3. Pa fesurau y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn eu cymryd i frwydro yn erbyn caethwasiaeth fodern dros y 12 mis nesaf? (OAQ51004)

Diolch. Rydym wedi ymrwymo i barhau i weithio gyda’r comisiynwyr heddlu a throseddu a phartneriaid eraill i barhau i fynd i’r afael â chaethwasiaeth yma yng Nghymru.

Diolch i chi am yr ateb hwnnw, Gweinidog. Mae caethwasiaeth fodern yng Nghymru ar gynnydd. Yn 2015, cafwyd 134 o atgyfeiriadau’n ymwneud â dioddefwyr caethwasiaeth posibl. Dangosai hyn gynnydd o dros 91 y cant ers y flwyddyn flaenorol. Fodd bynnag, mae’r ffigur go iawn yn debygol o fod yn llawer uwch oherwydd cyfrinachedd a’r rheolaeth dynn sydd gan y troseddwyr ar eu dioddefwyr. Ysgrifennydd y Cabinet, pa fesurau pellach y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu eu cymryd i gynyddu ymwybyddiaeth o gaethwasiaeth fodern ac i sicrhau bod awdurdodau lleol, cyrff cyhoeddus, a sefydliadau gwirfoddol yn gallu adnabod yr arwyddion y gallai rhywun fod yn ddioddefwr caethwasiaeth fodern yng Nghymru?

Gadewch i ni edrych ar gwestiwn yr Aelod yn ofalus, ac mewn gwirionedd, gallem ystyried hyn yn dipyn o lwyddiant yma yng Nghymru, lle rydym yn nodi’r materion sy’n ymwneud â chaethwasiaeth ac yn dal y troseddwyr ac yn eu herlyn, a dyna’n hollol y dylem ei wneud. Dyna pam, yn fy marn i, fod cynnydd yn yr achosion sy’n cael eu canfod. Ni yw’r unig wlad yn y DU i benodi cydgysylltydd atal caethwasiaeth, a ni oedd y wlad gyntaf yn y DU i wneud hynny. Buaswn yn annog rhannau eraill o’r DU i fynd ati i geisio penodi cydgysylltydd atal caethwasiaeth oherwydd, fel gwlad, gallwn gyflawni hyn yn llawer gwell. Mae’r Aelod yn gywir ynglŷn â gwneud yn siŵr y gall asiantaethau allweddol, gweithwyr allweddol, nodi’n gynnar lle y credir bod pobl yn cael eu caethiwo a bod ein hasiantaethau cudd-wybodaeth a rhifau ffôn cymorth ar gael i unigolion adrodd ynglŷn â hyn, os dônt i sylw unigolion.

Tan yn ddiweddar iawn, prin iawn oedd yr achosion o gaethlafur yn y DU. A yw’n wir i ddweud felly, Ysgrifennydd y Cabinet, mai caethlafur yw canlyniad uniongyrchol mewnfudo torfol direolaeth? Mae nifer y menywod a phlant y camfanteisir arnynt yn rhywiol wedi cynyddu’n ddramatig dros y ddau ddegawd diwethaf—wedi’u rheoli gan gangiau o fewnfudwyr yn camfanteisio ar weithwyr mudol ym mhob achos bron. Onid yw Ysgrifennydd y Cabinet yn cytuno bod rheolaethau ffin nad ydynt yn bodoli i bob pwrpas, a ddaeth yn sgil hawl pobl i symud yn rhydd, wedi gwaethygu’r broblem wirioneddol ddieflig hon yn ein gwlad?

Wel, ni allaf feddwl am air y mae’r Aelod wedi ei ddweud yn y fan honno y cytunaf ag ef yn ei gylch. Y ffaith amdani yw nad yw hon wedi bod yn drosedd gudd—mae caethwasiaeth wedi bod o gwmpas ers cannoedd o flynyddoedd, a’r ymerodraeth Brydeinig a ddechreuodd lawer o hyn yn y lle cyntaf, a ni yw’r rhai a ddylai roi diwedd ar y cyfan yn awr. Dyna pam ein bod wedi penodi cydgysylltydd atal caethwasiaeth. Nid wyf yn credu bod gan fewnfudo torfol, fel y soniodd yr Aelod amdano, unrhyw beth i’w wneud â’r gaethwasiaeth a welwn heddiw. A dweud y gwir, nid wyf hyd yn oed yn cydnabod safbwynt yr Aelod fod gennym fewnfudo torfol direolaeth; mae’r Aelod yn anghywir i awgrymu hynny.