1. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael gyda swyddogion eraill y gyfraith ynghylch goblygiadau cyfreithiol Bil marchnad fewnol y DU? OQ55726

Ceir ymgysylltu parhaus â Llywodraeth y DU i drafod ein pryderon ynghylch Bil y farchnad fewnol. Mae gan y Bil fel y mae wedi'i ddrafftio ar hyn o bryd oblygiadau cyfreithiol sylweddol i Gymru ac mae'n ymosodiad sylfaenol ar ddatganoli. Rwyf yn ceisio cefnogaeth yn Nhŷ'r Arglwyddi ar gyfer gwelliannau i'r Bil.

Rwy'n ddiolchgar i'r Cwnsler Cyffredinol am ei ateb, sydd, wrth gwrs, yn adeiladu ar ateb cynharach gan y Prif Weinidog i Adam Price. Bydd y Cwnsler Cyffredinol yn ymwybodol o'r adroddiad academaidd newydd gan Ganolfan Llywodraethiant Cymru Prifysgol Caerdydd, a phartneriaid eraill, ar yr effaith ar reoliadau, yn enwedig ar ôl Brexit, a'r effaith bosibl ar gwmpas tiriogaethol deddfwriaeth ddatganoledig. Nawr, mae'r Cwnsler Cyffredinol yn sôn am welliannau posibl, a soniodd y Prif Weinidog am y rheini wrth Adam Price, ond onid yw'n wir, o ystyried maint mwyafrif y Ceidwadwyr, y gallai'r gwelliannau gael eu pasio yn Nhŷ'r Arglwyddi, ond maen nhw'n debygol o fethu, onid ydynt, pan fyddan nhw'n dychwelyd i Dŷ'r Cyffredin? Ac a gaf i ofyn i'r Cwnsler Cyffredinol: a wnaiff ef ystyried cynnal trafodaethau gyda gweinyddiaethau datganoledig eraill am her gyfreithiol i'r darn niweidiol hwn o ddeddfwriaeth, os na fydd y broses gwelliannau yn llwyddiannus? Byddwn yn awgrymu iddo fod y rhain yn brosesau y mae angen iddyn nhw fynd ymlaen ochr yn ochr, oherwydd ar ôl i'r gwelliannau fethu, bydd llawer o amser wedi mynd heibio, ac efallai y bydd yn anos wedyn cynnal her gyfreithiol ffurfiol, os oes modd gwneud y fath beth.

Rwy'n derbyn y pwynt y mae'r Aelod yn ei godi ynglŷn â maint mwyafrif Llywodraeth y DU yn Nhŷ'r Cyffredin. Er gwaethaf hynny, byddwn yn awgrymu y byddai'n Llywodraeth ddoeth yn San Steffan a fyddai'n gwrando ar bryderon mor eang am yr elfennau niweidiol yn y Bil hwn sy'n ymestyn yn llawer ehangach na phleidiau gwleidyddol, i gymdeithas ddinesig yn gyffredinol. Byddwn yn eu hannog i ymateb i unrhyw newidiadau a wneir yn Nhŷ'r Arglwyddi gyda meddwl agored.

Ynghylch ei phwynt am heriau eraill i'r Bil, byddaf yn tawelu ei meddwl, gobeithio, wrth ddweud ein bod wedi bod yn archwilio pob llwybr cyfreithiol posibl yng nghyswllt y ddeddfwriaeth hon, a gwn fod cyd-Aelodau mewn gweinyddiaethau datganoledig yn rhannu llawer o'r pwyntiau sy'n peri pryder i ni yma yng Nghymru. Bydd yn gyfarwydd iawn â'r heriau penodol o ran heriau cyfreithiol i ddeddfwriaeth sylfaenol sy'n mynd drwy'r Senedd, ond hoffwn ei sicrhau bod cwmpas llawn ein hopsiynau cyfreithiol, fel Llywodraeth yng Nghymru, wedi cael eu hystyried, ac yn parhau i gael eu hystyried ar hyn o bryd.

Y rhan fwyaf sarhaus o'r Bil hwn, wrth gwrs, yw'r ffordd y mae'n sathru ein setliad cyfansoddiadol, ac yn gwneud hynny heb gydsyniad. Bydd y Cwnsler Cyffredinol yn ymwybodol, wrth gwrs, o Statud San Steffan, a ddeddfwyd ym mis Rhagfyr 1931, a oedd yn rhoi annibyniaeth i'r hyn oedd y Dominiynau ar y pryd. A yw'n bryd, Cwnsler Cyffredinol, i ni gael statud San Steffan newydd, sy'n rhoi'r gwarantau cyfreithiol i ni na ellir diwygio ein cyfansoddiadau yn fympwyol nac fel y mynnir gan Lywodraeth nad yw'n poeni dim am ein democratiaeth na'n cyfansoddiad?

Diolch i'r Aelod am y cyfraniad pwysig iawn a newydd yna i'r ddadl ar y Bil hwn. Mae e'n iawn wrth ddweud bod y Bil hwn, yn ogystal â bod yn ymosodiad ar safonau y mae defnyddwyr a chynhyrchwyr yng Nghymru wedi gallu dibynnu arnyn nhw ers blynyddoedd lawer, mae hefyd mewn gwirionedd yn ddarn o ddeddfwriaeth gyfansoddiadol gan ei fod yn ceisio gwrthdroi'r setliad datganoli mewn nifer o ffyrdd tyngedfennol. Rwy'n credu y gallwn ni weld hynny, yn rhinwedd y ffaith bod Llywodraeth y DU yn dymuno gwneud y Bil cyfan yn ddeddfiad gwarchodedig, sydd fel arfer yn gyfrwng sydd wedi ei gyfyngu i ddeddfwriaeth gyfansoddiadol. Rwy'n credu bod graddfa cyrhaeddiad y Bil hwn, felly, yn cael ei dangos hyd yn oed drwy'r ddarpariaeth honno yn unig.

O ran Statud San Steffan, rwy'n credu bod yr Aelod yn codi cwestiwn diddorol. Fe'n dysgir, fel cyfreithwyr cyfansoddiadol yn y DU, fod y Senedd yn sofran, ac felly ni all yr un Senedd rwymo ei holynydd. Ond mae'r statud hwnnw yn enghraifft pryd y byddai, mewn gwirionedd, yn annychmygol i'r Senedd geisio gweithredu'n groes iddo. Nawr, yn yr achosion hynny, y bwriad oedd sefydlu annibyniaeth y tiriogaethau hynny. Ond rydym ni wedi dadlau fel Llywodraeth am sail statudol ar gyfer rhai o'r diwygiadau yr ydym yn eu ceisio, a chredaf hefyd ein bod yn glir iawn ein bod wedi cyrraedd terfynau confensiwn Sewel, sy'n dweud nad yw Senedd y DU 'fel arfer' yn deddfu yn y maes hwn. Credaf fod achos i ni archwilio fformiwleiddio sy'n dweud mwy neu lai na fyddai byth yn deddfu yn groes i'r setliad datganoli. Byddai darpariaeth o'r fath yn golygu na fyddai'r darpariaethau cymorth ariannol ym Mil y farchnad fewnol, er enghraifft, yn dderbyniol wedyn. Rwy'n tybio bod cyfryngau fel Statud San Steffan yn gweithio orau pan fo'r setliad datganoledig ei hun yn ehangach na'n setliad ni, a chredaf fod hynny'n ychwanegu at yr achos dros gael cyfres lawnach o bwerau i'w harfer yma yng Nghymru.

Cwnsler Cyffredinol, cytunaf yn llwyr ag Alun Davies pan fynegodd ei bryderon am Fil y farchnad fewnol, fel y gwnaethoch chithau yn eich dehongliad yn eich atebion hefyd. Ond onid yw'n wir hefyd y bydd y Bil hwn yn chwalu materion megis y fframweithiau cyffredin, sydd wedi'u negodi a'u trafod, yr adolygiad o'r cytundeb rhynglywodraethol, sy'n cael ei drafod ar hyn o bryd, ac o bosibl hyd yn oed y gronfa ffyniant a rennir, fel bod hyn, i bob pwrpas, yn dymchwel datganoli, ar un ystyr, nid ei wella?

Llywydd, mae'r Aelod yn iawn wrth ddweud bod hyn yn ymgais i ysbaddu datganoli mewn cysylltiad â'r meysydd hyn. Yn sicr o ran mecanwaith y fframweithiau cyffredin, byddai'r gwelliannau arfaethedig yr ydym ni wedi eu cyflwyno, y gobeithiwn eu gweld yn cael eu cyflwyno yn Nhŷ'r Arglwyddi, yn rhoi fframweithiau cyffredin lle y dylent fod, sef wrth wraidd y farchnad fewnol, nid yn cael eu gwthio i'r ymylon, sef yr hyn y mae'r Bil hwn i bob pwrpas yn ei wneud. I bob pwrpas, mae'n dileu unrhyw gymhelliant ar ran Llywodraeth y DU i barhau i ymgysylltu â'r rheini. Rwy'n credu ei fod e'n iawn wrth ddweud bod y darpariaethau cymorth ariannol yn arbennig yn fwy na thebyg wedi'u cynllunio yn benodol i ddarparu cronfa ffyniant a rennir heb gyfeirio at Lywodraeth Cymru a'r ystod eang o randdeiliaid yng Nghymru sy'n cefnogi'r safbwynt y dylai'r penderfyniadau hynny barhau i gael eu gwneud gan Lywodraeth etholedig Cymru, sy'n atebol i Senedd etholedig Cymru.

Cwnsler Cyffredinol, mae cymal 47 o Fil y farchnad fewnol yn galluogi Llywodraeth y DU nid yn unig i wario mewn meysydd datganoledig ond wedyn i anfon y bil at Lywodraeth Cymru. Nawr, mae hyn yn ymddangos i mi yn gwbl groes i'r hyn a addawyd i ni o ran yr hyn y gallai'r gronfa ffyniant a rennir fod. Yn eich trafodaethau gyda Llywodraeth y DU, a ydych chi wedi trafod beth yw eu dealltwriaeth o'r term 'rhannu' a'r term 'ffyniant'? A tybed a wnewch roi gwybod i ni beth yw eich dealltwriaeth chi o ddealltwriaeth Llywodraeth y DU o'r term hwnnw.

Llywydd, y pwynt yr wyf i wedi ei wneud yn fy nhrafodaethau â Gweinidogion Llywodraeth y DU mewn cysylltiad â hyn yw; os mai bwriad y darpariaethau hynny yw galluogi'r Llywodraethau i gydweithio i sicrhau ffyniant Cymru, yna byddwn ni fel Llywodraeth bob amser yn dymuno cydweithio â Llywodraethau eraill, pan fo hynny er budd Cymru, a byddwn yn croesawu arian ychwanegol i Gymru. Ond ceir Llywodraeth eisoes sydd â'r pwerau sydd wedi'u nodi yn y cymal hwnnw yn y Bil, a Llywodraeth Cymru yw'r Llywodraeth honno—Llywodraeth Cymru. Ac felly os mai'r bwriad yw—a gobeithio'n fawr bod hynny'n wir—bod Llywodraeth y DU eisiau gweithio mewn partneriaeth â ni yng nghyswllt ffyniant Cymru yn y dyfodol, mae'n ffordd ryfedd o fynd ati i wneud hynny i geisio pwerau sydd gennym ni eisoes ac y mae'r gallu gennym ni i'w harfer yng Nghymru.