Yr eitem nesaf, felly, yw addroddiad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad, adroddiad 02-19. Dwi'n galw ar Gadeirydd y pwyllgor i wneud y cynnig. Jayne Bryant.

Cynnig NDM7148 Jayne Bryant

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

1. Yn ystyried Adroddiad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad—Adroddiad 02-19 a osodwyd gerbron y Cynulliad ar 18 Medi 2019 yn unol â Rheol Sefydlog 22.9

2. Yn cymeradwyo’r argymhelliad yn yr adroddiad.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Lywydd. Fel Cadeirydd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad, rwy’n gwneud y cynnig yn ffurfiol.

Ystyriodd y pwyllgor yr adroddiad gan Gomisiynydd Safonau Cynulliad Cenedlaethol Cymru mewn perthynas â chŵyn a wnaed yn erbyn Leanne Wood AC ynghylch y defnydd o iaith anseneddol. Rhoddodd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad ystyriaeth ofalus i adroddiad y comisiynydd, ac mae ein hadroddiad yn nodi dyfarniad y pwyllgor ynghylch y sancsiwn sy'n briodol i'r achos hwn.

Mae'r ffeithiau a oedd yn ymwneud â'r gŵyn a rhesymau'r pwyllgor dros ei argymhelliad wedi'u nodi'n llawn yn adroddiad y pwyllgor. Mae'r cynnig a gyflwynwyd yn gwahodd y Cynulliad i gymeradwyo argymhellion y pwyllgor.

Leanne Wood.

Efallai fod gennyf enw am fod yn gadarn yn fy ymateb i droliau a bwlis ar-lein, ond nid wyf fel arfer yn ymroi i iaith y gallai rhai ei hystyried yn anseneddol. Dyma'r tro cyntaf i mi alw rhywun yn ‘arsehole’ ar gyfryngau cymdeithasol, ac er na allaf addo na fyddaf yn rhegi ar gyfryngau cymdeithasol byth eto, gallaf ddeall pam, wrth dderbyn cwyn, fod y comisiynydd safonau’n teimlo na allai gael ei weld yn goddef i Aelod Cynulliad ddefnyddio'r hyn y mae'n ei ystyried yn air sarhaus.

Fodd bynnag, mae'r achos hwn yn codi nifer o gwestiynau. Gellir dadlau bod yr achos sy'n dilyn yr un hwn yn debyg os ystyriwch nad yw'r cwestiwn yn ddim mwy na defnydd Aelod Cynulliad o iaith anseneddol ar y cyfryngau cymdeithasol. Ond oherwydd bod yr Aelod yn yr achos hwnnw wedi dewis cyhoeddi ymddiheuriad i'r Llywydd, nid yw’n wynebu unrhyw gerydd. Cynigiwyd cyfle i minnau ymddiheuro hefyd er mwyn osgoi cerydd, ac roedd gan y pwyllgor, er tegwch, lawer o gydymdeimlad â fy safbwynt ar hyn pan siaradais â hwy. Ond ni fyddai’n onest nac yn iawn i mi gyhoeddi ymddiheuriad, oherwydd mae hyn yn llawer mwy nag achos o regi ar Twitter yn unig. Ynghyd â menywod di-rif eraill sy'n weithgar mewn gwleidyddiaeth, rwy’n aml yn dioddef trolio, trydariadau ymosodol a chasineb cyffredinol ar y cyfryngau cymdeithasol yn ddyddiol. Weithiau, caiff ei gydlynu; heb os, mae wedi'i wreiddio mewn gwreig-gasineb.

Y cyd-destun, felly, oedd fod bwli ar-lein adnabyddus sy’n wreig-gasäwr ac sy'n disgrifio'i hun fel blogiwr wedi cyhoeddi trydariad dichellgar, goddefol-ymosodol, a oedd yn ymosod yn eithaf amlwg ar fy nghyd-Aelod Delyth Jewell cyn iddi ddechrau yn ei rôl hyd yn oed a chyn iddi fod mewn sefyllfa i amddiffyn ei hun yn iawn, ar ôl i mi weld y person hwn yn ymosod dro ar ôl tro ar fenywod yn bennaf, ond ar eraill hefyd, gan gynnwys pobl anabl, pobl hoyw, pobl draws ac ati, fel arfer o safbwynt asgell dde neu asgell dde eithafol, gan alw enwau ar bobl fel ‘feminazi’, ‘socialist handmaids’, ‘woke’, ‘Nietzscheists’, ‘virtue-signalling snowflakes’—termau y bydd y rhai sy'n cymryd sylw o faterion o'r fath yn gwybod eu bod yn dod yn syth o eirfa'r asgell dde eithaf.

Mae'r mathau hyn o ymosodiadau yn bersonol, ond maent hefyd yn wleidyddol, ac roedd yr amseru, ar ôl i'n grŵp brofi colled mor erchyll yr wythnos honno, wel, digon oedd digon. Penderfynais mai'r ffordd orau o wrthsefyll y bwli oedd defnyddio iaith yr oedd yn sicr o'i deall. Nid yw'n iaith y buaswn fel arfer yn ei defnyddio, ond weithiau, wrth wynebu bwlis, mae'n rhaid i chi ddefnyddio pa strategaethau bynnag y bernwch eu bod yn angenrheidiol.

Mae rhywbeth o'i le'n fawr ar weithdrefnau cwyno sefydliad pan fo'r bobl sy'n gwrthsefyll bwli, ac mor aml, menywod, pobl o liw neu bobl lesbiaidd, hoyw, deurywiol, trawsryweddol yw’r rheini ohonom sy’n tynnu sylw atynt, a ni wedyn yw'r bobl sy'n cael y cwynion, a ni yw'r bobl sy'n cael ein ceryddu.

Ystyriwch achos Naga Munchetty. Yr wythnos diwethaf, cafodd Naga ei cheryddu gan y BBC am gwestiynu hiliaeth Donald Trump. Mae’n rhaid i bobl allu tynnu sylw at y malltod cynyddol hwn a ddaw drwy’r cynnydd yn y gefnogaeth i bleidiau asgell dde, a’i herio’n gadarn. Weithiau, nid yw paneli a gweithdrefnau yn ei gael yn iawn, ac fel yn y BBC, mae mecanweithiau ar waith i wyrdroi penderfyniadau gwael neu anghywir, ac mae gennym gyfle i wneud rhywbeth tebyg yma. Mae’r mecanwaith yn bodoli yma drwy bleidleisiau Aelodau. A wnawn ni yr un peth?

Rwy'n teimlo bod yn rhaid i mi wneud yr Aelodau'n ymwybodol mai dyma'r drydedd gŵyn y gwn i amdani a wnaed i'r comisiynydd safonau amdanaf yn ystod y flwyddyn ddiwethaf. Cyn hynny, nid wyf ond yn ymwybodol o un gŵyn a wnaed ers fy ethol i'r lle hwn yn 2003. Diolch byth, mae'r comisiynydd wedi barnu nad yw'r ddwy gŵyn arall yn gwarantu unrhyw gamau pellach.

Cafwyd 37 o achwynwyr unigol yn achos un o'r cwynion hynny, pob un yn ymwneud â'r un peth, a thrwy gyd-ddigwyddiadol, wedi i wleidydd asgell dde eithafol drydar gwybodaeth am y weithdrefn gwynion ac annog ei ddilynwyr i gwyno. Wel, mae'n ymddangos bod yr ystryw bach hwnnw wedi'i ganfod a'i ddiystyru fel un blinderus, ac rwy'n ddiolchgar i'r comisiynydd safonau am hynny. Mae'n beryglus cael gwleidyddion asgell dde eithafol yn y brif ffrwd yn cyfarwyddo eu criwiau o ddilynwyr fwy neu lai i fwlio, trolio a dychryn pobl ar-lein ac i wneud cwynion swyddogol, ac eto mae'n ymddangos mai dyna sy'n digwydd.

Nid oes angen i mi amlinellu effaith bwlio a throlio ar-lein, na sut y caiff ei ddefnyddio i dawelu menywod a lleiafrifoedd, oherwydd mae'r datganiadau cymorth yn yr adroddiad gan Cymorth i Fenywod a GlitchUK, yr elusen a sefydlwyd i fynd i'r afael â cham-drin ar-lein, yn amlinellu hynny i gyd yn dda iawn, ac rwy'n ddiolchgar i'r sefydliadau hynny a phawb arall sydd wedi ysgrifennu i ddangos cefnogaeth ar hyn.

Mae llawer wedi cael ei ddweud am yr Aelodau bron yn gorfod cefnogi argymhellion y pwyllgor ar gerydd, y bydd y pwyllgor, y comisiynydd, neu'r broses yn cael eu tanseilio rywsut pe bai'r Aelodau’n anghytuno â'r argymhelliad i geryddu. Beth yw pwynt rhoi pleidlais i ACau ar hyn os mai'r cyfan y gallwn ei wneud yw amenio’r hyn y mae pwyllgor wedi'i benderfynu eisoes?

Rwy’n ddiolchgar i grŵp Plaid Cymru am fy nghefnogi a’r egwyddor fod yn rhaid i ni wahaniaethu rhwng y rhai sy’n bwlio a’r rhai sy’n gwrthsefyll bwlis. Gwn fod rhai ar feinciau eraill yn y Siambr hon yn fy nghefnogi hefyd ac rwy'n ddiolchgar iawn am hynny. Gobeithio y bydd yr Aelodau’n teimlo y gallant bleidleisio yn unol â’r hyn y maent yn credu’n onest sy’n iawn ar y cwestiwn hwn y prynhawn yma. Diolch yn fawr.

Mae gennyf lawer iawn o siaradwyr sydd wedi gofyn am gael cyfrannu at y ddadl 15 munud hon. Mae gennyf ddigon o siaradwyr i bara awr. Gall y mwyafrif ohonoch ddisgwyl peidio â chael eich galw yn y ddadl hon, a drefnwyd i bara 15 munud yn unig. Andrew R.T. Davies.

Diolch, Lywydd. Rwy'n codi fel aelod o'r pwyllgor safonau ac yn siarad wrth gwrs am yr adroddiad sydd wedi'i osod gerbron y Cynulliad y prynhawn yma. Yn ddiau, mae'r adroddiad yn cyfeirio at iaith anseneddol. Mae gennyf lawer iawn o gydymdeimlad â'r sefyllfa a gyflwynodd Leanne i'r pwyllgor—sefyllfa y mae hi ac Aelodau eraill o bob plaid yn ei hwynebu yma. Yr wythnos hon, er enghraifft, gydag ailenwi'r sefydliad hwn, dywedwyd wrthyf am fynd yn ôl i Loegr, lle byddaf yn teimlo'n fwy cartrefol nag yng Nghymru, gan nad wyf yn Gymro am nad wyf yn siarad Cymraeg. Mae botwm distewi ar fy nghyfryngau cymdeithasol. Rwy'n gallu distewi pobl. Nid wyf yn defnyddio iaith anseneddol ar y cyfryngau cymdeithasol. Nid yw hynny'n dweud na allai ddigwydd yn y dyfodol, oherwydd efallai y bydd y fflach honno'n digwydd a rhyw noson, rhyw ddydd, efallai y caiff rhywbeth ei ddweud a fydd yn fy ngwylltio go iawn.

Ond mae'n ffaith bod yr adroddiad hwn, a chredaf fod yr Aelod yn cytuno â'r ffaith hon—nad oes yr un o'r ffeithiau'n cael eu cwestiynu yn yr adroddiad, a bod yr adroddiad yn gywir. Rhoddir y cyfle hwnnw i bob Aelod yn y broses hon. Mae'n ffaith mai pwyllgor trawsbleidiol a ddaeth â'r adroddiad hwn i'r Siambr, ac roedd Aelod Plaid Cymru ar y pwyllgor hwnnw'n cefnogi'r adroddiad yn llwyr. Felly, mae'n syndod braidd eich bod chi, fel grŵp yn awr, yn anghydweld â safbwynt yr Aelod, y safbwynt yr oedd hi'n ei arddel yn y cyfarfod pwyllgor hwnnw. Datganiad o ffaith yw hwnnw. [Torri ar draws.] Wel, buaswn yn ddiolchgar, os caf fi orffen, gan na wneuthum dorri ar draws pan oeddech chi'n siarad.

Rwy'n credu bod y pwyntiau a wnaethoch ar faterion ehangach yn ymwneud â throlio, a hefyd y cam-drin y mae gwleidyddion ac aelodau o'r gymdeithas yn eu hwynebu yn gyffredinol, yn rhywbeth sy'n ffenomen yn yr oes fodern. Ugain neu 25 mlynedd yn ôl, nid oedd cyfryngau cymdeithasol yn bodoli, ni cheid y fath ymyriad yn ein cartrefi, lle y gallwch roi eich ffôn ymlaen a chael camdriniaeth o'r fath yn eich cartref. Ni ddylai fod yn rhaid i neb ddioddef hynny. Ond mae'n ffaith bod y sefydliad hwn wedi sefydlu gweithdrefn safonau sydd wedi'i diffinio'n glir ac sydd â chomisiynydd yn ganolog iddi, comisiynydd sy'n cyflwyno adroddiad. Daw'r adroddiad hwnnw gerbron y pwyllgor wedyn gyda chanlyniad ymchwiliad y comisiynydd safonau. Dyna'r hyn a drafodir gennym yn y fan hon y prynhawn yma. Rwy'n derbyn bod yr Aelod wedi defnyddio'r term sydd dan sylw yma—y gair—ac rwy'n ceisio osgoi ei ddefnyddio am nad wyf yn credu ei bod hi'n iawn i'w ddefnyddio yn y Siambr hon. A bod yn onest, os nad yw'n iawn i'w ddefnyddio yn y Siambr hon, yna mae'n amlwg nad yw'n iawn ei ddefnyddio ar blatfform wrth ymgysylltu ag aelodau o'r cyhoedd.

Mae'n ffaith nad yr achwynydd yn yr achos penodol hwn yw'r blogiwr y cyfeirioch chi ato—nid wyf yn gwybod a oes cysylltiad â'r blogiwr—ond trydydd parti. Dyfynnodd yr Aelod y blogiwr yn yr achos arbennig hwn, y blogiwr y defnyddiwyd y gair yn ei erbyn, ond trydydd parti oedd yr achwynydd—nid yr unigolyn hwnnw. Nid wyf yn gwybod pwy oedd yr achwynydd oherwydd ni chawsom wybod ei enw; ni chafodd ei ryddhau.

Onid ydych chi'n credu bod ganddynt ffrindiau?

Rwy'n gwneud y pwynt mai trydydd parti ydoedd. [Torri ar draws.] Wel, nid wyf yn gwybod ai ffrind ydoedd ai peidio, ond gallai fod wedi bod yn rhywun nad oedd yn gysylltiedig o gwbl. Ond mae honno'n ystyriaeth bwysig y mae angen i'r Siambr hon ei hystyried.

Ceir tri pheth y mae angen eu hystyried gyda'r adroddiad hwn sydd ger ein bron heddiw. Un: a oes her i gywirdeb yr adroddiad? Nac oes. Dau: a yw'r gair, sy'n gysylltiedig â'r adroddiad hwn, yn addas i'w ddefnyddio yn y cyd-destun hwn, yn y Siambr neu ar blatfform cyhoeddus sef Twitter? Buaswn i'n awgrymu nad ydyw. Y trydydd canlyniad, a'r un terfynol, yw: a oes angen i ni wneud mwy ynglŷn â throlio a gweithgaredd cyfryngau cymdeithasol yn gyffredinol? Wrth gwrs fod angen gwneud hynny. Ond ni ddylem gymysgu'r ddau gyda'i gilydd gyda'r adroddiad sydd gerbron y Senedd y prynhawn yma, a'r materion ehangach y mae'r adroddiad hwn a chyhoeddusrwydd ynghylch materion a godir yn yr adroddiad hwn, a godir ar sail achosion unigol ac sy'n codi bron bob dydd o'r wythnos bellach.

Rwy'n gobeithio y bydd y Senedd yn ddigon hyderus i gymeradwyo'r adroddiad hwn, a aeth drwy broses graffu lawn, cefnogaeth drawsbleidiol a thrylwyredd swyddfa ac ymchwiliad y comisiynydd safonau—y pleidleisiodd y Cynulliad hwn ei hun, a'r Aelodau yn y Siambr hon, o blaid ei sefydlu—a'r rheolau sy'n rheoli ei ymchwiliadau.

Mae i unrhyw Aelod Cynulliad wrthod derbyn canfyddiadau'r pwyllgor safonau yn gwbl wrthun, oherwydd mae'n golygu bod y cod ymddygiad yn darfod amdano. Mewn gwirionedd, byddem yn Gynulliad di-reol. Rhaid inni gofio bod y Cynulliad cyfan wedi pleidleisio o blaid cyflwyno'r cod ymddygiad hwn. Mae'r sylwadau ar y cyfryngau cymdeithasol ynglŷn â'r comisiynydd safonau yn gwbl annerbyniol i mi hefyd. Casglu tystiolaeth a wna Syr Roderick a phenderfynu a yw'n credu bod ymddygiad Aelod yn torri'r rheolau sydd wedi'u cynnwys yng nghanllawiau'r cod ymddygiad. Y pwyllgor safonau—

A wnaiff y Aelod dderbyn ymyriad?

—sy'n penderfynu a ddylid cytuno â'r casgliad hwn. Iawn, wrth gwrs.

Mae'r unig gwestiwn sydd gennyf yn ymwneud â'r ffaith bod y pwyllgor, o ran y weithdrefn, yn cyflwyno adroddiad i'r Cynulliad hwn yn yr un modd ag y byddai unrhyw bwyllgor arall yn ei wneud, er mwyn i'r Cynulliad cyfan ddod i benderfyniad. Does bosibl nad oes yn rhaid i chi gydnabod bod gan bob un ohonom hawl i bleidleisio pa ffordd bynnag y dymunwn bleidleisio ar hyn.

Wel, wrth gwrs. Roedd cyfle i'r Aelod Cynulliad siarad â'r pwyllgor ac egluro ei barn, ac ystyriasom y sylwadau hynny cyn inni wneud penderfyniad. Ond y pwyllgor safonau sy'n penderfynu a ddylid cytuno â'i ganfyddiadau ac os gwneir hynny, hwy sy'n pennu lefel y sancsiynau sy'n briodol. Mae hefyd yn bwysig nodi bod yr Aelod wedi cytuno â chynnwys ffeithiol adroddiad Syr Roderick. Drwy wrthod derbyn y sancsiynau hyn, mae Aelod yn anwybyddu penderfyniad pwyllgor trawsbleidiol—yn yr achos hwn, pwyllgor a oedd yn cynnwys Aelod o Blaid Cymru a gytunodd y dylid gosod y sancsiynau. Er fy mod yn barod i dderbyn bod lefel o gythruddo ar ran y sawl a oedd yn destun y sylwadau, ac nid oes amheuaeth bod y person hwnnw wedi cythruddo'n eithafol, ni all cythrudd fod yn amddiffyniad am dorri cod ymddygiad y Cynulliad, yn enwedig ar y cyfryngau cymdeithasol. Roedd y pwyllgor yn cytuno bod yr iaith a ddefnyddiwyd yn ymddygiad amhriodol gan Aelod Cynulliad, ac fe ystyriodd gythrudd fel ffactor yn yr achos wrth bennu lefel y sancsiwn. Mae gwrthod derbyn sancsiynau o'r fath yn arwain at anarchiaeth yn rheolau gweithdrefnol y Cynulliad. Rwy'n annog y Cynulliad i gymeradwyo'r adroddiad.

Ceir ymgais i wneud y ddadl hon yn ddadl ynglŷn ag un gair a ddefnyddiwyd gan Leanne Wood. Wedi'r cyfan, dyna'r peth symlaf i'w wneud, ond wedyn mae'n haws arestio rhywun sy'n dwyn torth o fara na gofyn pam eu bod yn llwglyd. Mae'n symlach carcharu dynes a gafodd ei gwthio i gyflawni trais yn hytrach na mynd i'r afael â degawdau o reolaeth drwy orfodaeth. Mae'n haws ceryddu dynes o liw na gwrando arni'n cwyno am hiliaeth feunyddiol ar y teledu. A dyna sy'n digwydd bob dydd, oherwydd mae'n haws peidio â siglo'r cwch, peidio â chodi'r caead, a dweud bod yn rhaid parchu'r system. Byddai'n symlach dweud yn unig na ddylai Leanne fod wedi defnyddio'r gair hwnnw, rhoi slap ar ei llaw a symud ymlaen. Dyna beth y mae'r rhan fwyaf o bobl eisiau ei weld yn digwydd. Byddai'n syml ac yn anghywir. Pan fyddwch chi'n ymdrin â phobl, rhagfarn a gwleidyddiaeth, nid yw systemau bob amser yn addas. Mae angen i chi chwistrellu ychydig o farn a dyngarwch. Mae angen hefyd i chi allu edrych yn eang ar y mater. Felly, nid ar ddewis Leanne o eiriau yr hoffwn ganolbwyntio heddiw, ond y safonau dwbl sydd ar waith, cyd-destun y sefyllfa a'r geiriau, yr agweddau a'r gweithredoedd a ysgogodd ei dicter.

"Hawliau menywod a datblygiad rhyngwladol". Duw a helpo @Plaid_Cymru".

Dyma'r geiriau sy'n rhoi cyd-destun go iawn i'r ddadl heddiw. Dyma'r hen ymagwedd wreig-gasäol gan rai sy'n teimlo bod ganddynt hawl i'w lleisio, ac sy'n rhedeg fel cenllif drwy galon y drafodaeth hon, a thrwy galon gwleidyddiaeth Cymru. Nid yw'r farn fyd-eang wedi symud cymaint ag yr hoffem esgus ei bod yn y lle hwn. Nid yw wedi symud yn y lle hwn gymaint ag yr ydym yn esgus ei bod yn aml. Mor ddiweddar â'r llynedd, cynhyrchodd Aelod Cynulliad, nid blogiwr na sylwebydd, ond Aelod etholedig, fideo rhywiaethol, hynod o sarhaus am un o'r menywod y mae'n gweithio gyda hi. Cyfeiriodd cynghorydd yn fy mwrdeistref i, a oedd yn gadeirydd y pwyllgor cymunedau diogelach ar y pryd, dro ar ôl tro at ffoaduriaid fel 'rapefugees' ar Facebook; bu farw 5,000 o ffoaduriaid ym môr y Canoldir yn yr un flwyddyn ag y gwnaeth y sylwadau hynny, cannoedd o fenywod a phlant yn ffoi rhag erledigaeth. Mae ffrindiau a chydweithwyr Prif Weinidog y DU yn dweud bod ganddo broblem menywod. Mae'n cyfeirio at fenywod Mwslimaidd fel 'blychau post', ymyriad a ragflaenodd gynnydd o 375 y cant yn y nifer o ddigwyddiadau Islamoffobig. Defnyddiodd Prif Weinidog y DU farwolaeth Jo Cox i wneud pwynt gwamal am Brexit, ffrwydrad a achosodd i ASau golli dagrau, nid oherwydd eu bod yn fenywod neu'n wan, ond am eu bod yn galaru dros eu ffrind ac yn teimlo ofn gwirioneddol am eu diogelwch eu hunain. Mae geiriau'r Prif Weinidog ei hun yn cael eu defnyddio mewn bygythiadau i fywydau Aelodau Seneddol benywaidd.

A gaf fi ddweud pa ddau beth sy'n cysylltu'r Prif Weinidog, y cynghorydd a'r Aelod Cynulliad hwnnw? Dynion ydynt i gyd ac ni chafodd yr un ohonynt eu ceryddu. Ac a ydym o ddifrif yn paratoi i geryddu Leanne Wood am ffrwydrad un gair—gwleidydd y mae ei barn ar faterion rhyw a mewnfudo wedi peri iddi gael bygythiadau i'w bywyd a chael ei cham-drin yn feunyddiol gan alw am ymyrraeth yr heddlu? O ddifrif? Hi yw'r drwg yn hyn i gyd? Dyma'r trydydd gwahaniaeth rhwng trosedd un gair Leanne a'r tri dyn y soniais amdanynt: ymateb cwbl reddfol oedd ei hun hi, ymateb dynol i rywun sy'n adnabyddus am ei safbwyntiau rhywiaethol ac sy'n ymosod ar gyd-Aelod newydd, ifanc, benywaidd yn fuan ar ôl marwolaeth ffrind a chyd-Aelod annwyl iawn. Nid oedd yn ymyriad wedi'i gynllunio ar gyfer ysgogi dicter, casineb neu raniadau.

Mae'n ymddangos mai'r wers yma yw, cyhyd â'ch bod yn buddsoddi arian ac yn rhoi eich iaith anoddefgar gerbron grŵp ffocws, ac yn dewis negesydd mewn trowsus, rydych chi'n rhydd i ddweud beth bynnag y dymunwch, heb ei rwystro gan yr awdurdodau. Yn syml, nid yw'n gwneud synnwyr, o'i fesur yn erbyn unrhyw beth a phopeth yr honnwn ei fod yn annwyl i ni yn y Cynulliad hwn. Os nad yw canlyniad y polisi yn gwneud synnwyr, ni ddylem godi ysgwyddau a beio'r broses—dylem newid y polisi a'r broses i gyd-fynd â'r realiti y mae gormod o fenywod yn ei wynebu. Ac a gaf fi ddweud wrth Andrew R.T. Davies: nid yw'r rhan fwyaf o'r gamdriniaeth a gaf ar-lein yn rhywbeth y gallaf ei ailadrodd yma hyd yn oed, nac—[Torri ar draws.] Na, nid oes gennyf amser. Yma nac yn unman arall.

Rwyf wedi gofyn am ymyriad ddwywaith.

Ac ni ddylem anwybyddu'r cefndir i'r anghysondeb hwn, sef y cywair a osodir gan newyddiadurwyr a sylwebyddion o oedran, rhyw a dosbarth penodol. Maent yn rhyfeddol o gyflym i honni bod cydraddoldeb wedi'i gyflawni, er gwaethaf yr holl dystiolaeth i'r gwrthwyneb. Ceir cred ymhlith y dosbarth hwn fod ffeministiaeth yn y DU yn anacronistaidd, ac am hawliau menywod, wel, 'Duw a'n helpo ni i gyd', i gamddyfynnu blogiwr penodol.

Yr wythnos nesaf, byddwn yn croesawu Julia Gillard i Gymru, cyn Brif Weinidog Awstralia. Ni fydd angen atgoffa'r rhan fwyaf o'r bobl yn y Siambr hon am ei haraith enwog ar wreig-gasineb, rhywiaeth a safonau dwbl yn 2012, araith a helpodd i ailysgrifennu diffiniad y geiriadur o wreig-gasineb i gynnwys 'rhagfarn sefydledig yn erbyn menywod'. Bydd dynion a menywod o'r Cynulliad hwn yn ciwio i gyfarfod â hi pan fydd hi yma, a hynny'n briodol—mae'n wleidydd gwych. Ond gofynnwch i chi'ch hun cyn i chi gyfarfod yma a ydych chi wedi wynebu'r her a osododd hi yn 2012, na ddylai fod unrhyw le i rywiaeth, i wreig-gasineb, na safonau dwbl.

Nawr, nid yw Leanne Wood yn gyfaill gwleidyddol i mi, ond nid wyf erioed wedi teimlo'n agosach ati na thrwy gydol y digwyddiad hwn. Roedd ei hymateb yn ddynol, yn reddfol ac yn amddiffynnol, a'r tair nodwedd hynny sy'n parhau i glymu menywod o bob plaid gyda'i gilydd yn y Siambr hon yn wyneb bygythiadau a chamdriniaeth sy'n dad-ddyneiddio. Rwy'n gwybod na fydd pawb ohonom yn pleidleisio'r un ffordd heddiw, ond ni allaf gredu nad ydym o leiaf yn teimlo'r un fath. Rwy'n cymeradwyo Leanne am ddal ei thir. Nid dyma'r amser i gosbi menywod sy'n dweud 'Dim rhagor' pan gânt eu bygwth a'u sarhau a'u cam-drin, ni waeth pa mor anghwrtais fydd eu ffordd o'i ddweud.

Hoffwn atgoffa'r Aelodau o'r cyd-destun sy'n gysylltiedig â hyn i gyd. Cyd-destun yw popeth mewn achos fel hwn. Pan fu farw ein cyfaill a'n cyd-Aelod, Steffan, ym mis Ionawr, nid oedd neb, yn fy nghynnwys i, eisiau meddwl am beth fyddai'n dod nesaf. Roeddem eisiau galaru am ein ffrind. Ac roeddwn wedi penderfynu na fyddwn yn dweud dim byd yn gyhoeddus, ar gyfryngau cymdeithasol neu fel arall, tan ar ôl ei angladd. Golygodd digwyddiadau fod yn rhaid i mi gael fy ethol yn eithaf cyflym, ond nid oeddwn am gymryd y llw nes ar ôl yr angladd. Felly, pan gyhoeddwyd fy enw ar Twitter, ni ddywedais ddim am y peth. Roeddwn eisoes yn teimlo euogrwydd a galar aruthrol. Ymatebodd ychydig o leisiau swnllyd iawn ar Twitter yn syth, rwy'n credu, i erthygl fer gan y BBC, gan ragdybio eisoes cymaint o fethiant y byddwn fel AC, a hynny am fod llinell gyntaf fy mywgraffiad personol ar Twitter yn nodi fy mod yn gweithio ym maes hawliau menywod a datblygu rhyngwladol. Fy swydd ar y pryd oedd ymgyrchydd dros hawliau menywod ar ran ActionAid. Roedd hi'n swydd yr ymfalchïwn yn fawr ynddi. Ond roedd yr un linell honno'n ddigon i gythruddo rhai pobl, ac i dybio mai dyna'r cyfan y byddai gennyf ddiddordeb ynddo. Nid oeddwn yn teimlo y gallwn i ateb a siarad drosof fy hun o dan yr amgylchiadau. Fe wnaeth Leanne yr hyn a wnaeth, i raddau helaeth, er mwyn fy nghefnogi i. Roedd Leanne hefyd yn galaru am ei ffrind, ac roedd hi'n gallu gweld pa mor annoeth, ansensitif a chreulon oedd amseriad a chywair y negeseuon hynny amdanaf. Felly, roeddwn i'n hynod o ddiolchgar iddi ar y pryd, ac rwy'n dal i fod yn ddiolchgar iddi nawr, am fy nghefnogi pan na allwn wneud hynny drosof fy hun. Felly, byddaf yn pleidleisio yn erbyn y cerydd hwn. Rwy'n gobeithio y bydd yr Aelodau eraill yn gwneud yr un fath.

Jayne Bryant, y Cadeirydd, i ymateb i'r ddadl. 

Diolch, Lywydd. Hoffwn ddechrau drwy ddiolch i'r holl Aelodau sydd wedi cyfrannu at y ddadl hon heddiw, a hoffwn ddiolch yn arbennig i Leanne am ei geiriau hefyd. Rwy'n credu bod rhai o'r cymhlethdodau sydd ynghlwm wrth weithredu cyfundrefn safonau yn amlwg o rai o'r safbwyntiau a glywsom heddiw. Felly, rwy'n credu y gallai fod yn werth nodi ychydig o ffeithiau am y system i ddechrau. Penodir comisiynydd safonau annibynnol drwy broses benodi agored a thryloyw. Mae'r comisiynydd yn defnyddio'r cod ymddygiad a'r canllawiau ategol, gan gynnwys y polisi urddas a pharch y pleidleisiodd y Cynulliad cyfan arno, i ymchwilio i'r cwynion. Os yw'n canfod bod cwyn wedi torri'r cod, mae'r gŵyn honno, ac adroddiad y comisiynydd ar pam y canfu fod y cod wedi'i dorri, yn cael ei ddwyn gerbron pwyllgor trawsbleidiol. Rôl y pwyllgor yw ystyried adroddiad y comisiynydd a phenderfynu os dylid gosod sancsiwn, ac os felly, pa sancsiwn i'w osod.

Mae rôl y pwyllgor yn un led-farnwrol. Ni allwn, ac ni wnawn, wneud penderfyniadau pleidiol-wleidyddol eu natur. Rydym wedi cael y cyfrifoldeb gan y Cynulliad hwn i gynnal y safonau uchaf, ac rydym i gyd yn hynod ymwybodol o hynny. Mae gennyf fi, a'r pwyllgor, lawer iawn o gydymdeimlad â'r Aelod yn yr achos hwn. Mae'r trolio, bwlio, gwreig-gasineb, hiliaeth, homoffobia ac ati sy'n digwydd ar blatfformau cyfryngau cymdeithasol yn resynus. Mae gwleidyddion a ffigurau cyhoeddus eraill yn aml yn cael eu gweld fel rhai y mae'n iawn eu targedu. Mae gennym fwy i'w wneud i gefnogi'r Aelodau yn hyn o beth. Mae gennyf barch mawr tuag at yr Aelod, ac nid oes amheuaeth yn fy meddwl i y bydd yr Aelod yn parhau i wrthwynebu gwreig-gasineb, hiliaeth, homoffobia, bwlio a throlio, fel y gwnaiff bob amser, ac mae bob amser yn gwneud hynny mewn ffordd gadarn. Nid problem gyda'r gŵyn yw hon. Mae'r pwyllgor yn unfryd fod lefel y gamdriniaeth y mae'r Aelod wedi'i hwynebu yn hollol annerbyniol. Mae'r rheolau sydd gennym yn sicrhau ein bod yn cynnal y safonau uchel hynny mewn perthynas â'r iaith a ddefnyddiwn. Roedd penderfyniad y pwyllgor yn seiliedig ar ddefnyddio gair—ni waeth pa mor fach ydyw yn llygaid yr Aelod neu bobl eraill—sy'n torri'r cod ymddygiad a'r polisi urddas a pharch. Os caf dynnu sylw—credaf fod Lynne wedi crybwyll mater yn ei chyfraniad yn ymwneud ag un o'r Aelodau yma, Gareth Bennett, a fu'n destun cwyn. Ac yn yr achos hwnnw, ataliwyd yr Aelod am wythnos heb dâl. Mae'r iaith a'r dadlau yn y byd gwleidyddol yn wenwynig ar hyn o bryd. Mae'n rhaid i ni gynnal ein safonau ein hunain fel nad ydym yn gostwng ein hunain. Dyma'r safonau uchel rydym wedi'u gosod i ni'n hunain yn ein rheolau.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Dwi'n gohirio'r bleidlais, felly, tan y cyfnod pleidleisio. 

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.