Cyfle nawr i lefarwyr y pleidiau ofyn cwestiynau. Llefarydd y Ceidwadwyr, Suzy Davies. 

Diolch yn fawr, Lywydd. Rwy'n siŵr eich bod yn disgwyl imi ddychwelyd at yr adroddiad yn y Western Mail heddiw, Weinidog, ac rwyf am wneud hynny. Soniodd Darren Millar fod arweinwyr ysgolion yn teimlo wedi ymlâdd ac o dan fygythiad ac yn fwyaf arbennig yn methu ymdopi â gofynion amhosibl a bennir oddi fry gan amrywiaeth o bobl fiwrocrataidd.

Ar ôl nodi cyllid, a byddech yn disgwyl hynny, mae'n debyg, a phroblemau recriwtio a chadw staff, ychwanegodd y penaethiaid hyn—ac rwy'n eu dyfynnu— nad yw'r systemau addysg gorau yn recriwtio talent ac yn cyfyngu arnynt wedyn gyda pholisi o'r brig i'r bôn neu gydag arweinyddiaeth ysgolion... wedi'i gor-ganoli.

Ac wrth gwrs, fel arweinydd Democratiaid Rhyddfrydol Cymru yn y gorffennol, byddwch wedi cytuno gyda'r maniffesto yn 2016, a ddywedai,

'Mae athrawon yn cyflawni'r canlyniadau gorau pan gânt hyblygrwydd a chefnogaeth, nid eu llethu gan fiwrocratiaeth. Byddwn yn darparu mwy o ryddid i athrawon a mwy o hyblygrwydd i'n hysgolion.'

Yr Academi Genedlaethol Arweinyddiaeth Addysgol—a allwch egluro pwy sy'n ei llunio ac yn ei llywio er mwyn osgoi unrhyw bryderon fod hyn hefyd yn ymwneud â gofynion amhosibl a bennir oddi fry gan amrywiaeth o bobl fiwrocrataidd?

Nid yw fy marn wedi newid ers i'r maniffesto gael ei ysgrifennu. Dyna pam rydym yn diwygio'r cwricwlwm, i ymbellhau oddi wrth y disgwyliadau ticio blychau rydym yn gofyn i'n hysgolion eu cyflawni ar hyn o bryd. Dyna pam rydym yn buddsoddi mewn cymorth hunanarfarnu ar gyfer ysgolion, fel mai hwy eu hunain a fydd orau am farnu eu perfformiad eu hunain, gan y credaf eu bod yn y sefyllfa orau wedyn i ddeall lle maent arni a sut y gallant wella. Dyna pam rydym yn buddsoddi mewn meintiau dosbarthiadau, er mwyn sicrhau bod gan yr athrawon hynny yr amser sydd ei angen arnynt i'w dreulio gyda phlant unigol, a dyna'n wir pam ein bod yn buddsoddi mewn Academi Genedlaethol Arweinyddiaeth Addysgol i gefnogi ein penaethiaid gyda'r hyfforddiant a'r dysgu proffesiynol parhaus fel y gallant fod y gorau y gallant fod. Ni welaf unrhyw wahaniaeth rhwng yr ymagwedd honno a'r ymagwedd a fyddai gennyf pe bawn yn dal i eistedd ar yr ochr honno i'r Siambr. Yr hyn a wyddom yw, os gallwn adeiladu capasiti o fewn ein system addysg ein hunain, dyna'r ffordd orau o gyflawni'r genhadaeth genedlaethol.

Wel, ni fyddem yn anghytuno â chi ynglŷn â hynny, wrth gwrs, gan fod maniffesto'r Ceidwadwyr Cymreig yn cynnwys academi debyg, a hoffem weld fersiwn lwyddiannus iawn o hynny yn darparu'r canlyniadau y gobeithiaf y byddai pob un ohonom yn eu gweld. Fy nghwestiwn oedd: pwy sy'n llywio hynny mewn gwirionedd? Ai gweision sifil a fydd yn ei llunio, neu athrawon? Clywsoch gennyf ynghylch y pryderon ynglŷn â hunanarfarnu ddoe, ac edrychaf ymlaen at glywed mwy gennych maes o law ynglŷn â sut y bydd hynny'n edrych.

Ond gadewch inni edrych ar y gwaith a grybwyllwyd gennych o ddiwygio'r cwricwlwm. Yn gynharach yr wythnos hon, beirniadwyd cyflymder y newid mewn ysgolion gan yr un penaethiaid, gan fod ysgolion uwchradd—unwaith eto, rwy'n dyfynnu— yn ymdrin â TGAU a Safon Uwch diwygiedig ar yr un pryd ag y maent yn ceisio paratoi ar gyfer y cwricwlwm newydd, rhywbeth a gefnogwyd mewn egwyddor gan Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, a ddywedodd wrth y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg yn eu tystiolaeth ysgrifenedig nad oes digon o'r hyn sy'n wirioneddol bwysig wedi'i gynnwys yn y Meysydd Dysgu a Phrofiad... mae gormod o'r datganiadau yn rhai generig, wedi'u diffinio'n wael ac yn wan o ran gwybodaeth a datblygu sgiliau, a bod hyn yn debygol o arwain at ddatblygiad disgyblion yn cael ei adael i ffawd, ac y bydd cyfanswm o 30 maes dysgu a phrofiad yn arbennig o heriol i athrawon cynradd lle nad yw'r llwyth yn cael ei rannu ar draws adrannau/cyfadrannau.

Ac yn olaf, yn fwyaf damniol oll, tra bo'r tirlun yn gorlifo ag arbenigwyr yn "cynhyrfu" ynglŷn â diwygio'r cwricwlwm... y realiti yw y bydd yn rhaid i athrawon o dan bwysau llwyth gwaith geisio gwneud iddo weithio ar lawr gwlad.

Nawr, rydych yn clustnodi llawer iawn o arian i hyfforddi athrawon ar gyfer y cwricwlwm newydd hwn—ar gyfer hyn—pan nad ydym yn deall yn iawn beth yw ystyr 'hyn', ac ar yr un pryd, golyga hynny fod arian i'w gael nad yw'n mynd i gyllidebau ysgolion, ac nid yw hynny'n rhoi rhyddid i athrawon nac yn rhoi mwy o hyblygrwydd i ysgolion. Sut rydych yn ymateb i'r pryderon a fynegwyd gan y penaethiaid a CLlLC na fydd y cwricwlwm, sydd i fod yn barod ar gyfer y flwyddyn nesaf, ar amser mewn unrhyw ffordd glir ac ystyrlon, a beth a wnewch ynglŷn â hynny?

A gaf fi roi sicrwydd i'r Aelod, o ran pwy sy'n llywio'r Academi Genedlaethol Arweinyddiaeth Addysgol, fod yr academi'n cael ei harwain gan gyn-bennaeth. Fe'i cefnogir gan amrywiaeth o bartneriaid cyswllt i'r academi, pob un ohonynt yn addysgwr cyfredol sy'n arwain ysgolion yn ein gwlad, ac ar gyfer arweinyddiaeth ein system addysg, maent yn llunio ac yn achredu cyfleoedd dysgu proffesiynol newydd ar eu cyfer. Gellir dweud yr un peth yn union am y cwricwlwm.

Dywed CLlLC mai athrawon a fydd yn gyfrifol am ei ddarparu o ddydd i ddydd—wrth gwrs hynny, a dyna pam mai athrawon eu hunain a'n hysgolion arloesi sydd wedi cynllunio'r cwricwlwm. Nid biwrocrat yn Llywodraeth Cymru yn dweud wrth athrawon beth fyddant yn ei addysgu yn y dyfodol yw hyn—ein hathrawon, sydd allan yno yn awr yn ein system, sy'n cynllunio ein cwricwlwm yn y ffordd y credant sy'n gweddu orau i'w cydweithwyr ar lawr gwlad.

Mae'n rhaid imi gyfaddef fy mod ychydig yn bryderus ynglŷn â rhywfaint o'r dystiolaeth a ddarparwyd gan CLlLC i'r Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg. Rwy'n siŵr y byddwn yn awyddus i drafod hynny'n fwy manwl yfory. Mewn rhai ffyrdd, mae'n dangos diffyg dealltwriaeth gyffredinol o'r diwygiadau a sut y byddant yn gweithio yn ymarferol, ond yn amlwg, ceir pwysau arnom ni wedyn i sicrhau eu bod yn deall yn iawn sut y bydd hyn yn gweithio. Ac mae hefyd yn dweud bod llawer o'r adborth y maent wedi adrodd arno i'w weld yn ymwneud â lle'r oeddem ar y daith i ddiwygio'r cwricwlwm yn ôl ym mis Gorffennaf.

Fodd bynnag, ceir materion y bydd angen mynd i'r afael â hwy yn y dystiolaeth a gyflwynwyd ganddynt, ac yn wir, dyna pam y gwneuthum y penderfyniad 12 mis yn ôl i oedi cyn cyflwyno'r cwricwlwm er mwyn sicrhau bod gennym ddigon o amser i bob un o'n hysgolion, cynradd ac uwchradd, baratoi ar gyfer hyn ac i sicrhau bod ein hathrawon yn cael y cyfleoedd dysgu proffesiynol y bydd eu hangen arnynt i droi'r cwricwlwm newydd yn realiti cyffrous ar gyfer plant ysgol Cymru.

Wel, credaf y dylai hyn fod yn achos pryder i chi, felly, oherwydd os nad ymddengys bod CLlLC yn deall sut y bydd system a gynlluniwyd gan athrawon yn edrych, sut ar y ddaear y gallant helpu i ddosbarthu'r arian rydych yn ei roi iddynt yn awr, drwy'r system a glustnodwyd, i helpu i annog athrawon i ddysgu sut i ddarparu system a luniwyd ganddynt hwy eu hunain ond nad yw CLlLC yn ei deall.

A gawn ni symud ymlaen at y grant gwella addysg rydych wedi penderfynu ei leihau 10 y cant eleni? Un o brif nodau'r grant gwella addysg, wrth gwrs, oedd mynd i'r afael â rhwystrau dysgu i ddysgwyr a gwella cynhwysiant, ac rwy'n siŵr y byddai pob un ohonom yn gwerthfawrogi hynny. Mewn ardaloedd â lefelau uchel o addysg Gymraeg, fel Gwynedd, mae'n gwbl resymol rhagweld y gallai diffyg sgiliau Cymraeg fod yn un o'r rhwystrau hynny i addysg ar gyfer pobl sy'n symud i'r ardal. Pan wnaethoch y penderfyniad i dorri'r grant gwella addysg, tybed a allwch egluro i mi pa asesiad a gynhaliwyd i weld pa effaith y byddai'r penderfyniad hwnnw'n ei chael ar ddarparwyr a oedd yn helpu pobl sy'n symud i'r ardal i wella eu sgiliau yn y Gymraeg er mwyn cael mynediad at eu haddysg. A hefyd, o ran Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn a hawliau'r plant hynny i addysg, wrth wneud y toriadau hyn ac wrth symud y gwasanaeth hwn, rwy'n tybio y bydd yn creu problem o ran gallu dangos tystiolaeth fod hawl plant i addysg yn cael ei pharchu'n briodol. Diolch.

Lywydd, os caf gywiro'r Aelod, nid CLlLC neu'r awdurdodau lleol a fydd yn penderfynu sut y bydd yr arian dysgu proffesiynol yn cael ei wario. Bydd yr arian ar gael drwy grant drwy awdurdodau lleol unigol. Yr ysgolion eu hunain a'r penaethiaid eu hunain a fydd yn penderfynu sut y gwerir eu dyraniad ar gyfer dysgu proffesiynol. Nid CLlLC neu awdurdodau lleol unigol fydd yn gwneud hynny, er y bydd yr arian yn cael ei ddarparu drwy'r llwybr penodol hwnnw. Y penaethiaid hynny a'r ysgolion unigol hynny sydd yn y sefyllfa orau i ddeall anghenion dysgu proffesiynol eu staff fel y gallant wireddu'r cwricwlwm.

Mae'n rhaid gwneud dewisiadau anodd ynglŷn â chyllidebau, Lywydd; mae'r rhain wedi eu hailadrodd sawl tro yn y pwyllgor addysg. Mae angen sicrhau cydbwysedd rhwng faint o arian a ryddheir i awdurdodau lleol, sef lle y caiff ysgolion y rhan fwyaf o'u cyllid, wrth gwrs, a pha grantiau a ddelir yn ganolog gan y Llywodraeth. Fel y dywedais, mae'n rhaid gwneud penderfyniadau anodd, ond mae gennyf hyder yng ngallu'r awdurdod yng Ngwynedd a'r consortia rhanbarthol a'r rheini sydd wedi ymrwymo i roi cyfle i blant ddysgu sgiliau iaith Gymraeg os byddant yn dod i'r sir honno, ac y byddant yn gallu gwneud hynny'n llwyddiannus, ac nid yw Gwynedd wedi codi'r materion hyn gyda mi.

Llefarydd Plaid Cymru, Bethan Sayed.

Er bod Plaid Cymru wedi bod yn gefnogol i rai o'r newidiadau rydych wedi'u gwneud mewn perthynas ag ysgolion, o ran addysg ôl-16, mae rhai o'r bobl rwyf wedi siarad â hwy wedi dweud eu bod yn credu bod y Llywodraeth wedi bod yn esgeulus. Mae hyd yn oed y cyn-Weinidog—nid wyf yn siŵr o'r teitl ar y pryd—wedi dweud na roddwyd blaenoriaeth i addysg bellach. A ydych yn cytuno gyda'r datganiad hwnnw? A ydych yn credu bod Llywodraeth Cymru wedi bod yn esgeulus?

Wel, rwy'n falch iawn fy mod bellach yn gyfrifol am addysg bellach wedi'r newid diweddar i gyfrifoldebau'r Cabinet ac edrychaf ymlaen at weithio'n agos iawn gyda ColegauCymru i sicrhau bod addysg bellach, un o drysorau addysg Cymru o ran y ddarpariaeth y mae'n ei chynnig, o ran cyrsiau Safon Uwch traddodiadol neu gyrsiau galwedigaethol neu gyrsiau i oedolion sy'n dychwelyd i addysg—mae'n gryfder gwirioneddol yn ein system ac edrychaf ymlaen yn fawr iawn at weithio ochr yn ochr â hwy. Rwy'n falch iawn ein bod, cyn y Nadolig, wedi gallu eu cynorthwyo gydag adnoddau ychwanegol mewn perthynas â materion yn ymwneud â chyflogau i bobl sy'n gweithio mor llwyddiannus yn y sector hwnnw.

Diolch am eich ateb. Rwy'n derbyn bod elfennau o hyn yn newydd, ond yn amlwg, nid yw addysg uwch yn newydd. Rydym wedi gweld pwysau sylweddol yn y sector colegau, gyda streiciau'n cael eu hosgoi ar y funud olaf, ond nid yw hynny'n tynnu dim oddi wrth y ffaith bod pwysau llwyth gwaith yn dal i fodoli. Mae angen inni weld cynnydd ar Hazelkorn ac ar ddeddfwriaeth addysg bellach. Lle mae hynny yn y darlun mawr? Ceir problemau llywodraethu sylweddol ym maes addysg uwch. Rydym wedi gweld is-ganghellor Bangor yn gadael ei swydd yn ddiweddar, a'r anawsterau ariannol difrifol yno ac yng Nghaerdydd gyda £21 miliwn o doriadau. Os nad ydych wedi bod yn esgeulus, beth rydych yn ei wneud i geisio lliniaru rhai o'r materion hyn rwyf newydd eu hamlinellu yma heddiw?

Wel, wrth gwrs, mae sefydliadau addysg uwch yn gyrff annibynnol ac maent yn gyfrifol am y modd y maent yn rhedeg eu hunain a'u hyfywedd ariannol. Yr hyn rydym yn ei wneud am y peth yw rhoi canfyddiadau adolygiad Diamond ar waith, a fydd yn ein harwain at ddull llawer mwy cynaliadwy o ariannu addysg uwch yn y dyfodol.

Diolch am eich ateb, wrth gwrs, ond credaf y byddai llawer o'r prifysgolion yn ateb hynny drwy ddweud bod angen cymorth brys arnynt gan eu bod yn gwneud y toriadau hynny ar hyn o bryd, ac y byddai unrhyw ymyriad y gallwch ei wneud fel Gweinidog yn cael croeso.

Hoffwn droi, yn olaf, at Brifysgol Abertawe a phroblemau llywodraethu ym maes addysg uwch. Ddoe, gofynnodd fy nghyd-Aelod Helen Mary Jones gwestiwn busnes mewn perthynas â hyn a dywedwyd wrthi na allai Llywodraeth Cymru wneud sylwadau ar ymchwiliad sydd ar y gweill. Nawr, dywedodd llefarydd ar ran Prifysgol Abertawe wrth y BBC ddoe fod ymchwiliad trylwyr wedi'i gynnal cyn yr ataliadau dros dro, ond yn yr un datganiad, dywedodd fod ymchwiliad ar y gweill. Felly, pa un sy'n wir? A allwch egluro hynny yma heddiw? Mae'r is-ganghellor ei hun wedi dweud na ddarparwyd unrhyw dystiolaeth berthnasol iddo cyn iddo gael ei atal a bod yma dramgwydd difrifol yn erbyn y drefn briodol. Dyma is-ganghellor uchel ei barch ers 15 mlynedd sydd wedi'i atal o'i swydd. Fe'i gwaharddwyd o'i gartref, sef y man y dywed rheolau'r brifysgol yw ei gartref—mae gofyn iddo fyw ynddo. Rwyf wedi clywed bod y broses o ymchwilio wedi dod i stop ac nad oes llawer yn digwydd o gwbl, ac rwyf hefyd wedi clywed bod dicter a phryder ynghylch y ffordd y cyflawnwyd hyn oll. Rydym yn sôn am sefydliad pwysig yma yn Abertawe, sy'n dod â manteision economaidd di-ben-draw i'r ardal o ran y gwaith sydd wedi bod yn mynd rhagddo yn yr ysgol reolaeth, er enghraifft, dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf. Rydym hefyd wedi gweld bod llys y brifysgol wedi'i ohirio. Pam fod elfen lywodraethu'r brifysgol yn cael ei gohirio ar fyr rybudd, heb ddweud pam wrth Aelodau'r Cynulliad?

Yn bersonol, ni chredaf ei bod yn ddigon da ichi ddweud nad oes gennych unrhyw sylwadau i'w gwneud. Beth y bwriadwch ei wneud i ddwyn y sefydliadau hyn i gyfrif er mwyn sicrhau y cedwir at y broses lywodraethu yn briodol ac y gellir rhoi sicrwydd inni fod cyllid Cyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru yn cael ei wario yn y ffordd iawn a phriodol, fel y gall pob un ohonom yma ddwyn y Llywodraeth hon a'r sector prifysgolion i gyfrif? A oes angen diwygio llywodraethiant prifysgolion yma yng Nghymru?

Y bore yma, yn y pwyllgor datblygu economaidd, treuliasom gryn dipyn o amser—fe dreuliais gryn dipyn o amser—yn gwrando ar ba mor bwysig yw hi fod prifysgolion yn parhau'n sefydliadau annibynnol, heb ymyrraeth gan y Llywodraeth. Mae Prifysgol Abertawe yn cynnal ymchwiliad mewnol ar hyn o bryd, a byddai'n gwbl—yn gwbl—amhriodol imi wneud sylwadau ar hynny tra bo'r ymchwiliad yn mynd rhagddo.

Mae CCAUC mewn cysylltiad â Phrifysgol Abertawe ac yn cynnal trosolwg i fodloni eu hunain fod pethau'n cael eu gwneud yn gywir, ond byddai'n gwbl amhriodol i mi, yn y lle hwn, roi sylwadau ar ymchwiliad disgyblu mewnol sydd ar y gweill mewn sefydliad annibynnol.

Llefarydd UKIP, Michelle Brown.

Diolch, Lywydd. Mae'r comisiynydd plant ac elusennau gwrthfwlio wedi galw am gofnodi pob achos o fwlio yn statudol. Yn 2017, dywedodd Llywodraeth Cymru ei bod yn adolygu'r polisi. A ydych wedi gorffen yr adolygiad eto? Os nad ydych, pam ei bod wedi cymryd cymaint o amser?

Ar hyn o bryd, rydym wrthi'n cynnal—rwy'n synnu nad yw'r Aelod yn gwybod—rydym wrthi'n cynnal ymgynghoriad cyhoeddus ar strategaethau gwrthfwlio ar gyfer y dyfodol yn y maes addysg yng Nghymru. Mae'r ymgynghoriad hwnnw'n mynd rhagddo ar hyn o bryd.

Diolch am eich ateb, Weinidog. Y cwestiwn, mewn gwirionedd, yw: dywedwch fod ymgynghoriad parhaus yn mynd rhagddo ar hyn o bryd—mae hynny'n ddigon teg, mae ymgynghoriad ar waith. Fodd bynnag, nid yw bwlio mewn ysgolion yn fater newydd. Mae hwn wedi bod yn fater datganoledig ers tro byd bellach. Pam mai yn awr, neu'n gymharol ddiweddar, y rhoddwyd ymgynghoriad ar waith gennych? A ydych yn mynd i argymell y dylid cofnodi bwlio'n statudol? A fyddwch yn trin bwlio yr un ffordd â digwyddiadau eraill?

Yn amlwg, mae gan Lywodraeth Cymru strategaeth wrthfwlio gyfredol a chanllawiau gwrthfwlio a roddir i ysgolion—mae hynny'n digwydd eisoes. Credaf fod hynny'n anhylaw. Credaf nad yw'n ddefnyddiol i ysgolion, ac nad ydym wedi gwneud pethau'n hawdd i ysgolion ymdrin yn effeithiol â'r mater tra phwysig hwn. Dyna pam ein bod yn cynnal yr ymgynghoriad yn awr, ar yr union adeg hon, i wella'r cymorth sydd ar gael i ysgolion. Pobl ifanc, ysgolion ac unrhyw un sydd â diddordeb—buaswn yn eu hannog i ymateb i'r ymgynghoriad hwnnw.

Mae'r gwaith hwn hefyd yn sefyll ochr yn ochr â'r gwaith a wnawn i sicrhau bod ysgolion yn dod yn sefydliadau lle y mae lles yr holl ddisgyblion a'r staff yn ganolog i'r gwaith hwnnw. Felly, mae hon yn un o nifer o ffrydiau lle rydym am sicrhau bod ysgolion Cymru yn lleoedd hapus i weithio ac i ddysgu ynddynt, oherwydd oni bai ein bod yn rhoi sylw i les plant, gwyddom na allwn ddisgwyl iddynt ragori'n academaidd.

Diolch am eich ateb, Weinidog. Wel, rydych wedi meddwl am gofnodi statudol mewn perthynas ag achosion o hiliaeth mewn ysgolion ac rydych wedi meddwl am brofion papur ar gyfer darllen ac asesiadau eraill. Ar yr un pryd, mae un o bob 10 dysgwr yn ysgolion uwchradd gwladol Cymru yn dioddef bwlio bob wythnos. Golyga hynny fod mwy o blant yn cael eu bwlio nag sy'n methu cyrraedd targedau llythrennedd neu rifedd. Nid wyf wedi darllen unrhyw storïau newyddion am blant yn lladd eu hunain oherwydd eu bod ychydig ar ei hôl hi gyda'u darllen, ond rydym yn parhau i glywed adroddiadau am achosion o hunanladdiad yn dilyn bwlio. Ni waeth am ymgynghori yn ei gylch, onid yw'n bryd i chi drin hyn yn yr un modd â phethau eraill, a bod yn wirioneddol o ddifrif yn ei gylch, a'i gwneud yn ofynnol i ysgolion gofnodi pob achos o fwlio, heb ddefnyddio ymgynghoriad yn esgus?

Lywydd, cyn i Lywodraethau newid eu polisi a gosod yr hyn y byddai rhai pobl yn y Siambr hon yn eu hystyried yn rheolau biwrocrataidd ar ysgolion, roeddwn yn meddwl ei fod yn arfer da sy'n cael ei dderbyn ar draws y Siambr hon, ein bod yn ymgynghori â'r rheini—[Torri ar draws.]—ein bod yn ymgynghori—[Torri ar draws.]—ein bod yn ymgynghori â'r rheini a fydd yn gyfrifol am sicrhau bod ein holl blant yn gallu sicrhau bod ysgolion yn rhydd o unrhyw fath o ymddygiad gwrth-gymdeithasol neu fwlio yn y modd hwn. Dyna pam ein bod yn cynnal yr ymgynghoriad.

Dylai unrhyw blentyn—pob plentyn—deimlo'n ddiogel ac yn hapus yn yr ysgol, ac mae unrhyw blentyn nad yw'n teimlo felly angen—yn haeddu—cymorth priodol. O ran rhieni sydd wedi colli plentyn, cyfarfûm heddiw â rhiant yn y sefyllfa honno i gael eu cymorth er mwyn sicrhau bod ein strategaeth cystal ag y gall fod.