Eitem 7 ar yr agenda yw dadl ar adroddiad Pwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau, 'Datgarboneiddio trafnidiaeth', a galwaf ar Gadeirydd y pwyllgor i gyflwyno'r cynnig hwnnw, Russell George.

Cynnig NDM7494 Russell George

Cynnig bod y Senedd:

Yn nodi adroddiad Pwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau ar ei ymchwiliad: Datgarboneiddio trafnidiaeth a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 14 Gorffennaf 2020.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Ddirprwy Lywydd, ac rwy'n gwneud y cynnig a gyflwynir yn fy enw i.

Canolbwyntiodd yr ymchwiliad hwn ar ba mor realistig oedd targedau Llywodraeth Cymru ar gyfer lleihau allyriadau trafnidiaeth, ac a oedd ei chynlluniau datgarboneiddio yn ddigon uchelgeisiol ac arloesol. Edrychwyd ar dechnolegau a'r modelau ariannu sydd ar gael. Mae'n bwysig edrych hefyd, wrth gwrs, fel y gwnaethom, ar yr hyn oedd Llywodraeth Cymru yn ei wneud, a nodi bylchau cyn yr ymgynghoriad ar y strategaeth drafnidiaeth newydd y gobeithiwn ddylanwadu arni wrth gwrs. Gwnaethom orffen casglu tystiolaeth ym mis Ionawr, ymhell cyn y cyfyngiadau symud, ac fe wnaethom adrodd ym mis Gorffennaf, felly mae ein hadroddiad yn adlewyrchu materion a oedd yn codi ar ddechrau'r pandemig.

Roedd yr adroddiad yn cydnabod nad yw popeth wedi'i ddatganoli, ond roedd yn cynnwys digon o dystiolaeth am yr ysgogiadau sydd dan reolaeth Llywodraeth Cymru. Hoffwn ddiolch hefyd i'r Gweinidog, Ken Skates, am roi diweddariad pellach i ni ym mis Tachwedd i'w ymateb gwreiddiol ym mis Awst, gan adlewyrchu newidiadau diweddar unwaith eto.

Roedd yr adroddiad yn cydnabod y potensial ar gyfer newid diwylliant yn ymddygiad teithio pobl yn dilyn cyfyngiadau symud mis Mawrth. Dangosodd ffigurau mis Medi o'r Adran Drafnidiaeth fod y defnydd o gerbydau modur wedi codi yn eu hôl yn gyflym iawn, ond nad oedd y defnydd o fysiau a rheilffyrdd wedi gwella'n dda o gwbl. Felly, mae digon o ansicrwydd a phryder o hyd ynghylch hyfywedd y rhwydwaith trafnidiaeth gyhoeddus.

Roedd cynlluniau rhaglen ddeddfwriaethol Llywodraeth Cymru i roi mwy o hyblygrwydd i awdurdodau lleol dros weithrediadau bysiau wedi'u bwrw o'r neilltu gan y pandemig wrth gwrs, ond mae Llywodraeth Cymru a Trafnidiaeth Cymru bellach yn gweld y cynllun brys ar gyfer y sector bysiau fel cyfle i ddylanwadu ar ymdrechion datgarboneiddio. Gofynnodd ein hadroddiad hefyd sut y byddai Llywodraeth Cymru yn alinio cyllid adfer COVID-19 â'i hagenda ddatgarboneiddio ac yn manteisio ar y buddion. Edrychaf ymlaen at ragor o fanylion, fel yr addawyd, wrth inni fynd i mewn i 2021.

Roedd yr adroddiad yn nodi tystiolaeth am fecanweithiau ariannu posibl, ac roeddem yn cefnogi galwad comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol am fwy o eglurder ynglŷn â sut y mae cyllideb Llywodraeth Cymru yn cefnogi datgarboneiddio. Mae cost cyfalaf uchel buddsoddi mewn cerbydau trydan yn rhwystr gwirioneddol i weithredwyr bysiau ac awdurdodau lleol, gyda'r angen am fwy o gymorth gan y Llywodraeth, felly gofynnwyd pa ystyriaeth roedd Llywodraeth Cymru wedi'i rhoi i ôl-osod bysiau diesel dros brynu rhai trydan newydd fel y cynigiodd rhai, ond eto gyda rhywfaint o anfantais. Felly, rydym yn croesawu'r cynllun cymorth sy'n cael ei ddatblygu i helpu i gyflawni targed 2028 ar gyfer fflydoedd trydan.

Gofynasom hefyd, Ddirprwy Lywydd, am sicrwydd ynghylch y seilwaith gwefru a chapasiti'r rhwydwaith ynni i fynd yn drydanol, ac i ailgylchu batris trydan yn gynaliadwy. Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi ei strategaeth ar wefru cerbydau trydan heddiw, fel mae'n digwydd, felly rwyf eisoes wedi cael golwg cyflym arni, ond byddaf yn falch o edrych ar hynny'n fanylach. Ond mae rhai o'r farn y dylai'r Llywodraeth helpu i lenwi'r bylchau na all, neu na fydd y farchnad yn eu llenwi, megis, yn enwedig, ardaloedd gwledig wrth gwrs. Pan drafodasom strategaeth drafnidiaeth Cymru yn y Cyfarfod Llawn ychydig wythnosau'n ôl, dywedodd y Dirprwy Weinidog y byddai blaenoriaeth penderfyniadau buddsoddi yn cael ei hystyried fel rhan o'r cynllun cyflawni hwnnw.

Dywedodd y sector trafnidiaeth gymunedol a thacsis a hurio preifat fod angen mwy o gymorth arnynt i ddatgarboneiddio, ac mae'r ymateb i argymhelliad 6 yn cydnabod pwysigrwydd cefnogi'r sector trafnidiaeth gymunedol. Rydym yn croesawu ymdrechion parhaus y Llywodraeth i ddod o hyd i ffyrdd o gefnogi gyrwyr tacsis, gan gynnwys y cynlluniau peilot 'rhoi cynnig arni cyn prynu' ar gyfer tacsis gwyrdd, ac edrychwn ymlaen at y diweddariad pellach a addawyd ym mis Mawrth y flwyddyn nesaf. 

Gwnaethom gefnogi'r Bartneriaeth Cerbydau Carbon Isel a alwai am ddull ledled y DU o ddiffinio safonau cerbydau er mwyn helpu i annog buddsoddi mewn technoleg newydd, ac roeddem hefyd yn croesawu ymrwymiad Llywodraeth Cymru i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i ni am ddatblygiadau yn hynny o beth.

Ar newid moddol, roedd yn dda gweld cyllid COVID-19 ar gyfer mesurau lleol i annog mwy o deithio llesol, ond rwy'n sicr yn credu bod angen cynlluniau manwl i reoli a bodloni'r galw ar y rhwydwaith trafnidiaeth gyhoeddus yn y tymor hwy. Ac er i brif weithredwr Trafnidiaeth Cymru, a siaradodd â'r pwyllgor bythefnos yn ôl, ddweud ei fod yn eithaf ffyddiog ynglŷn â chynhyrchu refeniw yn y dyfodol ar y rhwydwaith rheilffyrdd a'r cyfleoedd i gydgysylltu bysiau a rheilffyrdd yn well, a oedd yn gadarnhaol i'w glywed, bydd y pwyllgor yn archwilio manteision ac anfanteision uchelgais y Llywodraeth i 30 y cant o weithwyr Cymru barhau i weithio o bell. Yn sicr, rydym wedi wynebu heriau ar y pwyllgor gyda rhai Aelodau'n gweld hynny'n anos nag eraill, ond yn sicr nid yw'n gweithio i bawb. Fel y dywedais, gwelsom hynny fel pwyllgor, ond gwelsom rai manteision tymor byr yn deillio o orfod lleihau'r defnydd o geir, megis ansawdd aer gwell. 

Yn olaf, nododd ein hadroddiad rai bylchau yng nghynlluniau Llywodraeth Cymru ar gyfer datgarboneiddio'r sector cludo nwyddau, a'r rôl y dylai Maes Awyr Caerdydd ei chwarae yn ein barn ni. Felly, mae'n galonogol y bydd cynlluniau bach yn cael eu cynhyrchu ar gyfer y gwahanol sectorau trafnidiaeth a dulliau trafnidiaeth i gyflawni'r strategaeth drafnidiaeth newydd. Ddirprwy Lywydd, rwy'n edrych ymlaen at glywed barn cyd-Aelodau o amgylch y Siambr, a'r Dirprwy Weinidog wrth gwrs, a fydd yn ymateb i'r Senedd heddiw rwy'n credu. Ac wrth gwrs, rwy'n cymeradwyo'r adroddiad hwn i'r Senedd. 

Diolch. Huw Irranca-Davies.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Nid oeddwn yn disgwyl cael fy ngalw mor fuan, ond rwy'n falch iawn o gyfrannu ar y dechrau. Yn gyntaf oll, a gaf fi ddiolch i Russell ac aelodau'r pwyllgor—

Gallwn bob amser alw ar rywun arall.

Na, peidiwch â gwneud hynny; peidiwch â meddwl ddwywaith am hyn. Wrth fy modd gyda'r adroddiad a'r argymhellion pellgyrhaeddol, y byddaf yn troi at rai ohonynt mewn munud, ond rwyf hefyd am fynd ychydig ymhellach hefyd i weld beth y mae'r pwyllgor yn ei feddwl, beth y mae Russell yn ei feddwl, a hefyd y Gweinidog ynglŷn â rhai cynigion eraill yn ogystal sy'n ymwneud â datgarboneiddio yng Nghymru. 

Yn gyntaf oll, rwy'n falch iawn o weld y cynigion mewn perthynas ag argymhelliad 3, ynghylch mesurau dros dro a'r gefnogaeth i'r addasiadau hynny i hyrwyddo teithio llesol. Mae Russell a fi ein dau'n aelodau o'r grŵp teithio llesol, ac mae wedi bod yn ddiddorol gweld y datblygiadau arloesol hynny nid yn unig yn y rhai sy'n cael cyhoeddusrwydd da yng Nghaerdydd, ond yn cynnwys lleoedd fel Pen-y-bont ar Ogwr ac mewn mannau eraill. Bydd yn ddiddorol clywed syniadau'r pwyllgor wrth symud ymlaen ynglŷn â sut y gellir ymgorffori'r rheini, a sut hefyd y gallant fod yn rhan o'r gwaith wrth symud ymlaen, lle gallwn, yn gynyddol, dreialu syniadau dros dro am fesurau dros dro, nid mewn perthynas â COVID, ond i weld a ydynt yn gweithio yn ein gwahanol amgylcheddau a gwahanol gymunedau. Os ydynt yn gweithio ac os ydynt yn boblogaidd, yna cadwch hwy. Dyma a wnânt yn Sweden. Dyma maent yn ei wneud mewn mannau eraill. Maent yn rhoi cynnig ar y pethau hyn, ac os yw pobl yn eu hoffi ac yn dweud, 'Wyddoch chi? Rydym yn hoff iawn o amgylchedd tawelach o amgylch y siopau. Rydym yn hoffi'r syniad y gallwn gerdded a beicio yn hytrach na chael mygdarth traffig ym mhobman', byddant yn dweud, 'Iawn, nawr fe wnawn iddynt aros.' Felly, rwy'n hoffi argymhelliad 3, ond rwy'n meddwl y gallem fynd ymhellach hyd yn oed. 

Ar argymhellion 11 a 12 ar gludo nwyddau, rwy'n croesawu'n fawr y ffocws rydych wedi'i roi ar hynny, Russell a'r pwyllgor. Mae gennyf ddiddordeb mewn gweld a edrychoch chi ar botensial rheilffordd de Cymru i symud rhywfaint o nwyddau ar honno, ac yn enwedig o ran cyflenwi i ac o ganol dinasoedd, wyddoch chi, y filltir olaf honno. Nawr, byddai hynny'n galw am fuddsoddiad sylweddol mewn depos hen deip, lle gallech all-lwytho mewn porthladdoedd, gallech ddod â phethau i lawr y rheilffordd, ac yna rydych yn gyrru'r filltir neu ddwy olaf, neu rydych yn ei roi ar ba fath bynnag o gludiant i'w gael i ganol y ddinas. Mae gwir gyfle ac mae arbenigedd yn y diwydiant rheilffyrdd i gyflawni hyn. Hoffwn weld Llywodraeth Cymru yn meddwl am hynny fel rhan o'i datgarboneiddio wrth symud ymlaen, ac efallai'n gosod y safon yng Nghymru ar gyfer yr hyn y gallem ei wneud i wthio nwyddau ar y rheilffyrdd. Mae'n swnio fel hen ddull Fictoraidd—nid yw hynny'n wir mewn gwirionedd. Gallwch wneud hynny nawr gyda chyflenwadau paled ar olwynion, yr un fath ag y maent yn ei wneud mewn porthladdoedd.

Ond y peth rwy'n awyddus iawn i gyffwrdd arno yw argymhellion 14 a 15 ar Faes Awyr Caerdydd. Nawr, gadewch i mi ddweud ar y dechrau, rwy'n gefnogwr mawr i Faes Awyr Caerdydd, rwy'n gefnogwr mawr i gael buddsoddiad nid yn unig i'r maes awyr, ond i gael pobl o Gymru, ac yn enwedig de a chanolbarth Cymru, ac o Fryste, i hedfan o'r maes awyr hwnnw. Ond mae'n rhaid inni hefyd ymdrin â datgarboneiddio awyrennau, er nad yw'n fater sydd wedi'i ddatganoli. Rhaid inni wneud hynny mewn gwirionedd. A byddai gennyf ddiddordeb mewn profi syniadau'r pwyllgor, syniadau Russell, syniadau Gweinidogion ynglŷn â ble rydym yn mynd gyda hyn. Nawr, mae digon o sôn am hedfan cynaliadwy. Roeddwn yn arfer rhoi darlithoedd ar y mater 20 mlynedd yn ôl. Rydym wedi bod yn siarad am hyn ers blynyddoedd—tanwydd hedfan cynaliadwy, teithiau hedfan mwy economaidd ac yn y blaen. Yn araf, yn raddol, mae'r dechnoleg yn symud ymlaen, ond yn araf iawn. Ac mewn gwirionedd, eleni, ar danwydd hedfan cynaliadwy ei hun, cymerodd gam yn ôl, yn y flwyddyn cyn COP26. Ond rwy'n credu y dylem edrych ar syniadau eraill. 

O adroddiad a gyhoeddwyd yn ddiweddar, gwyddom mai 1 y cant o'r bobl hynod gyfoethog—y bobl eithriadol o gyfoethog—yn y byd, sy'n hedfan hanner yr holl deithiau hedfan, sy'n cyfrannu hanner yr allyriadau hedfan. Nid rhywun y tu allan i fy swyddfa yw hyn, rhywun sy'n byw mewn fflat uwchben y siopau, yn mynd ar un daith awyren y flwyddyn i Malaga. Pobl yw'r rhain sy'n gwneud yr hyn sy'n cyfateb i dair taith awyren hir y flwyddyn, neu un daith awyren fer bob mis o'r flwyddyn. Nawr, mae'n rhaid i ni feddwl am hyn a sut rydym yn defnyddio Maes Awyr Caerdydd i ddweud wrth bobl, 'Ie, gadewch i ni wneud y materion cydraddoldeb ar gyfer hyn hefyd, felly, os oes angen eich taith fer, dyna'r lle i fynd. Os oes angen eich un hir, nawr ac yn y man—.' Ond rwy'n credu y byddai gennyf ddiddordeb yn safbwynt Llywodraeth Cymru, yn yr amser cyn COP26, ynglŷn â ble rydym arni ar bethau fel ardollau i'r teithwyr mynych hynny sy'n gwario arian fel pe bai eu bywyd yn dibynnu ar hynny ac sydd hefyd yn llosgi ein hallyriadau ninnau hefyd. 

Yn olaf, wrth groesawu'r adroddiad hwn, ac wrth edrych ymlaen at adroddiad y Llywodraeth, hoffwn ddweud fy mod yn credu ein bod newydd weld enghraifft dda iawn o ddatgarboneiddio ar waith yn ymarferol, oherwydd nid yw ymateb y Llywodraeth i gynigion Burns wedi dweud, 'Adeiladwch fwy o ffyrdd', maent wedi dweud, 'Symudwch y newid moddol oddi yno; gadewch i ni daflu'r arian at bethau eraill ac annog pobl', fel fi, 'i beidio â defnyddio eu ceir, ond i deithio drwy ddulliau eraill.' Diolch yn fawr iawn, Russell, a phawb sydd wedi cyfrannu. Mae'n adroddiad da. 

Er nad oeddwn yn aelod o'r pwyllgor, roeddwn am ddweud ychydig eiriau, gan fy mod yn credu bod y materion a godwyd yn yr adroddiad o ddiddordeb i bob un ohonom. Mae'r busnes yma yn y Siambr ar hyn o bryd wrth gwrs yn canolbwyntio ar COVID, yn ddealladwy felly, ac efallai mai mynd i'r afael â'r pandemig yw'r pryder uniongyrchol. Ond y tu hwnt i'r pandemig, dros y tymor hwy, mae mynd i'r afael â newid hinsawdd yn parhau i fod yn her allweddol, a gellid dadlau mai dyna her allweddol ein hoes, a rhaid i ddatgarboneiddio fod wrth wraidd hyn. 

Mae'r argymhelliad cyntaf yn yr adroddiad yn amlygu'r angen am fwy o gapasiti yn y rhwydwaith ynni, os ydym am gyflawni'r uchelgais o newid i gerbydau trydan dros yr ychydig ddegawdau nesaf. Mae cerbydau trydan yn fwy effeithlon a glanach, fel y gwyddom, ond wrth gwrs, mae angen trydan i'w rhedeg, yn hytrach na phetrol neu ddiesel, ac mae'n rhaid cynhyrchu hwnnw rywsut, o ynni adnewyddadwy yn ddelfrydol, i'n hatal rhag gwneud dim mwy na symud y broblem allyriadau o'n trefi a'n dinasoedd i'n gorsafoedd pŵer.  

Ac yna, wrth gwrs, down yn ôl at gwestiwn oesol y seilwaith gwefru trydan, mater rydym yn ei drafod dro ar ôl tro yn y Siambr hon a'r tu allan. Nodir hynny yn argymhelliad 2. Yn amlwg, mae'r seilwaith presennol yn annigonol ar gyfer y fflyd ceir trydan presennol yng Nghymru, heb sôn am fod yn addas i'r diben ar gyfer ehangu yn y dyfodol. Mae gwir angen inni weld newid sylweddol yn y ffordd y darperir y seilwaith gwefru, a bydd hynny'n galw am weithio ar draws portffolios, gan gynnwys newidiadau i'r system gynllunio.

Flwyddyn neu ddwy yn ôl yn unig, gwrthodwyd cais cynllunio ar gyfer gorsaf wefru cerbydau trydan arloesol gerllaw'r A40 yn Nhrefynwy yn fy etholaeth, ar sail torri canllawiau nodyn cyngor technegol 15 ar lifogydd. Nawr, rwy'n derbyn bod meddwl da y tu ôl i lawer o'r canllawiau hyn, ond ar yr un pryd, mae angen inni sicrhau bod hyblygrwydd yn y system os ydym am gael unrhyw obaith o gyrraedd y math o nifer o orsafoedd gwefru sydd eu hangen. 

Ac mae'n ymwneud â mwy na cheir. Gan droi at fysiau, mae Cydffederasiwn Cludiant Teithwyr y DU wedi awgrymu bod y targedau allyriadau ar gyfer bysiau yn uchel iawn—yn rhy uchel—ac na ellir eu cyflawni heb fuddsoddiad sylweddol. Maent yn gofyn, 'Ble mae'r costau? Ble mae'r manylion?' Fel y dywedodd y Gynghrair Werdd, mae costeffeithiolrwydd trydaneiddio'r fflyd fysiau a'r seilwaith cysylltiedig yn y depo yn dibynnu ar duedd ar i fyny yn y defnydd o fysiau—tuedd nad yw yno ar hyn o bryd yn ystod y pandemig yn sicr, a gellid dadlau nad oedd yno yn y cyfnod cyn hynny ychwaith. Felly, mae yna ffactorau sy'n cymhlethu ar gyfer y diwydiant bysiau hefyd.

Sylwaf ar dudalen 30 yr adroddiad fod James Price, ar ran Trafnidiaeth Cymru, wedi dweud bod modelu trafnidiaeth a'r agenda integreiddio yn allweddol i ddatrys yr holl faterion hyn. Wel, unwaith eto, mae integreiddio yn y system trafnidiaeth gyhoeddus yn rhywbeth y buom yn sôn amdano cyhyd ag y gallaf gofio yn y Siambr hon. Mae'n syniad gwych mewn egwyddor. Cofiaf yn ôl i'r adeg pan ddaeth James Price i'r—pan oeddwn yn Gadeirydd y Pwyllgor Menter a Busnes yn y Cynulliad diwethaf, ac fe ddaeth, ac ni allaf gofio pa dyst ydoedd, ond dywedodd un ohonynt fod integreiddio'n syniad gwych mewn egwyddor, ond yn drybeilig o anodd ei gyflawni'n ymarferol. Wel, dyma ni, rai blynyddoedd ar ôl hynny, ac nid ydym wedi cyflawni'r integreiddio hwnnw o hyd, y system debyg i Oyster sydd ganddynt yn Llundain y buom yn edrych arni yma unwaith. Gobeithio, un diwrnod, y byddwn yn llwyddo i integreiddio. Mae'n amlwg o ddarllen yr adroddiad hwn fod hynny'n hanfodol, ac yn rhan o'r ateb er mwyn llwyddo i ddatgarboneiddio a datrys problem newid hinsawdd.

Felly, i gloi, Ddirprwy Lywydd, rhaid inni ymdrechu i integreiddio, ynghyd â thrydaneiddio trafnidiaeth breifat a thrafnidiaeth gyhoeddus—sy'n allweddol i ddatgarboneiddio. Rwy'n falch iawn fod yr adroddiad hwn wedi'i gyflwyno i'r Siambr heddiw ac rwyf am ddiolch i Gadeirydd y pwyllgor a'r pwyllgor am y gwaith a wnaethant ar hyn. Mae wedi bod yn ddeunydd darllen diddorol fel un nad yw'n aelod o'r pwyllgor. Mae llawer o bethau diddorol yma sy'n rhaid eu gwthio ymlaen os ydym am gyflawni ein nodau, cyrraedd targedau Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru, a sicrhau dyfodol glanach, gwyrddach a mwy cynaliadwy.

Nid oeddwn yn aelod o'r pwyllgor pan gymerwyd tystiolaeth ar gyfer yr adroddiad hwn, felly rwyf wedi mwynhau darllen y gwaith a thrafod yn anffurfiol gyda chyd-Aelodau, ac mae'n sicr yn ddarn trawiadol o waith, sy'n herio Llywodraeth Cymru lle mae angen ei herio, ond yn ei chefnogi hefyd lle roedd y pwyllgor yn teimlo ei bod yn mynd i'r cyfeiriad cywir.

Nid wyf am ailadrodd y sylwadau y mae eraill wedi'u gwneud, Ddirprwy Lywydd, dim ond tynnu sylw at un neu ddau o faterion. Hoffwn ddychwelyd at y pwyntiau y soniwyd amdanynt eisoes yn fyr am bwyntiau gwefru cerbydau trydan. Nawr, gwn y bydd y Dirprwy Weinidog yn dweud—neu rwy'n dychmygu y bydd yn dweud, a byddai'n llygad ei le—fod angen inni sicrhau newid moddol wrth gwrs. Nid ydym am gael gwared ar fflyd gyfan o geir diesel a phetrol gyda phobl yn dal i ddefnyddio ceir trydan i'r un graddau. Ond bob amser bydd amgylchiadau unigol pobl, neu gymunedau lle bydd rhedeg trafnidiaeth gyhoeddus ar raddfa fawr—wyddoch chi, llawer o ardal Canolbarth a Gorllewin Cymru rwy'n ei chynrychioli, nid yw hynny'n mynd i fod yn ddichonadwy. Ac rwyf braidd yn rhwystredig ynglŷn â pha mor araf rydym wedi cyflwyno'r pwyntiau gwefru trydan. Gwn am lawer o bobl yn y rhanbarth rwy'n ei gynrychioli a fyddai wrth eu bodd yn gallu ystyried cerbyd trydan ac ni allant wneud hynny, oherwydd nid oes unman o fewn y teithiau y maent yn eu gwneud lle gallant ei wefru ar wahân i gartref.

Felly, mae gennym lawer o waith i'w wneud yno, a chredaf ei bod yn bwysig nad yw hynny ar draul buddsoddi mewn trafnidiaeth gyhoeddus a buddsoddi mewn newid moddol, ond mae'n dal yn rhan bwysig o'r agenda ddatgarboneiddio. Oherwydd, fel y mae'r Dirprwy Weinidog wedi dweud unwaith neu ddwy yn y Siambr yn ddiweddar, efallai ein bod yn y gorffennol wedi tanamcangyfrif pwysigrwydd datgarboneiddio trafnidiaeth, a byddwn yn sicr yn cytuno ag ef yno nad dyma'r peth cyntaf y bydd rhywun yn meddwl amdano o reidrwydd pan fyddant yn meddwl am yr agenda werdd, ond wrth gwrs, mae'n eithriadol o bwysig.

Hoffwn roi sylwadau byr ar yr agenda integreiddio. Mae Nick Ramsay yn iawn pan ddywed ein bod wedi bod yn siarad am hyn ers blynyddoedd, ond byddwn hefyd yn dweud wrtho mai'r strwythur deddfwriaethol ar gyfer bysiau a rheilffyrdd a'u cadwodd yn y sector preifat sydd wedi gwneud peth o'r integreiddio hwnnw'n anodd iawn ei gyflawni. A bydd rhaid i Lywodraeth nesaf Cymru, pwy bynnag sy'n ei ffurfio, roi ystyriaeth ddifrifol i fynd yn ôl at y ddeddfwriaeth fysiau a mynd ymhellach o bosibl—yn amlwg, ni allai'r ddeddfwriaeth honno fynd rhagddi oherwydd COVID, ond mynd yn ôl at y ddeddfwriaeth honno, a mabwysiadu ymagwedd hyd yn oed yn gliriach o bosibl. Oherwydd mae'r Llywodraeth ar hyn o bryd yn edrych ar ddefnyddio contractio gyda chwmnïau preifat i hyrwyddo integreiddio, ond yn y pen draw, mae risg barhaus os nad ydynt yn gwneud digon o elw y byddant yn troi eu cefnau ar hyn. Ac os edrychwn ar systemau integredig llwyddiannus, yn enwedig ar gyfandir Ewrop, rhai sector cyhoeddus yw'r rheini fel arfer. Felly, rhaid inni gydnabod nad bai Llywodraethau olynol yng Nghymru yn unig yw'r diffyg cynnydd o ran integreiddio, ond bai'r fframwaith y maent yn gweithio ynddo.

Hoffwn ddychwelyd at bwynt y cyfeiriodd Russell George ato'n fyr, sef peth o waith cynllun 10 pwynt comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol ar yr argyfwng hinsawdd a oedd yn sôn sut y dylai Llywodraeth Cymru fod yn buddsoddi mewn trafnidiaeth gynaliadwy, gan gynnwys yr agenda ddatgarboneiddio. Mae'n argymell yn gryf, a byddwn yn cytuno, fod gwir angen inni allu gweld—. Er mwyn gallu craffu'n llwyddiannus ar Lywodraeth Cymru gyda'r agenda hon, mae angen inni allu gweld sut y mae'r arian yn cael ei wario. Os yw datgarboneiddio'n flaenoriaeth, sut y mae camau gweithredu Llywodraeth Cymru, yn enwedig y gyllideb—sut y mae hynny'n dilyn yr agenda honno?

Nawr, ni fyddwn yn gofyn i'r Dirprwy Weinidog fod yn gyfrifol am gyllideb gyfan Llywodraeth Cymru, oherwydd ni fyddai hynny'n deg, ond hoffwn ofyn iddo heddiw, o fewn cyllideb yr economi a thrafnidiaeth, i ba raddau y gall y Llywodraeth, ar y cam hwn, olrhain eu gwariant yn erbyn yr agenda werdd a'r agenda ddatgarboneiddio yn ehangach. A oes unrhyw beth pellach y mae angen ei wneud i sicrhau bod hynny'n digwydd? A oes cyngor pellach y mae angen iddo ofyn amdano? 

Oherwydd rydym—. Ddirprwy Lywydd, yn Gymraeg mae gennym ddywediad, 'Diwedd y gân yw'r geiniog'—ac rydym yn dweud, 'Dilynwch yr arian', onid ydym? Gallwn siarad am yr hyn sy'n bwysig yn ein barn ni, ond o ran gwariant cyhoeddus a lle mae'r arian yn mynd mewn gwirionedd, credaf ei bod yn bwysig iawn i bwyllgor olynol i'r pwyllgor economi a thrafnidiaeth allu gweld, pan fydd yn edrych ar y gyllideb, sut y mae'r cyllidebu'n cyfateb i uchelgeisiau'r Llywodraeth, ar gyfer datgarboneiddio trafnidiaeth fel yn y drafodaeth heddiw, ond yn fwy cyffredinol mewn perthynas â'r agenda werdd.

Felly, hoffwn ddiolch, unwaith eto, i aelodau'r pwyllgor a gasglodd y dystiolaeth ac i'r Cadeirydd a'r holl staff—gwaith pwysig iawn ac edrychaf ymlaen at y cyfraniadau eraill i'r ddadl, ac yn enwedig at glywed yr hyn sydd gan y Dirprwy Weinidog i'w ddweud.

Yn gyntaf, a gaf fi longyfarch y pwyllgor ar adroddiad rhagorol? Mae'n astudiaeth fanwl sy'n cynnwys llawer o awgrymiadau cadarnhaol. A gaf fi hefyd gydnabod ymateb cwbl gadarnhaol y Llywodraeth i'r adroddiad? Mae'n rhaid ei fod yn un o'r ymatebion Llywodraeth cyntaf i adroddiad i mi ei weld nad yw'n cynnwys 'derbyn mewn egwyddor'. 

O ystyried ymrwymiad Llywodraeth Cymru i Gymru ddi-garbon, mae cynnwys yr adroddiad yn arbennig o bwysig er mwyn cyflawni hyn o fewn yr amserlen a ragwelir. Mae'n codi llawer o gwestiynau, wrth gwrs—yr un faint o gwestiynau ag o atebion—ond mae'n rhoi cynllun o'r hyn sy'n rhaid ei wneud i gyflawni nodau'r Llywodraeth, oherwydd bydd trafnidiaeth, yn ei holl ffurfiau, yn chwarae rhan hollbwysig wrth greu economi ddi-garbon.

O ystyried natur gynhwysfawr yr adroddiad, cyfyngaf fy hun i rai agweddau ar y casgliadau a amlinellir ynddo. Yn gyntaf, os ydym am gynyddu'n aruthrol y defnydd o geir trydan, rhaid inni sicrhau capasiti grid yn gyntaf i ddarparu ar gyfer y cynnydd enfawr yn y galw am drydan a fydd yn digwydd yn anochel wrth i nifer y cerbydau trydan gynyddu. Yn ail, rhaid inni gyflwyno'r cyfleusterau gwefru i fod ar gael ledled y wlad—mae Aelodau eraill wedi sôn am hyn droeon yn y ddadl hon. Dyma senario iâr ac wy wrth gwrs, gan fod rhaid inni ddarparu'r cyfleusterau i ddenu pobl i ddewis cerbydau trydan, hyd yn oed os nad yw'r cyfleusterau'n mynd i gael eu defnyddio'n llawn am beth amser. Byddwn yn rhagweld y byddai'r sector preifat yn rhan o'r broses o'u cyflwyno. A allai'r Gweinidog roi rhyw syniad inni sut y mae'r broses hon o'u cyflwyno'n mynd rhagddi?

Yr elfen hollbwysig a amlinellir yn yr adroddiad yw na fyddwn yn gallu cyflawni'r newid moddol sydd ei angen oni bai fod gennym y cyfleusterau a'r seilwaith ar waith i ddenu'r boblogaeth i roi'r gorau i'r car. Mae'n rhaid dweud bod Llywodraeth Cymru wedi cymryd camau breision i wella'r cynnig trafnidiaeth gyhoeddus dros y blynyddoedd diwethaf, ond wrth gwrs, mae COVID wedi tarfu ar y nifer sy'n manteisio ar y capasiti cynyddol. Gwn ein bod i gyd wedi ein calonogi gan gynlluniau'r metro a phenderfyniad y Llywodraeth i wneud cysylltedd rhwng y gwahanol fathau o drafnidiaeth mor ddi-dor â phosibl. A allai'r Gweinidog amlinellu unrhyw gynnydd sy'n cael ei wneud ar gyfleusterau tocyn bws a thrên?

Yn olaf, a gaf fi roi sylw i'r angen i newid darpariaeth cyfleusterau bysiau yn sylfaenol efallai, o gofio mai hwy sy'n cludo'r nifer fwyaf o bobl o bell ffordd? Mae'n rhaid rhoi'r gorau i ddefnyddio bysiau 50 a mwy o seddi i gario ond ychydig o deithwyr mewn cyfnodau tawel. Rhaid annog gweithredwyr bysiau i gael gwared ar fflydoedd mawr o fysiau o'r fath a chael cynnig llawer mwy cymysg yn eu lle—hynny yw, mwy o gaffael a defnydd o gerbydau llai. Dylai'r newid o ddiesel i drydan roi cyfle iddynt wneud y newidiadau hyn. Felly, a allai'r Gweinidog amlinellu cynlluniau'r Llywodraeth i wneud y newid moddol hwn? Diolch, Ddirprwy Lywydd.

Mae'r adroddiad pwysig hwn gan bwyllgor Senedd Cymru yn bwysig ac yn amserol. Mae'r materion brys sy'n effeithio ar ein byd yn dal i fod gyda ni, yn ychwanegol at COVID ac nid ar wahân iddo, ac mae'r argyfwng hinsawdd yn dal i fod gyda ni. Mae angen i doriadau carbon ddigwydd, ac mae angen iddynt ddigwydd yn gyflym. Unwaith eto, daeth rhybudd enbyd gan y Cenhedloedd Unedig, ac mae Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig, António Gudaeares, yn annog pobl ym mhob cwr o'r byd i roi'r gorau i ymladd yr hyn y mae'n ei alw'n 'rhyfel hunanladdol' yn erbyn natur, fel y gwna cynifer o wyddonwyr, asiantaethau a dylanwadwyr amlwg a gydnabyddir yn fyd-eang, megis Greta Thunberg a'n Ella Daish ein hunain, a fu'n ymgyrchu'n hir i gael Tampax ac eraill i newid i gynhyrchion mislif nad ydynt yn blastig.

Daw'r rhybuddion diweddaraf hyn wrth i Sefydliad Meteorolegol y Byd ddweud mai eleni fydd y drydedd boethaf a gofnodwyd, ychydig y tu ôl i 2016 a 2019. Ac er gwaethaf yr holl lygredd a ataliwyd yn sgil COVID, mae cynhesu byd-eang yn dal i gynyddu. Y chwartel chwe blynedd o 2015 hyd nawr fydd y poethaf a gofnodwyd ers 1850. Ac mae 2020 wedi gweld effeithiau mwyaf difrifol y cynhesu hwn yn y DU, gyda'r llifogydd marwol ym mis Chwefror, y gwanwyn cynhesaf a gofnodwyd, gyda 30 o stormydd wedi'u henwi, ac yn cynnwys y tanau gwyllt sy'n dinistrio cymunedau ledled yr Unol Daleithiau ac Awstralia.

Felly, mae'n iawn inni weld Pwyllgor Economi, Seilwaith a Sgiliau'r Senedd yn mynd i'r afael â phwnc datgarboneiddio trafnidiaeth, ac mae'n galonogol gweld ymateb cadarnhaol Llywodraeth Lafur Cymru hefyd i argymhellion yr adroddiad a'i gamau gweithredu eisoes wedi'u cofnodi. Yn benodol, fe'm trawyd gan argymhelliad 3, sy'n galw'n gryf am annog pobl i beidio â defnyddio ceir preifat. Bydd yr Aelodau'n ymwybodol mai ychydig wythnosau'n ôl yn unig y cawsom yr argymhellion terfynol, 'Un rhanbarth, un rhwydwaith, un tocyn', gan Gomisiwn Trafnidiaeth De-ddwyrain Cymru, dan arweiniad yr Arglwydd Burns.

Mae creu gwasanaeth rheilffordd uniongyrchol rhwng Glynebwy a Chasnewydd yn fater y bûm yn ymgyrchu drosto yn y Senedd hon ers 2016, ac rwy'n falch iawn o weld y caiff ei wireddu nawr, yn ein hymdrechion i ddarparu dulliau amgen o deithio moddol. Mae adroddiad Burns yn argymell cwblhau'r gwaith o uwchraddio rheilffordd Glynebwy, gan gynnwys y gangen i orsaf newydd yn Abertyleri, fel y cynigiwyd eisoes gan Lywodraeth Cymru, i ganiatáu pedwar trên yr awr ar hyd y lein ac i ddarparu gwasanaethau'n uniongyrchol i Gasnewydd. A mesurau ymarferol fel y rhain fydd yn gwasanaethu fy etholwyr yn dda yn Islwyn, yn nhrefi rheilffordd Crosskeys, Rhisga a Threcelyn.

Ond mae llawer i'w wneud o hyd, ac er bod taith allweddol wedi cychwyn, mae'r adroddiad pwyllgor hwn yn orsaf bellach sydd i'w chroesawu tuag at ein cyrchfan, a'r hyn y mae'r Senedd hon yn ei ddymuno'n uchelgeisiol nawr, gan gynnwys rhai nad oedd yn arfer credu mewn datgarboneiddio, yw dyfodol carbon niwtral i genedlaethau'r dyfodol. Diolch.

Diolch. A gaf fi alw yn awr ar Ddirprwy Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth, Lee Waters?

Diolch yn fawr iawn, ac a gaf fi ddiolch i'r Aelodau a'r pwyllgor am y ddadl a'r adroddiad? Mae pandemig coronafeirws yn ein hatgoffa'n rymus ein bod yn dal i fod yn ddarostyngedig i natur, ac mae hefyd yn dangos bod gan y ffordd rydym yn trin y byd naturiol allu i effeithio ar bob un ohonom, mewn ffordd ddwys a phersonol iawn hefyd.

Gellid dadlau bod newid hinsawdd yn fwy o fygythiad na'r pandemig, er dros gyfnodau hwy o amser, ac mae mynd i'r afael â newid hinsawdd yn hynod bwysig i'r Llywodraeth hon, ac rydym eisoes wedi cymryd camau beiddgar, cynnar i ddatgan argyfwng hinsawdd a gosod targedau ar gyfer datgarboneiddio. Mae gan drafnidiaeth yn arbennig rôl fawr i'w chwarae i'n harwain at lwybr carbon is, ac rwy'n gwerthfawrogi'r her a'r gwaith o graffu ar yr adroddiad, a bydd angen mwy ohono os ydym, gyda'n gilydd, yn mynd i wynebu'r heriau y mae datgarboneiddio'r system drafnidiaeth yn eu cyflwyno, a bydd yn cymryd blynyddoedd o ymdrech.

Yn ffodus, nid yw'n gwbl ddiobaith—mae cyfleoedd yma hefyd. Mae Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd yn rhagweld y bydd trosglwyddo i sylfaen technoleg dim allyriadau ar draws pob dull trafnidiaeth yn arbed arian mewn gwirionedd, nid yn costio arian—mwy na £200 miliwn rhwng nawr a 2050 yng Nghymru yn unig. Ac mae Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd wedi nodi bod Cymru ar y trywydd iawn i gyrraedd y targed allyriadau a nodir yn ein cynllun cyflawni carbon isel cyntaf un. Rydym bellach yn datblygu ail fersiwn o'r cynllun y byddwn yn ei gyhoeddi y flwyddyn nesaf i gyd-fynd â COP26, ac mae angen i ni wneud cynnydd gwell i sicrhau bod trafnidiaeth yn chwarae ei rhan.

Roedd Helen Mary Jones yn ein herio'n briodol i ddangos sut rydym yn olrhain ein cyllidebau carbon gyda'r targedau datgarboneiddio rydym wedi'u gosod i ni ein hunain, a chredaf mai dyna'r her iawn. Fel rhan o waith strategaeth drafnidiaeth Cymru, rydym wedi comisiynu Arup a Transport for Quality of Life i lunio dadansoddiad manwl o'r cyfraniad sy'n rhaid i drafnidiaeth ei wneud i'n targedau cyffredinol, fel y gallwn wybod, pan fyddwn yn gwneud penderfyniadau am gynlluniau ffyrdd unigol er enghraifft, neu ymyriadau trafnidiaeth eraill, faint o le sydd gennym o fewn y targedau a osodwyd gennym i ni allu gwneud penderfyniadau gwybodus, rhywbeth nad ydym yn gallu ei wneud ar hyn o bryd. Credaf y bydd hwnnw'n gam pwysig iawn ymlaen ar gyfer llywio penderfyniadau Gweinidogion trafnidiaeth yn y dyfodol.

Rydym hefyd wedi cyhoeddi ein huchelgeisiau a'n targedau ar wefru cerbydau trydan a'n cynllun aer glân. Mae'r strategaethau a'r cynlluniau hyn yn gosod y fframwaith ar gyfer cyflawni dros y blynyddoedd nesaf ac rydym wedi dechrau'n rhesymol, gan ddyrannu cyllid eleni o'r gronfa trawsnewid cerbydau allyriadau isel iawn i gefnogi 34 o bwyntiau gwefru cyflym ar gyfer tacsis a cherbydau hurio preifat yn ninas-ranbarth Caerdydd; hyb gwefru cyflym cyntaf Cymru yn Cross Hands yn Sir Gaerfyrddin; pwyntiau gwefru ar Ynys Môn; a bysiau trydan yng Nghaerdydd a Chasnewydd. Camau cyntaf cymedrol yw'r rhain ond rhai pwysig serch hynny.

Ac er y bydd angen buddsoddiad pellach sylweddol iawn i lwyddo i ddatgarboneiddio, bydd angen rhai elfennau o newid ymddygiad hefyd, a bydd hynny'n galw am ddewisiadau gwleidyddol anodd ac arweinyddiaeth gref, nid yn unig ar lefel Llywodraeth ond ar lefel leol hefyd. Ac mae angen i'r Aelodau o'r Senedd yn eu rolau arweinyddiaeth leol eu hunain ddangos dewrder ac arweiniad i wneud y penderfyniadau hyn hefyd. Er enghraifft, pa rôl y gallai codi tâl ar ddefnyddwyr ffyrdd ei chwarae? Fel y gwnaethom egluro bythefnos yn ôl, nid oes gan Lywodraeth Cymru farn benodol ar hyn eto, ond mae gennym gyfrifoldeb i ystyried sut y gellid ei ddefnyddio i sicrhau newid ymddygiad mewn ffordd deg, mewn ffordd gyfiawn. Mae'r dystiolaeth yn dangos bod arnom angen abwyd a ffon i gyflawni'r newidiadau y bydd eu hangen arnom.

Dylem fod yn ymwybodol o rôl Llywodraeth y DU hefyd a'r ysgogiadau a gadwyd yn ôl ganddynt. Er enghraifft, rheolaeth dros seilwaith rheilffyrdd Cymru, rhai pwerau rheoleiddio a gadwyd yn ôl, a phwerau i osod cymhellion ar gyfer cerbydau trydan, ac rydym yn aros i'w cynllun datgarboneiddio trafnidiaeth cyntaf gael ei gyhoeddi yn y flwyddyn newydd. Dangosodd Wythnos Hinsawdd Cymru yn ddiweddar ein hymrwymiad parhaus i ymateb i'r argyfwng hinsawdd mewn modd cydweithredol, a byddwn yn parhau i weithio'n agos gyda Llywodraeth y DU i sicrhau bod canlyniadau polisi yn gweithio i Gymru.

Mae'n adeg bwysig, Ddirprwy Lywydd. Mynd i'r afael â newid hinsawdd fydd her ddiffiniol ein cenhedlaeth ac mae gan Gymru gyfle gwych i fod yn arweinydd. Er mwyn manteisio ar hyn, mae angen inni weithredu'n gyflym a chanolbwyntio ein hymdrechion fwyfwy ar ddatgarboneiddio, a rhoi'r gorau i feddwl am yr hyn y gallwn ei wneud erbyn 2050 a meddwl beth arall y gallwn ei wneud nawr. Mae'r dadleuon yn syml: datgarboneiddio, mater o pryd, nid os, ydyw. Po gyflymaf y gweithredwn, y lleiaf fydd yr effaith a'r mwyaf fydd y manteision, a byddwn yn annog y pwyllgor yn gryf i barhau i'n gwthio. Diolch.

Diolch. Nid oes gennyf Aelod sydd wedi dweud eu bod am wneud ymyriad, ac felly galwaf ar Russell George i ymateb i'r ddadl.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. A gaf fi ddiolch i'r Aelodau sydd wedi cymryd rhan heddiw? Credaf inni gael cryn dipyn o drafod ar newid hinsawdd yn bennaf—Nick Ramsay a Rhianon Passmore yn arbennig rwy'n credu. Ac yn ddiddorol, gwnaeth Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig ddatganiad ar hyn heddiw mewn perthynas â phwysigrwydd gwaith y Cenhedloedd Unedig yn y maes pwysig hwn.

Diolch i Huw Irranca-Davies am ei gyfraniad. Diolch iddo am ei waith fel cadeirydd y grŵp trawsbleidiol ar deithio llesol. Gwrandewais yn astud ar ei syniadau. Rwy'n croesawu'r cynnig a wnaeth ynglŷn â phrofi prosiectau teithio llesol; credaf fod hynny i'w groesawu hefyd wrth gwrs. Byddwn yn dweud o ran hynny na wnaethom edrych yn fanwl ar gludo nwyddau, Huw, ond y tu allan i'r pwyllgor rwyf wedi gwneud gwaith ar hynny fy hun—mae gennyf ddiddordeb arbennig yn y maes hwnnw. Ond rwy'n credu yn yr achos penodol hwnnw efallai y gall Llywodraeth Cymru nodi ei syniadau ynglŷn â'i chynllun cyllideb carbon isel. A'r hediadau carbon isel y soniodd Huw Irranca-Davies amdanynt hefyd. Ni wnaethom gymryd tystiolaeth ar hynny ychwaith yn y gwaith penodol hwn, ond rydym wedi cymryd tystiolaeth ar y mater ers hynny, mewn gwaith ar yr adferiad COVID. Yr hyn rydym wedi'i glywed yw bod Cymru mewn lle da i allu arwain yn gadarnhaol ar awyrennau hydrogen, ond bydd angen buddsoddiad mawr ar gyfer hynny wrth gwrs, ond credaf y gall hyn yn sicr fod yn rhan o adferiad COVID ehangach.

Tynnodd Helen Mary Jones sylw at y ffaith bod Llywodraeth Cymru yn mynd ymhellach ar ddeddfwriaeth bysiau a chymorth ac integreiddio. Rwy'n credu, wrth gwrs, mai mater i Lywodraeth nesaf Cymru nawr fydd bwrw ymlaen â hyn yn glir. Ac wrth gwrs, mae'n berthnasol hefyd er mwyn i bob plaid a gynrychiolir yn y Senedd ystyried maniffestos eu pleidiau eu hunain. Ond rwyf wedi gwneud nodyn, oherwydd rwy'n credu ei bod yn bwysig ein bod yn edrych ar hynny yng nghyd-destun ein hadroddiad etifeddiaeth, ac yn gwneud yr argymhellion hynny i bwyllgor yn y dyfodol wneud rhagor o waith arnynt.

Cyfeiriodd David Rowlands at gapasiti'r grid, ac mae hynny'n rhywbeth y gwnaethom edrych arno yn y pwyllgor, ac yn rhywbeth y mae gennyf ddiddordeb ynddo fy hun. Beth arall sydd gennym yma? Diolch i'r Dirprwy Weinidog am ei sylwadau. Gallaf ddweud, wyddoch chi, ei fod unwaith eto wedi methu'r pwynt am y cynnydd y mae'r Llywodraeth wedi'i wneud, ac mae'n debyg y byddwn yn tynnu sylw at y ffaith y bydd y pwyllgor yn parhau i herio'r Llywodraeth yn hynny o beth.

O ran gweddill y pwyntiau eraill a gafodd eu gwneud, a gaf fi ddiolch i bawb a gyfrannodd at ein dadl? Diolch, wrth gwrs, i bawb a roddodd dystiolaeth—tystiolaeth ysgrifenedig a thystiolaeth lafar—i'n hymchwiliad. A gaf fi ddiolch i dîm y pwyllgor—y tîm clercio a'r tîm integredig—am eu holl gymorth hefyd? Credaf fod datgarboneiddio'n her y mae Llywodraethau ledled y byd yn mynd i'r afael â hi, a chredaf efallai fod y pandemig wedi creu cyfleoedd a heriau yn hyn o beth, gyda'r cynnydd mewn telegyfathrebu, ond hefyd yr angen i dawelu meddwl pobl fod trafnidiaeth gyhoeddus yn ddiogel—credaf mai dyna'r her sydd o'n blaenau o bosibl. Ond rwy'n credu bod ffurfio strategaeth drafnidiaeth a chynlluniau cyflawni newydd i Gymru yn gyfle i sicrhau rhai o'r manteision o'r hyn sy'n parhau i fod yn sefyllfa gynyddol anodd. Felly, a gaf fi ddiolch i bawb sydd wedi cymryd rhan, a'r rhai a gyfrannodd at ein gwaith? Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd.

Diolch. Y cynnig yw nodi adroddiad y pwyllgor. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nid wyf yn gweld unrhyw wrthwynebiad, felly derbynnir y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Rydym yn mynd i atal y trafodion yn awr er mwyn caniatáu newidiadau yn y Siambr. Os ydych yn gadael y Siambr, a allwch wneud hynny'n gyflym? Bydd y gloch yn cael ei chanu ddwy funud cyn i'r trafodion ailgychwyn, a gofynnir i'r Aelodau aros nes i'r gloch honno gael ei chanu cyn mynd i mewn i'r Siambr. Felly, rydym yn gohirio am seibiant yn awr.

Ataliwyd y Cyfarfod Llawn am 16:58.

Ailymgynullodd y Senedd am 17:06, gyda'r Llywydd yn y Gadair.