Detholwyd y gwelliannau canlynol: gwelliant 1 yn enw Rebecca Evans, a gwelliant 2 yn enw Rhun ap Iorwerth. Os derbynnir gwelliant 1, caiff gwelliant 2 ei ddad-ddethol.

Yr eitem nesaf yw dadl y Ceidwadwyr Cymreig ar addysg ysgolion, a dwi'n galw ar Suzy Davies i wneud y cynnig.

Cynnig NDM7218 Darren Millar

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

1. Yn nodi canlyniadau PISA 2018 y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd (OECD).

2. Yn gresynu:

a) na fu unrhyw welliant ystadegol sylweddol yn sgoriau PISA Cymru mewn darllen a mathemateg ers 2006;

b) bod sgoriau Gwyddoniaeth Cymru yn sylweddol waeth nag yn 2006;

c) bod Cymru wedi'i gosod ar waelod gwledydd y DU mewn darllen, mathemateg a gwyddoniaeth;

d) mai Cymru yw'r unig genedl yn y DU sydd â sgôr is na chyfartaledd yr OECD ym mhob un o fesurau PISA.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) cydnabod ei methiant i wella addysg yng Nghymru;

b) ymddiheuro i ddisgyblion, rhieni ac ysgolion am eu siomi;

c) gwarantu bod adnoddau ychwanegol yn deillio o wariant ychwanegol ar ysgolion gan Lywodraeth y DU yn cael ei fuddsoddi mewn ysgolion yng Nghymru.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Llywydd, ac a gaf i ddymuno Nadolig llawen i bawb hefyd cyn ichi gredu dwi ddim yn ei feddwl ar ôl y ddadl hon?

A gaf fi ddiolch i chi, Lywydd? Ac rwy'n mynd i wneud y cynnig, fel y mae ar y papurau heddiw.

Nawr, mae'n ddiddorol, onid yw, unwaith eto, i weld o welliant Llywodraeth Cymru, sut y mae plaid sydd wedi bod mewn grym ers 20 mlynedd yn trin beirniadaeth a wneir gan yr wrthblaid swyddogol yn y Cynulliad hwn? Mae seiborgiaid gwleidyddiaeth Cymru yn parhau i ddileu'r gwirionedd os yw'n rhwystro'r hyn y maent am i bobl Cymru ei wybod am gyflawniad eu Llywodraeth. Felly, yn ystod y ddadl hon, rwy'n gobeithio y bydd y Cynulliad yn gwrthod 'meddwl grŵp Cymru' ac yn cydnabod yr hyn a wnaeth gwleidyddiaeth un blaid i'n system addysg er 2006—y dyddiad y dechreuasom gymryd rhan yng nghanlyniadau PISA. Oherwydd pa newidiadau bynnag a fu o dan y Gweinidog Addysg, o blaid wahanol, Prif Weinidogion Llafur olynol sy'n atebol yn y pen draw.

Pam y mae'r Llywodraeth wedi dileu ein cynnig cyfan? Pam rydych chi'n wfftio'r hyn y mae gan ein hetholwyr hawl i'w wybod ac anwybyddu'r cwestiynau y cawsom ein hethol i'w gofyn? Buaswn yn barod i gydnabod gwelliannau ar ffigurau 2015, ond mae'r Llywodraeth yn gwbl dawedog ynglŷn â'r ffaith bod ffigurau 2015 ymysg y gwaethaf a gawsom erioed. Mae'r ddadl hon yn edrych yn llawer pellach na hynny.  

Fe ddywedwch fod gwelliant mewn gwyddoniaeth, nid gwelliant sylweddol, yn ôl y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd—tri phwynt—ond da iawn, athrawon a disgyblion ar gael hynny. Ond mae'n dal i fod yn ostyngiad o 17 pwynt ers 2006. A ydych chi wir yn disgwyl inni groesawu hynny? Nid yw cynnydd o ddau bwynt mewn darllen a chynnydd o bedwar pwynt mewn mathemateg ers 2006, eto, yn sylweddol yn ôl y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd. Unwaith eto, mae'n rhaid imi ddweud, eu sylw hwy, nid fy sylw i, er fy mod yn credu bod gwelliant mewn mathemateg ers i gyflawniad yn y pwnc fod ar ei isaf erioed yn 2012 yn werth canmol athrawon yn ei gylch. Rwy'n credu eu bod wedi gwneud yn wych ar hynny.

Yr argraff a gaf fi yw eich bod yn gobeithio y bydd y gwelliannau cymedrol hyn eleni yn celu dirywiad yn yr wybodaeth a'r sgiliau a nodwyd yn y profion PISA dros y 12 mlynedd diwethaf—blynyddoedd pan gawsom ein llywodraethu gan y Blaid Lafur. Ac os nad yw ein sgoriau gwyddoniaeth yn ddigon i adael y botel siampaen honno, neu ei thynnu oddi ar y silff, nid yw'r ffaith bod sgoriau darllen a mathemateg Cymru eto ond yn ôl i lle dechreuasant 12 mlynedd yn ôl yn rheswm dros ddathlu. Dylem fod ar y blaen yn y degawd diwethaf, nid yn dal i lusgo ar ôl gwledydd eraill y DU. Dyna 12 mlynedd o'n plant a'n pobl ifanc nid yn unig yn llusgo ar ôl eu cyfoedion yn yr Alban, Gogledd Iwerddon a Lloegr, ond ar ôl y plant a'r bobl ifanc yng Nghymru a aeth o'u blaenau. Dyna rydym yn gofyn i'r Llywodraeth ymddiheuro amdano. Mae eich dathliad yn sgil ailgyrraedd y status quo, pan oedd y status quo hwnnw ei hun yn destun pryder, yn fynegiant perffaith o gyffredinedd nad yw'n adnabod dim sy'n uwch nag ef ei hun, ac felly, gwrthodwn eich gwelliant.

Ac mae'n ddrwg gennyf orfod ei wneud. Hoffwn groesawu'r lleihad yn y bwlch rhwng ein dysgwyr mwyaf difreintiedig a'u cyfoedion a'r canlyniadau gwell i gyflawnwyr uwch, oherwydd mae hynny'n awgrymu bod rhai o'r cyflawnwyr uwch hynny'n dod o gefndiroedd difreintiedig—plant sydd, at ei gilydd, yn cael eu gorgynrychioli o hyd yn y carfanau sy'n perfformio ar lefelau is. Rwy'n credu y byddai ein cynlluniau ar gyfer premiwm disgybl i blant sy'n derbyn gofal yn cyfrannu at leihau'r bwlch hwnnw yn ogystal â chodi cyrhaeddiad cyffredinol.  

Er hynny, mae'r grant datblygu disgyblion yn ddull sylweddol a sefydledig o wella canlyniadau i'n disgyblion mwyaf difreintiedig. Ond mae ein plant mwyaf difreintiedig yn dal i gael sgoriau is mewn darllen, sef yr archwiliad dwfn eleni, na phlant tebyg yng ngwledydd eraill y DU. Ac ar gyfer ein disgyblion lleiaf difreintiedig, mae'r bwlch hwnnw'n tyfu hyd nes y bydd eu sgôr darllen yn 40 pwynt y tu ôl i'w cyfoedion yn Lloegr ac yn 20 pwynt y tu ôl i gyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd. Mae bwlch cyrhaeddiad arall yma—un enfawr, Weinidog—ac ni ellir ei anwybyddu.

A chyn bod unrhyw un eisiau siarad amdanynt, cyfartaleddau'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd, gadewch i ni gofio, at ei gilydd, nad ydynt wedi gwella'n arbennig eleni. Ac nid ydynt yn gyfartaledd y gwledydd sy'n cymryd rhan hyd yn oed. Nid ydynt erioed wedi cynnwys y sgorwyr uchaf yn y profion hyn fel taleithiau Tsieina a Singapôr. Fel gyda chyllid fesul disgybl, ni allwch hawlio gwelliant am ddim rheswm gwell na bod y rhai o'ch cwmpas yn gwaethygu.

Nawr, rwy'n sylweddoli y bydd rhai ohonoch chi eisiau peintio hyn fel beirniadaeth o blant, athrawon ac arweinwyr ysgolion, ond nid yw hynny'n wir o gwbl. Mae'r ffaith bod yna welliant o gwbl yn dyst, yn wir, i waith disgyblion ac athrawon. Dyma'r bobl sydd â phrofiad beunyddiol o fywyd ysgol ac sy'n gorfod ymdopi â newid polisi, blaenoriaethau addysgol, academaidd a lles sy'n newid, newidiadau mewn dulliau magu plant, cyllid is fesul disgybl dros nifer o flynyddoedd, setliadau cyllido mwyfwy anodd gan gynghorau, gostyngiad yn niferoedd athrawon, a phrinder adnoddau. Er bod 79 y cant ohonynt wedi bod ar gyrsiau datblygiad proffesiynol yn ddiweddar, y ffaith bod athrawon yn llwyddo i gael unrhyw lwyddiant, mewn gwirionedd, yn y newid ffocws hwn o gaffael gwybodaeth i gymhwyso gwybodaeth, yn erbyn y cefndir hwn yw'r un peth rwy'n credu y gallwn ei longyfarch. Mae'n newid pwyslais y mae pob un ohonom yn cytuno ag ef mewn egwyddor. Cytunwn â rhan (a) o welliant Plaid Cymru, ond rydym yn rhannu eu pryderon ynglŷn â sut y bydd hyn yn gweithio'n ymarferol, a hyd nes y gwelwn y cynigion manwl ar gyfer y cwricwlwm newydd ym mis Ionawr, rhaid i'n cefnogaeth barhau i fod yn un mewn egwyddor.  

Rwy'n cytuno â chi, Weinidog. Mae gwir raid i rywbeth newid. Fel Ceidwadwyr Cymreig, credwn y dylai athrawon fod yn rhydd i addysgu, heb eu llyffetheirio ac eithrio gan fframwaith llywodraethu rhagorol ac atebolrwydd cadarn, credadwy a pherthnasol. Rydym am i hyn weithio, ond o gofio sgoriau is yr Alban mewn gwyddoniaeth a mathemateg yng nghyfnod Donaldson, mae angen i ni fod yn wyliadwrus hefyd. Ac mae angen i ni fod yn wyliadwrus gan fod y canlyniadau TGAU, canlyniadau pellach diwygiadau a gynlluniwyd i alinio'n well â PISA wedi'r cyfan, yn is yn yr ystod A* i C, er gwaethaf y cynnydd yn y sgoriau A*. Ymddengys bod hynny'n cael ei adlewyrchu yng nghanfyddiadau PISA hefyd. Mae'r canlyniadau PISA hynny'n dangos yn ogystal fod perfformiad gwell gan ein cyflawnwyr uchaf, sy'n dod â ni'n nes at gyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd, yn dal i fethu mynd â ni dros y llinell. Nid yw'r perfformiad yn well nag yn 2006, ac wrth gwrs, mae'n waeth o 17 o bwyntiau mewn gwyddoniaeth.

Efallai y cofiwch imi fynegi pryderon fod y rhai a fydd yn y garfan nesaf o ddisgyblion sy'n gwneud profion PISA eisoes yn dangos cyrhaeddiad is yng nghyfnod allweddol 2 a chyfnod allweddol 3 nag ar unrhyw adeg ers 2007, felly blwyddyn yn unig ar ôl 2006. Ni fydd gorfodaeth bellach ar ysgolion i osod targedau ar gyfer Cymraeg neu Saesneg a mathemateg. Os nad yw'r disgyblion hyn yn gwneud cystal ar y cam hwn yn eu taith ysgol na'r rhai a aeth ymlaen i wneud yn siomedig mewn profion PISA yn y 12 mlynedd diwethaf, dylai hyn fod yn canu larymau yn awr os yw'r arwyddion cynnar hyn o welliant i ddatblygu'n unrhyw beth o werth.

Ac felly down at bwynt 3 ein cynnig. Mae Plaid Cymru'n hoffi newid unrhyw gyfeiriadau cadarnhaol at Lywodraeth y DU, felly ni fyddwn yn cefnogi gwelliant diangen, ond rydym yn dod o'r un lle yma fwy neu lai. Weinidog, fe fyddwch wedi gweld adroddiad y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg ar gyllido ysgolion. Nid yw sicrhau mwy o arian yn y gyllideb ar gyfer addysg yr un fath â sicrhau mwy o arian i ysgolion. Mae ein cynnig ni a gwelliant Plaid Cymru'n sôn am arian i ysgolion. Mae adroddiad PISA yn sôn am gwynion athrawon ynglŷn â diffyg adnoddau. Credaf fod hyn wedi dod i'r pen yn awr, a bydd angen i chi ddweud wrthym, er nad chi yw'r Gweinidog llywodraeth leol, sut y bwriadwch sicrhau y bydd unrhyw arian ychwanegol i ysgolion yn y gyllideb y mis nesaf yn cyrraedd yr ysgolion hynny mewn gwirionedd.

Byddaf yn eich deall yn buddsoddi yn y blynyddoedd cynnar—mae'n flaenoriaeth gan Lywodraeth Cymru a dyma lle bydd angen gwneud gwaith sylfaenol, gan gynnwys buddsoddi mewn dysgu Cymraeg. Deallwn mai dyna'n rhannol pam y mae Estonia yn gwneud yn dda. Ond mae £195 miliwn yn dod i floc Cymru o ymrwymiad addysg y DU a £35 miliwn ar gyfer anghenion dysgu ychwanegol. Mae ein hysgolion angen hynny'n gyflym ac yn uniongyrchol, a byddwn yn edrych ar gyllideb mis Ionawr i weld sut y bwriadwch ei gael iddynt. Fel arall, bydd y broses o ddenu athrawon newydd i'r proffesiwn yn arafu ymhellach. Fe gofiwch i ni drafod targedau Cyngor y Gweithlu Addysg a'u diffyg cysylltiad â nifer yr athrawon sy'n cymhwyso yng Nghymru eleni. Nid oes unrhyw un am weithio mewn sefydliad heb ddigon o fuddsoddiad a chwestiynau ynglŷn â lle mae arian y gallent fod wedi'i gael yn mynd mewn gwirionedd. Mae'n rhaid i mi ddweud mai'r un canfyddiad PISA rwy'n ei gael yn eithaf anodd ei ddeall oedd bod gan ysgolion yng Nghymru ddigon o athrawon, pan fyddwn yn clywed, yn y pwyllgor ac yn y Siambr hon, am absenoldeb athrawon a dibyniaeth ar asiantaethau cyflenwi wedi'u rheoleiddio'n wael.

Ond mae llawer i'w gasglu o'r adroddiad PISA hwn, ac rwy'n gobeithio y bydd eraill yma heddiw'n nodi, efallai, y manylion y tu ôl i'r sgoriau darllen hynny; problem barhaus bosibl gyda gwerthusiad athrawon o faterion disgyblu; a rôl y sgrin ddigidol mewn dysgu a llesiant—y canfyddiadau siomedig, mewn gwirionedd, ar lesiant o gymharu, efallai, â'r hyn a glywsom gan Estyn ychydig fisoedd yn ôl yn unig.

Bydd y canlyniadau PISA nesaf yn cael eu craffu gan y Senedd Cymru nesaf. Mae'r targed cyffredinol o 500 yn ymddangos mor bell heddiw ag y byddai wedi edrych yn 2006. Eto i gyd, mae angen inni ei gyrraedd; mae angen i ni gyflawni ar yr holl flynyddoedd rydym wedi siarad yn y Siambr hon am blant yn cyflawni eu potensial, er mwyn eu hunain, er mwyn cydlyniant cymunedol, er mwyn gwell ffyniant economaidd. Oherwydd hynny, nid yw'r cyfartaledd byth yn mynd i fod yn ddigon da i'n haddysg.

Rwyf wedi dethol y ddau welliant i'r cynnig. Os derbynnir gwelliant 1, bydd gwelliant 2 yn cael ei ddad-ddethol. Galwaf ar y Gweinidog Addysg i gynnig yn ffurfiol gwelliant 1.

Gwelliant 1—Rebecca Evans

Dileu popeth ar ôl pwynt 1 a rhoi yn ei le:

Yn nodi mai Cymru yw'r unig genedl yn y DU i wella ym mhob maes.

Yn croesawu:

a) sgoriau gorau Cymru erioed mewn darllen a mathemateg, a gwelliant mewn gwyddoniaeth;

b) gostyngiad yn y bwlch rhwng ein dysgwyr mwyaf difreintiedig a'u cyfoedion;

c) gwelliant ym mherfformiad myfyrwyr uchel eu perfformiad.

Yn credu bod y gwelliant yn sgoriau PISA yn brawf o waith caled athrawon a disgyblion ledled Cymru.

Cynigiwyd gwelliant 1.

Rwy'n cynnig.

Rwy'n galw nawr ar Helen Mary Jones, felly, i gynnig gwelliant 2, a gyflwynwyd yn enw Rhun ap Iorwerth.

Gwelliant 2—Rhun ap Iorwerth

Dileu pwynt 3 a rhoi yn ei le:

Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) barhau ar y trywydd o ddiwygio’r cwricwlwm newydd a gadael iddo wreiddio fel rhan o’r ymgais i godi safonau;

b) gwarantu bod yr adnoddau angenrheidiol ar gael i ysgolion er mwyn gallu gwella amodau gwaith athrawon ac i ddenu mwy o athrawon newydd i’r proffesiwn.

Cynigiwyd gwelliant 2.

Diolch, Lywydd. Rwy'n codi i gyfrannu at y ddadl hon yn lle fy nghyd-Aelod Siân Gwenllian, sef ein llefarydd wrth gwrs, ac nid yw'n bresennol heddiw.

Rwy'n teimlo fy mod—ac fel grŵp, rydym yn teimlo—ein bod mewn sefyllfa amhosibl i ryw raddau. Mae gennyf gydymdeimlad â llawer o'r hyn y mae Suzy Davies wedi'i ddweud heddiw. Rydym yn rhannu rhai o'r pryderon y mae'r Ceidwadwyr yn eu lleisio. A dweud y gwir, pe baem wedi clywed cyfraniad Suzy Davies yn hytrach na dim ond darllen y cynnig, efallai y byddem wedi bod yn fwy awyddus i'w gefnogi. Oherwydd os darllenwch y cynnig fel y mae, nid yw'n cydnabod y gwaith da y mae athrawon wedi'i wneud. Mae'n gofyn am ymddiheuriad, wyddoch chi, ac mae gennyf rywfaint o gydymdeimlad â hynny eto, ond mae'n annheg braidd. O'i ddarllen, edrychai i ni fel pe bai'n mynd i fod yn un o'r dadleuon dibwynt hynny rydym wedi'u cael yma, sy'n ymwneud mwy â phethau nad ydynt yn digwydd yn y lle hwn ond sy'n digwydd mewn mannau eraill mewn gwirionedd.

Y peth arall y mae angen imi ei ddweud am y Ceidwadwyr yn y cyd-destun hwn yw bod angen iddynt ysgwyddo rhywfaint o gyfrifoldeb am y problemau sy'n ymwneud ag adnoddau. Nid wyf yn dweud, Lywydd, mai bai unrhyw Aelod Ceidwadol sy'n eistedd yn y Siambr hon yw bod y lle hwn—ein Llywodraeth genedlaethol a'n Senedd genedlaethol—wedi gweld ei adnoddau'n diflannu. Mae angen dweud wrth gyd-Aelodau ar y meinciau Llafur fod hynny wedi dechrau digwydd dan oruchwyliaeth Gordon Brown, felly nid yw dwylo neb yn hollol lân yma. Ond rwy'n credu ei bod braidd yn hyf i'r Ceidwadwyr ymosod ar Lywodraeth Cymru am beidio â buddsoddi pan nad oes arian i'w fuddsoddi.

Felly, ni allwn dderbyn cynnig y Ceidwadwyr fel y mae ar hyn o bryd, ond gwnaethom—[Torri ar draws.] Iawn, pam ddim?

Rwy'n ddiolchgar iawn i chi am dderbyn ymyriad. Clywais eich cyfeiriadau at fod eisiau llongyfarch y proffesiwn addysgu am yr hyn y mae wedi'i gyflawni, ond nid wyf yn gweld gwelliant gan Blaid Cymru i'r perwyl hwnnw o gwbl. Felly, nid wyf yn siŵr pam fod eich beirniadaeth mor sylweddol. Ac o ran eich sylwadau ar gyllid, fe fyddwch yn gwybod, cystal â minnau, fod Llywodraeth Cymru ar hyn o bryd yn cael cyllid o £1.20 am bob £1, sy'n ddigon o arian, felly nid oes unrhyw esgus.

Darren, mae'n ddrwg gennyf. Rwy'n mynd i orfod torri ar eich traws oherwydd fy mod yn brin o amser. Efallai yr hoffech orffen eich pwynt drwy ymyrryd ar un o'ch cyd-Aelodau. Roeddwn yn cyfeirio at bwyntiau a wnaethpwyd yn yr araith, nid o reidrwydd at y cynnig. Ond fe wnaeth Suzy egluro ar wahân fod yna bethau i longyfarch disgyblion a staff ar yr hyn a gyflawnwyd ganddynt.  

Felly, ni allwn gefnogi cynnig y Ceidwadwyr heb ei ddiwygio. Ond rwy'n credu ei bod yn gywir gadael y darnau ffeithiol yn rhan gyntaf y cynnig lle maent, am mai ffeithiau'n unig ydynt. Ond yn sicr, ni allwn gefnogi gwelliant y Llywodraeth ychwaith. Rwy'n cael llond bol ar ba mor aml yn y lle hwn, gan wisgo fy het portffolio fy hun, y mae'n rhaid i mi ddefnyddio'r geiriau 'hunanglodforus' a 'hunanfodlon', ac rwy'n gorfod gwneud hynny yn lle Siân Gwenllian heddiw. Clywais y Gweinidog yn dweud bod mwy o waith i'w wneud, ac nid ydym lle rydym eisiau bod. Ond byddai rhywfaint o gydnabyddiaeth yn y gwelliant fod yna broblemau wedi ei gwneud yn haws i ni ystyried ei gefnogi. Felly, fel y dywedais, Lywydd, sefyllfa amhosibl, ac fe drof yn fyr yn awr at ein gwelliant ni.

Mae'n briodol ein bod yn trafod hyn heddiw. Mae'n bwysig iawn. Rwy'n ddiolchgar i'r Ceidwadwyr am roi hyn ar yr agenda. Nid yw eu disgrifiad o'r sefyllfa, er yn rhannol, yn anghywir. Ond mewn egwyddor, credwn y gallai'r cyfeiriad y mae'r Llywodraeth yn teithio iddo yn awr gyda'r cwricwlwm newydd fod yn weddnewidiol. Os gallwn wneud hyn, os gallwn wneud iddo weithio, gallai hyn arwain at drawsnewid y cyfleoedd a gynigiwn i blant a phobl ifanc yn ein system addysg. Ond ni fydd hynny'n digwydd oni bai fod yna ddigon o adnoddau ar ei gyfer.

Rydym yn gofyn i'r proffesiwn addysgu—ac rwy'n datgan buddiant fel cyn-athrawes fy hun, ac mae hanner fy mrodyr a fy chwiorydd, ac mae yna lawer ohonynt, yn athrawon—. Rydym yn gofyn iddynt wneud llawer iawn. Rydym yn gofyn iddynt newid y ffordd y maent yn gweithio yn radical. Mae angen eu hyfforddi a'u cynorthwyo i wneud hynny. Os bydd yn gweithio, rwy'n credu y byddwn yn denu rhai o'r bobl ifanc fwyaf disglair a gorau i weithio yn ein system addysg, oherwydd bydd yn lle llawer gwell i weithio ynddo na rhywbeth sy'n cael ei yrru gan dargedau a chanlyniadau.

Rwy'n credu ei bod yn werth dweud hefyd mai darlun rhannol yn unig yw canlyniadau PISA, er eu bod yn bwysig. Nid ydynt yn dweud popeth y mae angen i ni ei wybod, ac nid oes gennyf amser heddiw i siarad am fy mhryderon ynglŷn â llesiant pobl ifanc. Mae'n eithaf amlwg, os yw pobl ifanc yn ddigalon, nad ydynt yn mynd i fod yn ddysgwyr effeithiol, ac nid ydynt yn mynd i fyw'r bywydau rwy'n siŵr y byddai pob un ohonom am iddynt eu byw.  

Felly gobeithio y bydd y Gweinidog yn derbyn ein gwelliant—. Rwy'n gwybod na fydd yn cefnogi ein gwelliant, ond rwy'n gobeithio y bydd yn gwrando ar y neges yn ein gwelliant yn astud iawn. Mae angen inni edrych ymlaen yn awr yn ogystal ag edrych yn ôl, ac mae angen inni gydnabod, os ydym am i'r trawsnewidiad hwn ddigwydd, fod yn rhaid rhoi adnoddau a chefnogaeth iddo. Dyna lle mae Plaid Cymru yn sefyll. Rwy'n siŵr y bydd y Gweinidog—. Bydd gennyf gydymdeimlad â'r Gweinidog os yw'n dweud na all ddweud llawer am beth allai fod yn y gyllideb nesaf gan nad yw'r gyllideb honno yma eto, ac nid ydym yn gwybod pa arian fydd yno, ond mewn egwyddor mae'n rhaid inni gael sicrwydd fod y trawsnewidiad radical hwn i'n system yn cael ei ariannu'n iawn, oherwydd fel arall, os na chaiff ei ariannu'n iawn, ni fydd yn gweithio. Rwy'n annog y Siambr hon i gefnogi ein gwelliant.

Daeth y Dirprwy Lywydd i’r Gadair.

Nid yn unig fod Cymru wedi tangyflawni, mae ei pherfformiad yn dirywio.

Nid fy ngeiriau i yw'r rhain. Dyma eiriau pennaeth addysg a sgiliau y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd, yn siarad cyn cyhoeddi'r set ddiweddaraf o ganlyniadau PISA. Ni waeth faint o gysur y mae Llywodraeth Cymru yn ei geisio o'r gwelliant bach yn y sgoriau PISA, mae'n ffaith bod Cymru yn dal i fod ar waelod cynghrair PISA y DU.

Ers 2006, pan gymerodd Cymru ran yn y prawf PISA am y tro cyntaf, ni fu unrhyw welliant ystadegol arwyddocaol mewn darllen a mathemateg, ac mae sgoriau Cymru mewn gwyddoniaeth yn waeth o lawer. Mae'r perfformiad truenus hwn yn ganlyniad uniongyrchol i dangyllido ysgolion yn barhaus ar ran y Blaid Lafur yng Nghymru. Mae arweinwyr ysgolion a rhanddeiliaid wedi honni'n gyson bod tangyllido cronig ac ariannu annigonol wedi rhoi ysgolion o dan bwysau ariannol difrifol. Mae ffigurau diweddaraf NASUWT yn amcangyfrif bod y bwlch cyllido rhwng disgyblion Cymru a Lloegr yn £645—ffigur syfrdanol. Ond mae'r bwlch gwario hwn yn cael ei ailadrodd rhwng awdurdodau lleol yng Nghymru, diolch i fformiwla ariannu ddiffygiol Llafur. Mae'r arwyddion rhybudd wedi bod yno ers peth amser. Y llynedd, lluniodd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd adroddiad lle roeddent yn dadlau bod y gwahaniaethau yn y modelau ariannu lleol yn peri pryder ynghylch triniaeth anghyfartal ysgolion mewn amgylchiadau tebyg. Aethant ati i alw ar Lywodraeth Cymru i ystyried adolygu ei modelau cyllido ysgolion os yw'n dymuno gwireddu ei huchelgais ar gyfer tegwch o ran addysg a lles myfyrwyr.

Mae gan Lywodraeth Cymru ymrwymiad hirsefydlog i ddiogelu cyllid ysgolion ym mhedwerydd a phumed tymor y Cynulliad, ond nid yw cyllid ysgol hyd yn oed wedi cadw'n wastad â chwyddiant. Ers 2010, mae'r gwariant ar ysgolion wedi gostwng bron 8 y cant mewn termau real. Yn y gyllideb ddiwethaf, dywedodd y Gweinidog Addysg ei bod yn buddsoddi £100 miliwn er mwyn codi safonau ysgolion yn ystod pumed tymor y Cynulliad, ond ni ddyrannwyd yr arian tuag at gyllid craidd ysgolion, penderfyniad a feirniadwyd gan y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg. Mae'n bryd cael dadl onest, agored ac aeddfed am gyllidebau ysgolion yng Nghymru. Rhaid inni gydnabod y rhwystredigaeth a'r digalondid a grëir gan yr argyfwng ariannu difrifol yn ysgolion Cymru, a'r effaith andwyol y mae'n ei chael ar ein pobl ifanc. Gellir gweld canlyniadau hyn yn y cynnydd ym maint dosbarthiadau, nifer gostyngol o staff chwaraeon a'r cwtogi ar nifer o weithgareddau y tu allan i'r cwricwlwm gorfodol. Mae arnom angen system sy'n ariannu ysgolion yn uniongyrchol, un sy'n rhoi mwy o reolaeth ar wariant i athrawon, rhieni a llywodraethwyr, gan gyfeirio mwy o arian i'r ystafell ddosbarth.

Ddirprwy Lywydd, mae'r canlyniadau PISA hyn wedi amlygu'r tlodi uchelgais wrth wraidd strategaeth addysg Llafur. Ni fydd safonau'n gwella oni bai fod y Gweinidog yn cydnabod yr angen i fynd i'r afael â thanariannu dybryd ysgolion yng Nghymru. Mae arnom angen rhaniad adnoddau tecach a mwy cyfartal. Mae arnom angen fformiwla ariannu newydd. Ar draws y sector addysg, derbynnir bod y system bresennol yn annigonol a bod angen newid yn ddybryd. Mae addysg dda yn hanfodol i roi'r cyfleoedd gorau mewn bywyd i ddisgyblion Cymru. Gofynnaf i'r Gweinidog gymryd y camau angenrheidiol i sicrhau bod pob plentyn yn cael addysg o'r safon uchaf yng Nghymru, fel y maent yn ei haeddu. Diolch.

Rwy'n dweud hyn fel bachgen ysgol gyfun balch: ni allwn fyth fod yn hunanfodlon ynglŷn ag ymdrechu i gael canlyniadau uwch o'n haddysg ysgol a choleg, ac mae angen i ni weld gwelliant parhaus a chyflym ar y llwybr rydym bellach yn ei weld. Ond wrth inni agosáu at dymor y dathlu ac ewyllys da, nid wyf am ladd ar gyflawniadau ein myfyrwyr a'n hathrawon a'n llywodraethwyr a'n consortia addysgol, ein hysgolion a'n colegau. Mewn gwirionedd, rwy'n mynd i ddiolch iddynt a chanmol eu cyflawniadau dros y flwyddyn ddiwethaf, oherwydd mae'r diwygiadau addysgol y mae Llywodraeth Cymru yn eu cyflawni yn canolbwyntio'n llwyr ar ragoriaeth addysgol, ar degwch a llesiant i’n holl ddysgwyr, ar arweinyddiaeth a chydgyfrifoldebau. 

Ac mae'r diwygiadau hyn yn sicr yn dangos arwyddion cynnar o lwyddo, gyda pherfformiad TGAU cyffredinol yn gwella eto eleni, a chanlyniadau Safon Uwch yn parhau i fod yn uwch nag erioed. Felly, gadewch i ni gael golwg fanwl ar rai o'r canlyniadau hyn, gan ddechrau gyda chanlyniadau TGAU 2019. Roedd canlyniadau TGAU yr haf hwn yn nodi diwedd ar gyfnod sylweddol o ddiwygio TGAU yng Nghymru. Cyflwynwyd y saith pwnc TGAU diwygiedig diwethaf yn gynharach eleni, gan gynnwys hanes, cyfrifiadureg a Chymraeg ail iaith. At ei gilydd, cyflwynwyd 28 o gymwysterau diwygiedig ers 2015, a rhaid dweud, mae disgyblion ac athrawon wedi ymdopi’n dda â chyflwyno'r cymwysterau diwygiedig hyn. Mae'r cymwysterau diwygiedig yn rhoi'r sgiliau cywir i ddisgyblion ar gyfer y byd modern, a byddant yn chwarae rhan hanfodol yn codi safonau. Ac mae'r prif ffigurau ar gyfer canlyniadau TGAU haf 2019 yn cynnwys cynnydd cyffredinol yn y perfformiad, gyda bron i 63 y cant o ddysgwyr yn cyflawni A* i C yn gyffredinol—i fyny 1.2 pwynt canran—er gwaethaf y cynnwrf cymharol a ddeilliodd o ddiwygio'r cymwysterau. Mae'r gyfradd basio A* i A wedi aros yn sefydlog ar 18.4 y cant. Bu cynnydd yn y cofrestriadau a'r niferoedd sy'n cyflawni'r graddau uchaf mewn gwyddoniaeth a mathemateg, pynciau creiddiol yn yr asesiadau PISA. Mae'r perfformiad mewn gwyddoniaeth yn parhau i wella. Mae canran y disgyblion sy'n cael graddau A* i A ac A* i C ym mhob gwyddor unigol—gan gynnwys bioleg, cemeg a ffiseg—wedi codi. Mae nifer y disgyblion a safodd arholiad TGAU mewn llenyddiaeth Saesneg wedi cynyddu bron i 23 y cant, gyda dros 2,800 yn fwy o ddisgyblion yn cyflawni graddau A* i C o gymharu â 2018, cyflawnodd 58.1 y cant o fyfyrwyr radd A* i C mewn TGAU mathemateg rhifedd, a chyflawnodd 59 y cant radd A* i C mewn TGAU mathemateg. Nawr, rwy'n credu bod hynny'n rhywbeth y bydd yr Aelod gyferbyn eisiau codi i’w gymeradwyo. 

Mae'r hyn rydych chi wedi'i ddweud yn gredadwy iawn, ond mae gennyf gwestiwn i chi: faint o ysgolion ydych chi wedi ymweld â hwy yn eich etholaeth yn ystod y chwe wythnos ddiwethaf? 

Yn ystod y chwe wythnos ddiwethaf?

Yn ystod y chwe wythnos ddiwethaf.

A ydych chi'n golygu yn ystod yr ymgyrch etholiadol? 

Yn ystod y chwe wythnos ddiwethaf.

Rwyf wedi ymweld â phob ysgol yn fy etholaeth yn ystod y flwyddyn ddiwethaf. 

Wel, yn y chwe wythnos ddiwethaf—.

Mae'n ddrwg gennyf, ni allaf gael dau berson ar eu traed. Rydych chi wedi gofyn eich cwestiwn. A wnewch chi ateb neu symud ymlaen?

Dyma'r flwyddyn gyntaf i ddisgyblion sefyll y TGAU newydd mewn Cymraeg ail iaith ar ôl dileu opsiwn y cwrs byr. Mae'n fwy heriol, ond mae'r cynnydd yn niferoedd y cofrestriadau wedi arwain at gynnydd o 12.5 y cant yn y dysgwyr a gafodd A* i C yn y cymhwyster cwrs llawn. Eleni, fe wnaeth 1,500 o ddysgwyr ychwanegol sefyll arholiadau TGAU mewn gwyddoniaeth, gan adeiladu ar y nifer sylweddol o gofrestriadau a gafwyd y llynedd hefyd. Ac mae'r newid diwylliant parhaus hwn yn ganlyniad i'r symud oddi wrth gofrestru pawb yn ddiwahân i gymwysterau gwyddoniaeth galwedigaethol yn 16 oed. Mae arferion cofrestru wedi sefydlogi eleni, cafwyd ymateb cadarnhaol gan ysgolion i'r polisi mynediad cynnar diwygiedig a gyhoeddwyd yn 2018. Mae'n golygu bod llai o'n dysgwyr dan bwysau i sefyll arholiadau cyn eu bod yn barod, ac mae'n golygu llai o straen. 

Ac os caf droi’n fyr at ganlyniadau Safon Uwch 2019, mae'r canlyniadau Safon Uwch eleni yng Nghymru yn uwch nag erioed. Llwyddodd y nifer uchaf erioed o fyfyrwyr i ennill graddau A* ac A, gyda Chymru’n perfformio'n well na holl ranbarthau Lloegr a Gogledd Iwerddon yn y niferoedd sy'n cyflawni'r radd uchaf un. Canlyniadau sy’n uwch nag erioed a gyflawnwyd drwy waith caled myfyrwyr ac athrawon. Ac mewn cyferbyniad, gyda llaw, mae cyfran y cofrestriadau Safon Uwch a gafodd radd A ac uwch wedi gostwng i'r lefel isaf ers dros ddegawd yn Lloegr a Gogledd Iwerddon—er mwyn dangos y cyferbyniad. 

Ond gadewch inni droi at godi safonau ysgolion yn fy sylwadau i gloi. Mae cenhadaeth genedlaethol Llywodraeth Cymru ar gyfer addysg yn anelu at godi safonau, lleihau'r bwlch cyrhaeddiad a darparu system addysg sy'n destun balchder cenedlaethol. Mae diwygiadau a gyflwynwyd eisoes, megis y fframwaith llythrennedd a rhifedd, y safonau proffesiynol newydd ar gyfer athrawon, y ddarpariaeth hyfforddiant cychwynnol i athrawon a gryfhawyd, y trefniadau asesu ffurfiannol ac yn allweddol, sefydlu academi genedlaethol ar gyfer arweinyddiaeth addysgol, mae'r rhain oll yn pwyntio i’r cyfeiriad cywir. Ni allwn fyth fod yn hunanfodlon, ond rwyf am ddweud, Ddirprwy Lywydd, wrth gloi, fy mod am ddymuno’r gorau o dymor y Nadolig i'n holl fyfyrwyr a'n hathrawon a'n llywodraethwyr. Boed i chi gael seibiant haeddiannol a'r gorau ar gyfer 2020 hapus a llwyddiannus, gan adeiladu ar y cynnydd cyson rydym yn ei wneud, mewn partneriaeth agos â Llywodraeth Cymru sy'n uchelgeisiol o ran canlyniadau addysgol ac yn uchelgeisiol ar ran ein pobl ifanc yng Nghymru.  

A gaf fi ddechrau trwy ganmol gwaith Cymdeithas y Plant? Rwy'n credu bod llawer ohonom wedi derbyn eu briff ar y sgoriau llesiant. Maent yn gostwng yn y DU; ni chaiff ei wneud ar sail gwledydd y DU. Canfu’r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd fod y DU yn ddeugeinfed allan o 44 o’r gwledydd a gymerodd ran, a bod hwnnw’n berfformiad gwaeth na phan gafodd ei fesur ddiwethaf, dair blynedd yn ôl rwy’n credu. Felly, credaf fod hynny'n rhywbeth y mae angen i ni i gyd ei ystyried. Rydym am i'n plant a'n pobl ifanc fod mor hapus â phosibl yn amgylchedd yr ysgol. Mae'n rhan mor bwysig o fywyd wedi'r cyfan. [Torri ar draws.]

Newydd ddechrau ydw i, ond fe ildiaf. 

Roeddwn eisiau gofyn i chi a ydych chi hefyd wedi darllen adroddiad y Samariaid, sy'n ymwneud â'r rôl y gall ysgolion ei chwarae’n atal hunanladdiad, oherwydd rwy'n credu bod hwnnw'n adroddiad rhagorol hefyd ar yr agenda llesiant. 

Buaswn yn sicr yn cytuno bod llesiant da, iach yn amddiffyniad gwych yn erbyn canlyniadau iechyd meddwl gwael iawn, a all arwain yn y pen draw mewn gormod o achosion, yn anffodus, at hunan-niweidio sylweddol a hyd yn oed at hunanladdiad. Felly, rwy’n cymryd y pwynt hwnnw. 

Ond mae Cymdeithas y Plant yn cydbwyso eu nodyn briffio, gan ein hatgoffa y bydd y cwricwlwm newydd yng Nghymru yn caniatáu i un o'r saith maes dysgu a phrofiad ganolbwyntio ar iechyd a llesiant. Rwy'n croesawu hyn, oherwydd yn ogystal â galluogi ein pobl ifanc i gael yr addysg orau bosibl i gael canlyniadau cynhyrchiol, rwy'n credu bod a wnelo addysg ysgol hefyd â'u gwneud yn ddinasyddion iach, ac ni ddylem fyth anghofio hynny. 

Un peth da am PISA, er gwaethaf rhai o'r anawsterau a gawsom ers 2006, yw ei fod yn gwneud inni fod o ddifrif ynglŷn â’r gymuned ysgol gyfan—ni allwch ryw fath o ddewis a dethol a dim ond canolbwyntio ar y grwpiau elitaidd a fydd yn anochel mewn unrhyw system addysg yn cyflawni rhyw lefel o ragoriaeth. Mae'n ymwneud â'r disgyblion na roddir ffocws arnynt sydd weithiau'n cael eu gadael ar ôl. Felly, mae'r mesurau hyn yn briodol, ac rwy'n falch ein bod o ddifrif yn eu cylch. 

Rwyf hefyd yn credu bod Cymdeithas y Plant yn gywir i alw am gynnwys rhai o'r ffactorau llesiant goddrychol hyn yn fframwaith arolygu Estyn. Rwy'n credu ei bod yn bwysig i pobl ifanc wneud ffrindiau a bod ganddynt gyfeillion yn yr ysgol—ac os nad oes, mae hynny'n anfon neges wael iawn—fod ganddynt deimlad cadarnhaol am yr ardal y maent yn byw ynddi ac y gallant ddylanwadu arni, ac archwilio sut y maent yn teimlo am y dyfodol. Mae hynny'n arwydd allweddol o lesiant. 

Mae'n rhaid i mi ddweud, yn y sgoriau hyn, gwelwn yng Nghymru fod 48 y cant weithiau'n teimlo'n drist, roedd 44 y cant weithiau'n teimlo'n bryderus—mae hynny'n uwch na chyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd, nid o lawer iawn, ond yn uwch—ond roedd 46 y cant weithiau'n teimlo'n ddiflas, ac roedd hynny gryn dipyn yn uwch na chyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd, mae arnaf ofn. 

A gaf fi droi at blant â phrofiad o ofal? Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn, wrth inni edrych ar PISA, ein bod yn cofio bod rhai o'n disgyblion yn parhau i gyflawni ymhell islaw eu potensial a bod eu profiadau bywyd yn cael effaith sylweddol ar eu gobaith o lwyddo yn ddiweddarach mewn bywyd a chael bywyd cynhyrchiol a hapus fel oedolion. Rwy'n credu bod gennym broblem wirioneddol rhwng cyfnod allweddol 2 a'r hyn y maent yn ei gyflawni yng nghyfnod allweddol 4, ac rwy'n croesawu'r ffaith bod y Llywodraeth wedi edrych ar holl fater cyrhaeddiad addysgol y grŵp hwn. Mae'r ffordd y maent yn llithro ar ôl eu grŵp cyfoedion erbyn iddynt gyrraedd cyfnod allweddol 4 yn destun pryder gwirioneddol yn fy marn i. Nawr, wrth gwrs, mae llawer o blant yn cael eu rhoi mewn gofal yn ystod blynyddoedd y glasoed, ac yng nghyfnod allweddol 4 ceir effaith ddramatig iawn weithiau, ond yng nghyfnod allweddol 2, mae pethau weithiau'n llai diwyro ac anodd eu newid neu eu rheoli. Ond rwy'n dal i feddwl bod hynny'n destun pryder gwirioneddol i ni. 

Yn olaf, a gaf fi ddweud, ar lythrennedd, fy mod yn bryderus i nodi bod disgyblion Cymru yn llai tebygol o ddarllen llyfrau na disgyblion ar draws y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd a bod gan lawer ohonynt agweddau negyddol tuag at ddarllen. Rwy'n credu bod hyn yn rhywbeth diwylliannol, yn ogystal â'r hyn sy'n digwydd yn ein hysgolion. Mae gan bob un ohonom ein rhan i'w chwarae yma yn hyrwyddo llythrennedd a llawenydd darllen. Ac mae hynny'n rhywbeth a arferai fod gennym mor helaeth yn y gymdeithas Gymreig. Pan feddyliwch am sefydliadau'r glowyr, rwy'n credu bod ganddynt, ar gyfartaledd—mae rhywun wedi cyfrif—3,000 o gyfrolau yn eu llyfrgelloedd, ac mae'r holl fudiad llyfrgelloedd, yn amlwg, yn rhywbeth arall rydym wedi'i drafod yma. 

Ond rwyf am ddod i ben trwy ddweud ei bod yn briodol ein bod yn dewis mesurau cadarn a heriol iawn, ac y dylem gofio hynny o ran PISA. Rwy'n gobeithio y bydd y Llywodraeth yn parhau ei haelodaeth o PISA ac yn bod o ddifrif ynglŷn â’r canlyniadau hyn, a'n bod yn nodi lle ceir gwelliannau a chyfaddef hynny. Ond yn amlwg, rydym am fynd yn uwch na chyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd. Dyna ddylai fod yn nod i ni. 

Os caf atgoffa'r Aelodau fod y cynnig hwn yn nodi ac yn gresynu—. Rydym ni, fel Ceidwadwyr yn gresynu na fu unrhyw welliant ystadegol arwyddocaol yn sgoriau PISA Cymru mewn darllen a mathemateg er 2006, fod sgoriau gwyddoniaeth Cymru yn sylweddol waeth nag yn 2006, a bod Cymru ar y gwaelod ymhlith gwledydd y DU mewn darllen, mathemateg a gwyddoniaeth, a Chymru yw'r unig wlad yn y DU i sgorio'n is na chyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ym mhob mesur PISA. Ond hefyd, mae'n gynnig adeiladol. Rydym yn galw ar Lywodraeth Cymru i gydnabod ei methiant i wella addysg yng Nghymru ac rydym am weld sicrwydd y bydd adnoddau ychwanegol sy'n deillio o wariant cynyddol ar ysgolion gan Lywodraeth y DU yn cael eu buddsoddi yn ein hysgolion yng Nghymru. 

A wnaiff yr Aelod ildio?

Gwnaf.

Soniodd na fu gwelliant ystadegol arwyddocaol ers 2006. Yna dywedodd fod y sgoriau’n is na chyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ar gyfer 2019. A fyddai hi'n derbyn nad ydynt yn ystadegol yn sylweddol is na'r cyfartaledd ym mhob un o'r tri mesur ar gyfer y flwyddyn ddiwethaf? 

Rydym wedi cael addewidion, yn y blynyddoedd y bûm yn y sefydliad hwn, y byddem yn gweld gwelliant, ac nid ydym wedi gweld unrhyw welliant. Dyna fy mhwynt. 

Felly, fel y nodir yn yr adroddiad 'PISA 2018 Insights and Interpretations', dros y ddau ddegawd diwethaf, mae PISA wedi dod yn brif ffon fesur y byd ar gyfer cymharu ansawdd, tegwch ac effeithlonrwydd mewn canlyniadau dysgu ar draws gwledydd, ac yn rym dylanwadol ar gyfer diwygio addysg. Mae'r brif ffon fesur hon wedi dangos mai yng Nghymru y cafwyd y canlyniadau gwaethaf o bob un o wledydd ein Teyrnas Unedig. Mae gwyddoniaeth ar 488 pwynt yma; mathemateg, 487; a darllen, 483. Mae'r rhain i gyd yn is na Lloegr, Gogledd Iwerddon a'r Alban. Nawr, mae hyd yn oed swyddogion Llywodraeth Cymru wedi cyfaddef yn eu briff technegol eu hunain nad oes yr un o'r ystadegau'n cynrychioli unrhyw welliant arwyddocaol ers 2015. Mewn gwirionedd, ni fu unrhyw welliant ystadegol arwyddocaol yng Nghymru yn y sgoriau PISA mewn mathemateg a darllen ers 2006. 

Nawr, rwy'n arbennig o bryderus ynglŷn â darllen. Roeddem 20 pwynt y tu ôl i'r sgôr isaf—Gogledd Iwerddon. Mae disgyblion Cymru yn llai tebygol o ddarllen llyfrau na disgyblion ar draws y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd, ac anaml, os o gwbl, y bydd 44 y cant o ddisgyblion Cymru yn darllen llyfrau. Nawr, mae diffyg cyllid ac adnoddau sylfaenol yn cyfrannu’n fawr at hyn wrth gwrs. Roedd bron i hanner penaethiaid Cymru o'r farn fod diffyg deunydd addysgol, fel gwerslyfrau, llyfrgell ac offer TG yn rhwystro eu gallu i addysgu. Y mis diwethaf, heriais y Prif Weinidog ar gynnwys yr adroddiad a gyhoeddwyd gan Great School Libraries: 67 y cant yn unig o ysgolion Cymru sydd â mynediad at ofod llyfrgell penodol yn yr ysgol. Mae hynny, unwaith eto, yn llai na Lloegr. A chredir mai 9 y cant yn unig o ysgolion Cymru sydd â chyllideb llyfrgell. Yn amlwg, mae angen mwy o arian. 

Cefnogir hyn gan ffigurau diweddaraf NASUWT, a amcangyfrifodd fod y bwlch cyllido rhwng Cymru a Lloegr yn £645. Mae hyn yn warthus o ystyried bod £1.20 yn dod i Lywodraeth Cymru am bob £1 sy'n cael ei wario ar addysg yn Lloegr. Rwy'n gweld pobl yn ysgwyd eu pennau. Mae’n etholiad cyffredinol yfory, a gallaf ddweud wrthych fod pobl wedi blino ar y sefydliad hwn yn beio Llywodraeth y DU, yn beio cyni. Mae'r arian yn dod yma. Y ffordd rydych chi'n ei wario yw'r ffactor allweddol. 

Mae difrifoldeb y sefyllfa yn glir wrth ystyried bod Sibieta Economics of Education wedi amcangyfrif, er mwyn cynnal gwariant ar ysgolion ar yr un lefel mewn termau real â 2016-17, fod yn rhaid i Lywodraeth Cymru wario £120 miliwn ychwanegol y flwyddyn erbyn 2021. Nawr, mewn cymhariaeth, mae ein Prif Weinidog, Boris Johnson, yn rhoi hwb i’r gyllideb addysg, gan y bydd £1.24 biliwn o gyllid ychwanegol yn dod i Gymru o ganlyniad i gyllid ychwanegol ar gyfer addysg yn Lloegr. Y cwestiwn y mae pawb ohonom yn ei ofyn fel ACau yn y Ceidwadwyr Cymreig yw: sut fydd yr arian hwnnw'n cael ei wario yma yng Nghymru? Dyna'r cwestiwn.  

Yn wir, mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru wedi cyfleu’r sefyllfa’n hyfryd—'Mae ychydig fel ceisio rhedeg marathon gyda phwysau plwm wedi'i glymu o amgylch eich gwddf. Y cyllid yw'r eliffant yn yr ystafell bob amser '. Eu geiriau hwy, nid fy rhai i. Mae yna opsiynau y gallwch eu hystyried, megis diwygio cyllid ysgolion. Yn ôl yr Adran Addysg, bydd y trefniadau newydd yn darparu enillion o hyd at 6 y cant y disgybl ar gyfer ysgolion sydd wedi'u tanariannu erbyn 2019-20. 

I fod yn glir, os na welwn newid mawr, mae'n debygol y bydd y targed 500 ar gyfer 2021 yn cael ei fethu. Felly, mewn ymateb i’r canlyniadau PISA, credaf fod angen i ni weld gweithredu cadarnhaol, gan gynnwys sicrwydd heddiw yn awr y bydd yr holl arian ychwanegol gan Lywodraeth y DU yn cael ei wario ar ein hysgolion, a dau, y byddwch yn ystyried y modd y diwygiwyd y fethodoleg gyllido yn Lloegr fel model ar gyfer newid yma yng Nghymru yn y dyfodol. Diolch. 

A gaf fi ymddiheuro i’r sawl a gyflwynodd y cynnig am fethu ychydig funudau cyntaf ei haraith? 

Rwy’n cydymdeimlo â Helen Mary Jones sy’n dweud bod ei grŵp mewn sefyllfa amhosibl wrth ymdrin â’r cynnig hwn a’r gwelliannau heddiw. Gwnaethom edrych ar gynnig y Ceidwadwyr ac yn benodol, ar bwynt 3b) sy’n ei gwneud yn ofynnol i'r Llywodraeth 

'ymddiheuro i ddisgyblion, rhieni ac ysgolion am eu siomi'. 

Yn sicr, nid oedd yn estyn allan i ddod o hyd i gonsensws ar draws y Siambr ar y pwnc hwn, ond rwy’n deall hynny ar y diwrnod cyn yr etholiad. Ond er hynny, roeddwn i'n meddwl bod araith Suzy yn bwyllog a meddylgar iawn, ond roedd yna ddeuoliaeth gyda'r cynnig, a hefyd gyda’r gwelliant. Nid wyf yn siŵr a oedd Helen Mary yn rhan o gynnig y gwelliant, ond unwaith eto, fe wyrodd ei haraith yn eithaf sylweddol oddi wrth y gwelliant. Cyfeiriodd at welliant y Llywodraeth fel un hunanglodforus a hunanfodlon, ac rwy’n deall beth mae hi’n ei feddwl wrth hynny. Er gwaethaf hynny, roeddem o'r farn ei bod yn anodd dadlau â manylion yr hyn y mae'n ei ddweud. Rwy'n credu mai dewis a dethol cyn penderfynu beth sydd orau iddynt ei gynnig yw hynny, ond beth fyddech chi'n ei ddisgwyl yn gyffredinol, heb sôn am ddiwrnod cyn etholiad? Yn sicr, byddai’n well pe bai wedi cynnwys rhai o'r awgrymiadau a wnaeth Helen Mary. 

Serch hynny, rydym yn bwriadu cefnogi'r cynnig a gwelliant y Llywodraeth. Nid wyf yn argyhoeddedig ynghylch cefnogi gwelliant Plaid Cymru, a byddwn yn ymatal arno, oherwydd nid wyf yn gwybod am y cwricwlwm o ran rhoi cymaint o gefnogaeth a chytundeb iddo ymlaen llaw; rwy'n credu yr hoffem ymatal rhag rhoi barn arno. Nid ydym yn glir chwaith a yw Plaid Cymru’n awgrymu y dylid cyllido ysgolion yn uniongyrchol os daw sicrwydd gan Lywodraeth Cymru. 

Yn yr un modd, roeddwn i'n meddwl ei bod hi'n eithaf cyffrous clywed cyfraniad Oscar. Nid wyf yn siŵr a oedd yn bwriadu torri tir polisi newydd i'r Ceidwadwyr ar y diwrnod cyn yr etholiad cyffredinol, ond o leiaf roedd yn ymddangos fel pe bai’n awgrymu y dylid cyllido ysgolion yn uniongyrchol. Nid oeddwn yn glir a oedd am i Lywodraeth Cymru wneud yr ariannu uniongyrchol hwnnw, neu a allai fod cynnig i Lywodraeth y DU gamu i mewn ac ariannu ysgolion Cymru’n uniongyrchol i sicrhau eu bod yn cael y swm o arian y mae ef, a’i grŵp o bosibl, yn datgan y dylent ei gael.  

Yn y cyfraniad a glywsom gan Janet Finch-Saunders, er fy mod bob amser yn mwynhau clywed ganddi, roedd yna ddewis a dethol yn sicr pryd i fynnu arwyddocâd ystadegol, ac os ydym am ddefnyddio'r cysyniad hwnnw, awgrymaf y dylid ei ddefnyddio'n gyson, yn hytrach na dewis a dethol fel sy'n gyfleus i chi'ch hun. 

O ran y Gweinidog, buom yn siarad yr wythnos diwethaf yn eithaf manwl am y canlyniadau PISA ac nid wyf am ailadrodd y sylwadau hynny, ond er fy mod yn gymharol gefnogol iddi hi a'r hyn roedd y Llywodraeth ac ysgolion wedi'i gyflawni, o leiaf mewn cymhariaeth â'r set flaenorol o ganlyniadau, pan wnaethom siarad yr wythnos diwethaf, rwy'n teimlo ychydig yn llai caredig heddiw, ac mae hynny'n rhannol oherwydd natur y sylw yn y cyfryngau i'r canlyniadau. Gwnaethom siarad yn y Siambr—roedd un ymadrodd penodol a ddefnyddiodd, sef 'cadarnhaol ond nid yn berffaith', wrth hyrwyddo'r canlyniadau. Ac roeddwn yn teimlo bod disgrifio hyn fel rhywbeth nad oedd yn berffaith wedi tanddatgan faint o broblem sydd gennym o hyd a faint yn fwy sydd angen inni ei wella. A’r ymadrodd hwnnw a gafodd ei gyfleu’n glir i’r holl gyfryngau ac a oedd yn brif bwyslais y sylw, a theimlwn— 

Nid fi sy’n gyfrifol am y sylw ar y cyfryngau. 

Na, na. Wel, efallai bod ochr Lafur ei Llywodraeth wedi manteisio ac eisiau’r sylw gorau cyn yr etholiad. Ond roeddwn i'n teimlo bod hynny wedi ystumio’r darlun o'r canlyniadau ar draws y wlad. Ac rwy'n credu bod rhywfaint o'r hyn y mae'r Ceidwadwyr yn ei ddweud heddiw yn gywiriad teg i hynny. 

Rwy'n gwybod bod yr ymadrodd 'cadarnhaol ond nid yn berffaith' wedi'i nodi, i ryw raddau, gan The Guardian heddiw, sy'n dweud   blaengar ond nid yn berffaith  wrth ddadlau dros bleidlais i Lafur, er gwaethaf drewdod gwrth-semitiaeth. Felly, nid wyf yn siŵr a oedd hynny'n dod gan ddewiniaid delwedd Llywodraeth Cymru ei hun o'r wythnos flaenorol. 

Ond, ar y cyfan, rwy'n credu bod angen inni dderbyn bod y canlyniadau PISA hyn yn welliant sylweddol o gymharu â'r gyfres ddiwethaf o ganlyniadau, a oedd yn wael iawn. Ac yn hytrach na chydnabod hynny, gwelwn y cyfeiriadau yng nghynnig y Ceidwadwyr at 2006, er mwyn rhoi cymhariaeth sy'n ffafrio eu hymosodiad ar Lywodraeth Cymru, ac yna gwelwn Lywodraeth Cymru yn dewis a dethol yr elfennau gorau yn eu cynnig heb gydnabod y meysydd a ddylai gael sylw fel rhai sydd angen eu gwella. Mae'r areithiau wedi bod ychydig yn well na'r cynigion, ond rydym yn gwneud ein gorau i geisio dod ag ychydig o gonsensws a dadansoddiad diduedd i'r canlyniadau hyn. Ac yn benodol, mae PISA yn gwneud gwaith gwych yn cyflwyno'r prif ffon fesur hon, a chredaf ei bod yn dda iawn fod gennym y cymariaethau hyn rhwng gwahanol wledydd y DU a gwledydd ym mhedwar ban byd. Diolch. 

Diolch. A gaf fi alw yn awr ar y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams? 

Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd. Rwy'n ddiolchgar am y cyfle i ymateb i'r pwyntiau sydd wedi'u gwneud yn y ddadl heddiw. Rwy'n credu mai Oscar a ddefnyddiodd yr ymadrodd 'rhwystredigaeth a digalondid'. Wel, gallaf ddweud wrtho fy mod yn rhwystredig ac rwy'n ddigalon ei fod ef a rhai o'i gyd-Aelodau yn parhau i ddyfynnu data anghywir ac i'w gweld yn enbyd o anymwybodol o'r hyn sy'n digwydd o ran y genhadaeth genedlaethol i ddiwygio addysg. Ac wrth gwrs, rwy’n dweud hynny gydag eithriad anrhydeddus Mr Melding, a roddodd ymateb meddylgar iawn a chydlynol ddeallusol i'r ddadl, fel bob amser. 

Mae'n siomedig—[Torri ar draws.] Mae'n siomedig ar ôl cyhoeddi canlyniadau PISA yr wythnos diwethaf, fod y ddadl hon wedi'i chyflwyno nad yw'n cydnabod yr ymdrechion a'r cynnydd a wnaed gan ein disgyblion a'n hathrawon. Nawr, ers gormod o amser, mae pawb ohonom wedi dymuno gweld cynnydd yn PISA, gan ei fod yn tynnu sylw at system addysg Cymru i bawb ei gweld. A'r wythnos diwethaf, mae’n wir i mi ddweud, Mark Reckless, fod y canlyniadau'n gadarnhaol ond nid yn berffaith. Pe bai’r cyfryngau’n dyfynnu fy ngeiriau bob wythnos buaswn yn hapus. Ond rydych hefyd yn gwybod imi ddweud yn glir iawn yr wythnos diwethaf fod mwy i ni ei wneud. Ar ôl cael dros wythnos i fyfyrio ar y canlyniadau, does bosibl—does bosibl—na allwn gydnabod ein bod, am y tro cyntaf, yn perfformio ar gyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ym mhob un o'r tri maes: mewn darllen, mewn gwyddoniaeth, mewn mathemateg. Ac nid wyf yn gofyn i'r Senedd gymryd fy ngair i. Dyma brif gasgliad y Sefydliad Cenedlaethol er Ymchwil i Addysg sy’n sefydliad annibynnol. Hwy oedd, ac yw, y ganolfan genedlaethol ar gyfer PISA ym mhob gwlad yn y DU. 

Am y tro cyntaf, roedd ein holl sgoriau crai yn uwch yn yr holl feysydd a brofwyd, ac rydym ymhlith set fach iawn o wledydd drwy'r byd sydd wedi gwneud hyn. Ac rydym wedi cyrraedd ein sgoriau darllen a mathemateg gorau erioed. 

A gaf fi nodi’r pwynt a gododd Suzy Davies ynghylch cyfartaleddau’r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd? Gadewch imi fod yn hollol glir—gadewch imi roi darllen i chi fel enghraifft. Sgôr o 487 yw cyfartaledd darllen y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ar gyfer darllen. Dyma'r cyfartaledd ar gyfer gwledydd y Sefydliad, h.y. 36 o genedl-wladwriaethau. Y cyfartaledd darllen ar gyfer yr holl gyfranogwyr yw 455 mewn gwirionedd, a byddai hynny'n cynnwys y gwledydd nad ydynt yn y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd sy’n perfformio ar lefel uchel iawn. Felly, rhaid bod yn glir ynglŷn â chyfartaleddau. Fel y dywedais yr wythnos diwethaf, rydym wedi cyflawni hyn ar yr un pryd â chau'r bwlch cyrhaeddiad. Nawr, rwy'n credu imi glywed Suzy Davies yn cyfeirio at awydd y Ceidwadwyr Cymreig i gyflwyno premiwm disgybl i blant sy'n derbyn gofal. Wel, mae'n rhaid i mi ddweud wrth yr Aelod fod y premiwm disgybl i blant sy’n derbyn gofal eisoes yn bodoli. Gadewch imi roi enghraifft ichi o sut y mae rhanbarth gwasanaeth cyflawni addysg yn gwario eu premiwm disgybl ar blant sy’n derbyn gofal. Mae ganddynt aelod penodol o staff ym mhob un o'r ysgolion uwchradd yn rhanbarth y gwasanaeth cyflawni addysg i fynd i'r afael â materion dysgu ac addysgu ar gyfer y plant penodol hynny. Felly, nid yw awgrymu mai dyma fyddech chi'n ei wneud yn newydd, oherwydd rydym eisoes yn ei wneud. 

Rydym hefyd wedi estyn ein grant datblygu disgyblion i addysg heblaw yn yr ysgol, a'r plant nad ydynt mewn sefyllfa ysgol reolaidd. Wrth gwrs, fel y nododd David Melding yn gywir, mae gennym lawer iawn mwy i'w wneud ar gyfer y grŵp hwn o ddysgwyr sy’n arbennig o agored i niwed y mae eu cyflawniadau addysgol, naill ai o fewn PISA neu y tu allan i PISA, yn parhau i fod yn llai nag y dylent fod. Rwy’n gobeithio, yn y flwyddyn newydd, y byddaf mewn sefyllfa i gyhoeddi dulliau newydd, gan ddysgu o arferion gorau mewn mannau eraill, ynglŷn â sut y gallwn wella nid yn unig y grant datblygu disgyblion i blant sy’n derbyn gofal ond darpariaeth newydd hefyd i geisio gwneud gwahaniaeth i’r plant penodol hynny.

Nawr, y peth pwysig i mi yw bod y bwlch anfantais yng Nghymru gryn dipyn yn llai na gwledydd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd. Adroddir bod disgyblion yng Nghymru hefyd yn fwy abl mewn cymhariaeth i oresgyn anfantais eu cefndir na'r cyfartaledd ymysg gwledydd y Sefydliad. Ond gadewch i ni fod yn hollol glir: sgoriodd disgyblion sy'n gymwys i gael prydau ysgol am ddim 34 pwynt yn is na disgyblion nad ydynt yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim ar gyfartaledd. Nawr, mae hynny'n cau'r bwlch o ryw saith pwynt o fewn y gwelliant cyffredinol mewn perfformiad, felly mae’n gynnydd. Ond bydd angen i ni wneud hyd yn oed yn well, a dyna pam rwy’n parhau i fod yn ymrwymedig i ehangu’r grant datblygu disgyblion, gan ddarparu mwy fyth o gefnogaeth, fel y dywedais, i blant sy’n derbyn gofal, i’n plant mwyaf agored i niwed, yn ein hymgais i godi safonau i bawb. Rydym hefyd yn cyflawni cynllun gweithredu cyntaf erioed Cymru ar gyfer disgyblion mwy galluog a thalentog, ac rydym yn ehangu ein rhaglen Seren hynod lwyddiannus. Ac yn olaf, rydym yn blaenoriaethu arweinyddiaeth o fewn ein hysgolion a'n system addysg. 

Fel rwyf wedi’i ddweud erioed, ac fel yr eglurir yng nghynllun gweithredu cenhadaeth ein cenedl, mae PISA yn arwydd pwysig i rieni, i gyflogwyr a buddsoddwyr. Ond mae hefyd yn llawer mwy nag ymarfer meincnodi i Lywodraeth Cymru. Mae'n darparu ffynhonnell werthfawr o ddata a dadansoddiadau sydd, ynghyd â ffynonellau data ac ymchwil eraill, yn darparu'r sylfaen dystiolaeth i ni allu gwneud gwelliannau allweddol a fydd yn dwyn ffrwyth, ac rydym wedi gweld hynny gyda'r gwelliannau mewn mathemateg dros ddau gylch PISA. 

Rydym hefyd wedi cydnabod ein bod wedi gweld perfformiad gwell ar lefel uwch yn y rownd hon: cynnydd mewn darllen, lle mae gennym bellach 7 y cant yn perfformio ar lefel uchel yn hytrach na 3 y cant yn y rownd ddiwethaf. Rydym hefyd wedi cynyddu'r gyfran yn ein dau faes arall—cynnydd tebyg ar gyfer mathemateg, ac mae ychydig yn llai ar gyfer gwyddoniaeth. Nawr, gosodais yr her i gynyddu'r canrannau hyn dair blynedd yn ôl, ac rwy'n falch ein bod wedi gweld cynnydd. Ond rwyf hefyd yn hollol glir nad ydym eto ar gyfartaledd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ar gyfer perfformwyr uchel. Felly, unwaith eto, dyma grŵp arall o fyfyrwyr lle mae mwy o gynnydd i'w wneud o hyd. A byddwn yn ymchwilio i'r ffynhonnell ddata gyfoethog hon y mae'r rownd gyfredol wedi'i darparu, a byddwn yn edrych eto ar ba welliannau y gellir eu gwneud o'r hyn y mae'r data yn ei ddweud wrthym ac o gydweithio parhaus â gwledydd eraill. Felly, er enghraifft, ar ddarllen, sydd wedi bod ar flaen meddyliau pobl heddiw, ac yn briodol felly, byddwn yn edrych yn benodol ar ba gamau y gallwn eu cymryd mewn perthynas â darllen. Mae gennym berthynas waith gref gyda'r adran addysg yng Ngweriniaeth Iwerddon, sydd wedi gwneud yn dda iawn yn eu sgoriau darllen, a byddwn am allu parhau i edrych ar beth arall y gallwn ei wneud. Ond ni allaf ddweud yn ddigon cryf: byddwn yn cadw at y llwybr rydym wedi'i osod ar gyfer addysg yng Nghymru, ac rydym yn glynu wrth egwyddorion cenhadaeth ein cenedl i godi safonau, i fynd i'r afael â'r bwlch cyrhaeddiad, ac i sicrhau bod gennym system sy'n destun balchder cenedlaethol ac yn ennyn hyder y cyhoedd.

Nawr, dangosodd canlyniadau’r wythnos diwethaf lwyddiant yn erbyn yr amcanion hynny, ac rydym wedi profi bod gwelliant yn bosibl, y gallwn ei gael o fewn ein system er mwyn gwneud cynnydd. Mae mwy i'w wneud, ond rwy'n hyderus, oherwydd bod ein hathrawon wedi cofleidio cenhadaeth ein cenedl, ein bod gyda'n gilydd, yn anelu i'r cyfeiriad cywir. Y bore yma, roeddwn yn siarad â'n cenhedlaeth nesaf o athrawon yn y Drindod Dewi Sant yn Abertawe. Roeddent yn dweud wrthyf eu bod yn falch, yn falch iawn, o fod yn ymuno â'r proffesiwn ar yr adeg gyffrous hon sy’n amser hollbwysig i addysg yng Nghymru. Ac mae'n rhaid i mi ddweud, Ddirprwy Lywydd, byddaf yn talu mwy o sylw i'w brwdfrydedd, eu huchelgais a'u hysbryd cadarnhaol nag i beth o'r sinigiaeth sydd wedi’i ddangos yn y Senedd y prynhawn yma.  

I gloi, Ddirprwy Lywydd, rwyf am achub ar y cyfle hwn, unwaith eto, i ddiolch i'n hathrawon a'n myfyrwyr. Mae'r canlyniadau hyn yn dyst i'w gwaith caled, eu hymdrech a'u hymrwymiad. Rwy'n gwybod eu bod yn rhannu fy uchelgais i sicrhau y bydd y gyfres nesaf o ganlyniadau PISA yn dangos cynnydd pellach, ac maent yn ymroddedig ac yn ymrwymedig i wneud i hynny ddigwydd. Ac rwyf am iddynt fod yn sicr fy mod i fel Gweinidog, a’r Llywodraeth hon yn gwerthfawrogi eu hymdrechion, eu profiad a'u harbenigedd, ac rydym yn gwerthfawrogi'r cyfle i weithio gyda hwy, oherwydd pan gawn bethau’n iawn ar gyfer addysg ein plant, byddwn yn eu cael yn iawn ar gyfer dyfodol ein cenedl. 

Diolch. A gaf fi alw ar Darren Millar i ymateb i'r ddadl? 

Diolch, Ddirprwy Lywydd. A gaf fi ddiolch i bawb sydd wedi cyfrannu at ddadl bwysig yn fy marn i, lle rydym i gyd yn rhannu'r uchelgais i weld ein system addysg yma yng Nghymru yn gwella? Os caf ddechrau gyda'r pethau lle rydym yn rhannu tir cyffredin gyda'r Llywodraeth, rydym ninnau hefyd eisiau llongyfarch yr athrawon sydd wedi helpu disgyblion yn ein hysgolion i lwyddo yn eu haddysg. Rydym am i'r llwyddiant fod hyd yn oed yn fwy amlwg yn y gwelliannau i sgoriau PISA yn y dyfodol, ond ni ellir gwadu bod angen i ni wneud gwelliannau sylweddol o hyd.

Mae'n amlwg iawn o'r araith agoriadol gan Suzy Davies, a oedd yn cyfleu hyn yn dda iawn yn fy marn i, ein bod wedi bod yn dathlu cyrraedd y cyfartaledd i bob pwrpas yr wythnos diwethaf, dathlu bod yn y canol o ran sgoriau PISA y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd—ychydig yn is, er nad yn sylweddol is na'r cyfartaledd efallai, yn ystadegol. Ond serch hynny, mae'r cyfartaledd hwnnw, wrth gwrs, wedi symud i lawr ers y canlyniadau PISA blaenorol, felly nid yw'n rhywbeth y dylem fod yn anelu ato mewn gwirionedd. Dylem fod yn anelu at fod ymhell uwchlaw'r cyfartaledd hwnnw, ac wrth gwrs, yr un genedl sy'n sylweddol uwch na'r cyfartaledd hwnnw yn y DU yw Lloegr, lle bu diwygiadau addysgol sylweddol sydd wedi cael cryn dipyn o lwyddiant. A dyna pam rwy'n cytuno â datganiad Helen Mary Jones yn gynharach lle dywedodd—ac mae gennym, unwaith eto, welliant hunanglodforus a hunanfodlon arall wedi’i gyflwyno gan y Llywodraeth, ac mae'n siomedig nad ydynt wedi cydnabod difrifoldeb y sefyllfa rydym ynddi mewn gwirionedd. 

Cyfeiriodd Huw Irranca -Davies—yn wir, parablodd yn huawdl—am y diwygiadau a gafwyd yng Nghymru. Nawr, rydym wedi cefnogi rhai o'r diwygiadau hynny, ond rydym yn poeni braidd ynglŷn â chyflymder y gwelliant a welsom yma yng Nghymru, ac rydym yn pryderu hefyd ei bod hi'n ymddangos bod llawer o'r diwygiadau i raddau helaeth, er nad yn gyfan gwbl, yn efelychu diwygiadau a fu’n digwydd yn yr Alban. Wrth gwrs, gwyddom eu bod wedi dioddef dirywiad sylweddol yn y system addysg yn yr Alban wrth gael eu mesur yn erbyn canlyniadau a sgoriau PISA. 

Nawr, fel y nodwyd yn ystod y ddadl, rwy'n cydnabod mai dim ond un o'r pethau y byddwch yn edrych arnynt wrth ystyried ansawdd eich system addysg yw PISA. Mae'n rhaid i chi ei driongli â data a gwybodaeth arall, a gwnaed y pwynt hwn gan nifer o bobl yn y ddadl. Dyna pam rwy'n credu ei bod hi'n bwysig ystyried canlyniadau TGAU, ac roedd rhai elfennau o welliant yn y canlyniadau hynny y llynedd, ond roedd rhai elfennau hefyd nad oeddent wedi gwella, ac roedd peth llithro’n ôl mewn rhai meysydd. Felly, rwy'n credu ei fod yn ddarlun cymysg, a dweud y gwir, o ran TGAU. Ac wrth gwrs, cyfeiriodd David Melding at y ffaith ein bod wedi gweld dirywiad eithaf sylweddol mewn rhai o'r cyfnodau allweddol eraill hefyd, ac nid wyf yn credu bod hynny o reidrwydd yn argoeli'n dda ar gyfer y dyfodol. 

Cyfeiriwyd hefyd, wrth gwrs, at y ffaith bod adroddiad y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd yn edrych ar fwy na’r sgoriau mewn darllen, mathemateg a gwyddoniaeth, a'i fod hefyd yn edrych ar bethau eraill a allai fod yn effeithio ar y system addysg. Mae rhai o'r canfyddiadau hynny, a ddarllenwyd i ni, am ddarllen a phethau eraill, yn peri cryn bryder. Ond roedd rhai o'r pethau eraill na chyfeiriwyd atynt a gynhwyswyd yn yr adroddiad hwnnw yn bethau fel yr ymgysylltiad ar gamddefnyddio sylweddau yng Nghymru o gymharu â rhannau eraill o'r DU. Rydych chi ddwywaith mor debygol o fod wedi yfed alcohol neu gymryd cyffuriau ymhlith y garfan PISA honno o gymharu â'r sefyllfa yn Lloegr, ac mae hefyd yn gyfradd uwch nag yn yr Alban. Rwy'n credu bod hynny'n achos pryder difrifol, mewn gwirionedd, a chredaf fod angen i ni weithredu i fynd i'r afael â hynny. 

Roeddwn yn falch iawn o glywed David Melding yn cyfeirio’n gwbl briodol at y ffaith bod angen inni ystyried llesiant a phlant sy'n derbyn gofal yn ein cynlluniau ar gyfer y dyfodol, ac rwyf am ganmol y Llywodraeth am gydnabod bod hyn yn rhywbeth y mae angen i'r cwricwlwm newydd ganolbwyntio ychydig mwy arno, yn enwedig o ystyried yr ystadegau eraill sydd hefyd fel pe baent yn dangos bod gennym broblem fwy yma nag mewn rhannau eraill o'r DU. 

Yn olaf, os caf, rwyf am droi at adnoddau, sy'n amlwg yn rhwystro gallu ein hathrawon i wneud eu gwaith. Nid fi’n unig sy'n dweud hynny. Nid y Ceidwadwyr Cymreig yn unig sy'n dweud hynny. Dyna mae adroddiad y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ei hun yn ei ddweud, a'r athrawon a samplwyd. Felly, dywedodd 41 y cant o'r athrawon yng Nghymru a gymerodd ran yn yr arolwg nad oedd ganddynt adnoddau i allu gwneud eu gwaith—fod hynny'n rhwystro eu gallu. Mae hynny'n cymharu â 22 y cant o'r rhai a holwyd yn Lloegr, gwahaniaeth enfawr. Felly, rwy'n credu bod dweud nad yw adnoddau'n broblem fawr yn peri pryder gwirioneddol. 

Wrth gwrs, nododd Mohammad Asghar y bwlch cyllido sylweddol yr amcangyfrifodd yr NASUWT ei fod yn £640 y flwyddyn y disgybl—bwlch enfawr. Gwyddom nad yw'n gyllid nad yw gennych; mae gennych £1.20 am bob £1 a roddir ar gyfer addysg pob disgybl yn Lloegr. Ac eto, gwyddom o'ch ffigurau eich hun, a ryddhawyd gan y Gweinidog Cyllid ychydig wythnosau yn ôl, mewn gwelliant i'n dadl, nad ydych ond yn gwario £1.06 o'r £1.20 ar hyn o bryd. Hoffwn ofyn i chi—ac os ydych am ymyrryd, buaswn yn hapus iawn i ildio—ble mae gweddill yr arian wedi mynd? 

Na, mae eich amser wedi dod i ben. 

I ble mae gweddill yr arian yn mynd? Credwn—credwn yn gryf—y dylid ei fuddsoddi yn ein hysgolion. Dyna pam rwyf am annog pobl i gefnogi'r cynnig hwn heddiw, heb ei ddiwygio. Mae gennym £1.24 biliwn ychwanegol yn dod i Gymru i gefnogi ein system addysg. Credwn y dylai pob ceiniog ohono fynd i gefnogi ein hysgolion.  

Diolch. Y cwestiwn yw a ddylid derbyn y cynnig heb ei ddiwygio. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Felly, gohiriwn y bleidlais ar yr eitem hon tan y cyfnod pleidleisio. 

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.