Yr eitem nesaf, felly, yw'r datganiad gan y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol ar ddiweddariad ar Wcráin. Jane Hutt.

Diolch yn fawr, Llywydd, am gyfle i roi diweddariad i'r Aelodau ynghylch ein gwaith parhaus i gefnogi pobl o Wcráin sy'n chwilio am noddfa yng Nghymru. Pan wnes i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi ddiwethaf ym mis Mehefin, roedd Cymru wedi croesawu ychydig dros 2,200 o Wcrainiaid i Gymru o dan y cynllun Cartrefi i Wcráin, gan gynnwys ein llwybr uwch-noddwr, ac rwy'n falch o ddweud bod y nifer hwn wedi codi'n sylweddol dros doriad yr haf. Roedd dros 5,650 o bobl o Wcráin, a noddwyd gan Lywodraeth Cymru a chartrefi Cymreig, wedi cyrraedd y DU erbyn 20 Medi. Mae rhai ychwanegol wedi cyrraedd o dan y cynllun Teuluoedd o Wcráin, ond nid ydym yn cael y data hwnnw gan Lywodraeth y DU.

Ond mae mwy na 8,200 o fisâu bellach wedi'u rhoi i bobl o Wcráin sydd â noddwyr yng Nghymru, felly gallwn ddisgwyl i nifer y rhai sy'n cyrraedd barhau i godi yn yr wythnosau nesaf, er ein bod yn rhagweld y bydd yn arafach na thros gyfnod yr haf.

Mae ein partneriaid mewn llywodraeth leol, y GIG, y trydydd sector, gwirfoddolwyr ac, wrth gwrs, yr holl bobl hynny sy'n gweithredu fel noddwyr, yn gwneud ymdrechion rhyfeddol i gefnogi ceiswyr noddfa gyda'r gwasanaethau a'r wybodaeth sydd eu hangen arnyn nhw. Mae Gweinidogion Cymru ac arweinwyr awdurdodau lleol bellach yn cyfarfod bob pythefnos i sicrhau cydweithio agos ar gyflawni'r cynlluniau hyn.

Mae ein llwybr uwch-noddwr ni wedi cefnogi mwy na 2,700 o Wcrainiaid yma yng Nghymru, gyda 1,700 yn rhagor wedi cael fisâu wedi'u rhoi gyda Llywodraeth Cymru fel noddwr. Rydym yn gweithio gyda'r Swyddfa Gartref er mwyn canfod pa mor debygol yw hi y bydd y 1,700 o unigolion hynny yn cyrraedd Cymru, fel y gallwn gynllunio'n iawn ar gyfer darparu llety a chefnogaeth gofleidiol.

Ers i mi roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau ddiwethaf, rydym wedi cael sawl canolfan groeso llety cychwynnol dros dro yn ymuno â'n cynllun, ac mae rhai wedi dod i ben. Bydd aelodau'n gwerthfawrogi nad ydym yn gwneud sylwadau ar y safleoedd dros dro hyn, sy'n cael eu defnyddio, am resymau diogelwch a phreifatrwydd, ond rwyf eisiau talu teyrnged i bartneriaid sydd wedi ein cefnogi ac sydd bellach wedi cau eu darpariaeth. Mae'r gofal a'r tosturi a ddangoswyd gan yr awdurdodau lleol, byrddau iechyd lleol, prifysgolion a'r trydydd sector o ran darparu llety cychwynnol a dangos eu hymrwymiad i'n cenedl o weledigaeth noddfa wedi bod yn eithriadol. Rwyf hefyd eisiau diolch i bawb sy'n parhau i fod ar reng flaen ein cefnogaeth i'r rhai sy'n cyrraedd.

Yn ystod yr wythnosau diwethaf, rydym wedi gweld Llywodraeth y DU yn newid ac yn sgil hynny, ymddiswyddiad Gweinidog y DU dros Ffoaduriaid, yr Arglwydd Harrington. Er bod gennym rai ceisiadau i Lywodraeth y DU, sydd heb eu gweithredu—o gyllid, prosesau diogelu a gwelliannau i'r system fisa—roedd yr Arglwydd Harrington wastad yn barod i sicrhau ei fod ar gael i drafod materion gyda'r Llywodraethau datganoledig a bod yn agored ynglŷn â'i farn. Fe wnaethom ni groesawu'r ymgysylltu hwnnw ac rydym yn gofyn i Lywodraeth y DU barhau â hyn fel rhan o ddull y Llywodraeth newydd.

Yr wythnos diwethaf, ysgrifennodd fy Ngweinidog cyfatebol yn yr Alban, Neil Gray MSP, a minnau ar y cyd at yr Ysgrifennydd Gwladol newydd dros Ffyniant Bro, Tai a Chymunedau, a'r Ysgrifennydd Cartref newydd, i godi ymwybyddiaeth o'n hanghenion dybryd. Mae ein llythyr yn cynnwys yr angen brys i Lywodraeth y DU gynyddu'r taliadau 'diolch' o £350 i letywyr cynllun Wcráin, er mwyn sicrhau nad ydym yn gweld ton o ddigartrefedd fel effaith o'r cynnydd mewn costau byw. Rydym wedi galw am gadarnhad tariffau ariannu blwyddyn 2 a blwyddyn 3, yn ogystal ag adnewyddu'r alwad am dariffau ESOL a chyllid iechyd pwrpasol, fel sy'n bodoli gyda chynlluniau fisa ailsefydlu ac amddiffyn eraill. Hefyd, rydym wedi galw eto am gydraddoldeb ariannol rhwng y tri chynllun Wcráin.

Yn ogystal â cheisiadau am gyllid a galwad am ailgyflwyno Gweinidog dros ffoaduriaid, rydym wedi gofyn am weithio rhyng-lywodraethol agos mewn cysylltiad â chefnogi'r rhai a allai gyrraedd y DU heb fisa cynllun Wcráin a sicrhau bod y rhai sy'n astudio o bell gyda phrifysgolion Wcráin yn cael cymorth i barhau â'u hastudiaethau.

Wrth i ni symud i'r flwyddyn ysgol newydd, rydym ni'n gweld llawer o blant Wcreinaidd yn cofrestru mewn ysgolion ac mae llawer o rieni ac oedolion bellach yn gweithio yng Nghymru hefyd. Rydym ni'n gweld arwyddion calonogol iawn o integreiddio mewn cymunedau Cymraeg, ac rydym yn gweithio'n galed i sicrhau bod Wcreiniaid a'r gymuned ehangach yn cael y gefnogaeth sydd ei hangen arnynt.

Ym mis Gorffennaf, cyhoeddodd y Gweinidog Newid Hinsawdd ddatganiad ysgrifenedig am ein rhaglen gyfalaf ar gyfer llety dros dro. Mae'r rhaglen £65 miliwn hon yn cefnogi awdurdodau lleol a landlordiaid cymdeithasol cofrestredig i ddarparu llety mwy hirdymor o ansawdd da i Wcreiniaid, yn ogystal â cheisio cefnogi holl anghenion digartrefedd yng Nghymru yn ehangach. Mae angen i ni ddarparu dewisiadau llety dros dro o ansawdd da er mwyn galluogi pawb i fwrw ymlaen â'u bywydau—lle maen nhw'n teimlo mai eu lleoedd nhw yw'r rhain—wrth i ni gefnogi unigolion a theuluoedd i ddod o hyd i gartref parhaol.

Gall Wcreiniaid ar y cynllun Cartrefi i Wcráin gael cyngor gan wasanaeth noddfa Cymru a ariennir gan Lywodraeth Cymru. Mae'r gwasanaeth yn cael ei gynnal gan Gyngor Ffoaduriaid Cymru, ynghyd ag Asylum Justice, Alltudion ar Waith, Tîm Cymorth Lleiafrifoedd Ethnig ac Ieuenctid Cymru, BAWSO a TGP Cymru. Gall Wcreiniaid ar y cynllun Teuluoedd o Wcráin hefyd gael cefnogaeth integreiddio trwy ein partneriaeth â'r Groes Goch Brydeinig. Mae mwy o wybodaeth am y gwasanaethau hyn ar ein gwefan noddfa.

Rwy'n hapus iawn heddiw i ddweud bod y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd hefyd wedi cytuno i ymestyn y cynnig trafnidiaeth gyhoeddus am ddim i bobl sy'n chwilio am noddfa—y 'tocyn croeso'—tan o leiaf Mawrth 2023. Cafodd meini prawf cymhwysedd eu diweddaru a byddant ar gael yn fuan ar wefan Llywodraeth Cymru.

Yn olaf, rwyf eisiau dweud ein bod, yn gynharach eleni, wedi cyfrannu £1 miliwn tuag at Gronfa Croeso Cenedl Noddfa Sefydliad Cymunedol Cymru. Bellach mae gwobrau sylweddol wedi eu rhoi i Gynghrair Ffoaduriaid Cymru ac Oasis Caerdydd, yn ogystal â grantiau bychain i sefydliadau eraill, er mwyn sicrhau y gellir cefnogi pobl sy'n chwilio am noddfa, ni waeth beth yw eu tarddiad cenedlaethol. Bydd pob cyfraniad i'r gronfa yn cael ei ddefnyddio i helpu pobl sy'n ffoi rhag amgylchiadau ofnadwy, ac rwy'n galw ar sefydliadau a busnesau i ystyried rhoi rhodd gorfforaethol i chwarae eich rhan yn ein hymdrechion cenedl noddfa.

Rydym yn hynod o ddiolchgar i'r rhai ar draws Cymru sy'n gweithredu fel lletywyr i Wcreiniaid. Mae gweithredu fel lletywr yn ymrwymiad mawr ac rydym am sicrhau ei fod yn cael ei gefnogi. Rydym wedi ariannu Housing Justice Cymru i ddarparu gwasanaeth cymorth i letywyr, sy'n cynnwys gwybodaeth arbenigol a dibynadwy, hyfforddiant, cyngor ac arweiniad i bobl sy'n lletya, neu'r rhai sy'n ystyried lletya, ar gynllun Cartrefi i Wcráin yng Nghymru. Ceir mwy o wybodaeth am sesiynau a hyfforddiant ar wefan Housing Justice Cymru. Fodd bynnag, mae angen llawer mwy o gartrefi arnom i ystyried a allen nhw ddarparu cartref am chwech i 12 mis ar gyfer y rhai sydd mewn angen, ac os oes unrhyw un yn ystyried hyn, rydym yn eu hannog i gofrestru eu diddordeb gyda llyw.cymru/cynnig.cartref ac i fynd i un o'r sesiynau cyflwyniad i letya sy'n cael eu hwyluso gan Housing Justice Cymru.

Rydym yn datblygu amserlen reolaidd o gyfathrebu gyda'n gwesteion Wcreinaidd a'n lletywyr i sicrhau eu bod yn cael gwybod yn rheolaidd am ddiweddariadau, cyfleoedd a chefnogaeth sydd ar gael. Hefyd, rydym yn bwriadu ymgysylltu â'r rhai sy'n cyrraedd er mwyn deall dyheadau, heriau ac integreiddio yn well ers iddyn nhw gyrraedd Cymru. Drwy gydol yr argyfwng hwn, mae Cymru wedi gwireddu ei dyhead fel cenedl noddfa ac mae'n hollbwysig ein bod yn clywed llais y rhai sydd wedi cyrraedd ac yn ymgartrefu yng Nghymru er mwyn sicrhau bod ein hymateb yn diwallu eu hanghenion. Yn olaf—yn olaf go iawn—gyda'r gwrthdaro yn Wcráin, Llywydd, yn parhau o ganlyniad i ymddygiad ymosodol parhaus Putin, rhaid inni sicrhau ein bod yn barod gyda'n gilydd i barhau i groesawu pobl i'n gwlad ac i'n cartrefi.

Yn eich diweddariad ar ddatganiadau Wcráin cyn toriad yr haf, fe wnaethoch sôn am y berthynas waith adeiladol a oedd gennych gyda Gweinidog dros Ffoaduriaid Llywodraeth y DU ar y pryd, Yr Arglwydd Harrington. Ac wrth gwrs rydych chi wedi cyfeirio ato yn eich datganiad heddiw hefyd. Pan ymddiswyddodd o'r swyddogaeth hon yn gynharach y mis hwn, dywedodd yr Arglwydd Harrington nad oedd angen y swyddogaeth mwyach oherwydd bod system barhaol bellach ar waith ar gyfer cyrraedd, bod y swyddogaeth bob amser wedi bod yn un dros dro a bod ei waith yn gyflawn yn y bôn. Ychwanegodd y byddai nawr yn ymgymryd â swyddogaeth wirfoddol yn helpu ffoaduriaid. Sut ydych chi'n ymateb i'w ddatganiad, wedi ei seilio ar ofynion ymarferol y gwaith rhyng-lywodraethol yng Nghymru?

Yn y cyd-destun hwn, rwy'n deall bod y Gweinidog dros Ymfudo newydd yn y Swyddfa Gartref, Tom Pursglove AS, wedi bod yn ymateb i gwestiynau ynghylch cynlluniau'r DU ar gyfer ffoaduriaid Wcreinaidd. A yw hyn yn cyd-fynd â'ch dealltwriaeth chi, o ystyried eich bod wedi datgan eich bod wedi ysgrifennu at, rwy'n credu, yr Ysgrifennydd Gwladol dros Ffyniant Bro a'r Ysgrifennydd Cartref newydd, yn eich datganiad? Ac os yw hyn yn cyd-fynd â'ch dealltwriaeth, pa ymgysylltu ydych chi'n ei geisio â Tom Pursglove?

Yn dilyn cyflwyno Link International i chi, rwy'n falch bod yr elusen a'i rhaglen gyswllt Wcreinaidd yn gweithio'n dda gydag awdurdodau lleol y gogledd, ar y cyd ag asiantaethau statudol eraill a Llywodraeth Cymru, wrth ddod â grwpiau cymunedol a ffydd a sefydliadau trydydd sector ynghyd i gefnogi Wcreiniaid sy'n cyrraedd y gogledd. Pan es i i farbeciw Link International ar gyfer ffoaduriaid Wcráin yng Nghonwy ym mis Gorffennaf, cefais wybod, er mwyn cadw pobl fel lletywyr o dan gynllun Cartrefi i Wcráin ac i atal pobl rhag cael eu symud ymlaen, byddai angen cefnogaeth ychwanegol ar y lletywyr, gan gynnwys cymorth gyda biliau tanwydd gaeaf. Pan ysgrifennais atoch ynghylch hyn ateboch eich bod yn ymwybodol o'r risg o nawdd yn peidio â pharhau y tu hwnt i chwe mis oherwydd nad yw'r lletywyr yn gallu fforddio'r cynnydd mewn costau tanwydd. Pa drafodaethau ydych chi felly wedi'u cael yn uniongyrchol neu yr ydych chi'n bwriadu eu cael gyda Llywodraeth y DU, y tu hwnt i ohebiaeth, ynglŷn â chynnydd posibl i'r taliad misol o £350 i bobl sy'n lletya Wcreiniaid yn eu cartrefi eu hunain?

Yn ystod fy ymweliad â Chonwy ym mis Gorffennaf, roedd yr angen am Saesneg ar siaradwyr ieithoedd eraill, neu ESOL, gwersi, wyneb yn wyneb ac ar-lein, ac am weithredu i gefnogi trosglwyddo sgiliau a chymwysterau—pryd yr oedd ffoaduriaid yn y digwyddiad yn cynnwys meddyg, deintydd, parafeddyg, peirianwyr, ymgynghorwyr TG, pobl ag arbenigedd cyfryngau a digidol a llawer o rai eraill—hefyd yn cael ei bwysleisio i mi. Yn dilyn eich ateb ar 9 Awst i mi ynglŷn â'r rhain, byddwn yn ddiolchgar am ddiweddariad ar y materion hyn yng nghyd-destun y gwasanaethau datganoledig y mae Llywodraeth Cymru yn gyfrifol amdanyn nhw.

Yn y digwyddiad ym mis Gorffennaf, roedd newydd-ddyfodiaid yn cyrraedd mewn bysiau a chlywais am bobl yn cael eu rhoi, mewn niferoedd cynyddol, mewn llety brys, gwestai, ysgolion, ac ati. Ym mrecwast gweddi seneddol Dewi Sant ar gyfer Cymru ar 3 Mawrth, eisteddais wrth ochr rhywun a oedd yn gweithio gyda'r Weinyddiaeth Amddiffyn ar atebion tai modwlar cynaliadwy ar gyfer ffoaduriaid Wcreinaidd. Pa fath, os o gwbl, o drafodaethau ydych chi'n eu cael gyda'r Weinyddiaeth Amddiffyn am hyn ar gyfer Cymru ar ôl i mi godi hyn gyda chi cyn toriad yr haf?

Yn dilyn digwyddiad Diwrnodau Treftadaeth Pwylaidd yn y Senedd ar 13 Gorffennaf, anfonais ddogfen atoch a luniwyd gan y Ganolfan Cymorth Integreiddio Pobl Gwlad Pwyl, neu PISC, yn Wrecsam, yn nodi eu hymdrechion dyngarol i helpu ffoaduriaid Wcreinaidd a chynnig ar gyfer cefnogaeth gyfunol a chynaliadwy i bobl o Wcráin, yn cynnwys adeiladu tai dros dro. Yn dilyn ein cyfarfod yr wythnos diwethaf—a diolch i chi am hwnnw—sut byddwch chi felly'n ymgysylltu â nhw ynglŷn â hyn?

Yn olaf, cefais e-bost gan etholwr ar restr aros am dai yn disgrifio sefyllfa sy'n herio fy nealltwriaeth fy hun o'r trefniadau ar waith. Mae'n gofyn, ac rwy'n dyfynnu, 'Pam mae'r Wcreiniaid yn cael £500 yr wythnos, a rhai wedi symud allan o barc gwyliau a chael llety, ac rwyf innau'n dal yn ei chael hi'n anodd iawn?' Beth, felly, yw eich dealltwriaeth o'r sefyllfa y mae'n ei disgrifio, a sut byddech chi'n ymateb iddo?

Diolch yn fawr, Mark Isherwood. Rwy'n credu i mi ei gwneud hi'n glir iawn yn fy natganiad pa mor bwysig oedd bod â Gweinidog dros Ffoaduriaid, Richard Harrington. Mewn gwirionedd, roeddem yn cwrdd ag ef bob pythefnos; nid yw'r gwaith yn sicr wedi ei gyflawni. Chwaraeodd ran bwysig iawn. Mewn gwirionedd, ymddiswyddodd y diwrnod cyn cyhoeddi arweinyddiaeth y Blaid Geidwadol, ac rwy'n credu yr hyn yr oedd ef yn ei ddeall o'r cyfarfod a gawsom dim ond wythnos yn gynharach—. Mewn gwirionedd, roedd yn mynd i ddod lawr i Gymru; roedd yn ein dyddiaduron ni. Roeddem ni'n mynd i fynd i ymweld â chanolfan groeso gyda'n gilydd. Yn sicr nid yw'r gwaith wedi'i wneud.

Rwy'n falch o glywed gan fy swyddogion, o ran y rôl a gafodd ei chwarae a'r materion pwysig yr oeddem yn eu codi gyda'r Gweinidog dros ffoaduriaid ar y pryd, fod yna gydnabyddiaeth bod angen mynd ar ôl hynny. Byddai'n ddiddorol iawn gweld pa ateb a gawn gan yr Ysgrifennydd Cartref a Simon Clarke, yr Ysgrifennydd Gwladol dros Ffyniant Bro, Tai a Chymunedau. Rwy'n hapus iawn i rannu'r llythyr a ysgrifennom ni, Neil Gray a finnau. Fe wnaethom ni ailadrodd y pwyntiau yr oeddem ni'n eu trafod. Talwyd teyrnged i'r Arglwydd Richard Harrington am ei ymrwymiad. Fe ofynnom ni a fyddai yna weinidog yn y DU â chyfrifoldeb portffolio, nid yn unig, mae'n rhaid i mi ddweud—. O ran ei gyfrifoldeb gweinidogol, nid dros Wcráin yn unig oedd hwnnw, roedd dros gynlluniau croesawu dinasyddion Affganistan a Hong Kong hefyd. Byddem yn croesawu Gweinidog penodol yn fawr, a byddem yn cefnogi penodi olynydd.

Ond fe wnaethom ni godi'r materion—y materion ariannol, y gwir faterion—sydd bellach yn achosi llawer iawn o bryder. Galwodd—ac yn gyhoeddus, mewn gwirionedd—am ddyblu'r taliad 'diolch' o £350 yn fisol i'r lletywyr. Fe ofynnom ni iddo gael ei godi o leiaf i £500, neu'n uwch eto, gan ddyblu i £700 y mis. Mae angen penderfyniad brys ynglŷn â hyn, oherwydd bod y lletywyr nawr, wrth iddyn nhw gyrraedd diwedd eu cyfnod o chwe mis—. Mae hynny'n dechrau; rydym ni'n ysgrifennu at bob lletywr i weld a fydd yn parhau. Mae hwn yn fater hollbwysig. Gofynnom ni am benderfyniadau cyflym, ac rwy'n gobeithio eich bod chi—fel y gofynnais i chi'r wythnos diwethaf efallai pan gawsom ni sesiwn friffio am hyn—a bydd eich cyd-Aelodau hefyd yn gofyn am benderfyniad cyflym ar y pecyn cyllido hwn.

Hefyd, o ran y pecyn ariannu, yr ydym wedi'i godi yn rheolaidd, nid oes gennym unrhyw wybodaeth. Ac wrth gwrs, y Gweinidog cyllid sydd wedi codi hyn hefyd tua blwyddyn 2, blwyddyn 3. Nid oes gennym unrhyw gyllid ar gyfer gwasanaethau ESOL oddi wrth Lywodraeth y DU, nac yn wir dariffau ar gyfer iechyd ychwaith—y ddau, mewn gwirionedd, a ddarparwyd i gynllun ailsefydlu dinasyddion Affganistan. Nid yw'r Gweinidog dros ymfudo wedi cysylltu â mi o gwbl am hyn, nac unrhyw gyfrifoldeb arall mewn cysylltiad â ffoaduriaid ac ymfudwyr.

Rwy'n edrych ymlaen ac efallai y cawn ni alwadau ffôn oddi wrth nid yn unig Prif Weinidog y DU ond Gweinidogion eraill yn y Llywodraeth. Mae'n hanfodol ein bod yn ymgysylltu â nhw mewn gwirionedd ac yn cadw ar drywydd hyn. Mae gwaith enfawr i'w wneud yma. Rydym ni'n cymryd cyfrifoldeb yn y ffordd yr wyf i wedi amlinellu'n llawn, a hefyd yn ariannu nid yn unig ein canolfannau croeso, ond hefyd yn talu taliadau 'diolch' i letywyr os ydyn nhw'n cefnogi teulu a gyrhaeddodd Gymru i ddechrau o dan y cynllun teuluoedd o Wcráin. Nid yw hynny'n digwydd yn Lloegr. Mae'r ymrwymiad yr ydym ni'n ei wneud yn sylweddol. Gobeithio y bydd pawb yn ymuno â ni heddiw, gan ddweud bod angen pwyso am yr atebion hynny o ran cefnogaeth ariannol.

Fe wnaethoch chi fy nghyflwyno, mewn gwirionedd, Mark, i Link International yn y gogledd, sefydliad gwych. Maen nhw'n rhan allweddol o'n rhwydwaith trydydd sector, sy'n cwrdd yn rheolaidd gyda swyddogion a gyda fi. Maen nhw hefyd, wrth gwrs, yn cysylltu â'r holl grwpiau gwirfoddol eraill, y grwpiau WhatsApp sydd bellach dros Gymru i gyd y mae'r Wcreiniaid eu hunain yn eu trefnu, sef, wrth gwrs, yr hyn yr ydym ni eisiau ei annog. Yn wir, y penwythnos hwn sydd ar ddod, maen nhw wedi trefnu gŵyl gelfyddydol yn Theatr y Sherman. Rwy'n gobeithio y bydd pobl wedi gweld hynny. Byddaf yn siarad yn y digwyddiad agoriadol. Mae hefyd yn cael ei noddi gan enwogion allweddol o Gymru sy'n cefnogi'r hyn y maen nhw'n ei wneud. Ond mae'n bwysig bod cefnogaeth y trydydd sector yn cael ei gydnabod.

O ran y gwasanaethau datganoledig, dywedais yn fy natganiad ein bod bellach yn cyfarfod—. Wel, fe wnes i gyfarfod drwy gydol yr haf cyfan gydag arweinwyr llywodraeth leol, ac mae gennym ffrydiau gwaith sy'n rhedeg ar lefel swyddogol ar bopeth i'w wneud â'r croeso cychwynnol, y gwasanaethau symud ymlaen. Ond rydym ni'n cyfarfod bob pythefnos mewn cyfarfodydd sy'n cael eu cadeirio gan y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol ar Wcráin, gan fod yr arweinyddiaeth leol yn hanfodol bwysig o ran darparu'r gwasanaethau datganoledig hynny. Maen nhw'n gysylltiedig, wrth gwrs, â'r gwasanaeth iechyd, â'r trydydd sector, ESOL, ac ati.

Fe wnaethon ni gysylltu â'r Weinyddiaeth Amddiffyn, ac nid oedd llety ar gael ganddyn nhw. Mae llawer o enghreifftiau da o sut y mae awdurdodau, prifysgolion, y trydydd sector yn dod ymlaen, ac, yn amlwg, byddem yn croesawu unrhyw beth arall a ddaw ymlaen. Ond dilynom ni'r cyswllt hwnnw yn y Weinyddiaeth Amddiffyn—dim byd ar yr adeg honno, nac yn wir nawr. Ond maen nhw i gyd yn dod at ei gilydd i wneud cyfraniadau. Hefyd, rwy'n croesawu'n fawr y gwaith y mae cymdeithas integreiddio dinasyddion Gwlad Pwyl wedi'i wneud.

O ran y gogledd, rydym yn ddiolchgar iawn i holl awdurdodau'r gogledd, i'r trydydd sector, i'r prifysgolion hefyd, sy'n ymgysylltu, ym Mangor a Glyndŵr fel ei gilydd. Ceir gwaith ardderchog o ran croeso a hefyd, wrth gwrs, y teuluoedd hynny sy'n lletya.

Diolch am eich datganiad, Gweinidog. Mae'n iasol meddwl bod pobl Wcráin erbyn hyn wedi dioddef terfysg ac anlladrwydd rhyfel am gyfnod mor hir, a bod goblygiadau enfawr i'r rhai sydd wedi eu gorfodi i ffoi o'u gwlad wrth gwrs. Rhaid i'n meddyliau hefyd fod gyda'r rhai yn Rwsia sy'n protestio'n ddewr yn erbyn polisïau ymfyddino Putin. Mae cost ddynol y rhyfel anghyfreithlon hwn i bawb sy'n gysylltiedig yn annerbyniol, ac rwyf eisiau adleisio eich diolch i'r sefydliadau, y cyrff a'r aelwydydd sydd wedi helpu i groesawu'r rhai sy'n chwilio am noddfa i Gymru.

Fe wnaethoch gyfeirio'n briodol at fygythiad digartrefedd yn eich datganiad. Mae Positive Action in Housing, yr elusen digartrefedd ffoaduriaid, ymhlith llawer o sefydliadau sy'n tynnu sylw at y risg barhaus o ddigartrefedd sy'n dwysáu i ffoaduriaid. Mae pwysau'r argyfwng costau byw, ynghyd ag absenoldeb asesiadau cynhwysfawr, paru lletywyr â ffoaduriaid o dan gynllun Cartrefi i Wcráin, yn golygu bod nifer o drefniadau lletya yn dod i ben yn ddisymwth. Mae 25% o'r noddwyr wedi dweud eu bod dim ond eisiau darparu llety am chwe mis, yn ôl arolwg gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol o dros 17,000 o letywyr. Fel y gwyddom, mae'r farchnad rentu bresennol yn gynyddol gystadleuol ac mae cost blaendaliadau yn enfawr, sy'n golygu y bydd Wcreiniaid sy'n gweld eu trefniadau lletya yn dod i ben neu'n chwalu yn annhebygol o allu mynd i mewn i'r farchnad breifat.

Rydych chi'n dweud eich bod yn cyfarfod yn rheolaidd gydag arweinwyr llywodraeth leol Cymru, felly beth mae'r awdurdodau lleol yn ei ddweud wrthych chi ynglŷn â'r mater hwn, Gweinidog? Oes gennych chi unrhyw ffigyrau am nifer y trefniadau lletya sydd wedi chwalu neu wedi gorffen yng Nghymru, gan adael ffoaduriaid mewn perygl o fod yn ddigartref? Rwy'n falch eich bod wedi adnewyddu eich apeliadau i Lywodraeth y DU am fwy o gefnogaeth, ond a allem ni o bosibl ganiatáu i'n hawdurdodau lleol ddod yn warantwyr i Wcreiniaid sy'n wynebu sefyllfa lle maen nhw'n gorfod mynd i mewn i'r farchnad rentu, neu a oes unrhyw atebion tebyg eraill o fewn ein cymwyseddau datganoledig os yw San Steffan yn parhau i beidio â gweithredu? Gan nad yw Llywodraeth Cymru yn fodlon ar hyn o bryd i sefydlu gwaharddiad ar droi pobl allan y gaeaf hwn, Gweinidog, a ydych chi'n derbyn y gallem weld ffoaduriaid hefyd yn ddigartref pan fo lletywyr eu hunain yn cael eu troi allan oherwydd yr argyfwng costau byw?

O ystyried y pwysau economaidd dwys, rwy'n falch o glywed fod y cynllun Tocyn Croeso sy'n caniatáu i ffoaduriaid deithio am ddim ar fysiau yng Nghymru yn cael ei adnewyddu, roedd yn wreiddiol, wrth gwrs, yn dod i ben yr wythnos hon. Mae'n drueni na chafodd cwmnïau fel First Cymru wybod am hyn gan Lywodraeth Cymru, oherwydd maen nhw wedi nodi ar Facebook heddiw fod y cynllun yn dod i ben, a does dim diweddariadau hyd yma ar eu cyfryngau cymdeithasol. Dywedwch fod meini prawf cymhwysedd wedi'u diweddaru. Felly, a allech chi ddweud wrthym beth yw'r newidiadau hynny? Gweinidog, a yw hyn i gyd wedi cael ei gyfleu i'r ffoaduriaid a'r rhai sy'n eu lletya? Gallai arwain at sefyllfa annifyr ac anawsterau teithio i'r gwaith neu i leoliadau addysgol i nifer o ffoaduriaid os yw'r cwmnïau a'u gyrwyr, ac, yn wir, y ffoaduriaid eu hunain, yn aneglur ynghylch y mater hwn.

Rwyf hefyd yn falch o glywed eich bod wedi codi'r mater gyda Llywodraeth y DU am y diffyg cefnogaeth i fyfyrwyr sydd wedi cael eu gorfodi i adael eu gwlad, ond yn ddealladwy eisiau cwblhau eu hastudiaethau ar-lein gyda phrifysgolion Wcreinaidd, yn enwedig, wrth gwrs, o ystyried y cynnwrf ofnadwy maen nhw eisoes wedi'i wynebu. Fe gofiwch, gobeithio, i mi ysgrifennu atoch ar yr union bwnc hwn yn gynharach y mis hwn, gan fod teulu yn fy rhanbarth wedi noddi menyw 19 oed nad yw'n gallu cael gafael ar unrhyw gymorth ariannol gan Yr Adran Gwaith a Phensiynau neu Gyllid Myfyrwyr gan ei bod yn astudio o bell ar gyfer gradd ym mhrifysgol Kyiv. Tra ein bod ni'n aros am ymateb gan Lywodraeth y DU ar hynny, ac, yn wir, tra fy mod yn aros am ymateb i fy llythyr atoch chi, pa gymorth a ellir ei gynnig iddi?

Diolch yn fawr iawn. Diolch yn fawr, Sioned Williams. Mae hyn yn ymwneud â'n cenedl noddfa; sut yr ydym ni'n gweithio gyda'n gilydd, fel y buom ni bob amser, i gefnogi'r rhai sy'n ffoi, fel y dywedwch, anlladrwydd rhyfel, y terfysg. Rwy'n cofio, o'r cychwyn cyntaf, ymddygiad ymosodol Putin. Fe wnaethom ni siarad am Putin; rydym ni'n meddwl hefyd am y Rwsiaid sydd nawr dan fygythiad ac yn gadael Rwsia eu hunain. Cost ddynol rhyfel yw pryd yr ydym ni'n camu i mewn i helpu ac agor y drws.

Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn dweud ein bod yn gweithio'n ddi-flino, ac wedi gwneud hynny drwy'r haf, gyda'n hawdurdodau tai ac, yn wir, y landlordiaid cymdeithasol cofrestredig a'r trydydd sector, i gefnogi nid yn unig y croeso cychwynnol—. Os cofiwch chi, yn bell yn ôl, fe ddywedom ni ein bod ni'n credu y gallem ni gymryd efallai 1,000 yn ein cynllun uwch-noddwr; erbyn hyn mae gennym ni 2,700. Mae ein canolfannau croeso i gyd yn llawn dop ac, wrth gwrs, mae rhai wedi gorfod symud ymlaen i'r swyddogaethau eraill sydd ganddyn nhw. Ond, wrth gwrs, gan weithio gyda nhw, mae'n ymwneud â sut yr ydym ni'n symud i gyrraedd llety mwy hirdymor. Ond, wrth gwrs, mae ein llety dan bwysau sylweddol. Nid yw'n bosibl i bawb. Mae rhai sy'n symud ymlaen yn mynd i drefniadau lletya newydd. Rydym ni'n trefnu eu paru â lletywyr sydd wedi'u fetio ledled Cymru. Ac mewn gwirionedd, mae yna filoedd o aelwydydd Cymreig sydd bellach yn y broses o gael eu fetio er mwyn dod yn lletywyr i'r rhai sy'n byw mewn llety ar hyn o bryd. Fe welwch ein bod wedi bod yn gwneud apêl i annog pobl i ddod ymlaen, oherwydd, mewn gwirionedd, bu budd enfawr ac ymateb cadarnhaol gan letywyr.

Ond mae'n rhaid i ni eu cefnogi nhw gyda chyllid. Dyna pam yr wyf yn diolch i chi am gefnogi ein galwad i fynd i'r afael—. Mae'n annigonol, y £350; mae'n rhaid cynyddu'r peth. Ac, wrth gwrs, byddem ni eisiau i'r cartrefi hynny hawlio pob budd-dal—y cynllun cymorth tanwydd, ac ati—y mae ganddyn nhw hawl iddo, oherwydd bydd hynny'n helpu gyda'r rheini. Ond mae'n bwysig nad ydym ni yng Nghymru yn cyrraedd y sefyllfa lle mae gennym ni deuluoedd Wcreinaidd yn ddigartref yn sgil y cynllun hwn. Felly, mae rhaglenni llawn dychymyg—mynd ymlaen at letywyr newydd, gan ymestyn trefniadau lletya nawr, gan fynd ymlaen at letywyr newydd o'n canolfannau croeso—ond hefyd y llety dros dro hwn a ddisgrifiais, y £65 miliwn ar gyfer llety dros dro. Ac mae hynny'n cynnwys ystod gyfan o faterion fel addasu adeiladau gwag at ddibenion gwahanol. Mae awdurdodau lleol wir yn meddwl am ystod lawn o ffyrdd y gallwn gefnogi pobl, efallai, o ganolfan groeso, neu deulu lletya, i'r llety dros dro hwnnw, ac yna ymlaen i lety mwy hirdymor.

Mae'n anodd iawn yn y sector rhentu preifat o ran y rhenti. Rydym ni wedi gofyn—. Unwaith eto, mae hwn yn fusnes heb ei orffen o ran Llywodraeth y DU—busnes sydd heb ei orffen o ddifrif—o ran ein bod angen cefnogaeth, a chynnydd yn y lwfans tai lleol a'r taliadau tai dewisol, er mwyn galluogi pobl i symudi mewn i lety rhent preifat a chael cefnogaeth. Felly, rydym ni'n gweithio'n galed iawn gyda'n hawdurdodau tai hefyd.

Fe wnaf, efallai, egluro ein bod ni, o ran y cyhoeddiad am drafnidiaeth, wedi bod yn gweithio'n galed i gael y cyhoeddiad hwn ar gyfer heddiw, felly mae'n newyddion heddiw, a gallaf eich sicrhau y byddwn ni'n cael y meini prawf cymhwysedd allan cyn gynted â phosibl er mwyn sicrhau bod Trafnidiaeth Cymru a chwmnïau bysiau ledled Cymru, a oedd yn gweithredu'r drafnidiaeth gyhoeddus am ddim—ein bod ni'n dysgu mewn gwirionedd o'r cynllun treialu ac yn ei wella. Rydym yn bwriadu ymestyn y cynllun presennol a lleihau dryswch neu gamddehongli cymhwysedd. I egluro a chofnodi: mae hyn ar gyfer pob ffoadur a pherson sydd â fisâu dyngarol yng Nghymru; mae'n cynnwys unrhyw un sy'n cael statws ffoadur, amddiffyniad dyngarol neu fisa dyngarol. Mae'n hollbwysig ein bod ni'n cael y neges yna allan; bydd y cyfan yn cael ei gyfleu'n glir, a byddwn yn cymryd y pwynt hwnnw am y darparwyr trafnidiaeth, o ran eu gwefannau, ac ati.

Rwyf hefyd eisiau gwneud sylw ynghylch eich pwynt am fynediad at addysg ac addysg uwch. Mae hyn yn arbennig o bwysig o ran y cyfleoedd i'r bobl ifanc sydd yn dod yma. Pan fyddwn hefyd yn clywed oddi wrth Lywodraeth y DU, byddwn yn gallu rhoi mwy o eglurder i chi o ran dewisiadau, cyllid, ac ati. Rydym wedi ysgrifennu at yr Ysgrifennydd Cartref, fel y gwyddoch chi, a'r Ysgrifennydd Gwladol, a byddaf yn rhannu'r hyn yr ydym wedi'i ddweud wrthyn nhw. Ond, mae prifysgolion yn awyddus i gynnig lloches i academyddion a myfyrwyr, ac rydym yn cydweithio â Universities UK yn ogystal â Phrifysgolion Cymru. Ond, hefyd, mae'n rhaid i mi ddweud bod myfyrwyr Wcráin yn cynnal perthynas â'u sefydliadau lletyol yn Wcráin ac yn parhau i gael mynediad at ddysgu ar-lein, ond mae problemau o ran anawsterau ariannol; dyna pam yr ydym ni wedi ysgrifennu at Lywodraeth y DU ynghylch cefnogaeth i fyfyrwyr a mynediad at gredyd cynhwysol.

Mae gennym ni'r Cyngor Academyddion mewn Perygl a phrifysgolion noddfa dros Gymru gyfan, ac yn sicr, cwrddom ni ag is-ganghellor Prifysgol Glyndŵr Wrecsam, sy'n un enghraifft o gefnogaeth aruthrol, pan oeddwn yn Wrecsam ddydd Gwener. Mae mentrau gefeillio gydag Universities UK International, ond hefyd, rydym ni'n awyddus iawn i edrych ar addysg bellach hefyd; rydym wedi cadarnhau meini prawf mynediad diwygiedig ar gyfer llawer o gynlluniau, gan gynnwys cynlluniau prentisiaethau. Diolch. 

Gweinidog, rwy'n croesawu'r diweddariad hwn ar Wcráin, oherwydd, yn wir, rwy'n croesawu ymrwymiad parhaus pobl Cymru a Llywodraeth Cymru i fod yn genedl noddfa mewn camau gweithredu yn ogystal â geiriau i ffoaduriaid a'r rhai sy'n ffoi rhag gwrthdaro. Rhan o'r ffordd ymlaen, fel yr ydych chi wedi disgrifio'r prynhawn yma, nawr yw dod o hyd i lawer, llawer mwy o letywyr i agor eu cartrefi er mwyn i ni allu symud y tu hwnt i'r dull angenrheidiol, ond cychwynnol, y ganolfan groeso, a dyna lle mae gennyf i awgrym. Gweinidog, efallai eich bod yn ymwybodol o'r nifer o grwpiau anffurfiol ledled Cymru, fel Safe Haven Maesteg a grŵp cymorth Wcráin Pen-y-bont ar Ogwr, sydd wedi sefydlu nid yn unig lleoedd i gyfarfod ac i gyfnewid gwybodaeth i deuluoedd Wcreinaidd sy'n ffoi rhag rhyfel ac erledigaeth, ac i deuluoedd lletywyr, ond hefyd i roi cymorth a chefnogaeth uniongyrchol hefyd, gyda dillad, dodrefn, beiciau, dyddiau allan, gwersi Saesneg a llawer mwy. Yn wir, ymwelodd y Cwnsler Cyffredinol, Mick Antoniw â grŵp cymorth Maesteg gyda ni yn ystod yr wythnosau diwethaf, ac rwy'n credu eich bod wedi mwynhau eich amser yno, gan iddyn nhw fwynhau eich ymweliad hefyd a'i werthfawrogi'n fawr.

Nawr, rwy'n credu y byddai'r teuluoedd sy'n lletya y grwpiau hyn yn adnodd gwerthfawr, profiad uniongyrchol, i'r Gweinidog a'i swyddogion ynghylch yr hyn sydd wedi gweithio'n dda wrth ddod yn lletywyr, yr hyn sydd wedi bod yn fwy dyrys a sut i annog eraill i ddod ymlaen fel lletywyr newydd y mae mawr eu hangen. Gall y grwpiau hyn hefyd fod yn gynghreiriad da iawn wrth ledaenu'r neges i eraill a helpu i gefnogi eraill ar eu taith i fod yn lletywyr. Felly, Gweinidog, os oes gennych chi neu'ch swyddogion yr amser ac yr hoffech ddod i gwrdd â'r grwpiau ym Mhen-y-bont ar Ogwr a Maesteg, i eistedd i lawr gyda nhw i drafod, gyda'r Wcreiniaid sy'n cael eu lletya a hefyd gyda'r teuluoedd lletya, yr hyn sydd wedi gweithio, yr hyn sydd wedi bod yn anodd, fel y gallwn annog llawer, llawer mwy o letywyr i ddod ymlaen. Mae wedi bod yn galonogol gweld yr ymateb yng Nghymru, ond nawr mae angen i hwnnw fod yn fwy fyth a helpu pobl gyda'r heriau sydd ganddyn nhw wrth ddod yn deuluoedd lletya, a'i gwneud hi'n haws iddyn nhw.

Diolch yn fawr iawn i Huw Irranca-Davies am yr awgrym yna, y cynnig yna, ond hefyd am eich disgrifiad o sut mae'r grwpiau cymorth hyn—. Ac yn arbennig yn eich cymuned chi, rydych chi wedi dweud wrthyf am grŵp cymorth Maesteg, ond rwy'n credu ledled Cymru i gyd, mae gennym grwpiau tebyg lle mae lletywyr ac Wcreiniaid yn dod at ei gilydd. Ddydd Llun, rwy'n ymweld â chanolfan Wcráin yng Nghaerdydd, a sefydlwyd gan letywyr yng Nghaerdydd ac Wcreiniaid, ac mae hyn yn cael ei adlewyrchu ledled Cymru. Soniais am yr ŵyl gelfyddydol y maen nhw'n ei threfnu y penwythnos hwn.

Fe wnes i sôn yn fy natganiad ein bod ni wedi ariannu Housing Justice Cymru i ddarparu gwasanaeth cynnal swyddi, felly mae'n rhaid i ni sicrhau bod hynny'n gweithio—hoffwn i gael adborth am hynny. A dyna wefan Housing Justice Cymru, ond hoffwn i'n fawr—a dwi'n gwybod bod y Cwnsler Cyffredinol wedi ymweld—ddysgu gan ein noddwyr er mwyn i ni rannu'r wybodaeth honno. Rydym wedi cynnal rhyw fath o ymgyrch gyhoeddusrwydd i gael mwy o letywyr i ddod ymlaen, a'r lle gorau i gael yr wybodaeth honno yw gan letywyr eraill sydd wedi bod yn llwyddiannus. Felly, diolch yn fawr. Awn ar drywydd hwnna.

Mae gennyf i rywun yn fy etholaeth a briododd i mewn i deulu Wcreinaidd. Mae ganddo wraig Wcreinaidd a theulu Wcreinaidd sydd yn dal allan yn Wcráin, ac mae wedi bod yn cael trafferth cael mynediad at wasanaethau ac i ddod â'r teulu yn ôl i Gymru. Mae gennyf i neges e-bost yr hoffwn i ei darllen i chi gan yr unigolyn yma, gyda chwestiwn penodol ar y diwedd, os gwelwch yn dda:

'Nid yw cyngor, canllawiau a gweithredu polisi Llywodraeth Cymru yn ystyried yn iawn amgylchiadau'r rhai sy'n cyrraedd Cymru o dan y cynllun teuluoedd o Wcráin. Mae cynllun uwch-noddwr Llywodraeth Cymru yn cadw'n dawel ynghylch aelodau'r cynllun teuluoedd. Hyd yn hyn, mae cyngor a gyhoeddwyd yn canolbwyntio ar aelodau cynllun Cartrefi i Wcráin. Mae Llywodraeth Cymru yn honni ei bod yn darparu gwasanaeth cofleidiol i bawb sy'n chwilio am loches yng Nghymru. Yn fy mhrofiad i, nid yw wedi cyrraedd y nod. Mae aelodau'r cynllun teuluoedd dan anfantais ac yn cael eu gadael i raddau helaeth ar eu pennau eu hunain, ni waeth beth yw eu hanghenion a'u hamgylchiadau penodol. Ni wneir asesiad o'r capasiti sydd gan aelodau'r teulu i gefnogi eu teuluoedd: galluoedd iaith, lleoliad tŷ, cyflwr a maint, gallu ariannol, oedran pennaeth yr aelwyd, nifer yr aelodau o'r teulu sy'n ceisio lloches, eu hoedran, anghenion iechyd, newid diwylliannol ac addasu. Mae fy nheulu a minnau wedi cael trafferthion gyda materion sy'n ymwneud â rhwydweithio, gofynion cyfreithiol fel hawliau a chyfrifoldebau—'

Mae eich amser ar ben. Nid yw darllen—

Mae'n ddrwg gennyf, dof at y cwestiwn.

Byddai, fe fyddai dod at y cwestiwn yn helpu, mewn gwirionedd. Nid yw darllen e-bost hir yn ddefnydd delfrydol o graffu yn y Senedd hon.

Rwy'n gwerthfawrogi hynny. Felly y cwestiwn yw: a fydd Llywodraeth Cymru ac awdurdodau lleol Cymru nawr yn darparu cymorth cyfatebol i'r rhai sy'n chwilio am noddfa yng Nghymru, o dan y cynllun Teuluoedd o Wcráin a'r cynllun Cartrefi i Wcráin?

Byddem wrth ein bodd yn gallu cael yr un math o gymorth gan Lywodraeth y DU ar gyfer y cynllun Teuluoedd o Wcráin, gan eu bod yn darparu ar gyfer y cynllun Cartrefi i Wcráin. Nid yw Llywodraeth y DU wedi rhoi ceiniog tuag at y cynllun teuluol erioed, fel rwy'n siŵr, Mabon, yr ydych chi'n ymwybodol. Rydym ni wedi galw amdano. Mewn gwirionedd, dywedodd y cyn Brif Weinidog, Boris Johnson, yn un o'i sesiynau cwestiynau'r Prif Weinidog olaf, ei fod yn credu y dylai'r cynllun Teuluoedd o Wcráin gael yr un cyllid a chefnogaeth â chynllun Cartrefi i Wcráin. Nid yw wedi digwydd erioed. Rydym wedi gofyn y cwestiwn eto yn y llythyr hwn, felly byddwn i eisiau rhannu hwnnw gyda chi, Mabon, er mwyn i chi allu ei rannu gyda'ch etholwr. Ond mewn gwirionedd rydym wedi darparu taliadau 'diolch' i bobl sy'n lletya teuluoedd Wcreinaidd. Arian Llywodraeth Cymru yw'r cyfan; nid arian Llywodraeth y DU, oherwydd nid ydyn nhw'n rhoi ceiniog. A hefyd, y Groes Goch Brydeinig—£246,000—sydd mewn gwirionedd yn cefnogi teuluoedd Wcreinaidd sy'n lletya aelodau o'r teulu o dan y cynllun Teuluoedd o Wcráin. Felly gobeithio y gallwn ni nawr ddilyn y cyswllt yma, Mabon, a gwneud yn siŵr ein bod yn cael yr wybodaeth a'r gefnogaeth yma i'ch teulu.

Diolch i'r Gweinidog.