Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

2. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol – Senedd Cymru am 2:27 pm ar 30 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 2:27, 30 Ionawr 2019

Cwestiynau nawr gan lefarwyr y pleidiau. Llefarydd Plaid Cymru, Siân Gwenllian.

Photo of Siân Gwenllian Siân Gwenllian Plaid Cymru

Diolch, Llywydd. Fel Gweinidog y Gymraeg, a fedrwch chi gadarnhau nad yw’r Saesneg yn cael ei chyflwyno mewn cylchoedd y Mudiad Meithrin nag mewn ysgolion cyfrwng Cymraeg tan fod plentyn yn saith oed ar hyn o bryd? Ac, os felly, a wnewch chi gadarnhau, i ni gael bod yn gwbl glir, mae’r cynnig ym Mhapur Gwyn Llywodraeth Cymru ar gyfer y cwricwlwm newydd fyddai i wneud y Saesneg yn bwnc gorfodol mewn lleoliadau o’r fath?

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour

Diolch yn fawr. Byddwch chi’n ymwybodol nawr o ran addysg Gymraeg fod hynny wedi mynd i bortffolio’r Gweinidog sydd â chyfrifoldeb dros addysg, ond dwi yn meddwl ei bod yn werth i ni danlinellu’r ffaith ein bod ni’n deall bod trochi cyfrwng Cymraeg yn hanfodol o ran gwireddu ein gweledigaeth ni ar gyfer 1 miliwn o siaradwyr. Rwyf wedi cael fy sicrhau gan y Gweinidog Addysg y bydd y trefniadau trochi Cymraeg presennol, y rhai sy’n cael eu darparu gan y Mudiad Meithrin, er enghraifft, yn parhau heb eu newid fel rhan o’r cwricwlwm newydd yma.

Photo of Siân Gwenllian Siân Gwenllian Plaid Cymru 2:28, 30 Ionawr 2019

Wel, y cwestiwn mawr sy’n codi o beth rydych chi newydd ei ddweud ydy: beth sy’n mynd i ddigwydd i’r dyfodol? Beth am y cenedlaethau nesaf o blant sydd yn dod ymlaen? A fyddan nhw hefyd yn parhau i gael eu trochi? Mae’ch strategaeth chi—a’ch strategaeth chi fel Gweinidog y Gymraeg ydy hon o hyd, dwi’n cymryd, y strategaeth 1 miliwn o siaradwyr—yn dweud yn hollol ddiamwys mai addysg drochi cyfrwng Cymraeg yw’r prif ddull ar gyfer sicrhau bod plant yn gallu datblygu eu sgiliau Cymraeg ac ar gyfer creu siaradwyr newydd. Yn wir, mae’r dystiolaeth ryngwladol a phwyslais Donaldson ei hun yn cadarnhau hynny. Dwi wedi clywed chi’n sôn droeon eich bod chi yn disgwyl i bob adran o fewn Llywodraeth Cymru fod yn ystyried y Gymraeg a’r strategaeth 1 miliwn o siaradwyr ym mhob datblygiad polisi ac ym mhob elfen o’u gwaith. Ac, o ystyried bod cynnig y Llywodraeth yn bygwth y drefn hynod effeithiol sy'n bodoli ar hyn o bryd o ran addysg drochi, ac yn mynd yn gwbl groes i un o gonglfeini eich strategaeth iaith, mi fuaswn i yn licio gwybod faint o gyfathrebu fu rhyngoch chi a’r Gweinidog Addysg, Kirsty Williams, wrth ddatblygu’r cynnig hwn. A fedrwch chi ddweud wrthym ni hefyd beth ydy’r dystiolaeth y mae’r adran addysg yn ei ddefnyddio i hyrwyddo’r cynnig yma?

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:30, 30 Ionawr 2019

Dwi ddim yn siŵr os oeddwn i wedi ei wneud e'n ddigon clir yn fy ateb cyntaf i, ond dwi yn meddwl bod yn rhaid i fi danlinellu does yna ddim newid o ran y polisi pan mae'n dod i drochi. Mae yna ymwybyddiaeth. Rŷn ni wedi bod yn gwneud hyn ar hyd y blynyddoedd. Mae gyda ni hanes mae pobl yn copïo drwy'r byd i gyd o ran pa mor effeithiol yw'r system yna o drochi. Dyw hynny ddim yn mynd i newid yn y dyfodol. Felly, dwi eisiau ichi fod yn hollol glir mai dyna yw'r sefyllfa, nid jest am nawr, ond ar gyfer y dyfodol hefyd. 

Mae'n rhaid i fi hefyd danlinellu bod e werth gweld, yn y cwricwlwm newydd, fod y targed yna o gyrraedd miliwn o siaradwyr ddim jest ar gyfer pobl sy'n mynd trwy addysg cyfrwng Cymraeg, ond ar gyfer cenedlaethau'n gyfan—y plant ysgol i gyd sydd yn mynd drwy'r system. Felly, mae pob un yn mynd i elwa. Ond, wrth gwrs, o ran y system drochi, mae honna'n mynd i fod yn wahanol i'r rheini. 

Photo of Siân Gwenllian Siân Gwenllian Plaid Cymru 2:31, 30 Ionawr 2019

Felly, dwi'n cymryd o hynny y byddwch chi yn dileu'r cymal sydd yn y Papur Gwyn, a hynny ar fyrder. Dŷch chi wedi cadarnhau bod trochi i'w ddatblygu ac i'w barhau. Felly, y cam hollol naturiol ydy tynnu'r cymal yna, cael gwared ar yr holl drafodaeth sydd yn digwydd, achos mae'r drafodaeth yn ddiangen. Felly, does dim angen iddo fo fod yn y Papur Gwyn. 

Ond, yn ogystal â'r angen i ddatblygu addysg drochi, mae normaleiddio'r Gymraeg yn y system addysg drwyddi draw yn gwbl allweddol i gyrraedd y filiwn, gan gynnwys cynyddu dysgu cyfrwng Cymraeg mewn ysgolion cyfrwng Saesneg. Ac yn 2013, fe ddatganodd adroddiad yr Athro Sioned Davies bod angen newidiadau brys i sut mae'r Gymraeg yn cael ei haddysgu. Fe argymhellodd Sioned Davies bod angen dileu Cymraeg ail iaith erbyn 2018, a chyflwyno un continwwm dysgu, ac fe ddywedodd cyn-Weinidog y Gymraeg, Alun Davies, wrthyf i, yn y fan hon:

'Mi fydd y cymhwyster Cymraeg ail iaith yn cael ei ddisodli..yn 2021'.

Yn amlwg, mae'r amserlen wedi llithro, ond dwi yn croesawu'r cyhoeddiad y bydd yna un continwwm dysgu Cymraeg o 2022 ymlaen, a bod hynny'n arwydd o gynnydd o'r diwedd, ac felly, yn rhywbeth i'w groesawu. 

Yr hyn sydd angen rŵan ydy cadarnhad ynglŷn â'r amserlen, ac ymrwymiad i gyhoeddi cymhwyster enghreifftiol er mwyn hwyluso'r paratoi yn yr ysgolion. Felly, a fedrwch chi ymrwymo heddiw i weithio efo'r Gweinidog Addysg ar amserlen glir ar gyfer cyhoeddi cymhwyster cyfunol enghreifftiol ar gyfer yr iaith Gymraeg?

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:33, 30 Ionawr 2019

Gaf i jest ddweud rwyf i'n falch eich bod chi'n croesawu'r ffaith ein bod ni wedi gwrando ar yr hyn oedd gan Sioned Davies i'w ddweud? Dwi hefyd yn ymwybodol iawn bod angen i ni wella'r ffordd rydym ni'n dysgu ail iaith yn ein hysgolion ni. Am y rheswm hwnnw, roeddem ni wedi dod â symposiwm at ei gilydd llynedd, lle'r oeddem ni wedi dod â phobl oedd yn wirioneddol yn deall ac wedi edrych ar y ffordd orau i ddysgu Cymraeg fel ail iaith drwy'r byd i gyd, ac rŷn ni'n defnyddio hynny nawr, ac yn dangos hynny fel ffordd i bobl sydd yn dysgu Cymraeg yn ein hysgolion ni lle nad yw'r Gymraeg yn brif iaith yr ysgol. 

Wrth gwrs, mae'r rhain yn gwestiynau rili i'r Gweinidog sy'n gyfrifol am addysg. Ond, o ran y cymhwyster, wrth gwrs, nid y Llywodraeth sydd â chyfrifoldeb dros y cymhwyster, ond mae yna lot o waith yn cael ei wneud ar hyn o bryd i baratoi ac i edrych ar sut fydd y continwwm yma yn gweithio o ran sicrhau bod cymhwyster ar gael a fydd yn briodol i bobl sydd yn Gymraeg iaith gyntaf, a'r rheini sydd wedi mynd drwy addysg sydd ddim yn addysg Gymraeg drwy'r ysgol. 

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative

Diolch yn fawr, Llywydd. Wel, rwyf eisiau dechrau gyda'r mater o ddysgu Saesneg mewn lleoliadau cyfrwng Cymraeg i blant ifanc iawn hefyd, achos efallai dŷch chi ddim yn gyfrifol yn uniongyrchol am addysg, ond rŷch chi yn gyfrifol am y targed o filiwn o siaradwyr Cymraeg. Felly, clywsom ddoe fod y Saesneg eisoes wedi ei defnyddio mewn rhai o'r lleoliadau blynyddoedd cynnar a chyfnod sylfaen. Rwy'n cydnabod hynny, ond yn fy mhrofiad i, hyd yn oed, mae'n wir yn fater o ystyried lles plant penodol a'u hanghenion cyfathrebu cyfredol. Ac mae hynny yn wahanol i 'teaching English'. Dwi ddim yn amau bwriad y Gweinidog Addysg neu chi na ddylai hyn danseilio'r system drochi neu gynnydd, ond dwi ddim yn credu ei fod e'n ddigon i ddweud bod hyn eisoes yn ofyniad yng nghanllawiau'r cyfnod sylfaen. Dyw e ddim yn ddigon o ymateb, dwi ddim yn credu. 

Dŷn ni ddim yn siarad am yr un peth â chyflwyno mwy o Gymraeg i'r sector Saesneg. Hoffwn i wybod beth mae 'teaching English' yn meddwl. Pa dystiolaeth gallwch chi ei rhoi i ni fod Saesneg mewn gwirionedd yn cael ei dysgu mewn lleoliadau Cymraeg ar hyn o bryd? A pha anfantais mae'r plant hynny yn ei wynebu ar hyn o bryd y bwriedir ei goresgyn gan y cynnig hwn? 

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:35, 30 Ionawr 2019

Wel, rŷch chi’n eithaf iawn i ganolbwyntio ar y ffaith bod addysg yn ganolog i’n targed ni o gyrraedd miliwn o siaradwyr, ac, wrth gwrs, erbyn 2050, rŷn ni’n gobeithio bydd tua 40 y cant o blant Cymru yn mynychu ysgolion lle'r Gymraeg yw’r iaith benodol yn yr ysgol. Er mwyn cyrraedd y targed yna, wrth gwrs, mae’n rhaid inni sicrhau ein bod ni yn ymrwymo i’r system drochi yma, a dwi’n gobeithio eich bod chi wedi clywed yr hyn wnes i’n glir wrth Siân Gwenllian.

Felly, gaf i—[Torri ar draws.] Rŷn ni wedi ei wneud e'n hollol glir does dim—mae’r Mudiad Ysgolion Meithrin—dwi’n gobeithio byddan nhw yn deall y bydd yna ddim angen iddyn nhw newid y ffordd maen nhw’n gweithredu ar hyn o bryd. Papur Gwyn yw hwn, wrth gwrs, does dim cymalau a dwi’n siwr bydd Mudiad Ysgolion Meithrin yn ei gwneud hi'n glir eu bod nhw ddim eisiau gweld hyn. Mae’n glir i ni na fydd hyn yn digwydd. Dwi’n gobeithio fy mod i wedi gwneud hwnna’n ddigon clir heddiw na fydd yna newid yn y system bresennol pan mae’n dod i ysgolion meithrin.

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 2:37, 30 Ionawr 2019

Wel, sori, Gweinidog, dyw e ddim yn glir o gwbl beth mae 'teaching English' yn ei feddwl yn y system newydd, achos fel clywsom ni gan Dai Lloyd ddoe, dŷn ni ddim yn gwybod am feithrinfeydd sy'n dysgu Saesneg ar hyn o bryd. Maen nhw'n defnyddio Saesneg oherwydd lles plant, ond dŷn nhw ddim yn dysgu Saesneg, felly mae'n well i ni gael tipyn bach o eglurder o gwmpas hynny yn y dyfodol nawr. 

Dal ar bwnc addysg, ychydig wythnosau yn ôl, codais i gyda'r Gweinidog Addysg ganlyniad anfwriadol yng Ngwynedd y toriadau i'r grant gwella addysg. Roedd rhan o'r grant wedi ei dargedu a'i wario ar waith dwys gyda phlant di-Gymraeg ar ôl symud i'r ardal i'w helpu nhw i gaffael y sgiliau Cymraeg mae eu hangen arnynt i gael mynediad i addysg yn y sir honno. Er hynny, dywedodd y Gweinidog ei bod hi'n hyderus y bydd pobl ifanc sydd angen sgiliau Cymraeg ychwanegol yn gallu eu dysgu yn llwyddiannus, a gobeithio ei bod hi'n iawn fanna. Mae Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn yn rhoi hawl i blant i addysg, ac mae'r polisiau yma yn cael sylw dyledus gan yr UNCRC. A fyddech chi'n fodlon cydweithio gyda'r Gweinidog Addysg i fodloni eich hunan fod y plant sydd angen y gwaith dwys hwn yn dal i'w gael, neu i fod yn sicr bod dulliau eraill yn cyflawni'r un canlyniadau? Diolch. 

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:38, 30 Ionawr 2019

Rŷn ni yn ymwybodol iawn bod yna amgylchiadau pryd mae pobl yn dod mewn i gymuned lle dŷn nhw ddim yn medru'r iaith, yn arbennig yn rhai o'n hardaloedd mwy Cymreig, lle mae angen inni gael y trochi yna pryd maen nhw'n blant ychydig yn hŷn. Mae ysgolion hwyrddyfodiad wedi eu lleoli mewn llefydd o gwmpas Cymru. Yn aml, mae'n rhaid i rai llywodraethau lleol gydweithredu er mwyn sicrhau bod y ddarpariaeth yna ar gael, ac, wrth gwrs, byddaf i yn cydweithredu gyda'r Gweinidog sy'n gyfrifol am addysg i sicrhau y bydd y system yna yn parhau. Wrth gwrs, mae llywodraeth leol o dan lot o bwysau ariannol. Rŷn ni'n ymwybodol iawn ein bod ni eisiau i hyn gario ymlaen a dŷn ni ddim eisiau gweld toriadau yn y maes hwn. 

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 2:39, 30 Ionawr 2019

Wel, diolch am hynny, achos, wrth gwrs, rŷn ni i gyd eisiau gweld plant sy'n dod mewn i Gymru yn parhau i gael y fantais o wasanaethau tebyg i'r rheini. Mae'n cael effaith wahanol mewn llefydd gwahanol yng Nghymru, wrth gwrs, ond yng Ngwynedd yn benodol mae'n bwysig iawn bod y plant yn cael caffael ar y sgiliau sy'n gallu eu helpu nhw i gael mynediad i addysg yno. 

Jest i droi nawr at rywbeth arall. Mewn cyfarfod o gabinet Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn fy rhanbarth i, ddechrau'r mis hwn, gofynnodd y cynghorydd Ceidwadol Tom Giffard gwestiwn yn y Gymraeg. Yr ymateb gan yr aelodau oedd anwybyddu'r cwestiwn. Fe geisiodd cadeirydd y cyngor symud ymlaen at yr eitem nesaf ar yr agenda. Ar ôl mynnu bod ei gwestiwn yn cael ei ateb, gofynnwyd i'r cynghorydd a allai ailadrodd y cwestiwn yn Saesneg ac fe gytunodd y tro yma, yn bragmatig, achos doedd dim unrhyw swyddogion o gwbl a oedd yn Gymraeg eu hiaith yn y siambr. O dan y prawf rhesymol a chymesur, dwi ddim yn disgwyl i bob cynghorydd siarad Cymraeg na bod yna wasanaeth cyfieithu, cydamserol, pwrpasol ar gael ym mhob cyngor yng Nghymru. Fodd bynnag, mae safonau yn effeithio ar gyngor Pen-y-bont ar Ogwr, ac ar hyn o bryd, maen nhw'n anfon eu holl waith cyfieithu i gwmnïau allanol. Oni fyddai'n syniad iddyn nhw ddefnyddio rhywfaint o'r arian hwnnw i gyflogi rhywun profiadol mewn cyfieithu ar lafar ac yn ysgrifenedig i ddiwallu eu hanghenion yn well a helpu gyda'u cynnydd wrth greu amgylchedd dwyieithog ar gyfer eu gweithlu?

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:41, 30 Ionawr 2019

Diolch, a dwi yn gobeithio y bydd cynghorau ar draws Cymru yn gefnogol o allu rhywun i siarad Cymraeg hyd yn oed os oes wedyn rhaid iddyn nhw ailadrodd y cwestiwn yn Saesneg. Ond dwi yn meddwl bod yna ffordd inni wella'r ffordd dŷn ni'n darparu'r system gyfieithu trwy Gymru i gyd. Mae yna gynllun technolegol gyda ni yn Llywodraeth Cymru i edrych ar sut ydym ni'n mynd i ddefnyddio technoleg i wella darpariaeth cyfieithu. Rŷm ni'n creu cof cyfieithu—mae hwn yn un o'r pethau rydym yn wirioneddol edrych arnynt mewn ffordd ddwys. Os yw pawb sydd yn defnyddio'r Gymraeg yn rhoi mewnbwn i mewn i'r system, bydd y data lot yn well a bydd y ddarpariaeth yn well. Felly, mae yna ffyrdd, dwi'n meddwl, o edrych ar sut allwn ni gael llywodraethau lleol, yn arbennig, i gydweithredu, a fydd yn arbed lot o arian iddyn nhw. A hefyd, efallai, byddant yn gallu defnyddio, yn y pen draw, ein cof cyfieithu ni yn Llywodraeth Cymru ac y gall i gyd fynd i mewn i un pwynt a'n bod ni i gyd yn elwa o gael system y mae pob un yn gallu ei defnyddio. Felly, dyna yw rhan o'r cynllun technolegol rŷm ni'n ceisio mynd amdano ar hyn o bryd.

Photo of Gareth Bennett Gareth Bennett UKIP

(Cyfieithwyd)

Diolch, Lywydd. Hoffwn groesawu'r Gweinidog i'w rôl newydd, a chroesawu'r Dirprwy Weinidog yn ôl i'w rôl yntau. Un o feysydd polisi eich adran yw cynnal digwyddiadau mawr. Roedd yn ddiddorol clywed yr atebion a roesoch mewn ymateb i gwestiwn 1 gan Mandy Jones, a'r cwestiynau atodol. Wrth gwrs, roedd Mandy yn llygad ei lle o ran ei phwynt, er ei bod yn dda iawn fod digwyddiadau yn dod i Gaerdydd, fod hefyd angen lledaenu digwyddiadau ledled Cymru yn gyffredinol a chynnwys gogledd Cymru hefyd, felly roedd hefyd yn ddiddorol clywed eich ymateb i ymholiadau Rhun ynglŷn â Gemau'r Ynysoedd a ragwelir ar gyfer Ynys Môn. Yn amlwg, bydd llawer o Aelodau yn dod atoch gyda chynigion am y mathau hyn o ddigwyddiadau.

Un digwyddiad mawr sydd wedi ei drafod eisoes yn ystod tymor y Cynulliad hwn yw cais gan Gymru i gynnal Gemau'r Gymanwlad yn y dyfodol, sy'n rhywbeth roedd Ken Skates yn awyddus i'w weld pan oedd yn gyfrifol am y portffolio digwyddiadau mawr. Rwy'n derbyn yr hyn a ddywedoch chi'n gynharach am leoli digwyddiadau penodol mewn dinasoedd, ac yn wir, mae Gemau'r Gymanwlad yn ddigwyddiad o'r fath. Ond credaf fod Ken Skates o'r farn y gellid cynnig rhannau penodol o'r cais i wahanol rannau o Gymru—ni fyddai'n canolbwyntio'n gyfan gwbl ar un ddinas o reidrwydd. Wrth gwrs, nid wyf yn datgan pa ddinas a ddylai fod wrth wraidd cais o'r fath. Ond a ydych wedi ystyried cais ar gyfer Gemau'r Gymanwlad yn y dyfodol ac a yw'n rhywbeth sydd wedi'i ddwyn i'ch sylw cyn hyn?

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:44, 30 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Fel y mae'n digwydd, cefais sesiwn friffio ar y sefyllfa mewn perthynas â digwyddiadau mawr y bore yma. Nid oedd hwn yn un o'r materion a gododd yn y cyd-destun hwnnw. Credaf mai'r hyn sy'n bwysig i mi yw bod gennym drosolwg nid yn unig o beth sy'n digwydd ble a phryd, ond y gallwn ei fapio ar sail flynyddol er mwyn sicrhau ein bod yn deall, os ydym yn cefnogi un prosiect mawr penodol un flwyddyn, efallai na chawn gymaint y flwyddyn ganlynol, ond os gwelwn fod prosiect mawr iawn ar y ffordd yn y dyfodol, efallai y byddwn eisiau dal yn ôl. Felly, mae cael trosolwg, i mi, yn eithaf pwysig. Nid yw Gemau'r Gymanwlad yn un o'r digwyddiadau mawr sydd ar ein hagenda ar hyn o bryd. Wrth gwrs, cawsom Ras Cefnfor Volvo y llynedd a oedd yn llwyddiannus iawn ac a roddodd Flwyddyn y Môr ar y map yn bendant iawn, yn fy marn i. Mae'r ffaith ein bod wedi cael 22 o ddigwyddiadau diwylliannol a chwaraeon ledled Cymru y llynedd, gan ddenu dros 0.25 miliwn o ymwelwyr i Gymru, a dod â £72 miliwn o arian i mewn—. Credaf fod pob un o'r rhain yn storïau llwyddiannus iawn. Ond wrth gwrs, pan fyddwch yn cynnal digwyddiad mor enfawr â Gemau'r Gymanwlad, mae'n rhaid ichi hefyd ystyried goblygiadau'r gost i ni fel Llywodraeth.

Photo of Gareth Bennett Gareth Bennett UKIP 2:45, 30 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Iawn. Credaf fod hynny'n synhwyrol oherwydd, weithiau, gallwch glywed honiadau fod y digwyddiadau hyn yn arwain at seilwaith enfawr a chyfranogiad enfawr mewn chwaraeon yn nes ymlaen. Cawsom yr honiadau hyperbolig hyn am Gemau Olympaidd Llundain yn 2012, ac nid ydynt bob amser yn arwain at y canlyniadau hynny. Felly, yn sicr, byddem yn ddoeth i ystyried y pethau hyn yn ofalus.

Gan edrych ar ddigwyddiad posibl arall—os gallwch wneud sylwadau am fanylion hyn—cawsom rownd derfynol lwyddiannus iawn Cynghrair y Pencampwyr yng Nghaerdydd. Mae hwnnw'n un sydd, wrth gwrs, yn canolbwyntio ar—cwestiwn sy'n canolbwyntio ar Gaerdydd. Roedd hynny yn 2017. Nawr, roedd hwnnw'n ddigwyddiad da ac roedd yn enghraifft o lobïo da, ond dylid nodi ein bod heb gael unrhyw ran yn cyd-gynnal y pencampwriaethau pêl-droed Ewropeaidd yn 2020. Mae posibilrwydd y gallai Cymru gyd-gynnal pencampwriaethau Ewropeaidd yn y dyfodol gan fod UEFA yn fwyfwy awyddus i weld mwy nag un wlad yn cynnal digwyddiad. Eu diffiniad o 'gwlad' yw ardal sydd â'u cymdeithas bêl-droed eu hunain. Felly, mewn egwyddor, gallai Cymru gyd-gynnal pencampwriaethau Ewropeaidd yn y dyfodol gyda'r gwledydd cartref eraill. A yw hynny'n rhywbeth y byddech yn ei ystyried?

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:47, 30 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Credaf fod y ffaith bod 160 miliwn o bobl wedi gwylio rownd derfynol Cynghrair y Pencampwyr yn golygu bod Caerdydd yn arbennig wedi'i rhoi ar y map mewn ffordd nad ydym, efallai, wedi'i gweld o'r blaen. Felly, mae pêl-droed yn iaith ryngwladol sy'n wahanol i unrhyw iaith arall, a chredaf fod y digwyddiadau trasig a welsom yr wythnos diwethaf yng Nghlwb Pêl-droed Dinas Caerdydd hefyd yn enghraifft o lle mae'r math o ffocws a welsom ar Gaerdydd nad oeddem yn ei ddymuno fel y cyfryw yn golygu bod yr iaith ryngwladol hon yn rhywbeth y mae pawb yn canolbwyntio arno.

Credaf y daw cyfleoedd i ni gydweithredu â rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig i ystyried digwyddiadau pêl-droed yn y dyfodol, ac wrth gwrs, gorau po fwyaf o'n rhan ninnau. Felly, byddwn yn ystyried cyd-gynnal rhai digwyddiadau o'r maint hwnnw a'r natur honno yn y dyfodol.

Photo of Gareth Bennett Gareth Bennett UKIP 2:48, 30 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch am egluro'r pwynt hwnnw, ac edrychaf ymlaen at gyhoeddiadau yn y dyfodol. Nawr, mae llawer o sôn wedi bod dros y blynyddoedd diwethaf am adeiladu canolfan gynadledda fawr yng Nghaerdydd. Nid wyf yn gwybod a oes digon o alw amdani ai peidio ag ystyried bod un wrthi'n cael ei hadeiladu yng Nghasnewydd. Efallai fod perygl o orgyflenwi, ac wrth gwrs, mae'n rhaid inni fod yn wyliadwrus rhag adeiladu eliffantod gwyn weithiau. Ar y llaw arall, efallai fod rhai o fewn y sector rheoli digwyddiadau yn credu bod digon o alw am ddwy ganolfan gynadledda. Nid wyf yn gwybod a oes gennych farn ar hynny, Weinidog.

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour

(Cyfieithwyd)

Wel, cefais gyfarfod adeiladol iawn gydag awdurdodau'r ganolfan gynadledda ryngwladol yr wythnos diwethaf, gyda'r Celtic Manor, a chredaf fod cryn dipyn o gyffro ynglŷn â'r hyn y gallai hynny ei wneud i Gymru ac o ran dod â phobl i Gymru. Un o'r materion a drafodwyd gennym yno, gydag arweinwyr awdurdodau lleol eraill, oedd yr angen efallai i edrych ar ddatblygu biwro cynadleddau ar gyfer prifddinas-ranbarth Caerdydd yn ei gyfanrwydd. Felly, yr argraff glir iawn a roesant inni oedd na fyddai'r ganolfan gynadledda ryngwladol ei hun a'r Celtic Manor yn ddigon mawr i groesawu'r niferoedd y maent yn eu disgwyl. Felly, mae cyfleoedd ar gyfer Caerdydd a Chasnewydd o ran lletya, ystafelloedd gwesty, ac mae cyffro gwirioneddol, rwy'n credu, yn datblygu mewn perthynas â hynny. Ac mae'n rhaid imi ddweud yn glir fy mod yn gobeithio y bydd y ganolfan gynadledda ryngwladol honno'n rhan o'r strategaeth ryngwladol y byddaf yn ei datblygu dros y misoedd nesaf.