Cwestiynau nawr gan lefarwyr y pleidiau. Llefarydd Plaid Cymru, Llyr Gruffydd. 

Diolch yn fawr, Llywydd. Rydw i'n siŵr bydd y Gweinidog yn ymwybodol bod cyngor sir Caerfyrddin wedi lansio ei gynllun strategol Cymraeg mewn addysg yr wythnos yma, sy'n gynllun uchelgeisiol iawn ac yn un sydd wedi cael cymeradwyaeth Llywodraeth Cymru, ac mae e'n gosod y sir ar y ffordd i gynyddu nifer y siaradwyr Cymraeg yn sylweddol. Wrth gwrs, mae'n mynd i roi cyfle i bob disgybl fod yn ddwyieithog erbyn diwedd cyfnod allweddol 2 ac erbyn eu bod nhw'n gadael ysgol gynradd. A wnewch chi felly gadarnhau i ni, fan hyn, y byddwch chi fel Gweinidog, ac y bydd Llywodraeth Cymru, yn rhoi cefnogaeth 100 y cant i gyngor sir Caerfyrddin wrth iddyn nhw gychwyn ar y siwrnai yma i weithredu'r cynllun strategol Cymraeg mewn addysg yma, oherwydd mae'n bosib na fydd hi'n siwrnai gyfforddus iawn ar adegau, ond gan mai gweithio i wireddu eich uchelgais chi fel Llywodraeth o safbwynt siaradwyr Cymraeg y maen nhw, yna plîs a wnewch chi gadarnhau y byddwch chi'n rhoi cefnogaeth ddiwyro o dan bob amgylchiad i'r strategaeth?

A gaf fi ddweud fy mod i yn gefnogol o'r hyn y mae sir Gaerfyrddin yn ei wneud, wrth gwrs? Mae eu hadroddiad nhw a'u cynlluniau nhw wedi eu gwneud yn glir yn y WESP y maen nhw wedi rhoi gerbron y Llywodraeth, felly, wrth gwrs, rŷm ni'n cefnogi hynny. Fues i'n agor ysgol yn Llanelli yr wythnos diwethaf, yn sir Gaerfyrddin—ysgol sydd yn newid o fod yn ysgol ddi-Gymraeg i fod yn ysgol ddwyieithog a wedyn yn mynd ar hyd y llwybr yna. Felly, dyna'n union beth rŷm ni eisiau ei weld mewn ardal weddol ddifreintiedig. Felly, maen nhw'n mynd ar hyd y llwybr rŷm ni eisiau ei weld, ond, wrth gwrs, nid yn sir Gaerfyrddin yn unig yr ydym ni eisiau gweld hyn yn digwydd; mae'n rhaid i ni weld y llwybr yna trwy Gymru gyfan. Mae'n dal i fod chwech WESP sydd ddim wedi cael eu cadarnhau, ac rydym ni'n gwthio'r rheini hefyd i fynd ar hyd y trywydd yma. Felly, mae pawb yn gwybod nawr beth yw ein nod ni, ac, er mwyn cyrraedd y nod yna, fe fydd yn rhaid i bob un symud. Rwyf yn meddwl bod yr ymwybyddiaeth wedi newid y tu fewn i lywodraeth leol.

Wnes i ddim cweit clywed yn ddi-flewyn ar dafod, 'Byddwn, byddwn ni yn cefnogi'r cyngor'. Efallai y gallwch chi ychwanegu'r frawddeg yna wrth ateb fy nghwestiwn nesaf i, os ydych chi'n dymuno gwneud hynny. 

Ar begwn arall yr uchelgais sydd yng Nghymru i weld twf mewn addysg Gymraeg, wrth gwrs, mi gafodd nifer ohonom ni fraw o weld bod Cyngor Sir y Fflint yr wythnos diwethaf wedi ystyried opsiwn posib—ac rwy'n falch i ddweud na wnaethon nhw barhau â hynny yn y diwedd—i ddileu trafnidiaeth am ddim i ysgolion Cymraeg yn y sir. Wrth gwrs, nid yw'n ofyniad statudol ac rŷm ni i gyd yn gwybod beth yw'r sefyllfa a'r hinsawdd ariannu ar hyn o bryd, ac felly mae hwn yn gwestiwn sy'n mynd i godi blwyddyn ar ôl blwyddyn ar draws 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru. Mae hynny yn y pen draw yn mynd i olygu efallai fod yna un awdurdod yn mynd i wneud y penderfyniad yna. Felly, fy nghwestiwn i i chi yw: yn hytrach nag aros tan fod rhywun yn gwneud y penderfyniad posib yna a wedyn efallai trio mynd i'r afael â hynny, beth mae'r Llywodraeth yn ei wneud ar hyn o bryd, a pha waith ydych chi'n ei wneud gyda'ch cyd-Aelodau o'r Llywodraeth, i sicrhau na fydd cynghorau yn cymryd cam o'r fath, oherwydd byddai hynny nid yn unig yn tanseilio darpariaeth addysg Gymraeg, ond mi fyddai'n gwbl andwyol i addysg Gymraeg mewn nifer o siroedd yng Nghymru.

A gaf fi ddweud fy mod i'n falch iawn nad yw Cyngor Sir Fflint wedi mynd drwyddo â'r awgrym? Nid o'r cyngor y daeth yr awgrym, ond rwyf yn meddwl ei fod yn bwysig eu bod nhw wedi tynnu yn ôl o hynny. Wrth gwrs, rwy'n meddwl y byddai'n cael effaith andwyol ar nifer y plant sydd yn mynd i ysgolion Gymraeg pe na fyddai trafnidiaeth am ddim ar gael. Felly, wrth gwrs, byddem yn annog cynghorau lleol i sicrhau eu bod nhw'n cymryd hyn i ystyriaeth. Fe fydd hyn yn rhywbeth y bydd yn rhaid iddyn nhw ei ystyried, ac efallai y bydd yn rhywbeth y gallwn ni ofyn i'r WESPs ei wneud yn glir, ac i'r bobl sydd yn ystyried beth rŷm ni eisiau ei weld yn y dyfodol, i sicrhau eu bod nhw'n ymwybodol bod rhaid i hwn fod yn rhywbeth y mae'n rhaid iddyn nhw ei ystyried wrth iddyn nhw'n rhoi'r WESP newydd i mewn ar gyfer y sesiwn nesaf. Felly, wrth gwrs, mae hawl gan bobl i gael addysg Gymraeg, ond mae'n rhaid i ni ei gwneud yn hawdd iddyn nhw gael access i addysg Gymraeg.

Wel, ie, ac mae'n bwysig, felly, o safbwynt y cynlluniau strategol Cymraeg mewn addysg, os ydych chi'n sôn am greu mwy o ddisgwyliadau, fod y rheoliadau o gwmpas y WESPs yn adlewyrchu'r dyhead hynny, a byddwn i'n awyddus iawn i weld hynny'n digwydd. Wrth gwrs, rŷm ni'n gwybod bod Aled Roberts wedi bod yn edrych ar y maes yma ac yn parhau i wneud gwaith ar ran y Llywodraeth ar hyn, ac mi wnaeth eich rhagflaenydd chi—. Ac rwy'n siŵr y byddech chi hefyd am gymeradwyo un o'r argymhellion sydd wedi cael ei wneud, sef bod angen symleiddio'r broses o gategoreiddio ieithyddol ysgolion, sef rhywbeth y cyfeirioch chi ato fe yng nghyd-destun yr ymweliad a wnaethoch chi â sir Gaerfyrddin yr wythnos diwethaf.

Roeddwn i hefyd yn darllen erthygl gan Laura McAllister yn y Western Mail dros y penwythnos a oedd yn sôn nid yn unig am symleiddio, ond am fynd â'r peth ymhellach a bod pob ysgol gynradd yng Nghymru yn ddwyieithog, a bod bob plentyn yn cychwyn ysgol uwchradd yn 11 oed yn gallu deall a chyfathrebu trwy gyfrwng y Gymraeg a'r Saesneg? Byddai hynny'n cyd-fynd â pholisi Plaid Cymru, ond byddai hefyd yn adlewyrchu'r argymhellion a ddaeth o adroddiad yr Athro Sioned Davies nôl yn 2013—ac rydw i wedi codi hyn gyda chi yn flaenorol—sef bod pob plentyn yn dysgu Cymraeg fel rhan o gontinwwm o ddysgu. A allwch chi roi diweddariad i ni ar unrhyw gynnydd sydd wedi digwydd ar y ffrynt yna gan y Llywodraeth? Rŷch chi wedi sôn yn y gorffennol am gyflwyno peth o hyn fel rhan o’r diwygiadau sy’n digwydd o gwmpas y cwricwlwm, ond rwyf i wir yn teimlo nad oes rhaid i ni aros tan ganol y degawd nesaf nes i ni weld tipyn o hyn yn digwydd, ac y dylem ni fod yn gwneud mwy, fel mae sir Gaerfyrddin yn ei wneud, yn cychwyn ar y siwrne yna nawr. Felly, a allwch chi sôn wrthym ni am ba gynnydd mae’r Llywodraeth wedi’i wneud yn y maes yna?

Rydw i'n awyddus iawn i sicrhau nad ŷm ni’n aros tan bod y cwricwlwm newydd yn cael ei gyflwyno. Nid wyf i eisiau colli cenhedlaeth arall o blant sydd ddim yn cael y cyfle o gael addysg dda Cymraeg fel ail iaith. Felly, mae’n rhaid i ni wella’r hyn sy’n digwydd ar hyn o bryd. Rŷch chi’n gallu cael 13 mlynedd o wersi Cymraeg a dod mas yn siarad bron â bod ychydig iawn. Felly, mae angen i ni edrych ar hynny, a dyna pam, ddydd Gwener diwethaf, fe wnaethom ni gynnal symposiwm yn Abertawe, trwy ddod ag arbenigwyr at ei gilydd. Fe wnaethom ni ofyn am adroddiad oddi wrth Brifysgol Abertawe a Phrifysgol Reading. Fe wnaethon nhw gyflwyno eu syniadau nhw ynglŷn â sut rŷm ni’n gwella’r ffordd o ddysgu ail iaith a beth yw’r practis gorau drwy’r byd. Fe ddaeth lot o bobl o ar draws Cymru at ei gilydd—pobl sydd yn hyfforddi trwy gyfrwng y Gymraeg—ac roedden nhw’n falch iawn. Roedd hwn yn symud adroddiad Sioned Davies ymlaen. Roedd hi yn y cyfarfod, a beth oedd yn ddiddorol oedd mai beth roedd hi’n ei ddweud oedd, 'Nawr mae tystiolaeth y tu ôl i’r peth yr oeddwn i'n gofyn amdano’.

Felly, rwyf i wedi gofyn heddiw am follow-up i wybod yn union nawr beth sydd yn mynd i ddigwydd fel canlyniad i’r symposiwm yna. Rydym ni'n gwybod yn union beth sydd angen cael ei wneud nawr. Rŷm ni’n gwybod bod angen gwella dysgu’r Gymraeg fel ail iaith. Un o’n problemau mwyaf, wrth gwrs, yw sicrhau bod digon o athrawon da gyda ni. Felly, er ei fod yn syniad y byddwch chi eisiau ei weld—syniadau Laura McAllister—y ffaith yw na fyddai digon o athrawon gennym ni ar hyn o bryd. Mae’n rhaid i ni gamu a sicrhau bod nifer o bobl yn hyfforddi gyda ni drwy gyfrwng y Gymraeg. Rŷm ni’n gwneud ymdrech mawr gyda hynny trwy roi £5,000 ychwanegol i bobl, yn dechrau ym mis Medi, i hyfforddi i ddysgu trwy gyfrwng y Gymraeg.

Llefarydd y Ceidwadwyr, Darren Millar.

Diolch, Lywydd. Ysgrifennydd y Cabinet, pa gamau rydych yn eu cymryd i wella boddhad y cyhoedd gydag ysgolion Cymraeg?

Darren, rwy'n siŵr eich bod yn ymwybodol o 'Addysg yng Nghymru: Cenhadaeth ein cenedl', cenhadaeth i godi safonau, cau'r bwlch cyrhaeddiad a sicrhau bod gennym system addysg yng Nghymru rydym yn falch ohoni ac y mae gan y cyhoedd hyder ynddi. Dyna pam rydym wedi cychwyn ar y rhaglen radical hon i ddiwygio addysg yn y genedl hon.

Fe fyddwch yn gwybod bod yr arolwg cenedlaethol ar gyfer Cymru wedi'i gyhoeddi yr wythnos diwethaf, ac roedd yn dangos dirywiad sylweddol yn lefelau boddhad y cyhoedd gyda'n hysgolion uwchradd yn benodol. Felly, mae'n amlwg fod y cyhoedd yn prysur golli hyder yn eich gallu i gyflawni yn erbyn y genhadaeth genedlaethol a bennwyd gennych. Ac ni ddylai hynny fod yn syndod, gan y gŵyr pob un ohonom inni gael ein canlyniadau TGAU gwaethaf ers degawd y llynedd, ein bod wedi cael ein rhoi yn hanner gwaelod safleoedd y byd yn y set ddiwethaf o brofion rhyngwladol inni gymryd rhan ynddynt, a'n bod ar waelod tabl cynghrair y DU o ran y sgorau PISA hynny hefyd. Ac mae nifer y myfyrwyr o Gymru, wrth gwrs, sy'n mynychu prifysgolion gorau'r DU hefyd wedi gostwng 10 y cant dros y tair blynedd diwethaf. Felly, rwy'n siŵr y byddech yn cytuno â mi, Ysgrifennydd y Cabinet, nad yw beth bynnag rydych yn ei wneud ar hyn o bryd yn gweithio ac nad yw'n meithrin yr hyder y dywedwch eich bod yn ceisio'i feithrin. Pam fod dysgwyr Cymru yn cael eu gadael ar ôl, a beth ar y ddaear y bwriadwch ei wneud am hynny?

Wel, Darren, wrth gwrs, pan fo un o bob pedwar rhiant yn mynegi nad ydynt yn gwbl fodlon ag addysg uwchradd eu plant, hoffwn weld y ffigur hwnnw'n gwella. Rwy'n awyddus i bob rhiant yng Nghymru deimlo bod eu hysgolion uwchradd yn gwneud gwaith da ar gyfer eu disgyblion. Dyna pam rydym yn diwygio ein TGAU; dyna pam rydym yn diwygio'r ffordd rydym yn hyfforddi ein hathrawon; dyna pam, ym mis Medi, y byddwn yn lansio rhaglen genedlaethol o ddysgu proffesiynol ar gyfer athrawon presennol; dyna pam rydym yn buddsoddi symiau digynsail o arian yn y grant datblygu disgyblion i sicrhau bod ein dysgwyr tlotaf yn cael yr hyn sydd ei angen arnynt yn ein hysgolion; dyna pam rydym wedi creu'r academi arweinyddiaeth genedlaethol; a dyna pam, dros yr haf, y byddwn yn gweld y garfan lawn gyntaf o rwydwaith Seren yn sefyll eu harholiadau Safon Uwch ac yn mynychu'r prifysgolion gorau hynny. Rydym wedi cychwyn ar set radicalaidd o ddiwygiadau addysgol, un rwy'n hyderus—ac yn bwysicach, un y credaf y gall y proffesiwn, a'r cyhoedd yn fy marn i, fod â hyder ynddi—a fydd yn darparu'r newid sylweddol y cytunaf fod ei angen arnom mewn addysg yng Nghymru.

Mae'n amlwg yn set o ddiwygiadau nad oes gan y cyhoedd hyder ynddi, a dyna pam fod cyfraddau boddhad yn disgyn o dan eich goruchwyliaeth chi fel Ysgrifennydd y Cabinet. Sylwais na sonioch chi am gyllido yn eich ymateb, gan y gŵyr pob un ohonom fod cyllidebau ysgolion o dan bwysau sylweddol. Nawr, yn ôl Cymdeithas Genedlaethol yr Ysgolfeistri ac Undeb yr Athrawesau—maent wedi dweud bod y bwlch cyllido fesul disgybl, fesul blwyddyn, rhwng Cymru a Lloegr bellach yn £678 y disgybl. Mae hyn er gwaethaf y ffaith bod Llywodraeth Cymru yn cael £1.20 i'w wario ar ysgolion yma am bob £1 a werir ar ysgol yn Lloegr. Mae Estyn, eich arolygiaeth eich hun, wedi eich rhybuddio bod cyllid yn peryglu gallu ysgolion i gyflwyno'r cwricwlwm newydd pan fydd yn cael ei gyflwyno. Nawr, a ydych yn derbyn bod yna ddiffyg buddsoddi, fod angen ichi wneud yn well o ran sicrhau bod arian yn cyrraedd y rheng flaen yn ein hysgolion, a beth rydych yn bwriadu ei wneud i sicrhau bod gan ysgolion adnoddau i ddarparu'r addysg o'r radd flaenaf y mae ein plant yn ei haeddu?

Wel, wrth gwrs, Darren, rwy'n derbyn yn llwyr fod yna bwysau cyllido o fewn y system addysg, gan mai fi sy'n gorfod gwneud y gwaith annymunol o wneud y dewisiadau anodd hynny, ond mae arnaf ofn mai fel hyn y mae agenda gyni Dorïaidd yn edrych. Ni allwch ddweud ar y naill law fod arnoch eisiau cyni a dweud ar y llaw arall fod arnoch eisiau buddsoddiad pellach yn ein gwasanaethau cyhoeddus, pan fo'ch cymheiriaid yn Llundain yn gwneud i'r gwrthwyneb. Lywydd, gadewch imi egluro: dros dymor y Cynulliad hwn, byddwn yn buddsoddi £100 miliwn i godi safonau ysgolion. Byddwn yn buddsoddi £2.4 biliwn ym mand B ein rhaglen ysgolion ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain. Eleni, byddwn yn buddsoddi dros £90 miliwn yn y grant datblygu disgyblion, gan effeithio ar gyfleoedd bywyd ein dysgwyr mwyaf difreintiedig. Ond mae arnaf ofn nad wyf am wrando ar bregeth gan wleidydd Ceidwadol sy'n dilyn mantra mewn lle arall o dorri gwariant cyhoeddus yn hytrach na buddsoddi.

Llefarydd UKIP, Michelle Brown.

Diolch, Lywydd. Ysgrifennydd y Cabinet, rwy'n sylweddoli y byddwch yn gyndyn i sôn am achos penodol, felly rwy'n defnyddio hyn fel enghraifft yn unig. Mae gennyf etholwr a gafodd wybod gan y cyngor lleol y byddai disgwyl i'w merch 11 oed fynd ar fws ysgol, ac yna i fynd ar fws cysylltu cyhoeddus er mwyn mynd i ysgol oddeutu 15 i 20 milltir i ffwrdd. Mae'n debyg nad yw honno'n stori anghyffredin ledled Cymru. Ychydig yn ôl, hefyd, bûm yn teithio ar drafnidiaeth gyhoeddus gyda grŵp o bobl ifanc a oedd yn teithio adref o'u hysgol uwchradd. Er ei bod yn bleser cyfarfod â phobl ifanc disglair a chall iawn, roedd yn peri pryder, gan y gallai fod gofyn i blentyn 11 oed gwblhau'r daith honno ar eu pen eu hunain. Roedd y daith yn golygu dod i gysylltiad â ffyrdd prysur a dieithriaid llwyr, ac er y bydd y mwyafrif helaeth o'r cyd-deithwyr ar drafnidiaeth gyhoeddus yn bobl weddus a gonest, mae gennym ddyletswydd i ddiogelu plant a phobl ifanc, ac rwy'n siŵr y byddwch yn cytuno â mi ynglŷn â hynny. Felly, pa wiriadau rydych yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol ac ysgolion eu cwblhau cyn is-gontractio cludiant ysgol, neu benderfynu bod yn rhaid i blant deithio ar drafnidiaeth gyhoeddus i'r ysgol?

Yn gyntaf, a gaf fi ddweud bod nifer fawr iawn o blant yn teithio i'r ysgol ar drafnidiaeth cyhoeddus ac yn gwneud hynny'n llwyddiannus ac yn ddiogel bob dydd? Mewn gwirionedd, mae trafnidiaeth ysgol yn rhan o bortffolio fy nghyd-Aelod, Ysgrifennydd y Cabinet dros yr economi, a nodir y rheolau ynghylch cludiant ysgol ym Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008, a gyflwynwyd gan y Cynulliad sawl blwyddyn yn ôl. O dan y ddeddfwriaeth honno, mae gan rieni hawl i ofyn i'w hawdurdod lleol gynnal asesiad o lwybrau diogel er mwyn sicrhau bod y llwybrau y mae'r awdurdodau lleol yn gofyn i bobl ifanc deithio arnynt wedi bod yn destun asesiad risg ac wedi'u harchwilio'n briodol o ran diogelwch dysgwyr. Buaswn yn dweud wrth eich etholwr, drwoch chi, fod angen iddynt fynd ar drywydd yr opsiwn cyntaf hwnnw gyda'u hawdurdod addysg lleol er mwyn cynnal dadansoddiad o lwybrau diogel i'r ysgol ac i sicrhau bod hynny'n agored i drafodaeth.

Diolch am eich ateb, Ysgrifennydd y Cabinet. Cydymdeimlaf yn llwyr â'r egwyddor y dylid pennu darpariaeth yn lleol, ac o gofio'r ddaearyddiaeth yng Nghymru, gall cynllunio llwybrau teithio fod yn her, ond mae yma ddiffyg cysondeb pendant ac mae'r holl beth yn dipyn o lanast. Yn dibynnu ar ba ysgol rydych yn ei mynychu, efallai eich bod yn teithio ar fws ysgol neu ar drafnidiaeth gyhoeddus. Efallai eich bod yn teithio mewn ffordd hollol wahanol i'ch cymydog sy'n mynychu ysgol i lawr y ffordd. Nawr, rwy'n ymwybodol o'r hyn a ddywedoch ynglŷn â'r ffaith mai'r Ysgrifennydd trafnidiaeth sydd â'r prif gyfrifoldeb am hyn, ond yn y pen draw, chi yw Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg, felly does bosib nad oes gennych ddiddordeb yn sut y caiff cludiant i'r ysgol ei ddarparu. Rwy'n deall hefyd fod pwysau ariannol ar awdurdodau lleol ac arnoch chi hefyd fel Ysgrifennydd y Cabinet. Felly, a ydych wedi ystyried ac a ydych wedi siarad ag Ysgrifennydd y Cabinet dros drafnidiaeth gyda'r bwriad o gynnal adolygiad o'r ffordd y darperir cludiant ysgol ac a ellid ei symleiddio, gan gyfuno darpariaeth ar draws ysgolion a ffiniau sirol efallai, er mwyn darparu gwasanaeth mwy effeithiol ar gyfer plant a phobl gan arbed arian y gellid ei roi tuag at bethau eraill?

Wel, mae'n rhaid imi ddweud, o ran addysg ysgol orfodol, mae'n rhaid i bob awdurdod lleol gydymffurfio â'r Mesur teithio gan ddysgwyr, sy'n datgan yn glir pwy sy'n gymwys a phwy nad yw'n gymwys i gael cludiant ysgol am ddim. Mae hefyd yn nodi'r disgwyliad hwnnw mewn perthynas â mynediad at addysg cyfrwng Cymraeg. Dywed hefyd fod yn rhaid i unrhyw lwybr y bydd plentyn yn ei deithio, yn enwedig os yw'r llwybr hwnnw'n llwybr cerdded, fod yn destun asesiad llwybrau diogel i'r ysgol. Nawr, mae i'r Aelod awgrymu nad yw awdurdodau lleol yn gweithio ar draws ffiniau neu'n ystyried atebion arloesol i ddarparu cludiant ysgol—nid yw hynny'n wir. Yn fy etholaeth fy hun, gwn fod rhai o fy etholwyr yn teithio y tu allan i'r sir i gael eu haddysg am fod yr ysgol addas agosaf yn digwydd bod yr ochr arall i ffin sirol, ac mae'r sir yn hwyluso hynny. Os oes gan yr Aelod bryderon penodol, mae angen iddi ddwyn y mater, yn y lle cyntaf, i sylw'r awdurdod addysg lleol a'r cyngor sir lleol.

Wel, mewn gwirionedd, Ysgrifennydd y Cabinet, roedd fy nghwestiwn yn gofyn a ydych chi'n bersonol, fel Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg, wedi ystyried adolygu'r ffordd y trefnir trafnidiaeth, ar lefel uchel, ond fe af ymlaen at fy nghwestiwn olaf.

Mae rhieni'n dweud wrthyf fod toriadau yng nghyllid awdurdodau lleol yn arwain at ofyn i blant a phobl ifanc ag anableddau, a oedd yn arfer teithio i'r ysgol mewn tacsi, deithio i'r ysgol ar y bws ysgol. Nawr, mae hynny'n beth da iawn i'r plentyn neu'r unigolyn ifanc, ac mae'n well i'r amgylchedd ac yn rhatach hefyd, ond os oes ganddynt dueddiad tuag at ymddygiad ymosodol neu ymddygiad heriol, nid yw'n deg ar y plant eraill os na sicrheir bod oedolyn priodol wrth law ar y bws i roi cymorth i'r plentyn neu'r unigolyn ifanc. Felly, pa adnoddau y bwriadwch eu darparu i sicrhau bod plant a phobl ifanc ag anghenion dysgu ychwanegol ac anableddau eraill, a'r bobl o'u hamgylch, yn ddiogel ac yn cael cymorth wrth deithio i ac o'r ysgol? Ac os gwelwch yn dda, peidiwch â rhoi pregeth arall imi ar y Mesur.

Mae'r Aelod yn nodi pwynt pwysig. Pan fo plentyn sydd ag anghenion dysgu ychwanegol yn gallu teithio'n ddiogel gyda'u cyfoedion ar drafnidiaeth ysgol, mae hynny'n rhywbeth i'w ystyried, ond mae angen inni ystyried diogelwch cyffredinol y garfan ar drafnidiaeth ysgol hefyd. Dyna pam fod gennym godau ymddygiad y mae'n rhaid i rieni a phlant gydymffurfio â hwy os byddant yn teithio ar drafnidiaeth ysgol. O ran anghenion dysgu ychwanegol, unwaith eto, bydd ystyried gofynion ac anghenion trafnidiaeth plentyn yn briodol ochr yn ochr â'u gofynion addysgol yn rhan bwysig o'r gwaith o ddatblygu eu cynllun datblygu unigol. Ond mae'n rhaid imi ddweud, Lywydd, er bod gennym ddeddfwriaeth yn y cyswllt hwn drwy ein Bil ADY newydd, mater ar gyfer awdurdodau lleol unigol yw darparu ar gyfer eu dysgwyr. Mae'n amhosibl gwneud penderfyniadau trafnidiaeth unigol o'r canol ar gyfer plant unigol.