Dyma fi'n galw ar y Gweinidog Newid Hinsawdd i wneud y cynnig—Julie James.

Cynnig NDM8088 Lesley Griffiths

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 26.11:

Yn cytuno i egwyddorion cyffredinol Bil Diogelu'r Amgylchedd (Cynhyrchion Plastig Untro) (Cymru).

Cynnig NDM8087 Lesley Griffiths

Cynnig bod y Senedd:

At ddibenion unrhyw ddarpariaethau sy’n deillio o’r Bil Diogelu'r Amgylchedd (Cynhyrchion Plastig Untro) (Cymru), yn cytuno i unrhyw gynnydd mewn gwariant o’r math y cyfeiriwyd ato yn Rheol Sefydlog 26.69, sy’n codi o ganlyniad i’r Bil.

Cynigiwyd y cynigion

Diolch, Llywydd. Rwy'n cynnig y cynnig. Rwy'n falch iawn o fod yma heddiw i agor y ddadl hon ar egwyddorion cyffredinol Bil Diogelu'r Amgylchedd (Cynhyrchion Plastig Untro) (Cymru) a chynnig y cynnig a'r penderfyniad ariannol. Mae'r Bil hwn yn gam cyntaf pwysig, angenrheidiol yn ein taith i gefnogi gweithredu byd-eang i fynd i'r afael â llygredd plastig. O adolygu'r argymhellion gan y pwyllgorau, rwy'n nodi ein bod i gyd yn cytuno o ran ein huchelgais i atal yr effaith ddinistriol mae'r plastigion hyn yn ei chael ar ein hamgylchedd, bywyd gwyllt, iechyd a'n lles.

Hoffwn ddechrau, felly, drwy ddiolch i'r pwyllgorau cyllid; newid hinsawdd, yr amgylchedd a seilwaith; a deddfwriaeth, cyfiawnder a'r cyfansoddiad am eu gwaith craffu ar y Bil hwn. Rwy'n gwerthfawrogi'n fawr yr holl waith caled sydd wedi ei wneud i gyflwyno eu hadroddiadau cynhwysfawr a defnyddiol o fewn amserlen dynn iawn. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig hefyd diolch i'r holl randdeiliaid, cymunedau a phobl ifanc sydd wedi cyfrannu, cefnogi a gweithio gyda ni i ddatblygu'r cynigion ar gyfer y ddeddfwriaeth hollbwysig hon. Rwyf hefyd yn croesawu'r dystiolaeth lafar ac ysgrifenedig ychwanegol a ddarparwyd gan sefydliadau ac unigolion yn ystod y cyfnod craffu. Mae'r arbenigedd, yr her a'r persbectif cyfunol wedi bod, ac yn parhau i fod, yn amhrisiadwy i ddatblygiad y Bil hwn.

Roedd adroddiadau'r pwyllgorau yn tawelu'r meddwl gan fod consensws yn amlwg bod y Bil yn fan cychwyn y mae mawr ei angen ac yn gam angenrheidiol i'r cyfeiriad cywir. Dim ond gyda'n gilydd y gallwn ni symud o ddiwylliant untro tuag at ddatblygu opsiynau eraill mwy cynaliadwy a mwy o ailddefnyddio. Llywydd, o ystyried nifer a chymhlethdod yr argymhellion, ni fydd modd ymateb i bob un ohonyn nhw heddiw. Felly, byddaf yn ysgrifennu at Gadeiryddion y pwyllgorau yn unigol gyda fy ymateb llawn, yn dilyn y ddadl hon. Er hynny, byddwch chi'n falch o glywed y byddaf yn derbyn y mwyafrif o'r argymhellion.

Gan droi'n gyntaf at adroddiad y Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Seilwaith, nodaf argymhelliad 1 gan y pwyllgor i gyhoeddi strategaeth i leihau llygredd plastig yng Nghymru maes o law. Mae ein cyfeiriad strategol ar gyfer mynd i'r afael â phlastigion eisoes wedi'i nodi yn ein strategaeth economi gylchol, a'n cynllun atal sbwriel a thipio anghyfreithlon drafft. Felly nid oes angen strategaeth ar wahân. Fodd bynnag, rwy'n derbyn bod angen i ni sicrhau bod pawb yn glir ar fanylion y Bil, y diffiniadau o gynhyrchion ac unrhyw eithriadau cysylltiedig, ac yn glir ar waith i fwrw ymlaen â gwaharddiadau yn y dyfodol. Byddwn ni'n cynhyrchu canllawiau i helpu cynhyrchwyr, manwerthwyr a defnyddwyr i ddeall y gwaharddiadau a ddaeth i mewn yn sgil y Bil. Rydym ni hefyd wedi cynnwys darpariaeth yn y Bil i sicrhau ein bod ni’n dryloyw am unrhyw gynhyrchion plastig untro yr ydym ni’n bwriadu eu hychwanegu neu gael gwared arnyn nhw yn y dyfodol. Mae hyn yn cael ei gyflawni o dan adran 79(2) o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006, lle bydd yn ofynnol i Weinidogion Cymru adrodd ar yr ystyriaethau o ran p’un a ydyn nhw’n bwriadu ychwanegu neu gael gwared ar gynnyrch, neu ychwanegu neu ddileu eithriad. Bydd gwaith i weithredu'r Bil yn cael ei lywio gan gyngor a thrafodaethau arbenigol gyda rhanddeiliaid.

Rwy'n cydnabod yr ystod o argymhellion yn adroddiadau'r pwyllgorau sy'n galw ar Lywodraeth Cymru i sicrhau bod ymyriadau ar lefel Cymru yn cael eu deall yn glir gan y rhai fydd yn cael eu heffeithio. Mae argymhellion 3, 4 a 5 yn delio â'r angen i godi ymwybyddiaeth o nod y Bil i addysgu pobl am yr angen i symud i ffwrdd o blastig untro sy'n niweidiol i'r amgylchedd. Yn ystod sesiynau craffu'r pwyllgor, fe wnes i gadarnhau, yn amodol ar gymeradwyaeth i’r Bil gan y Senedd, y byddwn ni’n gweithio gydag ystod o grwpiau a sefydliadau i ddatblygu arweiniad a chyfathrebu i gefnogi gweithrediad y Bil. Bydd hyn yn cynnwys darparu gwybodaeth i helpu i egluro'r cynhyrchion sy'n cael eu gwahardd ac amlygu'r hyn a allai fod yn ddewisiadau eraill addas. Fel rhan o'n gwaith parhaus, byddwn ni’n tynnu sylw at unrhyw risgiau posibl neu ganlyniadau anfwriadol a allai ddeillio o ddewisiadau amgen nad ydynt yn blastig. Bydd ein cyfathrebu hefyd yn cynnwys negeseuon ehangach ynghylch atal sbwriel ac annog pobl i naill ai roi eu gwastraff yn y bin neu fynd ag ef adref gyda nhw os nad oes bin ar gael.

Gallaf hefyd gadarnhau y bydd ein canllawiau yn mynd i'r afael â'r pryderon a godwyd o dan argymhelliad 12 mewn perthynas â darparu gwellt plastig untro. Hoffwn roi sicrwydd i Aelodau ein bod ni, drwy gydol datblygiad y Bil, wedi ymgysylltu'n rhagweithiol â grwpiau nodweddiadol gwarchodedig, gan roi cyfleoedd iddyn nhw wneud sylwadau ar ein cynigion wrth i ni symud ymlaen â'r gwaith hwn. Rydym ni wedi gwrando ar y pryderon maen nhw wedi eu codi ac wedi cynnwys eithriadau yn unol â hynny. Rydym ni wedi cael ymgysylltiad tebyg iawn gyda busnesau. Yn ogystal â darparu eglurder i unigolion a busnesau ar y cynhyrchion fydd yn cael eu gwahardd a'r camau mae angen iddyn nhw eu cymryd i baratoi ar gyfer y gwaharddiadau hyn, bydd y canllawiau'n nodi gwybodaeth am sut y dylai cynhyrchion sydd wedi'u heithrio barhau i fod ar gael—felly, sut y gall unigolion sy'n dibynnu ar wellt plastig untro i fwyta ac yfed yn ddiogel ac yn annibynnol barhau i gael gafael ar y rhain, a beth ddylai busnesau ei wneud i sicrhau bod y rhai sydd angen y cynhyrchion hyn yn dal i allu cael gafael arnyn nhw.

Fel y nodwyd yn ystod camau'r pwyllgor, byddaf yn sefydlu proses gadarn a thryloyw wrth ystyried y cynhyrchion posibl i gael eu cynnwys yn y dyfodol. Ar y sail hon, rwy'n hapus i dderbyn argymhelliad 13, a byddaf yn cyflwyno gwelliant a fydd yn gosod dyletswydd ar Weinidogion Cymru i ymgynghori ar unrhyw reoliadau arfaethedig yn y dyfodol.

Mae argymhellion 14, 15 ac 16 yn gofyn am fwy o fanylion ynglŷn â pha gymorth ac ymgysylltiad y bydd Llywodraeth Cymru yn eu darparu i awdurdodau lleol i orfodi'r gwaharddiadau. Rwy'n bwriadu ysgrifennu at y pwyllgor o fewn y 10 diwrnod gwaith nesaf i amlinellu ein gwaith yn y maes hwn. Ond hoffwn roi sicrwydd ein bod ni’n gweithio'n agos gyda Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru ac awdurdodau lleol yn unigol ar ein canllawiau a'n gwaith codi ymwybyddiaeth.

Rwyf wedi derbyn y gwelliannau a gynigiwyd yn argymhellion 2, 5, 7 ac 8 mewn egwyddor. Byddaf yn ysgrifennu at Gadeirydd y pwyllgor maes o law ar y materion hyn i roi eglurhad pellach am ffordd arfaethedig ymlaen. Er enghraifft, rwyf fi eisoes wedi ymrwymo Llywodraeth Cymru i gynnal adolygiad ôl-weithredu o'r Bil, fel sydd wedi cael ei awgrymu yn argymhelliad 8. Fodd bynnag, efallai y bydd angen ffrâm amser ychydig yn hirach ar hyn er mwyn caniatáu i'r ddeddfwriaeth ymgorffori.

Gan droi at y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad a'u hargymhellion, unwaith eto rwy'n hapus i dderbyn y mwyafrif o'r argymhellion a gyflwynwyd, ac rwy'n bwriadu ysgrifennu at y pwyllgor gydag ymateb cynhwysfawr. At ddibenion y ddadl hon, hoffwn bwysleisio ein safbwynt bod y Bil yn gyfan gwbl o fewn cymhwysedd y Senedd, yn gwbl orfodadwy, ac nad yw’n cael ei effeithio gan Ddeddf Marchnad Fewnol y Deyrnas Unedig 2020. Fel y nodwyd yn gynharach, rwy'n fodlon cynnwys dyletswydd ar Weinidogion Cymru i ymgynghori ar unrhyw newidiadau yn y dyfodol i'r cynhyrchion presennol yn y Bil, neu ar unrhyw ychwanegiadau arfaethedig. Fodd bynnag, bydd angen ystyriaeth bellach mewn perthynas â'r broses sy'n ymwneud â datblygu canllawiau, ac rwy’n bwriadu amlinellu ein safbwynt ar hyn yn fy ymateb ysgrifenedig i'r pwyllgor.

O ran y gwahanol argymhellion ynghylch amserlenni, byddaf unwaith eto'n mynd i'r afael â'r rhain yn ysgrifenedig er mwyn rhoi trosolwg manylach o'r amserlenni dan sylw. Byddai hyn yn cynnwys, er enghraifft, sut y bydd y cyfnod gwahardd symud am chwe mis sydd ei angen ar gyfer Sefydliad Masnach y Byd a chynhyrchion sydd â dyddiad cychwyn diweddarach yn gweithredu.

Yn olaf, gan droi at argymhellion y Pwyllgor Cyllid, rwy'n falch bod y pwyllgor yn fodlon yn eang gyda goblygiadau ariannol y Bil. Rwyf i wedi derbyn argymhellion 1, 2 a 3 mewn egwyddor gan y pwyllgor hwn, sy'n gofyn am eglurhad pellach ar gostau a buddion y Bil. Rydym ni’n gweithio gyda'n contractwyr gwreiddiol i ddiweddaru'r costau, y buddion a'r effaith i fusnesau a gweithgynhyrchwyr sy'n newid i blastigau amgen nad ydynt yn blastigau untro. Rydym ni hefyd yn comisiynu gwaith ychwanegol i asesu ac i nodi p’un a yw buddion gweithgynhyrchu yn ymwneud yn benodol â Chymru o ganlyniad i'r Bil. Bydd y gwaith cyfun hwn yn cymryd o leiaf chwe mis i'w gwblhau a bydd yn llywio canllawiau'r dyfodol sy'n ymwneud â'r Bil. Byddwn yn rhannu canlyniadau'r gwaith hwn gyda'r holl bwyllgorau pan fyddant yn cael eu cyhoeddi.

Byddwn yn parhau i weithio gyda gweithgynhyrchwyr a byddwn yn adeiladu ar berthnasau â sectorau sydd wedi'u heffeithio, fel sydd wedi’i awgrymu yn argymhelliad 4. Bydd hyn yn ein cefnogi i ddatblygu ein polisi i fynd i'r afael â llygredd plastig a chanllawiau cysylltiedig i gefnogi ei weithredu. Gallaf gadarnhau y bydd is-ddeddfwriaeth sy'n gysylltiedig â'r Bil yn cael ei wneud o dan y weithdrefn gadarnhaol ddrafft. Mae hyn yn ei gwneud yn ofynnol i ddrafft o'r rheoliadau gael ei gosod gerbron Senedd Cymru a'u cymeradwyo drwy benderfyniad Senedd Cymru. Bydd memorandwm esboniadol yn cyd-fynd â hyn, a fydd yn cynnwys asesiad effaith rheoleiddiol llawn ac yn cyflawni argymhelliad 5.

Diolch, Llywydd. Fe wnaf i ei gadael hi yn y fan yna am y tro ac yna fe wnaf ymateb i sylwadau'r Aelodau trwy gydol y ddadl. 

Galwaf yn gyntaf, felly, ar Gadeirydd y Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Seilwaith, Llyr Gruffydd. 

Diolch yn fawr iawn, Llywydd. Dwi'n ddiolchgar am y cyfle i gyfrannu at y ddadl yma ar egwyddorion cyffredinol y Bil ac i rannu barn y pwyllgor newid hinsawdd ynglŷn â'r Bil gydag Aelodau'r Senedd yma. Cyn i fi droi at gynnwys y Bil, mi fyddwn i'n hoffi siarad yn fyr am sut rydym ni wedi cyrraedd y pwynt hwn. Mi fydd Aelodau’n ymwybodol, wrth gwrs, na chafwyd unrhyw waith Cyfnod 1 gan bwyllgor—unrhyw bwyllgor—ar y Bil yma sydd ger ein bron ni heddiw. Dair wythnos yn ôl yn unig y cafodd y Bil ei gyflwyno yn y Senedd yn ffurfiol, y Bil terfynol. Ac yn ystod y cyfnod hwnnw, mae'r Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Seilwaith, y Pwyllgor Cyllid a'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad i gyd wedi gwneud gwaith ar y Bil yma. Dyw hi ddim yn sefyllfa rydyn ni'n hapus iawn â hi, ond o dan yr amgylchiadau, dwi'n credu ein bod ni wedi gwneud gwaith teilwng rhwng y tri phwyllgor o ran craffu ar y Bil. Os byddem ni wedi dewis peidio â gwneud y gwaith yma, yna fyddai yna ddim unrhyw fath o ymgynghoriad cyhoeddus wedi bod ar ddarpariaethau manwl y Bil. A dim cyfle i'r rhai y mae’r cynigion yn effeithio arnyn nhw i gael dweud eu dweud. Roeddem ni felly'n credu ei bod hi'n bwysig inni gynnal y gwaith y gwnaethon ni ei wneud er mwyn osgoi diffyg llwyr o ran gwaith craffu. Ond—a dwi'n dweud hwn yn y modd cryfaf posib—ddylai ein gwaith ni a'r hyn dwi'n cyfeirio ato yn fy nghyfraniad i i'r ddadl yma heddiw ddim cael ei ystyried fel ffordd ddigonol o gymryd lle gwaith craffu Cyfnod 1 go iawn gan bwyllgor. Mae'n bwysig ein bod ni i gyd yn deall hynny. 

Gan droi at y Bil ei hun, felly, er bod cefnogaeth helaeth ymhlith rhanddeiliaid i’r Bil, mae'n rhaid dweud nad oedd neb yn twyllo'u hunain ynghylch yr effaith y buasai'r Bil yma'n ei gael ar yr amgylchedd. Fe ddywedodd y rhan fwyaf o bobl wrthym ni y bydd y Bil ar ei ben ei hun dim ond yn cael effaith gyfyngedig ar y llygredd plastig a’r sbwriel rydym yn ei weld ym mhob man o’n cwmpas, ond, wrth gwrs, ei fod yn y man lleiaf yn fan cychwyn. Ac mae'n gam cyntaf da i'r cyfeiriad iawn.

Fe gafwyd peth trafodaeth yn y pwyllgor am y diffiniadau y mae’r Bil yn eu defnyddio. Er enghraifft, roedd rhai cyfranwyr yn cwestiynu a oedd bylchau yn y diffiniad penodol o 'ddefnydd sengl' a beth mae hynny'n ei feddwl. Ond, y consensws oedd y bydd wastad peth amwysedd ynghylch diffiniadau. Roedd rhanddeiliaid yn poeni llai am berffeithrwydd na’r angen i sicrhau bod diffiniadau o leiaf yn cyd-fynd â deddfwriaeth arall. Rŷn ni felly wedi argymell y dylid diwygio’r Bil i gynnwys darpariaeth ar gyfer cyhoeddi canllawiau ar y diffiniadau.

Fodd bynnag, rydyn ni'n pryderu am un peth sydd wedi cael ei adael allan. Yr hyn y mae'r Bil yn ei wneud, wrth gwrs, yw atal cyflenwi eitemau sydd wedi’u gwahardd, dyw e ddim yn atal gweithgynhyrchu’r eitemau hynny. Yn yr Alban, wrth gwrs, mae gweithgynhyrchu a chyflenwi wedi’u gwahardd. O dan y Bil fel y’i drafftiwyd, er efallai nad oes llawer ohonyn nhw, fe allai gweithgynhyrchwyr yng Nghymru fod yn cludo plastigau untro i rannau eraill o’r byd. Ac ar yr wyneb, felly, mae’n anodd gweld sut mae hyn yn cyd-fynd â’n huchelgais ni i fod yn wlad gyfrifol ar lefel fyd-eang. Nawr, mi ddywedodd y Gweinidog wrth gychwyn ei chyfraniad ein bod ni'n cychwyn ar daith fyd-eang pan fo’n dod i daclo plastig. Wel, mi fyddwn i’n ddiolchgar pe bai’r Gweinidog efallai, wrth ymateb i’r ddadl, yn rhoi sylw penodol i’r pwynt yna, a byddwn i’n awyddus i’w glywed.

Rhan ganolog y Bil, wrth gwrs, yw’r rhestr o eitemau sydd yn mynd i gael eu gwahardd, ynghyd ag elfennau o’r rheini, wedyn, lle mae yna eithriadau. Nawr, yn gyffredinol, roedd y rhanddeiliaid yn fodlon ar yr eitemau ar y rhestr, ond y neges y gwnaethon ni ei chlywed yn glir oedd mai man cychwyn ddylai hyn fod. Dwi’n gwybod bod y Gweinidog eisoes wedi dweud ei bod hi’n bwriadu bwrw ymlaen â’r gwaharddiad ar weips gwlyb â phlastig ynddyn nhw cyn gynted ag y gall hi wneud hynny, ac mae’r pwyllgor yn eich cefnogi chi yn hyn o beth. Mi ddywedodd rhanddeiliaid wrthon ni y dylai’r eithriadau i’r gwaharddiadau fod yn fach iawn, ond fe wnaeth Anabledd Cymru roi digon inni gnoi cil amdano fe ynghylch y canlyniadau anfwriadol a allai godi yn sgil mesurau felly yn y Bil. Felly, mae'n bwysig iawn sicrhau bod gan grwpiau cynrychioliadol fel Anabledd Cymru ac eraill ran flaenllaw yn y gwaith o ddatblygu unrhyw gynigion i ychwanegu at y rhestr o eitemau sydd wedi eu gwahardd o'r cychwyn, a dwi’n falch bod y Gweinidog wedi cydnabod pwysigrwydd hynny yn y sylwadau y gwnaeth hi wrth agor y ddadl.

Nawr, mae disgwyl y bydd awdurdodau lleol yn chwarae rhan sylweddol o ran rhoi’r cynigion hyn ar waith, ac un o’r pryderon mwyaf y gwnaethon ni eu clywed oedd, wrth gwrs, ynghylch capasiti awdurdodau lleol i wneud y gwaith hwn. Mae’r Gweinidog wedi dweud ei bod hi’n disgwyl i awdurdodau lleol addysgu cyflenwyr cyn i’r gwaharddiad ddod i rym, wel, mae gen i amheuaeth ynghylch ​​a yw hyn yn realistig, yn seiliedig ar yr hyn rŷn ni wedi ei glywed. Fe ddywedwyd wrthym ni—ac rŷn ni i gyd yn gwybod hyn, wrth gwrs—fod toriadau difrifol wedi bod ar waith cynghori rhagweithiol. Roedd amheuon hefyd bod gan awdurdodau lleol y capasiti i orfodi'r gwaharddiad yn effeithiol. Awgrymwyd y gallai rhai awdurdodau lleol efallai ddewis peidio â chymryd unrhyw gamau gorfodi oherwydd diffyg capasiti. Dwi’n ddiolchgar felly bod y Gweinidog wedi cadarnhau ei bod hi yn trafod y mater hyn gydag awdurdodau lleol, ond rŷn ni yn disgwyl i Lywodraeth Cymru ddarparu’r cyllid sydd ei angen ar awdurdodau lleol i allu chwarae eu rhan i sicrhau bod y gwaharddiad yn llwyddiant, a dwi’n edrych ymlaen at dderbyn yr ohebiaeth gan y Gweinidog pan y bydd hi’n ysgrifennu atom ni ar hyn.

Yn olaf, felly, ac i gloi, mae'r pwyllgor yn falch o weld cynnydd yn y maes yma, ond mae'n amlwg, er bod rhanddeiliaid yn cefnogi'r Bil, nad yw'r Bil yn creu rhyw gyffro mawr. Wedi’r cyfan, mae Llywodraeth y Deyrnas Unedig a Llywodraeth yr Alban eisoes wedi deddfu i wahardd plastigau untro penodol, felly ymgais i ddal i fyny â nhw yw hyn. Mae’n wir bod hyn yn golygu y gallwn ni osgoi’r camgymeriadau y mae eraill wedi’u gwneud, ond am faint yn hirach y gallwn ni barhau i ddweud ein bod ni yn arweinwyr yn y maes polisi amgylcheddol, pan mai ni, wrth gwrs, yn y cyd-destun yma, yw’r olaf i weithredu?

Cadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad, Huw Irranca-Davies.

Diolch, Llywydd. Wrth siarad yn y capasiti hwnnw—er, a gaf i gyfochri fy hun â llawer o'r sylwadau a wnaed gan Gadeirydd y pwyllgor arall yr wyf yn eistedd arno? Ond hefyd, Gweinidog, rwy'n croesawu'r ffaith eich bod chi'n cyflwyno hyn. Rwy'n credu y bydd y rhan fwyaf o bobl yn y Siambr hon yn dweud bod hyn yn gwneud cynnydd, ac rydym ni wedi bod yn aros am hyn, ac mae'n dda ei weld yn cael ei gyflwyno. Ond mae fy sylwadau yn mynd i gael eu cyfyngu i fy rôl fel Cadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad. Mae'n dda cael y ddadl hon o'n blaenau. Yn yr adroddiad a gyflwynwyd gennym ni y bore yma, rydym ni wedi dod i un casgliad ac 17 o argymhellion, a nodaf eich bod chi’n derbyn, ar gyfer pob pwyllgor, y mwyafrif o'r argymhellion, ac y byddwch chi’n ysgrifennu atom gyda sylwadau manylach eraill, ac rydym ni’n gwerthfawrogi hynny.

Mae ein casgliad unigol yn ymwneud â'r mater hwn a godwyd gan Llyr ar osgoi proses graffu Cyfnod 1 y Senedd ar gyfer Biliau Llywodraeth Cymru. Ar ein pwyllgor ni, nid ydym ni wedi ein perswadio ei bod hi'n briodol i wneud hynny, nac yn wir yn gwbl angenrheidiol i Lywodraeth Cymru geisio gwneud hynny. Mae'n tynnu sylw at y risg y gallai'r math yna o osgoi sy'n golygu osgoi a chwtogi craffu arwain at ganlyniadau anfwriadol. Ni fyddai'r un ohonom ni am ei weld, ond ar y gwaethaf, efallai y bydd yn golygu efallai na fydd Bil o'r math hwn yn cyflawni'r canlyniadau mae'n bwriadu eu cyflawni. Rydym ni’n gobeithio nad yw hynny'n wir, ond dyna pam ein bod ni, mewn egwyddor, yn gwrthwynebu osgoi'r broses graffu yno.

Rydym ni’n credu na ddylid croesawu’r awgrym y dylai’r broses o wneud cyfraith gael ei hosgoi i hwyluso ar er enghraifft, yn yr achos hwn, Llywodraeth Cymru yn mynd ar drywydd her gyfreithiol—ac rwy'n dweud hyn ni waeth beth fo rhinweddau neu fel arall yr her honno—yn llwyr, oherwydd mae perygl iddo danseilio swyddogaethau'r ddeddfwrfa hon. Felly, rydym ni’n gobeithio nad yw dadleuon o'r fath yn cael eu cynnig fel mater o drefn gan Lywodraeth Cymru yn y dyfodol. Mae'r cwestiwn hefyd yn codi ynghylch a yw Llywodraeth Cymru wedi gweithredu mor gyflym ag y gallai fod wedi gwneud, sy'n ymddangos ychydig yn groes i'r hyn yr wyf newydd ei ddweud, ond o ystyried bod y bwriad i ddeddfu wedi cael ei nodi gyntaf ym mis Mawrth 2020, rydym ni’n credu bod cyfleoedd yn bodoli i gyflwyno naill ai deddfwriaeth gynradd neu is-ddeddfwriaeth yn llawer cynt. Felly, yn lle ceisio hwyluso cynnydd y Bil drwy'r Senedd a chwtogi ar graffu trwy ollwng Cyfnod yn y fan yna, gan leihau'r cyfleoedd i gael craffu gwerthfawr, gallai Llywodraeth Cymru yn wir fod wedi hwyluso datblygiad y Bil cyn ei gyflwyno ac yna gwneud y Cyfnodau cyfan.

Ac yna mae'r cwestiwn a oedd gymaint o frys am y Bil hwn—er ein bod ni i gyd eisiau ei weld—ar y pwynt hwn, fel bod angen ei gyflymu drwy'r Senedd, neu a fyddai wedi bod yn well iddo gael ei ystyried gan y Senedd gyfan drwy drefn Bil brys y Senedd yn hytrach na chael ei adael i'r Pwyllgor Busnes benderfynu ar broses gyflym? Er mwyn rhoi eglurder ar rai o'r materion hyn, fe wnaethom felly wneud chwe argymhelliad yn gofyn am esboniad pellach gan y Gweinidog, ac edrychwn ymlaen at glywed gan y Gweinidog, naill ai heddiw neu'n ysgrifenedig, mewn ymateb i hynny.

Mae'r adroddiad yr ydym ni wedi'i gynhyrchu hefyd yn tynnu sylw at bryderon sydd gennym ni gydag absenoldeb unrhyw gyfeiriad yn y memorandwm esboniadol i effaith UKIMA, Deddf Marchnad Fewnol y Deyrnas Unedig 2020, ar y Bil. Gweinidog, unwaith eto, rwy'n datgan ar y cofnod: rydym ni’n derbyn na all Deddf 2020 gyfyngu ar allu'r Senedd i ddeddfu ar faterion sydd o fewn ei chymhwysedd deddfwriaethol datganoledig, ac rydych chi wedi ailddatgan heddiw eich eglurder nad yw hyn yn effeithio arno, fel y dywedoch chi wrth ein pwyllgor. Fodd bynnag, ein pryder yw y gallai Deddf 2020, pan fydd y gyfraith yn cael ei gwneud gan y Senedd, effeithio ar ba mor effeithiol yw'r gyfraith oherwydd egwyddorion mynediad y farchnad mae'n eu cyflwyno ledled y DU. Felly, rydym ni’n gofyn i'r Gweinidog a oes, wrth beidio â chydnabod effaith bosibl—ac rydym yn nodi ei bod yn effaith bosibl—Ddeddf 2020 ar yr effaith ymarferol a gorfodi'r Bil hwn, unrhyw berygl nad yw pobl a busnesau sy'n cael eu heffeithio yng Nghymru yn cael gwybodaeth gywir am effaith y ddeddfwriaeth hon, neu a allai hyn, yn wir, olygu nad yw unigolion neu fusnesau yn ymwybodol o'r gyfraith neu'n cael camwybodaeth ynghylch maint llawn y gyfraith fel y mae'n gymwys yng Nghymru, neu, yn wir, ansicrwydd i awdurdodau lleol wrth orfodi rhai o'r darpariaethau yn y Bil. Felly, rydym ni'n gobeithio, Gweinidog, y gallwch chi ateb rhai o'r rheini heddiw.

Fe wnaethom ni bum argymhelliad mewn perthynas â'r pwyntiau hyn, ac maen nhw'n cynnwys gofyn i'r Gweinidog esbonio—fe wnaethom ni gymryd y dull newydd o roi astudiaeth achos damcaniaethol yn ein hadroddiad—p’un a yw hwnnw’n gywir ynghylch cymhwyso Deddf 2020 i blastig diraddadwy sy'n cael ei ddefnyddio fel plastig gwellt amaethyddol a garddwriaethol. Ni fydd pawb yn deall hyn, ond mae'n astudiaeth achos rydym ni'n ei rhoi i weld a allai'r Gweinidog ddweud wrthym a yw'n iawn neu'n anghywir. Y cwestiwn allweddol yw hyn: tra gall y Bil wahardd plastig o'r fath, oherwydd Deddf 2020, a fydd busnesau Cymru yn dal i allu prynu ffilm gwellt o fannau eraill yn y DU, gan y byddai cyflenwyr yn Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon yn gallu parhau i gyflenwi iddyn nhw? Felly dyna beth rydym ni'n chwilio am ateb arno. A Gweinidog, rydych chi'n ysgwyd eich pen yn barod, felly gobeithio y byddwch chi'n sefyll i fyny ac yn dweud wrthym ni nad yw hynny'n gywir.

Yn olaf, fe wnaethom ni bum argymhelliad arall yn ymwneud â rhai o'r darpariaethau yn y Bil a rheolaeth y gyfraith. Un o egwyddorion sylfaenol rheolaeth y gyfraith yw sicrwydd. Felly, nid ydym yn rhannu barn y Gweinidog iddi fynegi i ni mewn pwyllgor y gallai deddfwriaeth fod yn agored i'w dehongli, neu ei bod yn gyfaddawd rhwng rhwyddineb dealltwriaeth a sicrwydd llwyr. Mae rheolaeth y gyfraith yn golygu bod angen gwahaniaeth rhwng canllawiau a gofynion anstatudol a gofynion a osodir yn ôl y gyfraith. Cyfeiriodd y Gweinidog at y canllawiau statudol hynny yn ei thystiolaeth, ond nid yw'r Bil yn adlewyrchu'r safbwynt hwn ar hyn o bryd. Felly, er y gall canllawiau ddylanwadu ar ymddygiad, yn y pen draw, byddai dehongli'r Bil yn cael ei adael i'r llysoedd. Felly, os oes gennym ni ddiffiniadau rhy hyblyg yn y Bil, gall hyn arwain at amwysedd a her. Rydym ni’n poeni, felly, ar gyfer awdurdodau lleol sy’n gorfodi'r darpariaethau yn y Bil, o ystyried na ddylent gymhwyso na gorfodi canllawiau fel pe baent yn gyfraith. Felly, rydym ni wedi argymell y dylai fod diffiniadau gwell, mwy manwl gywir yn y Bil, yn hytrach na cheisio darparu eglurder drwy ganllawiau. Rydym ni hefyd yn argymell bod dyletswydd i ddarparu canllawiau a bod y ddyletswydd yn cynnwys ymgynghori â rhanddeiliaid ac y dylai fod yn destun craffu gan y Senedd. Felly, Gweinidog, rydym ni’n edrych ymlaen at eich ymateb. Rydym ni’n gwybod y byddwch chi’n ysgrifennu atom yn fanwl hefyd, ond rydym ni’n croesawu'r ffordd hael y gwnaethoch chi agor eich sylwadau i'r Bil hwn a gobeithiwn y byddwch yn ymateb yn gadarnhaol i'r argymhellion hynny.

Cadeirydd y Pwyllgor Cyllid, Peredur Owen Griffiths.

Diolch, Llywydd, a dwi'n falch i allu cyfrannu yn y ddadl yma heddiw fel Cadeirydd y Pwyllgor Cyllid. Buaswn i'n licio diolch i’r Gweinidog am ddod i’r pwyllgor i drafod goblygiadau ariannol y Bil. Dŷn ni wedi gwneud pump o argymhellion, a dŷn ni wedi clywed gan y Gweinidog a diolch iddi am ei sylwadau yn barod ar y rheini, ac rŷn ni'n edrych ymlaen at gael mwy o fanylion ganddi mewn amser.

Ond cyn i fi fynd i fanylder ar hynny, hoffwn i ddechrau drwy gefnogi sylwadau Cadeirydd y Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Seilwaith, Llyr Gruffydd, a hefyd y sylwadau dŷn ni newydd eu clywed gan Huw Irranca-Davies ynglŷn ag osgoi craffu yng Nghyfnod 1. Rydym yn cefnogi'r safbwynt bod osgoi Cyfnod 1 yn rhwystro'r cyfle i ymgynghori â rhanddeiliaid a'r cyhoedd ar y ddarpariaeth fanwl o fewn y Bil. Mae hefyd yn rhwystro'r cyfle i'r Senedd gynnal gwaith craffu llawn a thrylwyr ar oblygiadau ariannol a pholisi'r Bil.

Gan droi at farn y pwyllgor, rydym ni’n cefnogi nodau'r Bil i gyflymu'r newid o blastig untro tuag at ddatblygu dewisiadau amgen mwy cynaliadwy, ac rydym ni’n cydnabod manteision amgylcheddol lleihau llygredd plastig. Rydym ni hefyd yn falch o glywed bod y Gweinidog yn parhau i ymgysylltu â rhanddeiliaid i sicrhau bod nodau'r ddeddfwriaeth hon yn cael eu cyfleu'n effeithiol, ac rydym ni’n gobeithio y bydd hyn yn helpu i ddod â busnesau i gydymffurfio ac felly lleihau'r angen am orfodi. Fodd bynnag, fe wnaethom nodi meysydd o fewn yr asesiad effaith rheoleiddio sy'n cyd-fynd â'r Bil fel rhai sy'n broblematig.

Rydym ni’n arbennig o bryderus bod y gost a amcangyfrifir ar gyfer busnesau sy'n newid i blastigau untro amgen yn seiliedig ar ymchwil a data cymharol hen o 2019-20. Ar ben hynny, roedd y modelu costau cychwynnol yn seiliedig ar naw cynnyrch, yn hytrach nag 11, fel sydd wedi’i gynnwys yn y Bil. Dywedodd y Gweinidog ei bod yn disgwyl y gallai costau'r naw cynnyrch fod wedi gostwng oherwydd y newid sydd eisoes yn digwydd i gynhyrchion amgen a'r effaith mewn mannau eraill yn y DU ac yn fyd-eang o wledydd sy'n gwahardd plastig untro. Er bod hyn yn dda i glywed, oherwydd gallai hyn gael effaith gadarnhaol ar y costau, rydym ni’n dal i ddisgwyl i'r wybodaeth hon gael ei hadlewyrchu yn yr asesiad effaith rheoleiddiol ac rydym ni’n argymell bod hyn yn cael ei gynnwys mewn trafodion Cyfnod 2 wedi'i ddiweddaru.

Llywydd, ni fydd yn syndod i'r Aelodau bod y pwyllgor yn poeni am effaith y pwysau chwyddiant presennol ar effaith ariannol deddfwriaeth. Mae Llyfr Gwyrdd Trysorlys EF yn dweud y dylid tynnu effeithiau chwyddiant prisiau cyffredinol o amcangyfrifon yn ymwneud â Biliau. Fodd bynnag, dywedodd y Gweinidog wrthym y byddai costau parhau gyda phlastig untro a symud i blastigau nad ydynt yn rhai untro yn destun chwyddiant. Gwnaeth y pwynt hefyd y gallai fod o fudd i fusnesau newid i gynhyrchion amgen i ffwrdd o blastigau sy'n seiliedig ar olew, o ystyried costau cynyddol olew, i liniaru effaith costau'r mesurau hyn. Er ein bod ni’n gwerthfawrogi'r awgrymiadau hyn ar sut y gellid cadw costau’n isel, rydym ni’n dal i boeni am yr effaith y gallai hyn ei gael ar fusnesau, o ystyried y gyfradd sylweddol o chwyddiant. Rydym ni’n credu hefyd ei fod yn peri risg fforddiadwyedd i Lywodraeth Cymru. Mae hyn yn bryder i'r Bil hwn ac ar gyfer Biliau yn y dyfodol ac, o ganlyniad, rydym ni’n gofyn i Lywodraeth Cymru roi ystyriaeth i bwysau chwyddiant wrth gyfrifo effeithiau costau deddfwriaeth.

Gan droi at faterion eraill, fe wnaethom glywed gan y Gweinidog ei bod yn anodd amcangyfrif costau yn ymwneud â gweithgynhyrchwyr a busnesau eraill yn newid cynhyrchu i ffwrdd oddi wrth eitemau plastig oherwydd diffyg data sydd ar gael a'r diffyg ymgysylltu â busnesau. Rydym ni’n siomedig bod hyn yn wir ac yn argymell bod rhagor o waith yn cael ei wneud i asesu'r costau hyn a'r anfanteision. Dylai'r asesiadau effaith reoleiddiol gynnwys y gost wedi’i hamcangyfrif orau gan Lywodraeth Cymru ar gyflwyno er mwyn ein galluogi i graffu'n effeithiol ar oblygiadau a manteision ariannol cyffredinol y Bil.

Mae ein trydydd argymhelliad yn gofyn am eglurhad ar p’un a yw'r £8.6 miliwn a nodwyd fel buddion gweithgynhyrchu ar sail y DU neu sail Cymru. Os yw'n cyfrif am weithgynhyrchu'r DU yn ei gyfanrwydd, fel mae'r asesiad effaith reoleiddiol yn ei awgrymu, ni ddylai hyn gael ei gynnwys fel budd i Gymru a dylai Llywodraeth Cymru adolygu ei ffigyrau i gyfrifo'r budd penodol i Gymru.

Fel y bydd Aelodau'n gwybod, mae'r Bil hwn yn cynnwys pwerau rheoleiddio i wahardd cynhyrchion pellach mewn amser. Ond roedd y pwyllgor yn pryderu am y diffyg ymgysylltu rhwng Llywodraeth Cymru a busnesau, oedd yn golygu nad oedd data i asesu costau unrhyw waharddiadau yn y dyfodol yn cael ei gasglu. Rydym ni'n argymell felly bod Llywodraeth Cymru yn gwella ei chysylltiad â gweithgynhyrchwyr a busnesau yng Nghymru i sicrhau bod unrhyw gynlluniau i wahardd cynhyrchion pellach yn cael eu costio'n gywir. Roedd y pwyllgor hefyd yn teimlo bod cydymffurfiaeth o fewn y sector, yn hytrach na dibynnu ar bwerau gorfodi'r Bil—.

Mae ein hargymhelliad olaf hefyd yn ymwneud â phwerau rheoleiddiol yn y Bil. Rydym yn gofyn i Lywodraeth Cymru ymrwymo i ddarparu RIA llawn a thrylwyr i gyd-fynd ag unrhyw is-ddeddfwriaeth berthnasol sy'n cael ei gwneud o dan y Bil hwn sy’n gwahardd cynhyrchion plastig untro pellach nad ydynt wedi'u cwmpasu yn barod o fewn y ddeddfwriaeth fel y’i drafftiwyd.

Lywydd, rydym yn ddiolchgar i'r Gweinidog a'i swyddogion am roi tystiolaeth i'r pwyllgor ar y darn arwyddocaol hwn o ddeddfwriaeth. Mae ein hargymhellion yn cyfeirio at feysydd y mae angen eu gwella er mwyn sicrhau bod y Bil hwn yn llwyddiant, ac rydym yn edrych ymlaen at glywed ymateb y Gweinidog. Diolch yn fawr.

Hoffwn ddiolch i'r Gweinidog a'ch swyddogion a dyn nghyd-Aelodau yn y pwyllgor am y gwaith sydd wedi'i wneud ar hyn hyd yma, ac mae’n hen bryd i ni sefyll yma, mewn gwirionedd, i groesawu'r Bil hwn. Rwy'n gwerthfawrogi popeth mae Cadeiryddion y pwyllgorau eraill wedi'i ddweud, ac rwy’n gobeithio fod hwn yn un Bil y gallwn ni i gyd, yn drawsbleidiol, ei gefnogi. Ond mae angen iddo fod yn Fil—. Nawr ein bod ni wedi cael y cyfle yma, mae angen iddo fod yn Fil sydd wir yn cyflawni, oherwydd mae hi'n flwyddyn wedi i'r Llywodraeth Lafur ddweud y byddech chi'n deddfu, mae hi'n ddwy flynedd ar ôl i Lywodraeth y DU osod ei gwaharddiad ei hun, ac mae'n dair blynedd ar ôl i Lywodraeth Cymru ddatgan argyfwng hinsawdd. Ar 5 Gorffennaf, cyhoeddodd y Prif Weinidog ei hun y byddai'r Bil hwn yn cael ei ddefnyddio i gefnogi her gyfreithiol barhaus Llywodraeth Cymru yn erbyn Deddf Marchnad Fewnol y Deyrnas Unedig 2020. Beth bynnag, hynny o'r neilltu, rydw i a fy ngrŵp yn croesawu'r Bil, ac rydym ni’n cytuno â'r egwyddorion cyffredinol. Hynny yw, mewn gwirionedd, pwy fyddai ddim? Mae cynhyrchu plastig untro yn parhau i gwmpasu'r gyllideb garbon fyd-eang. Mae tua 98 y cant o gynhyrchion plastig untro yn cael eu cynhyrchu o borthiant newydd neu danwydd ffosil. Erbyn 2040, rhagwelir y bydd cynhyrchu, defnyddio a gwaredu plastigau sy'n seiliedig ar danwydd ffosil yn cyrraedd 19 y cant o'r gyllideb garbon fyd-eang. Ac amcangyfrifir bod 400 miliwn tunnell o wastraff plastig bob blwyddyn.

Mae'r canlyniadau yn ddinistriol, Llywydd. Bydd mwy o blastig na physgod yn y môr erbyn 2050. Mae gan 90% o adar y môr blastig yn eu stumogau. Mae llygredd microblastig wedi arwain at ddirywiad mewn ffawna, gan gynnwys larfa a gwiddon, ac mae tua 100,000 o ddarnau neu 250g o blastig yn cael eu bwyta gennym ni fel unigolion yn flynyddol. Nawr, gan gofio'r cyd-destun hwnnw, rwyf yn dymuno i'n Senedd yng Nghymru fynd cyn belled ag y gall gyda'r Bil newydd hwn.

Mae Cyswllt Amgylchedd Cymru a Dŵr Cymru wedi mynegi siom nad yw cadachau gwlyb sy'n cynnwys plastigion yn cael eu cynnwys. Ond, pan ddaethoch chi i gyfarfod y pwyllgor yr wythnos ddiwethaf, Gweinidog, roeddech chi mewn gwirionedd yn fwy grymus ar hynny, ac yn sicr rydych chi'n mynd i fod yn edrych arno. Oherwydd, gadewch i ni fod yn onest, cadachau gwlyb, yn enwedig gyda phlastig, yw'r prif achos a chyfrannwr at ffurfio rhwystrau yn ein carthffosydd, a hefyd llygru'r amgylchedd â microblastigau. Mae hyd yn oed Ffederasiwn Plastigion Prydain wedi esbonio bod dewisiadau amgen i gadachau gwlyb sy'n cynnwys plastigion yn bodoli. Rwy'n deall, yn ôl fy nghyd-Aelod Llyr Gruffydd, fod gennym ni gwmni sydd eisoes yn ystyried cynhyrchu—. Ie, yn Wrecsam?

Na, Fflint.

Fflint. Esgusodwch fi. Felly, gan ganolbwyntio am ychydig yn hirach ar y cynhyrchion plastig yr hoffem ni eu gwahardd, mae ymchwil wedi canfod nawr bod tua 39 y cant o smygwyr yn taflu diwedd sigaréts—neu ben sigaréts, fel yr oeddwn i bob amser yn arfer ei ddweud; ie, pen sigaréts—sy'n cynnwys plastig i lawr y draen. Plastig untro yw'r mwyafrif helaeth, ac maen nhw’n cynnwys cannoedd o gemegau gwenwynig, ac wedi cael eu smygu ar un adeg. Yr hyn sydd ar ôl yw pla o sigarennau plastig yn cyrraedd traethau. Yn aml iawn, i'r rhai ohonon ni sy'n cymryd rhan mewn digwyddiadau glanhau traeth—. O'r arglwydd, mae miloedd ohonyn nhw'n cael eu casglu pan fo sawl un ohonon ni allan yna.

Mae ffyn balŵn wedi'u cynnwys, a hynny’n gywir. 'Beth am y balŵns eu hunain?', gofynnwyd i mi. Mae rhywun wedi ysgrifennu ata i, o wybod bod hyn yn cael ei gyflwyno, felly mae'n dda bod y cyhoedd yn dod yn ymwybodol. Beth am y balŵns eu hunain? Mae'r RSPCA wedi rhybuddio y gall llyncu balwnau achosi marwolaeth drwy rwystro'r lleiniau treulio ac anadlu. Ac yn 2013, cynhyrchodd DEFRA ‘Llusernau awyr a balwns heliwm: asesiad o effeithiau ar dda byw a'r amgylchedd', lle nodwyd bod da byw yn tagu oherwydd iddyn nhw lyncu darnau balŵn.

Mae angen ystyried podiau coffi hefyd. Fe wnaeth Hamburg wahardd podiau coffi o adeiladau sy'n cael eu rhedeg gan y wladwriaeth fel rhan o ymgyrch amgylcheddol i leihau gwastraff. Cynnyrch mislif—maen nhw'n cynhyrchu 200,000 tunnell o wastraff y flwyddyn. Clytiau—nawr, mae'r un yma'n un anodd i mi, oherwydd, i unrhyw un sydd wedi bod yn fam, nid mynd yn ôl i'r hen gewynnau terry towelling, i mi, yw'r ffordd ymlaen. Fodd bynnag, p'un a allai gweithgynhyrchwyr edrych ar efallai gynhyrchu cewynnau gyda llai o blastig ynddyn nhw—oherwydd, unwaith eto, maen nhw’n aflwydd yn ein cymunedau wrth gael eu taflu'n anghyfrifol. Brwshys dannedd untro—mae 256 miliwn o'r rhain yn cael eu taflu. Raseli untro—2 biliwn yn y safle tirlenwi bob blwyddyn. Ac yn fwy diweddar, pecynnau profi COVID sydd—. Wel, plastig ydyn nhw ar hyn o bryd. P'un a allai'r cwmnïau hynny, Gweinidog, edrych arno mewn gwirionedd—. O ganlyniad i'ch Bil gael ei gyflwyno, efallai y bydd yn gwneud gweithgynhyrchwyr yn fwy cyfrifol pan fyddant yn rhoi pethau at ei gilydd.

Mae angen trafodaeth ddifrifol ynglŷn â gorfodi, ond rwy'n cytuno â phopeth sydd wedi cael ei ddweud yma. Mae hyn yn mynd i drosglwyddo costau draw i'n busnesau, ac rwy'n credu, os ydyn ni'n dod â phobl gyda ni, y bydd pobl yn sylweddoli cyn bo hir bod angen i ni weithio gyda'n gilydd ar hynny. Felly, mae angen i ni ei gefnogi gan wneud mwy ar ddefnyddio'r foronen, nid y ffon.

Rwy'n bryderus o ran y goblygiadau ariannol i'n hawdurdodau lleol. Mae CLlLC, Sefydliad Siartredig Rheoli Gwastraff, Cyngor Dinas Casnewydd, Cyngor Sir y Fflint a Chyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili i gyd wedi mynegi pryderon am adnoddau a diffyg capasiti—ac mae hynny nawr, cyn iddyn nhw edrych ar hyn.

Byddwn ni'n pleidleisio o blaid heddiw, Llywydd, ond rwy'n credu bod y Gweinidog yn gwybod, cyn belled ag yr ydym ni yn y cwestiwn, rydyn ni am i hon fod yn Ddeddf sy’n gwneud popeth pan ddaw drwodd, a gobeithio y gallwn ni weithio gyda'n gilydd, Gweinidog, ar unrhyw welliannau sydd—. Efallai y gallwn ni weithio gyda'n gilydd fel bod y Bil hwn yn gwneud yr union beth yr ydym ni i gyd am iddo ei wneud. Diolch. 

Diolch, Gweinidog. Mae Plaid Cymru wedi ymgyrchu ers blynyddoedd i wahardd plastig untro. Fe wnes i alw am hyn yn gyntaf yn 2019. Mae hyn heddiw yn gam pwysig ymlaen, a rhywbeth i'w groesawu, yn sicr. Achos mae plastig wedi plethu i fod yn rhan annatod o'n bywydau—o becynnau bwyd, ein dillad ni, y ffyrdd mae pobl yn glanhau, y pethau rŷn ni’n bwyta, mae plastig ym mhobman. Roeddwn i'n darllen yr wythnos hon fod microplastics wedi cael eu ffeindio yn llaeth y fron am y tro cyntaf. Ac er bod llygredd plastig yn wybodus i ni, mae COVID-19 wedi cyflymu effaith niweidiol microblastigau ar ein hamgylchedd a bioamrywiaeth. Dwi’n siŵr ein bod ni i gyd yn cofio’r delweddau trist o adar a chreaduriaid eraill wedi eu clymu mewn masgiau un defnydd, a’u boliau yn llawn o blastig. Bydd rhai yn cofio gweld darnau o blastig wedi eu darganfod yn nyfnderau'r môr, ar ben Everest, ar draethau Indonesia ac ar lannau afonydd ar draws y byd. Gogoniannau’r ddaear, a dyma ydy’r marker rŷn ni’n ei rhoi lawr fel dynoliaeth—wel, fe fyddwn ni'n rhoi marker arall lawr trwy ddeddfwriaeth fel hyn.

Rŷn ni’n gweld effaith plastig ar arfordir prydferth ein gwlad ein hunain. Mae microblastigau i’w canfod yn nifer o’n rhywogaethau dyfrol, brodorol. Mae’r data yn dangos, er gwaethaf yr ymgyrchu yn erbyn plastig untro, fod y canran o’r plastig a’r polystyrene hynny sydd yn gynwysedig yn y Bil o hyd yn uchel iawn ar ein traethau ac yn ein moroedd. 

Mae bron pawb yn cytuno bod angen gweithredu. Ond does bron neb eisiau newid eu bywydau nhw o gwbl, a dyna ydy'r sialens, wrth gwrs. Mae gennym ni ddyletswydd, wrth gwrs, i amddiffyn pobl ar draws y byd rhag peryglon gwastraff plastig, ac mae’n glir, er bod y Bil hwn yn gam pwysig ymlaen, a dwi rili yn dweud ei fod e'n gam pwysig, dyw e dal ddim yn ddigon cadarn o ran gwahardd gweithgynhyrchu eitemau plastig untro, fel mae Cadeirydd y pwyllgor newid hinsawdd wedi bod yn rhoi mas.

Rwy'n pryderu, yn wahanol i'r Ddeddf ddiweddar a basiwyd yn yr Alban, fod Cymru ond yn gwahardd y cyflenwad yn hytrach na’r gweithgynhyrchu o’r eitemau rhestredig. Dylem ni fod yn atal allforio llygryddion hysbys i wledydd eraill hefyd. Gallai'r diffiniad cyfredol o 'ddefnydd sengl' ganiatáu cyflenwi cynhyrchion 'aml-becyn' neu 'maint teuluol' sy'n cynnwys nifer o eitemau wedi'u pecynnu'n unigol fel rhan o un cynnyrch. Mae'n arbennig o bwysig sicrhau bod y diffiniad hwn yn glir, a heb fylchau. Felly, mi fuaswn i’n hoffi clywed ar ddiwedd y ddadl os ydy’r Gweinidog yn cytuno y dylid diwygio'r diffiniad o eitem un defnydd i gynnwys y gair 'wedi'i genhedlu' wrth adlewyrchu diffiniad yr Undeb Ewropeaidd o gynnyrch plastig untro. 

Mae’r pwyllgor wedi trafod yn helaeth y ffaith—eto, mae hyn wedi cael ei amlygu'n barod yn y ddadl—fod wet wipes—dwi'n meddwl bod Llyr yn eu galw nhw'n 'wipes gwlyb'—ar goll yma. Yn eu hymateb i ymchwiliad y pwyllgor blaenorol ar ficroblastigau, amlygodd Dŵr Cymru cymaint ydy effaith y broblem o wet wipes o ran carthffosydd. Os na fyddan nhw’n cael eu hatal, beth mwy a all y Llywodraeth ei wneud a beth mwy a all cymdeithas ei wneud i hysbysu pobl am y niwed maen nhw’n ei wneud? 

Mae Wales Environment Link, fel rydyn ni wedi clywed, yn dadlau y gallai addysg dinasyddion fod o gymorth, ond, yn y pen draw, mae angen ymyrraeth reoleiddiol yn y maes hwn achos, fel rydyn ni wedi clywed gymaint o weithiau yn y Siambr ac yn y pwyllgor, mae newid ymddygiad yn beth mor eithriadol o anodd ei ysgogi. Ar hyn o bryd, does dim i atal cwmnïau rhag rhoi 'flushable' ar y wipes sy'n achosi difrod difrifol i'n systemau dŵr, a heb ddiffiniadau safonol o beth sydd yn biodegradable, mae hyn yn achosi dryswch i'r cyhoedd.

I gloi, Llywydd, mae angen i’r Bil ysgogi newid. Mae angen i’n hymddygiad ni i gyd newid, ac mae angen gwneud yn siŵr bod hyn yn wir nid dim ond yn ein bywydau bob dydd yng Nghymru, ond hefyd yr effaith rŷm ni’n ei gael ar weddill y byd. A dyna’r her i’r Llywodraeth, wrth gwrs: gwneud yn siŵr bod arferion pobl wir yn newid, eu bod nhw'n teimlo eu bod nhw'n rhan o hyn, bod hyn ddim yn rhywbeth sydd yn digwydd iddyn nhw, ond eu bod nhw eisiau datrys y broblem, a'n bod ni ddim yn gohirio'r problemau i'r cenedlaethau sydd i ddod. Mae’r gwaith sydd wedi mynd i mewn i’r Bil yma i’w glodfori, ac rwy'n gobeithio bydd modd datrys nifer o’r pryderon hyn wrth i’r ddeddfwriaeth fynd yn ei blaen. Diolch. 

Fel y dywedodd Delyth Jewell eisoes, rydym ni’n gwybod bellach fod plastigion mewn llaeth o'r fron mewn tua 70 y cant o'r achosion. Felly, mae'n amlwg mai dim ond y fersiwn ddiweddaraf o'r problemau rydyn ni wedi'u creu i ni'n hunain yw hyn, oherwydd bydd hefyd mewn llaeth powdr, bydd mewn llaeth buwch, bydd yn ein bara oherwydd y grawn sydd wedi tyfu ar dir sydd wedi â phlastig arno, a bydd yn ein cig a'n pysgod, yn sicr. Felly, yn bendant mae angen i ni weithredu nawr i roi'r gorau i ladd ein hunain fel hyn.

Rwy'n gwerthfawrogi'r dull meddal sydd wedi'i gymryd gan y Llywodraeth ar wellt plastig, oherwydd fe wnaethon ni gymryd rhywfaint o dystiolaeth ddiddorol gan rywun sy'n cynrychioli'r gymuned anabl, a ddywedodd mai gwellt plastig oedd y ffordd fwyaf addas o yfed i rai pobl ag anableddau penodol. Mae'n amlwg nad oes problem i bobl mewn ysbytai gael cynnig gwellt plastig oherwydd, yn amlwg, mae gwastraff wedi'i losgi i gyd yn mynd mewn un ffordd. Mae'n amlwg bod problem llawer mwy cymhleth, felly, yn y gymuned pan mae rhywun yn mynd i gaffi ac yn dweud, 'Mae fy mhlant eisiau gwellt plastig.' Rydyn ni'n mynd i fod angen rheoleiddio eithaf clir o ran sicrhau y bydd perchennog y caffi neu'r gweinydd yn gallu bod yn glir ynglŷn â phryd mae'n briodol cael gwellt plastig, oherwydd yn amlwg mae gwellt papur, mae yna wellt metel a gwellt pren y gellir eu hailddefnyddio. Felly, mae digon o ddewisiadau amgen i'r rhan fwyaf o bobl, ond rwy'n cydnabod bod hwn yn ddull meddal iawn o ymgysylltu â phobl i ddatblygu'r dewisiadau amgen, heb osod pobl anabl dan anfantais.

Un o'r meysydd lle mae angen rhywfaint o eglurder arnom yw ar gynhyrchion ocso-ddiraddadwy, oherwydd maen nhw, fel mae'r memorandwm esboniadol yn ei wneud yn glir iawn, yn gymaint o lid ag unrhyw beth arall. Ond, nid oes gwir ddiffiniad o gynhyrchion ocso-ddiraddadwy, felly mae hyn wir yn rhywbeth sydd angen rhywfaint o gydweithio rhwng Llywodraeth Cymru, San Steffan a'r gweinyddiaethau datganoledig eraill, gan ei bod yn gwneud synnwyr i gael labelu gwirioneddol glir ar hyn. Ar hyn o bryd, mae llawer o bobl yn gwyrddgalchu eu cynnyrch yn wyrdd drwy ddweud, 'Mae hwn yn fioddiraddadwy.' Ydy, efallai ei fod ymhen 200 mlynedd, ond nid dyna beth rydyn ni'n sôn amdano mewn gwirionedd, nage?

Felly, yn amlwg, hoffwn i hefyd weld gweithredu cyflym ar blastig mewn cadachau gwlyb ac ar gynhyrchion mislif, oherwydd mae gen i ofn dweud bod pobl yn parhau, ac y byddant yn parhau i, roi cadachau gwlyb a chynhyrchion mislif i lawr y toiled oherwydd eu perthynas ddryslyd â'u cyrff a ddim eisiau eu gwaredu mewn mannau eraill. Mae llawer o dystiolaeth am hynny. Felly, mae gwir angen i ni weithio ar hynny, oherwydd yn sicr, fel y dywedodd Janet Finch-Saunders, maen nhw'n rhwystro'r carthffosydd a chreu'r mynyddoedd saim, felly mae'n costio llawer iawn o arian i ni ei dacluso.

Amlygodd Cadwch Gymru'n Daclus fod yna ddau blastig a oedd ar gynnydd. Un ohonynt oedd y cistiau fêpio hyn; mae angen i ni weithredu yn erbyn hynny. Ac, yn ail, sbwriel bwyd cyflym, y gwnaethon nhw ddweud oedd o ganlyniad i'r argyfwng costau byw. Felly, mae yna berthynas sobreiddiol mewn gwirionedd rhwng yr hyn y mae pobl yn ei feddwl yw'r ffordd fwyaf economaidd o fwydo eu hunain neu eu teulu yn hytrach na choginio pryd sylfaenol mewn gwirionedd. Ond, nid yw hynny ar gyfer y ddeddfwriaeth hon, mae’n rhywbeth i ddelio ag ef mewn mannau eraill. Serch hynny, rwy'n credu bod yna ffordd bwysig iawn mae angen i ni ddelio â siopau bwyd cyflym, a gweld beth allwn ni ei wneud i gymell pobl i ddod â'u cynwysyddion eu hunain i mewn pan fyddan nhw'n dod i godi cyri, yn hytrach na defnyddio mathau eraill o gynhyrchion. Mae hynny'n amlwg yn cysylltu'r ddeddfwriaeth hon â chyfrifoldebau'r cynhyrchwyr estynedig, a'n hymrwymiad cyffredinol, sy'n gorfod golygu lleihau, ailddefnyddio ac ailgylchu.

Felly, mae gwaith da ar y gweill. Mae angen i ni fwrw ymlaen ag ef nawr, ac mae angen i ni newid y diwylliant yn eithaf cyflym ynghylch peidio taflu pethau i ffwrdd a meddwl mai dyna ddiwedd y peth, mae wedi mynd—nid yw wedi mynd.

Prynhawn da, Gweinidog. Rwy'n croesawu'r Bil hwn; mae'n Fil nodedig. Mae bob amser yn demtasiwn, onid yw e, pan fyddwn ni'n gwneud rhywbeth da—ac rwy'n credu bod hynny'n bendant wedi digwydd—i ddweud, 'Da iawn, ond beth am—?', ac mae gen i un o'r rheini, os caf i. Ond, rwyf fi am ddweud diolch yn fawr iawn am y gwaith sydd wedi ei wneud, a diolch am yr adroddiadau o'r pwyllgorau eraill hefyd. Rydym ni'n gwybod bod hwn yn fater rydych chi wedi gweithio arno a'ch bod chi'n ymroddedig iawn, iawn, fel y mae eich cydweithiwr.

Roeddwn i eisiau, mewn gwirionedd, dweud dau beth. Un yw tynnu sylw at rai o'r ymgyrchoedd cymunedol gwych hynny sydd wedi bod yn digwydd. Mae Surfers Against Sewage wedi bod yn cynnal cynllun achredu trefi, trefi di-blastig, lle, fel rydyn ni'n gwybod, mae cymunedau'n cymryd camau i weithio gyda busnesau lleol, grwpiau cymunedol, ysgolion, ac ati, er mwyn lleihau eu defnydd o blastigau ac i'w hailgylchu mewn ffyrdd cynhyrchiol. Mae 28 o drefi yng Nghymru wedi cael eu hachredu neu'n gweithio tuag at yr achrediad yna, ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn ein bod ni'n cydnabod ac yn rhoi diolch am y gwaith sydd wedi cael ei wneud ar y lefel gymunedol yna achos mae wir yn bwysig ein bod ni'n codi'r ymwybyddiaeth yna ac yn ceisio newid y diwylliant yna. Dim ond tair tref yn ein rhanbarth ni sydd wedi gwneud hyn: Llanbedr Pont Steffan, Llanidloes ac Aberystwyth. Diolch i'r holl drefi hynny a'r bobl oddi mewn iddyn nhw am y gwaith maen nhw wedi ei wneud.

Felly, yr 'ond', i mi, os caf i, Gweinidog, yw tybed a allwn ni roi pwysau arnoch chi i fynd ymhellach ar y cynllun dychwelyd blaendal, y cyfeirir ato'n gyffredin fel cynllun dychwelyd potel. Fel y gwyddom, yn Norwy, mae'r cynllun dychwelyd poteli wedi arwain at ailgylchu 95 y cant o boteli, ond mae Llywodraeth y DU yn parhau i lusgo'u traed er iddynt ymrwymo i gyflwyno'r cynllun. Fy marn i, unwaith eto, efallai, yw y dylem ni yng Nghymru arwain y ffordd ar hyn, a dylen ni gynllunio a gweithredu cynllun ein hunain er mwyn i ni allu gwthio ymhellach, yn gyflymach ac ymlaen o ran ein hymrwymiad, yn hytrach nag aros i San Steffan fynd â hyn ymhellach.

Felly, rwy'n croesawu'r Bil ac yn diolch am y gwaith sydd wedi ei wneud, ac rwy'n edrych ymlaen at weithio gyda Llywodraeth Cymru, ac efallai i barhau â'r drafodaeth i weld sut y gallwn ni fynd ymhellach ac yn gyflymach. Diolch. Diolch yn fawr iawn.

Y Gweinidog Newid Hinsawdd nawr i ymateb i'r ddadl. Julie James.

Diolch, Llywydd. Rwy'n croesawu'r holl sylwadau sydd wedi eu gwneud gan Aelodau heddiw yn fawr, a'r ysbryd mae'r sylwadau hyn wedi'i wneud ynddo. O ystyried cyfyngiadau amser, yn anffodus nid oes gen i amser i fynd trwy bob un ohonynt. Fel y dywedais i yn fy sylwadau agoriadol, does gen i ddim amser i fynd trwy bob argymhelliad, ond byddwn ni'n ysgrifennu yn ôl at y pwyllgorau a byddaf yn gwneud yn siŵr y bydd ymateb cynhwysfawr ar bob un o'r argymhellion a'r materion a godwyd gan wahanol Aelodau heddiw yn ymwneud â'r pwyllgorau yn dod yn ôl atoch i'w hystyried.

Roeddwn i eisiau, yn benodol iawn, rhoi sylw i’r pwynt gan Gadeirydd y pwyllgor deddfwriaeth a chyfiawnder ar yr astudiaeth achos maen nhw wedi’i gynnwys, fodd bynnag. Yn barchus iawn, Huw, mae'n ddrwg iawn gen i ddweud nad ydyn ni'n cytuno bod astudiaeth achos y pwyllgor deddfwriaeth a chyfiawnder yn gynrychiolaeth gywir o'r safbwynt. Ein safbwynt yw bod darpariaethau'r Bil o fewn cymhwysedd, yn gwbl effeithiol ac yn orfodadwy. Felly, mae hynny'n cynnwys y darpariaethau sy'n ei gwneud yn drosedd i gyflenwi cynnyrch plastig untro, ocso-bioddiraddadwy gwaharddedig i ddefnyddiwr yng Nghymru, ac mae'n cynnwys cyflenwi'r eitemau hynny o'r tu allan i Gymru, gan gynnwys o wledydd eraill y DU. Felly, mae'r Cwnsler Cyffredinol, sy'n eistedd wrth fy ochr heddiw, wedi nodi dro ar ôl tro mai ein safbwynt ni yw na all UKIMA, fel rydyn ni'n ei alw, weithredu i faterion wedi'u cadw'n ôl sy'n amlwg o fewn cymhwysedd y Senedd, ac nad yw’n gwneud hynny. Mae'r Bil yn gwneud darpariaeth mewn perthynas â materion nad ydynt wedi’u cadw yn ôl ac mewn perthynas â Chymru. Mae'r Cwnsler Cyffredinol a'r Llywydd wedi dweud bod ei ddarpariaethau o fewn cymhwysedd, ac felly rydym ni o'r farn eu bod yn gwbl effeithiol ac yn orfodadwy, ac nid yw egwyddorion mynediad y farchnad yn UKIMA yn syml yn berthnasol iddynt. Felly, roeddwn i eisiau gwneud hynny'n wirioneddol blaen heddiw.

Fe wnaf i ychydig o bwyntiau eraill hefyd. Rwy'n croesawu cyfraniadau pob un o'r Aelodau yn fawr ynghylch mynd ymhellach a chyflymach ar wahanol gynhyrchion. Fel y dywedais i yn y pwyllgor, cawsom dros 60 o awgrymiadau yn ein hymateb. Hynny yw, ymateb sydd wedi'i gyhoeddi; gallwch edrych arno ar y wefan. Gallwch weld nifer yr eitemau a awgrymodd pobl. Mae pawb wedi sôn amdanyn nhw eto yma heddiw. Mae eraill hefyd. Er enghraifft, rwyf wedi bod yn trafod nifer o gynhyrchion yn y gwasanaeth iechyd gyda'r Gweinidog iechyd sydd bendant angen i ni edrych arnynt yn fanylach.

Ac ar y mater cadachau gwlyb, rydyn ni, wrth gwrs, wedi gweithio gyda'r gwneuthurwr yn y Fflint ac mewn mannau eraill—tair ffatri yng Nghymru, mewn gwirionedd—ond fel y dywedais i yn y pwyllgor, ac rwy'n atgoffa Janet, un o'r materion mawr i ni yw nad oes rhaid i chi labelu'r cynnyrch ar hyn o bryd i ddweud bod ganddo blastig ynddo. Felly, yn amlwg, mae'n llawer anoddach gorfodi os nad ydych chi'n gallu dweud, yn gywir, beth sydd ynddo. Felly, rwy'n gobeithio'n fawr y bydd y DU yn newid y drefn labelu, fel os oes gennych chi gynnyrch sy'n edrych fel y dylai allu gael ei gompostio neu fod yn fioddiraddadwy, ond mewn gwirionedd mae ganddo blastig ynddo, y dylid nodi hynny'n glir iawn ar y label. Mae gennym broblem gyda chadachau gwlyb, yn sicr, ond mae gennym ni broblem hefyd gyda rhai bagiau te gyda phlastig ynddynt, ac yn y blaen. Felly, mae angen labelu cynhyrchion sy'n cynnwys plastig, sy'n golygu nad ydynt yn fioddiraddadwy neu’n gallu cael eu compostio mwyach, oherwydd fel arall beth ydym ni i'w wneud â nhw? Allaf i ddim pwysleisio hynny ddigon, a byddaf i'n codi hynny ym mhob grŵp rhyng-weinidogol rydw i ynddo, a gobeithio, Janet, y byddwch chi'n gallu gwneud hynny gyda'r Llywodraeth yno yn San Steffan. Rwy'n siŵr y bydd y pwyllgorau yn ei wneud hefyd.

Ond, yn y cyfamser, byddwn ni'n gweithio gyda'n gweithgynhyrchwyr yma yng Nghymru yn ofalus iawn i wneud yn siŵr eu bod nhw eu hunain yn tynnu'r plastig o'u cynnyrch. Hyd yn oed os nad ydyn ni'n eu gwahardd, rydyn ni eisiau iddyn nhw gael eu tynnu o'r cynhyrchion. Felly, roeddwn i eisiau gwneud y sefyllfa yna'n blaen iawn. Fe fyddwn i'n hoffi'n fawr pe byddem wedi cynnwys cadachau gwlyb, ond mae wedi bod yn amhosib ar y pwynt gorfodi i wneud hynny. Er hynny, rwy’n falch iawn o ddweud, fod y Bil, wrth gwrs, yn caniatáu i ni ychwanegu cynhyrchion wrth i ni wneud yr ymchwil ac wrth i ni weithio gyda'n busnesau. Felly, rwy'n edrych ymlaen yn fawr at allu gwneud hynny. Mae'n fwriadol yn rhoi dyletswydd ar Weinidogion, gan dybio bod y Senedd yn ei phasio yn y ffurf hon yn y pen draw, fel bod yn rhaid i ni adrodd yn ôl i'r Senedd ar p’un a ydym ni'n cynnwys cynhyrchion ychwanegol ai peidio. Felly, rwy'n credu dwyn i gyfrif yn y ffordd yna—'Pam nad ydych chi'n mynd ymhellach?'—yn rhywbeth y dylai'r Senedd mewn gwirionedd, gobeithio, ei gymeradwyo, wrth i ni fynd â'r Bil drwy ei wahanol gyfnodau.

Mae'r Bil yn ffitio i'n strategaethau cynhwysfawr, ehangach sydd â'r nod o ddiogelu a gwella ein hamgylchedd. Felly, mewn ateb i Jane ac ambell un o'r lleill rwy’n meddwl, yn amlwg, mae hyn yn rhan o gyfres o fesurau, felly rydyn ni'n bwrw ymlaen â chyflwyno cynllun dychwelyd blaendal, fel mae'n digwydd. Mae yna hefyd gynllun cyfrifoldeb cynhyrchydd newydd, estynedig yn dod. Felly, byddwn yn codi'r pwynt gweithgynhyrchu yn y gyfres ehangach o fesurau. Felly, dydy'r ffaith nad yw yn y Bil hwn ddim yn golygu nad ydym yn ei wneud, a bydd y Senedd yn cael cyfle i gael golwg ar hynny, felly rwy'n derbyn y pwynt yn fawr. Rydyn ni'n glir iawn ar ein cyfrifoldebau byd-eang, felly rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn ein bod ni'n gwneud y pethau hynny. Felly, dim ond i atgoffa'r Aelodau, dim ond am nad yw i mewn yma, nid yw'n golygu nad yw'n dod neu nad yw'n cael ei gynnwys yn y gyfres o fesurau.

Mae'n cyfrannu at ein rhaglen lywodraethu, wrth gwrs, ar fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd. Rwy'n falch iawn, a byddaf yn ailadrodd o'r dechrau, fy mod i'n gallu derbyn bron pob un o'r argymhellion gan y pwyllgorau, ac rwy'n ddiolchgar iawn am faint o waith rydych chi wedi'i wneud mewn amser byr iawn. Yn benodol, fel y dywedais i yn fy sylwadau agoriadol, byddwn yn cyflwyno gwelliannau i osod y canllawiau fel dyletswydd, felly byddwn ni'n gallu mynd i'r afael â hynny, ac yn sicr byddwn yn mynd i'r afael ag argymhellion y Pwyllgor Cyllid, yr ydym yn derbyn pob un ohonynt—nid oes un o'r rheini wedi cael eu gwrthod.

Ond, Llywydd, yn y diwedd, rydw i wir yn credu ein bod ni'n gwneud rhywbeth eithaf unigryw yma. Rydym ni y tu ôl i wledydd eraill y DU, ond mae hyn yn mynd ymhellach. Weithiau gallwch chi neidio, a gobeithio y bydd y Senedd yn cymryd y cyfle i neidio heddiw. Mae hyn yn rhywbeth mae'n ymddangos bod gennym ni ewyllys cyfunol i'w wneud. Mae'n rhywbeth rwy'n credu bod yn rhaid i ni ei gyflawni. Mae'n rhaid i ni weithredu i ddiogelu ein cenedlaethau presennol a chenedlaethau'r dyfodol rhag effaith y plastig hwn. Rwy'n gobeithio'n fawr y bydd Aelodau'n cymeradwyo'r ddau gynnig heddiw. Edrychaf ymlaen at drafodaeth bellach yn ystod gwaith craffu Cyfnod 2, ac rwy'n gofyn i Aelodau heddiw gymeradwyo'r cynnig a chytuno ar egwyddorion cyffredinol a phenderfyniad ariannol Bil Diogelu'r Amgylchedd (Cynhyrchion Plastig Untro) (Cymru). Diolch. 

Y cynnig felly yw i dderbyn y cynnig o dan eitem 7. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu hynny? Nac oes. Felly, mae'r cynnig yna wedi ei dderbyn yn unol â Rheol Sefydlog 12.36. 

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Y cwestiwn nesaf felly yw: a ddylid derbyn y cynnig o dan eitem 8, sef y cynnig i gytuno ar y penderfyniad ariannol mewn perthynas â'r Bil? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu y cynnig o dan eitem 8? Nac oes. Felly, mae'r cynnig yna hefyd wedi ei dderbyn.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Dyna ddiwedd ein busnes ni am y dydd. Does dim cyfnod pleidleisio. 

Amseru ardderchog, ychydig cyn cic gyntaf y pêl-droed am 6 o'r gloch. Dim byd ar ôl i'w wneud heblaw dweud, 'Pob lwc Cymru'.

Daeth y cyfarfod i ben am 17:46.