9. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am sut y mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi’r sector ynni adnewyddadwy yng Nghymru? OAQ(5)0109(ERA)

Diolch. Yn ein hymgyrch i sicrhau dyfodol wedi’i ddatgarboneiddio, rydym wedi ymrwymo’n llwyr i gefnogi mwy o brosiectau ynni adnewyddadwy yng Nghymru. Mae ein cyfoeth o adnoddau naturiol yn ein galluogi i elwa o ystod eang o gyfleoedd, o brosiectau mawr megis môr-lynnoedd llanw i gynlluniau cynhyrchu ynni ar raddfa gymunedol.

Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet. Rydym yn gwybod bod gan y sector ynni adnewyddadwy botensial aruthrol i hybu’r economi a thrwy rwydweithiau cyflenwi effeithlon, gellir lledaenu unrhyw fanteision ledled Cymru. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn sicrhau bod cyllid ar gael i fwrw ymlaen â’r prosiectau hyn? Rwy’n meddwl yma ynglŷn â chymorth uniongyrchol ar gyfer cynhyrchu cymunedol, fel y crybwyllwyd yn y cwestiwn blaenorol, ond hefyd ynglŷn â buddsoddiad o ffynonellau allanol.

Wel, rydym yn gweithio gyda nifer o gwmnïau i hyrwyddo buddsoddi ym mhob un o ranbarthau Cymru. Yn y sector ynni adnewyddadwy, rydym yn denu buddsoddiad drwy gynadleddau, drwy arddangosfeydd, megis digwyddiadau holl-ynni ac ynni’r tonnau a’r llanw RenewableUK. Mae’n bwysig iawn fod gennym gwmnïau cadwyn gyflenwi o Gymru ar ein stondinau Llywodraeth Cymru, er mwyn iddynt allu ffurfio’r cysylltiadau, ac mae hynny wedyn yn cefnogi eu cynlluniau ar gyfer twf. Mae hefyd yn tynnu sylw at ddyfnder yr arbenigedd sydd ar gael i fewnfuddsoddwyr. Yn ddiweddar, pan oedd y Prif Weinidog—fel y gwyddoch—yn yr Unol Daleithiau yr wythnos diwethaf, roeddwn i yn Dubai. Mae Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a’r Seilwaith wedi ymweld â Tsieina a Siapan yn ddiweddar, a hynny yw, mae’n ymwneud â mwy nag ynni adnewyddadwy’n unig—mae’n ymwneud â phob sector—ond rydym yn gwneud yn siŵr ein bod yn denu’r buddsoddiad hwnnw yma.

Ysgrifennydd y Cabinet, rwy’n siŵr eich bod yn rhannu fy siom nad oedd y gyllideb heddiw yn cynnwys datganiad cadarnhaol am y morlyn llanw. Mae hynny’n rhywbeth a fyddai’n cael croeso enfawr yma yng Nghymru. Pa gamau pellach y gall hi eu cymryd yn awr i bwyso ar Lywodraeth y DU i gyflwyno penderfyniad cadarnhaol ar y morlyn llanw? Hefyd, o gofio, er enghraifft, ein bod wedi cael digwyddiad da iawn yma neithiwr, pan glywsom gan Awdurdod Porthladd Aberdaugleddau, beth y gallwn ei wneud i adeiladu cadwyn gyflenwi sy’n barod, ledled Cymru, i gyflenwi’r morlyn hwnnw pan fydd, gobeithio yn cael y golau gwyrdd?

Wel, Lywydd, bydd yr Aelodau’n deall fy mod yn gyfyngedig o ran yr hyn y gallaf ei ddweud am brosiectau neu gynigion penodol, ac mae hynny’n cynnwys y morlyn llanw arfaethedig ar gyfer Bae Abertawe, o ystyried fy rôl statudol. Fodd bynnag, fe fyddwch yn gwybod ein bod wedi cael trafodaethau—Ken Skates a minnau—gyda Charles Hendry. Rydym yn cefnogi, mewn egwyddor, y bwriad i ddatblygu diwydiant ynni môr-lynnoedd llanw yn y DU a byddwn yn parhau i gael y trafodaethau hynny.

Ysgrifennydd y Cabinet, gofynnais i chi o’r blaen ynglŷn â chysylltedd â’r grid, sy’n rhwystr go iawn i lawer o brosiectau ynni adnewyddadwy ar raddfa fach i gael eu traed danynt mewn gwirionedd. Pan ofynnais y cwestiwn hwn i chi y tro diwethaf, fe ddywedoch fod y Llywodraeth yn gwneud cynnydd da iawn. Dilynais hynny gyda chwestiwn ysgrifenedig a ddangosodd mai dau gyfarfod yn unig a gafwyd gyda swyddogion a’r dosbarthwyr, Western Power Distribution. Felly, a wnewch chi ymhelaethu ar sut yn union y mae’r cynnydd da y dywedoch wrthyf fod Llywodraeth Cymru yn ei wneud y tro diwethaf y gofynnais y cwestiwn hwn i chi i’w weld ar lawr gwlad, fel bod mwy o gynnydd yn y capasiti er mwyn i fwy o brosiectau ynni adnewyddadwy yn y gymuned allu cael y cysylltiad hwnnw a gallu bwrw ymlaen mewn gwirionedd?

Mae gennym nifer sylweddol o brosiectau ynni yn y gymuned yn cael eu datblygu bellach. Rwy’n credu bod gennym oddeutu 11 wrthi’n cael eu hadeiladu ar hyn o bryd. Byddaf yn cyfarfod â’r Grid Cenedlaethol, os nad yr wythnos nesaf, yr wythnos wedyn, a hwnnw fydd fy nghyfarfod cyntaf, ond fel y dywedais, mae swyddogion wedi cael cyfarfodydd hefyd.

Diolch i’r Ysgrifennydd Cabinet.