3. A wnaiff y Gweinidog amlinellu ymateb Llywodraeth Cymru i'r argymhellion a nodwyd yn yr adolygiad brys o Reoliadau Lles Anifeiliaid (Bridio Cŵn) (Cymru) 2014 a gomisiynwyd ym mis Hydref 2019? OAQ54980

5. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am y cynnydd tuag at weithredu Deddf Lucy i reoleiddio ffermio cŵn bach yng Nghymru? OAQ54979

Diolch. Lywydd, deallaf eich bod wedi rhoi caniatâd i gwestiynau 3 a 5 gael eu grwpio. Byddaf yn gwneud datganiad ac yn cyhoeddi adroddiad y grŵp fframwaith iechyd a lles anifeiliaid yn dilyn toriad mis Chwefror. Mae'r argymhellion yn gynhwysfawr ac yn cynnwys gorfodi, hyfforddi milfeddygon a swyddogion awdurdodau lleol, diwygiadau i amodau trwyddedau, yn ogystal ag ystyried deddfwriaeth arall sy'n gysylltiedig â bridio a gwerthu cŵn.

Diolch, Weinidog, a diolch hefyd am eich ymateb blaenorol i fy nghwestiynau ysgrifenedig yn gynharach yn y mis. Mae hyn yn bwysig iawn fel cam tuag at gyflwyno deddf Lucy i wahardd gwerthiannau cŵn a chathod bach gan drydydd parti. Mae'r canfyddiad o ddiffyg cynnydd yn peri pryder ymhlith ymgyrchwyr, gydag ofnau y bydd Cymru, ar ôl i Loegr gyflwyno eu deddf Lucy eu hunain ym mis Ebrill, yn dod, ac rwy'n dyfynnu, yn 'Siop ar gyfer anifeiliaid anwes sâl ac anafus.' Weinidog, a allwch roi sicrwydd cadarn i mi na fyddwch yn gadael i hyn ddigwydd, ac y bydd deddf Lucy yn cael ei chyflwyno yng Nghymru cyn diwedd tymor y Cynulliad hwn? Pryd y gallwn ni, a'r llu o bobl ledled Cymru sy'n dilyn hyn mor agos, ddisgwyl amserlen fanwl ar gyfer y camau nesaf tuag at gyflawni'r nod hwn?

Diolch i Vikki Howells am ei chwestiwn, ac rwy'n bendant yn rhoi'r sicrwydd hwnnw i chi. Mae hyn yn gryn dipyn o waith, a gwn faint o ymgyrchwyr sy'n sicr yn bryderus iawn am hynny, gan fod fy mewnflwch yn dangos hynny i mi—fel Aelod Cynulliad ac fel y Gweinidog. Mae'r ddau beth yn mynd law yn llaw mewn ffordd; mae cysylltiad agos iawn rhyngddynt. Yr hyn yr hoffwn ei sicrhau yw—. Rwyf wedi dweud y byddwn yn cyflwyno deddf Lucy, nid wyf mewn sefyllfa ar hyn o bryd i roi'r amserlen i chi, ond rwy'n sicr yn gobeithio gwneud hynny o fewn y mis neu ddau nesaf.

Derbyniais yr adroddiad a gomisiynais cyn diwedd mis Rhagfyr oddeutu 10 diwrnod yn ôl, efallai ychydig yn llai, a rhoddais flas i chi o'r hyn sydd ynddo yn fy ateb agoriadol. Felly, credaf mai'r peth mawr i mi yw—. Mae yna bob amser frys i ddeddfu; mae'n ymwneud â chael y ddeddfwriaeth honno'n iawn, ond mae'n ymwneud â dysgu beth nad yw'n gweithio yn y ddeddfwriaeth bresennol. Oherwydd yn amlwg, ceir rhai rhwystrau ar hyn o bryd y mae angen i ni eu goresgyn. Felly, os yw hynny'n golygu rhwystrau rhag gorfodi, er enghraifft, rwy'n siŵr y bydd yr awdurdodau lleol a'r cyfarfod a gafodd y prif swyddog milfeddygol ar hynny yn mynd i'r afael â'r mater hwnnw.

Felly, mae cysylltiad agos iawn rhwng y ddau, ac rwy'n sicr yn fwy na pharod i roi'r newyddion diweddaraf ar hynny. Ond rwy'n rhoi fy sicrwydd pendant i chi y byddwn yn edrych ar y ddeddfwriaeth sydd ar waith ar hyn o bryd o ran bridio, yn ogystal â'r hyn y mae angen i ni ei gyflwyno mewn perthynas â deddf Lucy.

Y broblem yn sicr, Weinidog, yw na fyddwch yn cael eich cyhuddo o ruthro i ddeddfu ar y mater hwn. Nid yw rhoi sicrwydd pendant eich bod yn mynd i ddarllen adroddiad yn rhoi llawer o hyder i'r Aelodau yma. Rydym wedi clywed y sicrwydd hwnnw o'r blaen, ac rydym wedi cael ein siomi. Credaf ein bod wedi cyrraedd pwynt bellach, gydag ychydig dros flwyddyn ar ôl yn y Senedd hon, lle rydym am weld camau gweithredu, ac rydym am weld yr addewidion yn cael eu gwireddu. Ni chredaf mai rhestr ddarllen yw'r hyn y mae pobl ar bob ochr i'r Siambr am ei gweld, ond yn hytrach, ymrwymiad i wneud hyn ac i gyflawni hyn. Credaf ein bod yn gwneud tro gwael â phobl, ledled y wlad, ac mae pobl yn dweud eu bod am weld y cam hwn yn cael ei gwblhau. Credaf fod Aelodau ar bob ochr i'r Siambr yn awyddus i weld gweithredu ac nid geiriau.

Mae'n ddrwg gennyf, mae'n rhaid bod yr Aelod wedi fy ngham-glywed. Rhoddais y sicrwydd pendant hwnnw i Vikki Howells y byddaf yn gwneud datganiad ar ôl toriad mis Chwefror, yn dilyn yr adroddiad a gefais gan y grŵp fframwaith iechyd a lles anifeiliaid, a hefyd ar y trafodaethau a gafodd y prif swyddog milfeddygol gyda phob un—wel, 21—o'r awdurdodau lleol, ni fynychodd un ohonynt, i weld beth yw'r rhwystrau rhag gorfodi, a hefyd gyda Chymdeithas Milfeddygon Prydain ynglŷn â pha hyfforddiant pellach y gallwn ei roi i filfeddygon. Oherwydd, yn dilyn y rhaglen gan y BBC, a arweiniodd at lawer o'r ohebiaeth hon, roedd yn amlwg fod sawl mater angen sylw. Ni ellir rhuthro deddfwriaeth—mae'r Aelod yn gwybod hynny—ond yn sicr, rwy'n rhoi sicrwydd cadarn y bydd y ddeddfwriaeth honno yn ei lle yn y tymor hwn.

Mae Lloegr, wrth gwrs, yn cyflwyno deddf Lucy ym mis Ebrill. Mae de Iwerddon yn cyflwyno rheoliadau tebyg y mis nesaf. Nid oes gan Gymru, cartref y fferm fridio y cafodd Lucy ei hachub ohoni, ddyddiad ar gyfer cyflwyno'r ddeddf.

Mae cryn ddiddordeb cenedlaethol yn hyn, ac mae gan y Pwyllgor Deisebau ddeiseb wedi’i llofnodi gan 11,195 o bobl yn galw am wahardd gwerthu cŵn bach gan siopau anifeiliaid anwes a phob deliwr masnachol trydydd parti yng Nghymru. Y mis diwethaf, nododd Llywodraeth Cymru fod angen iddi gael dealltwriaeth drylwyr o'r rhwystrau rhag gorfodi o fewn y ddeddfwriaeth bresennol fel y gallech fynd i'r afael â'r broblem yn effeithiol. Pa rwystrau a nodwyd gennych, ac erbyn pryd y bwriadwch eu goresgyn?

Rwy'n ymwybodol o'r ddeiseb yn y pwyllgor ac nid yw'n syndod i mi ei bod wedi cael cymaint o lofnodion—rydym yn wlad sy'n caru anifeiliaid. Cyfeiriais at y cyfarfod a gafodd y prif swyddog milfeddygol a'i swyddogion gydag awdurdodau lleol, felly mae'n debyg mai dyna'r maes cyntaf lle gwelsom rwystrau mewn perthynas â gallu'r awdurdodau lleol, efallai, i ymweld â'r bridwyr gymaint ag yr hoffent. Yn amlwg, mae awdurdodau lleol, ar ôl degawd o gyni, wedi cael toriadau i'w cyllideb. Yn anffodus, ymddengys efallai fod swyddogion mewn meysydd sy'n ymwneud â lles anifeiliaid wedi'u torri'n ôl i'r niferoedd lleiaf posibl.

Felly, rydym yn edrych—ac mae'n rhaid i mi ddweud, mae awdurdodau lleol yn awyddus iawn i wneud hyn—ar rannu arbenigedd. Felly, mae gennych rywle fel Torfaen, er enghraifft, sydd ag un bridiwr trwyddedig, rwy'n credu, ac mae gennych ardaloedd fel Sir Gaerfyrddin a Cheredigion sydd â nifer o fridwyr—cannoedd, rwy'n credu, mewn un neu ddwy ohonynt.

Felly, mae'n ymwneud â sicrhau bod gennym gapasiti i fynd i'r afael â Chymru gyfan, ac efallai i gydweithio, mewn ffordd. Credaf fod hynny'n un rhwystr pwysig iawn a welsom o ran pam nad yw'r ddeddfwriaeth bresennol sydd gennym yn cael ei gorfodi. Felly, ni chredaf y byddai newid y ddeddfwriaeth yn unig yn rhoi terfyn ar yr hyn yn y ffordd y mae pob un ohonom yn dymuno'i gweld.

O’r meinciau hyn yn bendant, gallaf roi sicrwydd i chi, Weinidog, y byddem yn cefnogi unrhyw ddeddfwriaeth a gyflwynir i ddeddfu cyfraith Lucy, a chlywaf y sylwadau o’r meinciau cefn Llafur yn arbennig. Rwy'n credu bod consensws o amgylch y Siambr hon y gellir bwrw ymlaen â deddfwriaeth yn gyflym pan fydd y consensws hwnnw'n cael ei weithredu'n effeithiol. A buaswn yn erfyn arnoch i sicrhau, os byddwch yn dilyn y llwybr rheoleiddio gyda'ch datganiad ym mis Chwefror, fod gennych y mesurau gorfodi ar waith, oherwydd nid oes llawer o bwrpas, os o gwbl, mewn rhoi rheoliadau—neu ddeddfwriaeth yn wir—yn ei lle os nad yw'r orfodaeth yno. Mae'n braf clywed bod y prif swyddog milfeddygol wedi ymgysylltu ag awdurdodau lleol i fesur lefel y gefnogaeth y bydd ei hangen arnynt. A wnewch chi ymrwymo heddiw i sicrhau, os ydych yn cyflwyno rheoliadau neu ddeddfwriaeth, fod y gefnogaeth honno ar gael i awdurdodau lleol fel y gellir gweithredu'r agweddau ar gyfraith Lucy i roi diwedd ar yr arfer ffiaidd hwn yma yng Nghymru? 

Yn sicr mae hwnnw'n rhywbeth y mae'n rhaid inni edrych arno oherwydd mae'n amlwg iawn, ar ôl yr un cyfarfod hwnnw a gafodd y prif swyddog milfeddygol gydag awdurdodau lleol—. Roeddwn yn falch iawn fod 21 o'r 22 awdurdod lleol wedi anfon cynrychiolydd i'r cyfarfod hwnnw. Felly, rwy'n credu ei fod yn dangos bod consensws ar draws pob lefel o Lywodraeth yn y maes hwn. Yn amlwg, a chyfeiriais at hyn yn fy ateb i Janet Finch-Saunders, bydd cyllid yn destun pryder i lawer ohonynt. Nid oes gennyf bot diderfyn o arian, ond yn dibynnu ar yr hyn a wnawn wrth edrych ar y rheoliadau a'r rhwystrau, a ph’un a ydym yn ailagor y rheoliadau a'r ddeddfwriaeth y bydd yn rhaid i ni ei chyflwyno, rwy'n derbyn y bydd angen cyllid pellach yn ddi-os. Felly, ni allaf roi ymrwymiad i chi y byddaf yn ei roi na faint y byddaf yn ei roi ond yn sicr, rwy'n cydnabod ei fod yn fater sy'n codi.