer unrhyw heddlu.
Yn olaf, mae'r Swyddfa Gartref wedi penderfynu trosglwyddo cyllid ar gyfer y gangen arbennig o brif grant yr heddlu i'r grant plismona gwrth-derfysgaeth yn unol â chyllideb 2021-22. Gan fod y cyfanswm sy'n cael ei drosglwyddo yn seiliedig ar gyllideb 2021-22 yr heddluoedd, a bydd yn parhau ar y lefel honno ar gyfer 2022-23, bydd y trosglwyddo yn cael effaith sero net ar heddluoedd.
Fel y cafodd ei amlinellu yn fy nghyhoeddiad ar 2 Chwefror, mae cyfanswm y cymorth refeniw heb ei neilltuo ar gyfer gwasanaeth yr heddlu yng Nghymru ar gyfer 2022-23 yn £432 miliwn cyn yr addasiad sy'n cael ei wneud ar gyfer trosglwyddo'r gangen arbennig. Cyfraniad Llywodraeth Cymru i'r swm hwn yw £113.5 miliwn, a'r gwariant hwn y mae gofyn i chi ei gymeradwyo heddiw. Fel mewn blynyddoedd blaenorol, mae'r Swyddfa Gartref wedi gorgyffwrdd â'i fformiwla sy'n seiliedig ar anghenion gyda mecanwaith terfyn isaf. Mae hyn yn golygu, ar gyfer 2022-23, y bydd comisiynwyr heddlu a throsedd ledled Cymru a Lloegr i gyd yn cael cynnydd o 5.9 y cant mewn cyllid o'i gymharu â 2021-22 cyn yr addasiad sy'n cael ei wneud ar gyfer trosglwyddo'r gangen arbennig. Bydd y Swyddfa Gartref yn darparu grant ad-dalu gwerth cyfanswm o £62.9 miliwn i sicrhau bod pob un o'r pedwar heddlu yng Nghymru yn cyrraedd lefel y terfyn isaf.
Y cynnig ar gyfer y ddadl heddiw yw cytuno ar adroddiad cyllid llywodraeth leol ar gyfer y comisiynwyr heddlu a throsedd, sydd wedi'i osod gerbron y Senedd. Os caiff ei gymeradwyo, bydd hyn yn caniatáu i'r comisiynwyr gadarnhau eu cyllidebau ar gyfer y flwyddyn ariannol nesaf, a gofynnaf i Aelodau'r Senedd gefnogi'r cynnig hwn. Diolch.
Fel yr ydym ni wedi clywed, mae cyllid ar gyfer pedwar heddlu Cymru yn cael ei ddarparu drwy drefniant tair ffordd sy'n cynnwys y Swyddfa Gartref, Llywodraeth Cymru a'r dreth gyngor, gyda'r Swyddfa Gartref yn gweithredu fformiwla gyffredin sy'n seiliedig ar anghenion i ddosbarthu cyllid ledled heddluoedd Cymru a Lloegr, ac elfen Llywodraeth Cymru yn seiliedig ar gysondeb ledled Cymru a Lloegr. Cafodd toriadau cyllideb yr heddlu hyd at 2014 eu cyhoeddi am y tro cyntaf yn natganiad cyllideb Llafur ym mis Mawrth 2010 yn y DU, a nododd fod maint y diffyg yn golygu nad oedd gan y DU ddigon o arian. Rwy'n credu mai dyna oedd dyfyniad Mr Darling.
Ers 2015, mae Llywodraeth y DU wedi codi ei chyfraniad at gyllid cyffredinol yr heddlu yn unol â chwyddiant, ac, ers 2019, mae Llywodraeth y DU y wedi cyhoeddi buddsoddiad o dros £1.1 biliwn i gynyddu nifer swyddogion yr heddlu a rhoi adnoddau i heddluoedd ymdrin â throseddu. Mae Llywodraeth y DU nawr wedi cyhoeddi cynnydd cyffredinol o £1.1 biliwn o gyllid gan yr heddlu o'i gymharu â setliad ariannu 2021-22, gan ddod â'r cyfanswm i £16.9 biliwn, a chadarnhaodd gyfanswm cyllid grant tair blynedd ar gyfer ein heddluoedd. Mae hyn yn darparu £540 miliwn yn ychwanegol erbyn 2024-25 i recriwtio'r 8,000 o swyddogion heddlu olaf i gyflawni ymrwymiad Llywodraeth y DU o 20,000 o swyddogion ychwanegol ledled Cymru a Lloegr erbyn 2023. Mae pob heddlu'n cael cynnydd o 5.9 y cant mewn cyllid craidd, ac yn gyffredinol mae'r pecyn ariannu ar gyfer Cymru a Lloegr yn gynnydd o 7 y cant mewn arian parod y llynedd, gyda gogledd Cymru, er enghraifft, yn cael cynnydd o 8.4 y cant. Mae Cymru hefyd wedi elwa ar raglenni eraill Llywodraeth y DU, gyda Heddlu Gogledd Cymru, er enghraifft, yn derbyn dros £0.5 miliwn o gronfeydd strydoedd mwy diogel a diogelwch menywod yn y nos Llywodraeth y DU.
Bydd cyllid i gomisiynwyr yr heddlu a throsedd yn cynyddu hyd at £796 miliwn yn ychwanegol, gan gymryd defnydd llawn hyblygrwydd praesept y dreth gyngor, gyda'r dreth gyngor yn cynyddu 5.5 y cant eleni yn ne Cymru a Gwent, 5.3 y cant yn Nyfed-Powys, a 5.14 y cant yn y gogledd. Ledled Cymru, mae hyn yn cyfateb i eiddo band E yn talu llai na 30 y cant yn ychwanegol yr wythnos.
Yn ôl yr arolwg troseddu ar gyfer Cymru a Lloegr, y dangosydd gorau o dueddiadau hirdymor mewn troseddu, cynyddodd troseddau blynyddol cyffredinol 14 y cant, ond roedd hyn yn cynnwys cynnydd o 47 y cant mewn twyll a chamddefnyddio cyfrifiaduron, a gostyngodd troseddu ac eithrio hyn 14 y cant, wedi'i ysgogi yn bennaf gan ostyngiad o 18 y cant mewn troseddau lladrata. Mae cyfraddau troseddu cyffredinol eraill yng Nghymru, fel y gwyddom ni, yn weddol isel o'u cymharu â gweddill y DU ar gyfartaledd.
Fel y dysgais i pan ymwelais i â Titan, uned troseddau cyfundrefnol rhanbarthol y gogledd-orllewin, yr amcangyfrif oedd bod 95 y cant neu fwy o droseddu yn y gogledd yn gweithredu ar sail drawsffiniol i'r dwyrain a'r gorllewin, a bron dim ar sail Cymru gyfan. Mae Heddlu Gogledd Cymru, felly, yn cydweithio â phum heddlu yng ngogledd-orllewin Lloegr i ymdrin â throseddau cyfundrefnol difrifol. Felly, byddai datganoli plismona yn wallgofrwydd gweithredol ac yn ffolineb ariannol. Diolch yn fawr.
A gaf innau hefyd ategu diolch y Gweinidog i'r heddlu am y gwaith maen nhw wedi ei wneud ac yn ei wneud, yn enwedig o dan yr amgylchiadau heriol eithriadol dros y flwyddyn neu ddwy ddiwethaf yma? Fyddwn ni ddim yn gwrthwynebu'r cynnig sydd o'n blaenau ni heddiw, ond mae yna ychydig sylwadau dwi'n awyddus i'w gwneud, yn bennaf, wrth gwrs, y ffaith ein bod ni'n teimlo nad yw'r fformiwla yn delifro i Gymru fel y dylai hi. Mae'r fformiwla, er enghraifft yn gwahaniaethu, neu'n disgrimineiddio yn erbyn talwyr treth cyngor yng Nghymru. Mewn rhai ardaloedd, fel gogledd Cymru, trethdalwyr lleol sy'n ariannu 50 y cant o gyllideb yr heddlu, ond mae hynny'n cymharu wedyn gyda dim ond 30 y cant mewn rhai ardaloedd fel y west midlands a Northumbria, lle mae trethdalwyr lleol yn cyfrannu dim ond 30 y cant at y costau hynny. Felly, mae yna gwestiynau ynglŷn ag annhegwch neu anghydbwysedd yn hynny o beth.
Dyw'r Swyddfa Gartref chwaith ddim ar hyn o bryd yn darparu unrhyw gyllido ychwanegol i heddlua Caerdydd fel prifddinas. Rŷn ni'n gwybod ei bod hi'n denu, wrth gwrs, ddigwyddiadau cenedlaethol a rhyngwladol, a hynny'n dod â phwysau ariannu ychwanegol yn ei sgil e, ond does dim byd yn dod o'r Swyddfa Gartref ar gyfer hynny, er bod yna ddarpariaeth yn cael ei gwneud ar gyfer Llundain, er bod yna ddarpariaeth yn cael ei gwneud ar gyfer Caeredin, ac er bod yna ddarpariaeth yn cael ei gwneud ar gyfer Belffast. Felly mae yna annhegwch eto yn fanna yn y modd rŷn ni'n cael ein hariannu yma yng Nghymru.
Buaswn i'n dadlau'n gryf hefyd, wrth gwrs, nad yw'r fformiwla cyllido yn cydnabod yn ddigonol yr heriau a'r problemau penodol sydd yn dod, wrth gwrs, o geisio heddlua cymunedau gwledig. Rŷn ni'n clywed yn gyson yn y Siambr yma y consýrn ynglŷn â lladrata ar ffermydd yng nghefn gwlad, rydyn ni'n clywed am ymosodiadau gan gŵn ar dda byw, a dyw'r heriau unigryw yna yn y cyd-destun gwledig ddim yn cael eu cydnabod yn ddigonol, yn ein barn ni. Felly, mae angen edrych ar y fformiwla, a buasai'n dda clywed cefnogaeth, gobeithio, gan Lywodraeth Cymru i hynny wrth ymateb i'r ddadl yma.
Y tu hwnt i'r fformiwla ac ariannu yma, wrth gwrs, mae'n rhaid inni beidio â jest edrych ar y setliad yma ar ei ben ei hunan.
Rhaid i ni beidio â'i ystyried ar ei ben ei hun. Mae angen i ni edrych, wrth gwrs, yn fwy eang y tu hwnt i'r setliad ar y swyddogaeth ehangach sydd gan Lywodraeth Cymru o ran ymdrin â rhai o achosion sylfaenol troseddu, ac mae gwir angen i'r cyllidebau craidd gan Lywodraeth Cymru sicrhau ein bod ni'n darparu'n ddigonol ar gyfer gwasanaethau ieuenctid, ar gyfer rhaglenni camddefnyddio sylweddau, ac ar gyfer llwybrau gyrfa gwell i'r rhai a allai fod yn agored i rai materion sy'n ymwneud â thorri'r gyfraith, a sicrhau bod gan bobl gyfleoedd ar gyfer y dyfodol a'r cymorth sydd ei angen arnyn nhw i wneud y gorau y gallan nhw o'r cyfleoedd sydd ar gael.
Mae angen i ni sicrhau, wrth gwrs, ein bod ni'n gweld hyn yn ei gyfanrwydd. Ac, byddwn i'n dadlau, yn amlwg, y byddai datganoli plismona i Gymru yn gam cadarnhaol i helpu i ymdrin â llawer o'r materion hyn. Dyma'r unig wasanaeth brys nad yw wedi'i ddatganoli, ac wrth gwrs mae wedi'i ddatganoli mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig. Felly, byddai'n llawer mwy ymarferol a rhesymegol datganoli'r system gyfiawnder a phlismona i Gymru fel y gallwn ni gael yr un manteision a gaiff eu mwynhau gan rannau eraill o'r Deyrnas Unedig. Diolch.
Hoffwn i groesawu'r ddadl y prynhawn yma, yn enwedig gan ei bod hi'n rhoi cyfle i ni gydnabod y camau y mae Llywodraeth y DU wedi'u cymryd i ddiogelu ein cymunedau a gwneud ein cymdogaethau'n fwy diogel. Yn wir, yn fy etholaeth i yng Ngorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro, rwyf i wedi gweld yn uniongyrchol pa mor bwysig yw'r cyllid hwn i'n cymunedau lleol ni. Mae Llywodraeth y DU wedi ymrwymo 60 o swyddogion polisi ychwanegol ar gyfer strydoedd Dyfed-Powys, ac, o siarad â swyddogion lleol yn yr heddlu, rwy'n gwybod pa mor werthfawr y bydd y 60 o swyddogion heddlu ychwanegol wrth helpu i ymdrin â throseddu ac ymddygiad gwrthgymdeithasol ar draws fy etholaeth i a rhai fy nghyd-Aelodau sy'n cael eu cynrychioli gan Heddlu Dyfed-Powys.
Fodd bynnag, hoffwn i ddefnyddio'r cyfle hwn i dynnu sylw'r Aelodau at bla troseddau gwledig, ac yn arbennig rôl cydlynydd troseddau gwledig a bywyd gwyllt Cymru, Rob Taylor. Ar hyn o bryd, mae Rob saith mis i mewn i swydd 12 mis, sy'n cael ei hariannu gan Lywodraeth Cymru. A bydd yr Aelodau'n ymwybodol fy mod i wedi codi'r sefyllfa hon yn y Siambr o'r blaen, sawl gwaith. Mae troseddu yng nghefn gwlad yn achosi gofid difrifol i'n cymunedau gwledig, o ddwyn cerbydau amaethyddol a phoenydio defaid i fandaleiddio nythod bywyd gwyllt, mae troseddau gwledig yn aml wedi mynd heb eu hadrodd tra bod eu dioddefwyr yn parhau i deimlo eu heffeithiau a'u canlyniadau ofnadwy. Ar ôl gweithio gyda Rob a gweld ei angerdd a'i benderfyniad heintus yn uniongyrchol, mae'n amlwg y bydd e'n gwneud popeth posibl yn ei frwydr i leihau troseddau gwledig.
Yn ddiweddar, fe wnes i wahodd Rob i fy etholaeth fy hun i gwrdd â ffermwyr lleol fel rhan o ddigwyddiad brecwast i drafod ei waith a'i flaenoriaethau. Roedd ffermwyr lleol yn gallu holi Rob a gofyn y cwestiynau treiddgar. Roedd y ffermwyr hefyd yn gallu cwrdd â'u swyddogion heddlu troseddau gwledig lleol. Fodd bynnag, yr oeddwn i a'r rhai a oedd yn bresennol yn y digwyddiad yn siomedig o glywed nad yw Rob wedi cael ymrwymiad cadarn eto gan Lywodraeth Cymru y bydd y cyllid ar gyfer ei swydd yn ymestyn y tu hwnt i'r cyfnod o flwyddyn a oedd yn wreiddiol, gan ddwyn amheuaeth ar allu Rob i gwblhau ei waith a chael yr effaith o bwys honno mewn gwirionedd. Rwy'n siŵr y byddwch chi'n cytuno â mi, os ydym ni eisiau cael cefnogaeth gan heddluoedd Cymru, ei bod yn hanfodol ein bod ni'n gwneud hon yn swydd barhaol, gan ddileu'r ansicrwydd sy'n gysylltiedig â'r angen i wneud cais am gyllid o flwyddyn i flwyddyn.
A wnewch chi dderbyn ymyriad?
Byddaf yn hapus i gymryd ymyriad.
Meddwl ydw i tybed a ydych chi o'r farn pe byddai'r heddlu'n cael ei ariannu'n briodol gan Lywodraeth y DU, yna ni fyddai angen i Lywodraeth Cymru ei roi arian i'w helpu a darparu hwnnw?
Wel, dyma'r pwynt yr oeddwn i'n mynd i ddod ato. Un awgrym sydd wedi'i gynnig i mi gan swyddogion heddlu lleol yn Heddlu Dyfed-Powys yw bod y comisiynwyr troseddau gwledig eu hunain, neu'r comisiynwyr heddlu a throsedd eu hunain, yn gallu cyfrannu at ariannu'r swydd hon er mwyn sicrhau ei dyfodol hirdymor. Ac mae hynny'n rhywbeth yr hoffwn i ei archwilio—gweld pedwar comisiynydd heddlu a throsedd Cymru yn dod at ei gilydd, yn cydweithio i gefnogi Rob yn ei waith a'r cyllid hwnnw yn y dyfodol.
Felly, i gloi, Llywydd, hoffwn i ofyn ac mae gennyf i ddiddordeb mewn dysgu a yw'r Gweinidog wedi cael unrhyw drafodaethau gyda Llywodraeth y DU neu'i chyd-Aelodau yn y Cabinet i sicrhau dyfodol hirdymor y swydd bwysig hon. Diolch.
Galwaf ar y Gweinidog Cyllid nawr i ymateb i'r ddadl—Rebecca Evans.
Diolch, Llywydd, ac rwy'n diolch i'r Aelodau am eu diddordeb a'u cyfraniadau heddiw, ac mae'n amlwg iawn y parch sydd gan bob un ohonom ni at waith yr heddlu a'r hyn y maen nhw'n ei wneud yn ein cymunedau ledled Cymru, yn amlwg yn rhan gwbl allweddol o'n teulu gwasanaeth cyhoeddus, gan weithio gyda byrddau iechyd, cynghorau lleol a phartneriaid eraill.
Fe wnaf ymateb i rai o'r pwyntiau penodol sy'n ymwneud â'r cynnig sydd o'n blaenau heddiw. Yn gyntaf oll, cafodd y pwynt ei godi ynghylch datganoli plismona. Wrth gwrs, fe wnaeth Llywodraeth Cymru hi'n glir ein bod yn cefnogi datganoli plismona. Dyma'r unig wasanaeth brys nad yw wedi'i ddatganoli, ac rwy'n credu y byddai unioni hyn yn galluogi cydweithio cryfach â'r gwasanaethau brys eraill yng Nghymru. A byddai hefyd yn galluogi i ddeddfwriaeth yn y dyfodol sy'n effeithio ar blismona a diogelwch cymunedol yng Nghymru gael ei addasu'n briodol i'n hamgylchiadau yng Nghymru, a byddai'n amddiffyniad rhag gwneud newidiadau deddfwriaethol nad yw'r Senedd yn cytuno â nhw.
Mae'r pwynt ynghylch adolygu'r fformiwla yn bwysig iawn, ac ar hyn o bryd mae adolygiad o'r fformiwla honno ar y gweill, gyda Gweinidogion Llywodraeth y DU wedi cadarnhau eu bwriad i gwblhau'r gwaith hwn cyn yr etholiad cyffredinol nesaf. Mae'r Swyddfa Gartref yn cydnabod bod fformiwla ariannu bresennol yr heddlu yn hen ac nad yw nawr yn adlewyrchu'n gywir y galwadau ar blismona, ac mae wedi ymrwymo i gyflwyno fformiwla newydd sy'n dosbarthu'r cyllid grant craidd yn deg ac yn dryloyw i'r 43 o heddluoedd yng Nghymru a Lloegr. Felly, mae cam technegol yr adolygiad nawr ar y gweill, a bydd hynny'n cyflwyno cynigion ar gyfer trefniadau ariannu newydd, ac mae grŵp sector uwch a grŵp cyfeirio technegol wedi'u hymgynnull gyda chynrychiolaeth gan y sector plismona ac arbenigwyr perthnasol i arwain ar ddatblygu'r fformiwla. Bydd y Swyddfa Gartref yn gweithio'n agos gyda'r sector drwy gydol yr adolygiad, a bydd unrhyw gynigion yn amlwg yn destun ymgynghoriad llawn. Ond mae'n bwysig i ni fod barn y Senedd hon a Llywodraeth Cymru yn cael ei chymryd at wraidd yr adolygiad hwnnw.
Rydym ni'n parhau i weithio gyda'r heddlu i nodi a datblygu unrhyw gyfleoedd y gwelwn ni yma yng Nghymru, fel sydd wedi'i nodi gan ein hymrwymiad i gynyddu ein 500 o swyddogion cymorth cymunedol i 600 o swyddogion. Ac rydym ni'n parhau i egluro ein cefnogaeth i ddatganoli plismona, fel y dywedais i, fel y gallwn ni gyflawni yn erbyn anghenion, blaenoriaethau a gwerthoedd Cymru.
A wnaiff y Gweinidog gymryd ymyriad?
Gwnaf, wrth gwrs.
Rwy'n gwerthfawrogi hynny, Gweinidog, ac rwy'n croesawu gwaith Llywodraeth Cymru i gefnogi Swyddogion Cymorth Cymunedol ychwanegol. Ond a ydych chi'n cytuno â mi ei bod braidd yn ormod i feinciau'r Ceidwadwyr Cymreig honni nad yw Llywodraeth Cymru yn gwneud digon, pan ddaeth y Prif Weinidog Johnson i Lannau Dyfrdwy yn 2019 ac addo 96 o swyddogion ychwanegol ar gyfer Glannau Dyfrdwy, ac nid ydym ni wedi cael dim un?
Yn sicr. Rwy'n credu bod Jack Sargeant wedi cyfleu hynny'n dda iawn o ran sut na allwch chi ei chael hi y ddwy ffordd. Allwch chi ddim galw ar Lywodraeth Cymru i wneud mwy ym maes plismona a gwrthwynebu datganoli plismona ac ar yr un pryd peidio â chyflawni addewidion Llywodraeth y DU ar gyfer plismona yn ein cymunedau yng Nghymru.
Er bod y setliad, ar yr wyneb, yn ymddangos yn un da, rwy'n credu ei bod yn deg dweud bod rhai comisiynwyr yr heddlu a throsedd wedi mynegi pryder, pan ystyriwch chi'r cynnydd mewn cyfraniadau yswiriant gwladol, a cham olaf rhaglen cynyddu niferoedd yr heddlu gan Lywodraeth y DU, yn y bôn maen nhw'n cael setliad arian parod gwastad. Wrth gwrs, mater i'r Swyddfa Gartref yw hwn. Serch hynny, rydym ni wedi ymrwymo i—[Torri ar draws.] Fe gymraf yr ymyriad.
A fyddech chi'n cydnabod, o ran y swyddogion ychwanegol, fod y nifer sydd wedi'i addo ar y trywydd iawn i'w gyflawni erbyn 2023, fod Cymru wedi cael ei chyfran lawn o hynny, a bod lle mae heddluoedd yn gosod y swyddogion hynny yn fater gweithredol i'r heddluoedd hynny?
Mae Llywodraeth Cymru eisiau i Gymru gael ei chyfran deg o swyddogion ychwanegol, ond gadewch i ni ystyried beth mae 'ychwanegol' yn ei olygu yn yr ystyr hwn. Mae nifer swyddogion yr heddlu ledled Cymru a Lloegr wedi gostwng yn aruthrol drwy gydol y cyfnod cyni, felly nid yw Llywodraeth y DU ond yn ceisio gwneud yn iawn am rywfaint o'r gostyngiad yn nifer swyddogion yr heddlu yr ydym ni wedi'i weld yn ystod y blynyddoedd beth bynnag. Ac mae ein cymunedau wedi teimlo eu colled hefyd.
Symudaf ymlaen at gwblhau fy nghyfraniad heddiw, Llywydd—gan ailadrodd ein hymrwymiad ni i weithio gyda chomisiynwyr yr heddlu a throsedd a phrif gwnstabliaid, i sicrhau bod unrhyw newidiadau'n cael eu rheoli mewn ffyrdd sy'n cyfyngu ar yr effaith ar ddiogelwch cymunedol a phlismona rheng flaen yng Nghymru.
Caiff elfen olaf cyllid yr heddlu, wrth gwrs, ei chodi drwy braesept y dreth gyngor. Yn wahanol i Loegr, rydym ni wedi cadw'r rhyddid i'n comisiynwyr heddlu a throsedd yng Nghymru wneud eu penderfyniadau eu hunain ynghylch cynnydd yn y dreth gyngor. Mae gosod y praesept yn rhan allweddol o swydd comisiynwyr yr heddlu a throsedd, sy'n dangos atebolrwydd i'r etholwyr lleol. Rwy'n gwybod y bydd comisiynwyr, mewn cyfnod o bwysau cynyddol ar aelwydydd lleol, yn ystyried hyn yn ofalus. Llywydd, rwy'n cymeradwyo'r setliad hwn i'r Senedd.
Y cwestiwn nawr, felly, yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Unrhyw wrthwynebiad? Na, does yna ddim gwrthwynebiad. Felly, derbynnir y cynnig yna yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.
Mi fyddwn ni nawr yn cymryd egwyl fer ar gyfer paratoi ar gyfer y cyfnod pleidleisio heno. Felly, egwyl fer nawr.