3. Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol ar y Bil Prisiau Ynni

– Senedd Cymru am 3:12 pm ar 19 Hydref 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 3:12, 19 Hydref 2022

Mae hynny'n caniatáu inni symud ymlaen at eitem 3, sef y cynnig cydsyniad deddfwriaethol ar y Bil Prisiau Ynni. Dwi'n galw ar y Gweinidog Newid Hinsawdd i wneud y cynnig yma—Julie James.

Cynnig NNDM8110 Julie James

Cynnig bod y Senedd:

Yn unol â Rheol Sefydlog 29.6, yn cytuno y dylai Senedd y DU ystyried y darpariaethau yn y Bil Prisiau Ynni, i’r graddau y maent yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd.

Cynigiwyd y cynnig.

Photo of Julie James Julie James Labour 3:12, 19 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch, Lywydd. Rwy'n gwneud y cynnig. Mae'r rhan fwyaf o'r darpariaethau yn y Bil Prisiau Ynni wedi'u cadw'n ôl. Mae'r darpariaethau o fewn y cymhwysedd datganoledig a drafodir gennym heddiw yn ymwneud â phwerau'r Ysgrifennydd Gwladol i roi cymorth tuag at dalu costau ynni. Mae'r sefyllfa gydag amserlen seneddol y DU ar y Bil hwn yn amlwg allan o'n dwylo. Mae hyn wedi golygu nad yw'r Senedd wedi cael cyfle i graffu'n ystyrlon ar y memorandwm a osodwyd ddoe, ac ar y Bil.

Er hynny, rwy'n falch ein bod wedi cael cyfle i drafod mesur hanfodol ar yr argyfwng costau byw mewn cyfnod o argyfwng cenedlaethol. Mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn galw ers tro am wneud mwy i gefnogi cwsmeriaid domestig ac annomestig gyda chostau ynni cynyddol. Roeddem yn croesawu'r cyhoeddiad am becyn dwy flynedd ar gyfer aelwydydd, ac yn galw am sicrhau bod yr un graddau o gefnogaeth ar gael i gwsmeriaid annomestig.

Yn hytrach nag ymestyn y gefnogaeth i gwsmeriaid annomestig, cyfyngodd y Canghellor y cymorth i aelwydydd i ddim ond chwe mis. Nid oes cyfiawnhad dros y penderfyniad hwn o ystyried bod disgwyl i gost ynni aros yn uchel iawn am nifer o flynyddoedd i ddod. Y cam cyllidol credadwy oedd ei angen gan y Canghellor oedd ariannu'r cymorth drwy dreth ffawdelw ar draws y sector cynhyrchu ynni. Nid oes cyfiawnhad dros beidio â thargedu'r enillion ffawdelw hyn i ariannu'r mesurau cymorth angenrheidiol i'r rhai sydd eu hangen fwyaf ar draws Cymru a gweddill y Deyrnas Unedig. Byddaf yn parhau i alw ar Lywodraeth y DU i roi pecyn cymorth hirdymor ar waith, wedi'i ariannu mewn ffordd flaengar, i helpu i liniaru effaith prisiau uchel ynni.

Mae'r Bil sydd o'n blaenau heddiw yn bwysig am ei fod yn sefydlu fframwaith deddfwriaethol sy'n caniatáu ar gyfer cynllun i ostwng pris trydan a nwy ar draws Prydain. Mae hwn yn gam cadarnhaol, gan y bydd yn gwarchod cwsmeriaid rhag y ffactorau sy'n gwthio prisiau ynni i lefelau mor uchel. Rydym yn cytuno â'r egwyddor yn y Bil ynghylch cyflenwyr ynni'n darparu arbedion yn uniongyrchol drwy'r system bilio. Mae hwn yn gam effeithlon ar gyfer darparu cynllun, gan fod gan y cyflenwyr trwyddedig arbenigedd a systemau i weithredu'r polisi fel y'i nodwyd. Rydym yn croesawu'r gofyniad pellach i gyflenwyr trwyddedig ddod yn bartïon i'r cynllun cyn gynted ag y bo'n ymarferol.

Fel y crybwyllwyd yn gynharach, cedwir y rhan fwyaf o'r darpariaethau yn y Bil. Mae'r darpariaethau o fewn cymhwysedd datganoledig yr ydym yn eu trafod heddiw yn ymwneud yn bennaf â phwerau'r Ysgrifennydd Gwladol i roi cymorth ar gyfer talu costau ynni. Mewn perthynas â datganoli materion cyfansoddiadol, mae'r Bil yn tresmasu ar faterion datganoledig trwy roi swyddogaethau i'r Ysgrifennydd Gwladol mewn meysydd datganoledig. O'r herwydd, mae'r dull hwn yn anghyson â'n hegwyddorion ar gyfer cydsynio i Filiau Llywodraeth y DU. Rwyf wedi galw felly ar Lywodraeth y DU i ymgynghori ar unrhyw fesurau sy'n effeithio ar feysydd datganoledig. Er fy mod yn cydnabod bod bwrw rhagddi i weithredu ar brisiau ynni yn fater brys, mae'n rhaid gweithredu trwy ymgynghori effeithiol er mwyn sicrhau bod cyfrifoldebau'r Senedd hon yn cael eu parchu.

Mae'n bwysig nodi nad ydym yn trosglwyddo pwerau drwy'r Bil hwn, ond mae'r Bil yn rhoi swyddogaethau i'r Ysgrifennydd Gwladol mewn meysydd datganoledig. O'r herwydd—

Photo of Alun Davies Alun Davies Labour 3:15, 19 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Weinidog, a wnewch chi dderbyn ymyriad?

Photo of Julie James Julie James Labour

(Cyfieithwyd)

Gwnaf, yn sicr.

Photo of Alun Davies Alun Davies Labour

(Cyfieithwyd)

Rwy'n ddiolchgar i chi, ac rwy'n ddiolchgar i chi am gyflwyno hyn mor gyflym. Fe ddywedoch chi yn eich cyflwyniad nad oedd y Llywodraeth wedi cael golwg ar hyn. Er eglurder, oherwydd y materion yr ydych chi'n eu trafod ynghylch trosglwyddo swyddogaethau i'r Ysgrifennydd Gwladol, a wnewch chi gadarnhau nad oedd Lywodraeth Cymru wedi gweld hyn, ac nad oedd swyddogion Llywodraeth Cymru wedi gweld y ddeddfwriaeth hon cyn iddi gael ei derbyn a'i chyhoeddi?

Photo of Julie James Julie James Labour 3:16, 19 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Gallaf, mae hynny'n gywir. Mae'r ffaith bod y Bil wedi ymddangos ar yr amserlen seneddol mor gyflym wedi golygu na welsom ddim ohono ymlaen llaw.

Fel roeddwn am fynd ymlaen i ddweud, mae ein hegwyddorion Cabinet fodd bynnag yn nodi sefyllfaoedd lle gallai fod yn briodol gwneud darpariaeth mewn Bil DU er mwyn gallu cyrraedd atebion pragmatig mewn modd amserol, gan barchu cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd ar yr un pryd drwy broses y cydsyniad deddfwriaethol. Mae'r egwyddorion hyn yn amlwg yn berthnasol yn yr achos hwn.

Rwy'n ystyried bod y cymorth y mae'r Bil hwn yn ei ddarparu yn bwysig ac ni allwn fforddio oedi cyn rhoi cymorth ynni i bobl sydd ei angen yn enbyd y gaeaf hwn. Mae cymalau 13 ac 14 yn canolbwyntio ar roi pwerau i'r Ysgrifennydd Gwladol i gynorthwyo pobl i dalu costau ynni. Mae'r cymalau hyn hefyd yn galluogi'r Llywodraeth i gynorthwyo aelwydydd a chwsmeriaid annomestig. Tra bod Llywodraeth y DU yn bwriadu cyflawni'r rhan fwyaf o'i chymorth drwy gyflenwyr trydan a nwy trwyddedig, mae wedi gwneud darpariaeth drwy gymal 15 yn galluogi gwneud rheoliadau ynghylch rôl cyrff eraill, gan gynnwys awdurdodau lleol, yn y broses o roi cymorth tuag at gostau ynni. Mae hon yn ddarpariaeth bwysig gan ei bod yn rhoi rôl i gyrff dynodedig eraill ddarparu cymorth ar gyfer costau ynni. Ni ddylid disgwyl i ni dalu costau awdurdodau lleol i ddarparu'r cymorth hwn. Rwyf wedi gofyn am sicrwydd gan yr Ysgrifennydd Gwladol y bydd y gost o gyflawni'n cael ei darparu'n llawn gan Lywodraeth y DU i weithredu hyn yng Nghymru. Bydd is-ddeddfwriaeth yn nodi'r manylion ar gyfer y trefniadau hyn. Gelwais ar Lywodraeth y DU i sicrhau y bydd unrhyw sefydliad sy'n gweinyddu'r cynllun, gan gynnwys y rhai sy'n cyflawni'r swyddogaeth hon ar ran awdurdodau lleol, yn derbyn yr holl gyllid sydd ei angen i gyflawni'r ddyletswydd.

Mae cymal 19 yn darparu y dylai'r Ysgrifennydd Gwladol gael pwerau galluogi i osod gofynion ar bersonau y darperir cymorth gyda phrisiau ynni iddynt fel eu bod yn cael eu trosglwyddo i fod o fudd i'r defnyddiwr terfynol. Mae hyn yn hanfodol er mwyn diogelu defnyddwyr ynni rhag cyfryngwyr a allai fethu trosglwyddo'r cymorth hwn fel arall. Efallai y bydd angen i rai awdurdodau lleol gontractio'r gwaith hwn, ac mae angen caniatáu hynny'n benodol er mwyn sicrhau bod y cynllun yn cael ei gyflawni'n effeithiol yng Nghymru. Yn olaf, mae cymal 22 yn rhoi pwerau i'r Ysgrifennydd Gwladol roi cyfarwyddiadau i ddeiliaid trwyddedau ynni mewn ymateb i'r argyfwng ynni neu'n gysylltiedig â'r Bil neu bethau a wneir oddi tano.

Felly, Lywydd, wrth orffen, rwy'n argymell bod yr Aelodau'n cefnogi'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol mewn perthynas â'r Bil prisiau ynni fel y gall pobl Cymru gael cymorth ariannol yn effeithiol gyda chost uchel ynni y gaeaf hwn. Diolch.

Photo of Rhys ab Owen Rhys ab Owen Plaid Cymru 3:18, 19 Hydref 2022

Diolch yn fawr i chi am y cyfle i ddweud ambell i air ar yr LCM diweddaraf yma. Dyma’r seithfed ar hugain LCM o fewn y Senedd hon. I gymharu â’r pedwaredd Senedd, dim ond wyth LCM a aeth trwy’r pedwaredd Senedd i gyd.

Mae hwn yn LCM ar Fil pwysig iawn, ond cafodd ei osod dim ond ddoe o flaen y Senedd, ac rŷn ni’n gofyn i bleidleisio arno fe heddiw. Nid mater cyfansoddiadol yn unig yw hwn. Mae’r mater cyfansoddiadol yn bwysig, wrth gwrs—bod Senedd Cymru yn deddfu o fewn pwerau y setliad datganoledig—ond mae’n bwysicach na hynny. Dwi ddim yn ymddiried yn Llywodraeth San Steffan i edrych ar ôl y bobl sydd mewn angen. Dwi ddim yn ymddiried yn y Torïaid i wneud yr hyn sy’n iawn yn y tymor hir. Dyw’r Bil yma ddim yn cynnwys treth windfall. Dyw e ddim yn golygu bod y cwmnïau egni yn cymryd y cyfrifoldeb. Yr hyn mae’n ei wneud yw gwthio yn ôl ar ddefnyddwyr y cyfrifoldeb yn y tymor hir. Ddoe y cafodd ei osod. Heddiw, rŷm ni'n cael ein gofyn i bleidleisio ar y mater heb unrhyw graffu o gwbl; dim cyfle i bwyllgorau i graffu, dim cyfle i gynnig gwelliannau, dim cyfle i godi problemau—ac mae yna broblemau gyda'r Bil yma—dim craffu o gwbl, mewn gwirionedd. Dadl tri chwarter awr—a dyw e ddim yn ymddangos fel bod lot yn mynd i gymryd rhan yn y ddadl hon—ar brynhawn dydd Mercher. A gwyddom, beth bynnag—mae'n siŵr mai dyna pam does dim lot yn mynd i gyfrannu—bod yr LCM yn mynd i basio, oherwydd mae Llafur a’r Torïaid yn pleidleisio law yn llaw ar y rhan fwyaf o'r LCMs yma.

Yr hyn sydd gen i, Weinidog, yw dim dyma’r ffordd i ddeddfu. Mae rhaid cael amser i graffu os am basio Deddf sy’n addas i’r gofyn—

Photo of Mike Hedges Mike Hedges Labour 3:21, 19 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Wrth gwrs, pe bai'r Llywodraeth yn cyflwyno deddfwriaeth, byddech chi a'r Ceidwadwyr yn pleidleisio yn ei herbyn, a byddai'n methu. Rwy'n credu bod hyn yn fodd o'i gyflawni, sy'n golygu y bydd yn digwydd. Pe gallech chi a'r Ceidwadwyr ddechrau pleidleisio dros ddeddfwriaeth y Llywodraeth, efallai y byddai'n haws ei wneud. 

Photo of Rhys ab Owen Rhys ab Owen Plaid Cymru

Pwrpas Senedd ddeddfwriaethol yw pasio Deddfau, Mike. Does dim pwynt i ni fel arall, ac mae'n rhaid, wrth gwrs, fel mae set-up y Senedd—. Mae'n rhaid i'r Llywodraeth drafod gyda'r gwrthbleidiau os ydyn nhw eisiau i'w Deddfau eu pasio. Dyna yw hanfod Senedd sy'n cydweithio gyda'i gilydd. 

Photo of Rhys ab Owen Rhys ab Owen Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Mae problemau gyda'r Bil hwn. Mae un o bwyllgorau Tŷ'r Arglwyddi wedi nodi problemau gyda'r Bil hwn; mewn perthynas ag un o'r cymalau y gofynnir inni roi cydsyniad iddynt, cymal 22, maent yn gadarn o'r farn ei bod yn amhriodol rhoi'r pŵer hwnnw i'r Ysgrifennydd Gwladol. Bydd yn rhoi pŵer i'r Ysgrifennydd Gwladol ddiystyru deddfwriaeth sylfaenol, a gwrthod barn y rheoleiddiwr, Ofgem. Rwy'n bryderus, Lywydd, fod gofyn heddiw i'r Senedd gydsynio â chynnig cydsyniad deddfwriaethol na wyddom fawr ddim amdano, nad ydym wedi craffu'n iawn arno, ac eto fe gaiff ei basio heb drafodaeth.  

Photo of Rhys ab Owen Rhys ab Owen Plaid Cymru 3:22, 19 Hydref 2022

Fel y dywedais i, nid mater cyfansoddiadol yn unig yw hwn. Mae e'n bwysig ein bod ni'n cael Deddfau fel hyn yn iawn er mwyn helpu pobl ein gwlad ni trwy sefyllfa sydd mor echrydus o anodd. Diolch yn fawr. 

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative

(Cyfieithwyd)

Nawr, mae'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn yn ymwneud â deddfwriaeth bwysig, ac mae'n ddeddfwriaeth sy'n rhaid ei rhoi mewn grym yn gyflym. Mae ymosodiad Rwsia ar Wcráin, heb os, wedi arwain at chwyddo pris olew a nwy ledled y byd. Diolch i Lywodraeth y DU, bydd defnyddwyr yn cael help gyda'u biliau yn awr. Bydd y pwerau brys newydd hyn yn sicrhau bod defnyddwyr ledled y wlad, o Ynys Môn i Aberdeen, o Gonwy i Gernyw, yn cael help gyda'u biliau ynni y gaeaf hwn. Heb y ddeddfwriaeth hon, gadewir i fusnesau a defnyddwyr wynebu cythrwfl ariannol cynyddol. Amcangyfrifwyd y byddai biliau ynni'n cynyddu tua £6,500 cyn i Lywodraeth y DU gamu i'r adwy, ac yn awr maent wedi'u capio ar ffigur is, sef £2,500. Yn amlwg, bydd hyn yn help.

I fusnesau, byddai hyn yn drychineb. Yn Aberconwy, rwy'n gweld perchnogion gwestai yn wynebu cynnydd o 532 y cant yn eu biliau ynni, a chigydd lleol—fe fyddwch i gyd wedi cael selsig Edwards o Gonwy; rwy'n gobeithio eich bod—wedi wynebu cynnydd dinistriol o £129,000 i'r £782,000 diweddaraf, ac rwy'n deall ei fod wedi codi'n sylweddol ers hynny, wrth edrych ar dariffau newydd. Diolch i Lywodraeth y DU, bydd prisiau i fusnesau'n cael eu capio ar £211 y megawat awr ar gyfer trydan, a £75 y megawat ar gyfer nwy. Mae hyn wedi gostwng y pris fesul megawat awr i gwsmeriaid annomestig bron i 65 y cant ar gyfer trydan, a 147 y cant ar gyfer nwy. 

Mae ein busnesau wedi wynebu dwy flynedd gythryblus o ganlyniad i'r pandemig, gyda nifer o fusnesau bellach yn gorfod talu am fenthyciadau o gyfnod y pandemig ac roedd rhai ohonynt ar ei hôl hi gydag ôl-ddyledion rhent. Bydd cymorth Llywodraeth y DU yn hanfodol i gynorthwyo ein busnesau i barhau i weithredu dros fisoedd y gaeaf sydd i ddod, ac yn darparu cymorth ariannol mawr ei angen. Ac fel y dywedodd yr Ysgrifennydd Busnes ac Ynni, y Gwir Anrhydeddus Jacob Rees-Mogg:

'Dylai busnesau a defnyddwyr ledled y DU dalu pris teg am ynni.... Dyna pam ein bod wedi camu i'r adwy heddiw gyda phwerau eithriadol a fydd nid yn unig yn sicrhau bod cymorth hanfodol yn cyrraedd aelwydydd a busnesau y gaeaf hwn ond a fydd yn trawsnewid y Deyrnas Unedig yn genedl sy'n cynnig ynni diogel, fforddiadwy a gynhyrchir yn y wlad hon am bris teg i bawb.'  

Drwy gefnogi cymalau 13 a 14, byddwn yn rhoi grym i'r Ysgrifennydd Gwladol, sêl bendith, er enghraifft, i ddarparu cefnogaeth ar gyfer talu costau sy'n gysylltiedig â defnyddio ynni; darparu cymorth ar gyfer talu costau sy'n gysylltiedig â chyflenwi ynni; a galluogi neu annog defnydd effeithlon o ynni. Felly, ni welaf unrhyw reswm pam fod angen codi helynt am y cynnig cydsyniad deddfwriaethol penodol hwn. Ddydd Llun, dywedodd Alan Brown AS, SNP, hyd yn oed, ac rwy'n dyfynnu:

'Rwy'n cytuno bod angen y mesurau a'r egwyddorion hynny er mwyn diogelwch ynni ac i fod yn rhan o'r pontio i sero net.'

Y Gwir Anrhydeddus Graham Stuart:

'Mae cymal 19 yn sicrhau bod y cynlluniau cymorth...yn cyrraedd y rhai y bwriedir iddynt gael budd ohonynt. Bydd y gofyniad i drosglwyddo cymorth prisiau ynni yn helpu i sicrhau bod tenantiaid a defnyddwyr terfynol eraill yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt.'

Rydym yn wynebu argyfwng ynni byd-eang sydd wedi'i waethygu gan ymosodiad anghyfreithlon Rwsia ar Wcráin. Drwy gefnogi'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn, byddwn yn helpu pobl, busnesau, elusennau a'r sector cyhoeddus ledled y DU gyda'u biliau ynni, gyda sylfaen ddeddfwriaethol ddiogel. Mae'r Gweinidog newid hinsawdd y Gwir Anrhydeddus Graham Stuart wedi diolch yn briodol i wrthblaid Ei Fawrhydi, a phleidiau eraill, am eu hymgysylltiad adeiladol hyd yma. Felly, fel chi eich hun, Weinidog—

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Diolch. Rydych chi a'ch cyd-Aelodau yn eich plaid a ninnau, wedi bod yn feirniadol iawn o Lywodraeth Cymru ynglŷn â lleihau'r cyfnod craffu ar gyfer y Bil plastigion untro. Roeddech chi'n cwyno, yn gwbl briodol, nad oeddem wedi cael digon o amser; dim ond tair, pedair, pum, chwe wythnos a roddwyd i ni i graffu ar y ddeddfwriaeth honno. Pam felly eich bod chi'n hapus na chraffwyd o gwbl ar y ddeddfwriaeth benodol hon ac na chafwyd ond ychydig oriau i'w darllen?

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative

(Cyfieithwyd)

Gyda phob parch, deddfwriaeth frys yw hon. Mae gennym sefyllfa ryfel, ac mae hynny'n wirioneddol—. Nid ydym hyd yn oed yn gwybod beth sy'n mynd i ddigwydd yn awr, lle gall pethau fod hyd yn oed yn waeth na'r hyn a wynebwn ar hyn o bryd. Wrth wynebu sefyllfa debyg i ryfel fel sydd gennym, wrth wynebu argyfwng o'r fath, mae'n hanfodol fod y sefydliad hwn yn chwarae rhan gyfrifol, ac felly nid wyf yn petruso o gwbl rhag cefnogi'r Gweinidog, a dweud, 'Rydym angen i hyn fynd rhagddo, ac mae angen iddo fynd rhagddo cyn gynted ag y bo modd'. Diolch.

Photo of Jenny Rathbone Jenny Rathbone Labour 3:28, 19 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Ni allaf ddeall dadl Janet Finch-Saunders mai deddfwriaeth frys yw hon; rydym yn gwybod am y cynnydd mawr ym mhrisiau ynni ers diwedd mis Chwefror, felly nid yw hon yn sefyllfa frys.

Nawr, ni fyddai neb yn dadlau yn erbyn y cynnig i roi cymorth ar unwaith gyda'r prisiau ynni sy'n codi i aelwydydd a busnesau, ond nid yw'r fframwaith deddfwriaethol a gynigiwyd gan Lywodraeth y DU yn ateb cynaliadwy. Mae'r syniad fod hon yn ddeddfwriaeth bwysig yn chwerthinllyd. Rhaid inni weld hyn trwy lens y rhwymedigaethau sero net sydd gennym a'r argyfwng hinsawdd sy'n mynd i ddisgyn ar bob un ohonom. Nid wyf yn gweld unrhyw beth cadarn yn y cynnig hwn i annog cynhyrchwyr ynni i fuddsoddi mewn mwy o ynni adnewyddadwy, i gyflymu'r broses o bontio oddi wrth nwy. Mewn gwirionedd, rwy'n gweld ymosodiad ar gynhyrchwyr ynni adnewyddadwy, drwy sicrhau bod rhaid iddynt gyfrannu rhagor ac nad ydynt yn elwa cymaint o'r contractau y maent wedi'u cael. Ond fel y dywedodd y Gweinidog yn ei memorandwm esboniadol, mae'n wir fod angen diwygio'r farchnad ynni, gan gynnwys y ffordd y cyllidwn ynni adnewyddadwy. Felly, rwy'n deall eich bod wedi cydnabod hynny, ond y broblem yma yw nad oes dim i ddatgysylltu'r gost ynni i ddefnyddwyr o bris cyfredol diweddaraf a drutaf y farchnad am nwy, sef y ffordd y mae Ofgem yn gosod y prisiau hyn. Ac nid oes unrhyw beth i annog pobl i fuddsoddi eu helw, gan gynnwys elw'r cwmnïau olew a nwy, i bontio i ynni adnewyddadwy fel y mae angen i bawb ohonom ei wneud.

Felly, tybed a wnaiff y Gweinidog ddweud wrthym yn ei hateb pa drafodaethau, os o gwbl, a gawsoch gyda Llywodraeth y DU—nid am y ddeddfwriaeth benodol hon sydd newydd lanio, yn amlwg—sy'n cyd-fynd â'n rhwymedigaethau sero net. A diolch i'r Aelod Rhys ab Owen am dynnu sylw at bryder Tŷ'r Arglwyddi ynglŷn ag adran 22, sef y grym i wrthod Ofgem. Mae'r holl beth yn destun pryder mawr iawn. Nid wyf yn bwriadu pleidleisio yn ei erbyn, oherwydd rwy'n gwybod bod cartrefi a busnesau'n dibynnu ar hyn, ond mae'n rhaid inni gael rhyw fath o gynllun ar gyfer y dyfodol, ac ni allwn barhau fel hyn. Mae'n rhywbeth a roddwyd at ei gilydd ar y funud olaf—efallai i dynnu sylw oddi ar bethau eraill sy'n digwydd.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 3:31, 19 Hydref 2022

Y Gweinidog Newid Hinsawdd nawr i ymateb, Julie James.

Photo of Julie James Julie James Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch, Lywydd. Rwy’n ddiolchgar iawn i’r Aelodau sydd wedi cyfrannu at y ddadl. Rhannaf bryderon yr Aelod ynglŷn â’r broses sydd wedi ein harwain at y sefyllfa bresennol, a rhannaf y pryder—fel yr oeddwn yn ei rannu ynglŷn â'r Bil cynhyrchion plastig untro—ynglŷn â'r diffyg craffu. Ac nid yw hynny'n rhywbeth rwy'n ei groesawu yma ychwaith nac ar lefel y DU. Ond roeddem yn gwybod am hyn y noson gynt. Fe'i cyflwynwyd ar 12 Hydref, felly nid yw hyn yn graffu o gwbl mewn gwirionedd. Yn sicr, ni chawsom Fil drafft nac unrhyw beth arall.

Rydym yn deall y brys. Nid wyf yn cytuno â disgrifiad Janet o lefel y brys, ond rydym yn deall bod rhywfaint o frys i gael cymorth i gwsmeriaid y gellir ei gyflwyno o fis Tachwedd ymlaen. Byddai’n llawer gwell gennym, serch hynny, pe bai Llywodraeth y Deyrnas Unedig, fel y mae Jenny ac eraill wedi’i nodi, wedi sylweddoli bod hyn yn digwydd gryn dipyn yn gynharach yn y flwyddyn, pan wnaeth pawb arall sylweddoli hynny, ac wedi gwneud rhywbeth, yn hytrach na chynnal cystadleuaeth arweinyddiaeth chwerthinllyd drwy gydol yr haf, gyda Phrif Weinidog presennol y DU ar y pryd yn gwneud Duw a ŵyr beth, yn hytrach na chyflawni ei gyfrifoldebau.

Serch hynny, rydym yn y fan lle rydym, ac os na fyddwn yn rhoi cydsyniad i hyn, mae perygl gwirioneddol na fydd pobl Cymru yn gallu elwa ar y cynllun. Felly, rwy’n argymell ein bod yn rhoi cydsyniad i’r ddeddfwriaeth, er bod cryn dipyn o gyndynrwydd oherwydd y ffordd y mae’r Bil wedi’i drefnu. Ond serch hynny, nid ydym yn barod i roi ein hunain mewn sefyllfa lle na allai pobl Cymru gael y cymorth y mae Llywodraeth y DU yn ei argymell; mae'n bwysig iawn eu bod yn ei gael.

Hoffwn gywiro rhywbeth a ddywedodd Janet. Nid oes cap o £2,500 ar ynni. Credaf ei bod yn wirioneddol bwysig nad yw pobl yn meddwl, ni waeth faint y maent yn ei ddefnyddio, fod rhyw fath o gap. Cost gyfartalog ydyw, nid cap, ac mae'n bwysig iawn fod pobl yn deall hynny. Bydd llawer o bobl yn wynebu biliau o fwy na £2,500 dros y gaeaf.

Photo of Carolyn Thomas Carolyn Thomas Labour 3:33, 19 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

A wnewch chi dderbyn ymyriad?

Photo of Julie James Julie James Labour

(Cyfieithwyd)

Wrth gwrs.

Photo of Carolyn Thomas Carolyn Thomas Labour

(Cyfieithwyd)

Er y byddant yn cael y cyllid gan Lywodraeth y DU, bydd gan GIG Cymru fwlch ynni o bron i £100 miliwn i'w lenwi o hyd—£90 miliwn i £100 miliwn, yn ôl yr hyn a glywais yr wythnos diwethaf. A yw hynny'n wir?

Photo of Julie James Julie James Labour

(Cyfieithwyd)

Ydy, mae'n wir. Felly, dim ond plastr ar glwyf enfawr yw hwn, a bydd yn achosi problemau gwirioneddol ar draws y gwasanaethau cyhoeddus, yn ogystal ag i gwsmeriaid domestig. Serch hynny, mae'n bwysig fod y cymorth sydd ar gael yn cyrraedd pobl a busnesau Cymru, ac felly rydym yn argymell rhoi cydsyniad.

Fodd bynnag—hoffwn ailadrodd, gan y credaf ei fod yn bwysig iawn—rwy'n galw ar Lywodraeth y DU i ymgynghori ar unrhyw fesurau sy'n effeithio ar feysydd datganoledig. Mae yna fethiant sylfaenol yn y farchnad ynni bresennol nad yw’r Bil hwn yn ei ddatrys; rhaid i Lywodraeth y DU ysgwyddo'i chyfrifoldeb ar hynny. Ond serch hynny, Lywydd, a chyda rhywfaint o gyndynrwydd y gallwch ei glywed, rwy’n argymell i’r Senedd ein bod yn rhoi cydsyniad i'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol, oherwydd yr angen dybryd i roi cymorth i bobl Cymru. Diolch.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 3:34, 19 Hydref 2022

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Oes, mae yna wrthwynebiad. Ac felly, bydd y bleidlais yn cael ei gohirio tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.