Detholwyd y gwelliannau canlynol: gwelliant 1 yn enw Darren Millar, gwelliant 2 yn enw Rebecca Evans, a gwelliant 3 yn enw Rhun ap Iorwerth. Os derbynnir gwelliant 1, caiff gwelliannau 2 a 3 eu dad-ddethol. Os derbynnir gwelliant 2, caiff gwelliant 3 ei ddad-ddethol.

Symudwn ymlaen yn awr at eitem 9 ar yr agenda, sef dadl UKIP ar yr Undeb Ewropeaidd, a galwaf ar David Rowlands i wneud y cynnig.

Cynnig NDM7019 Gareth Bennett

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

1. Yn nodi bod y Cytuniad ar yr Undeb Ewropeaidd yn ymrwymo aelod-wladwriaethau i symud tuag at uno agosach fyth ymhlith pobl Ewrop.

2. Yn gresynu bod yr UE, ers 1973, wedi cymryd pŵer oddi ar seneddau cenedlaethol etholedig, ac wedi ei ganoli yn nwylo sefydliadau anetholedig yr UE.

3. Yn nodi bod fetoau cenedlaethol yn cael eu herydu wrth ffafrio pleidlais y mwyafrif yng Nghyngor y Gweinidogion, mewn nifer gynyddol o feysydd polisi, ac y bydd y duedd hon yn parhau am gyfnod amhenodol.

4. Yn credu bod ansicrwydd parhaus y trafodaethau rhwng yr UE a'r Deyrnas Unedig yn creu perygl y bydd y Deyrnas Unedig yn aros o fewn yr Undeb Ewropeaidd, yn groes i ewyllys penderfyniad y pobl fel y mynegwyd yng nghanlyniad refferendwm 2016.

5. Yn credu bod y prosiect Ewropeaidd yn rym ddi-baid, yn cael ei hyrwyddo gan sefydliadau parhaol yr UE, yn arbennig y Comisiwn, a bod y risgiau o aros o fewn yr UE yn cynnwys dod yn ddarostyngedig i fyddin Ewropeaidd, rhagor o integreiddio economaidd ac erydu sofraniaeth y Deyrnas Unedig.

6. Yn galw ar Lywodraeth y DU i ganolbwyntio ei holl ymdrechion ar ddod i gytundeb masnach rydd gyda'r UE mor gyflym â phosibl, er mwyn hwyluso'r broses o ymadael yn llawn a dirwystr â'r Undeb Ewropeaidd.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Am bron i ddwy flynedd, rydym wedi dioddef proffwydoliaethau ynghylch yr effaith drychinebus ar economi'r DU pe byddem yn gadael yr UE mewn senario 'dim bargen'—mae dwy blaid sosialaidd y Cynulliad hwn wedi lledaenu canlyniadau andwyol o'r fath, ac mae llawer ohono'n ddyfalu negyddol pur. Rydym ni yn UKIP yn cyfaddef y gallai fod rhai effeithiau negyddol ar ein heconomi yn y tymor byr, ond mae bron bob arbenigwr economaidd yn rhagweld mai yn y tymor byr yn unig fyddai hyn. Fodd bynnag, yn y ddadl hon, mae UKIP am ganolbwyntio mwy ar oblygiadau gwleidyddol aros yn yr UE.

Aros yn yr UE, wrth gwrs, yw nod y Blaid Lafur, Plaid Cymru a'r Ceidwadwyr yn y pen draw, ac yn achos y cyntaf o'r rhain o leiaf, awydd diamheuol i rwystro ewyllys nifer llethol o'u pleidleiswyr Llafur. Efallai y dylem nodi yma fod pobl Sunderland, er gwaethaf bygythiadau amlwg i ddyfodol ffatri Nissan, yn parhau'n bendant o blaid gadael yr UE. Mae'n ymddangos bod hyn yn wir am bob un o'r rhanbarthau a bleidleisiodd dros adael, gan gynnwys y rheini yma yng Nghymru. Ni all hyn ond dynodi un peth: mae'r awydd i adael Ewrop yn mynd ymhell y tu hwnt i fanteision economaidd, neu fel arall. Mae a wnelo ag awydd pobl i adfer rheolaeth ar ein sefydliadau, yn enwedig pŵer ein seneddau, ein barnwriaeth, ein ffiniau, ein mannau pysgota a llu o feysydd eraill a ildiwyd i Frwsel.

A wnaiff yr Aelod dderbyn ymyriad?

Wrth gwrs.

Edrychwch, mae eich cynnig yn dweud mewn gwirionedd eich bod yn erbyn trosglwyddo pwerau o seneddau cenedlaethol i sefydliadau heb eu hethol, ond mae'r polisi rydych newydd ei fabwysiadu yn ymwneud â mynd â phŵer o'r Senedd genedlaethol hon a'i roi i San Steffan, lle mae eu hanner yn aelodau heb eu hethol. Felly, gwneir y genedlaetholdeb go iawn sydd wrth wraidd eich cynnig yn glir mewn gwirionedd. Cenedlaetholdeb Prydeinig ydyw.

Rwy'n siŵr fod yr Aelod yn camddarllen yr hyn a ddywedwn. Rydym yn dweud y byddwn yn rhoi pleidlais ar hynny i'r bobl.

Yn groes i'r syniad a ledaenir gan lawer yn y Siambr hon, roedd y bobl yn ymwybodol iawn o'r hyn yr oeddent yn pleidleisio drosto yn y refferendwm. Mae'n ymddangos bod mwyafrif yn y Siambr hon yn dymuno anghofio bod llyfryn cynhwysfawr wedi'i anfon i bob aelwyd yng Nghymru a'r DU yn amlinellu manteision ac anfanteision bod yn y DU, ac oherwydd ei fod wedi dod gan Lywodraeth Dorïaidd a oedd o blaid aros, amlinellwyd llawer mwy o fanteision nag o anfanteision. A yw'r rhai yn y Siambr hon sy'n rhoi'r ddadl nad oedd y bobl yn deall am beth y pleidleisient yn awgrymu na allent ddarllen neu ddeall y ddogfen honno?

Rhag ofn y bydd unrhyw un yn dymuno dadlau fel arall, mae'r anawsterau enfawr honedig a wynebwn yn awr wrth adael yr UE yn deillio bron yn llwyr o'r ffordd warthus y mae'r Torïaid, dan arweiniad Theresa May, wedi ymdrin â phroses Brexit. Mae bron bawb y siaradaf â hwy, gan gynnwys pobl a oedd eisiau aros, yn credu bod y negodiadau honedig o dan May wedi bod yn ffars a gynlluniwyd yn ofalus. Ac mae arolygon barn yn dangos bod 90 y cant o'r bobl yn dweud bod ymostyngiad llwyr wedi bod, gan arwain at waradwyddo pobloedd y DU yn llwyr.

Clywsom yn ddiddiwedd am ganlyniadau honedig ein hymadawiad â'r UE, ond beth fydd canlyniadau aros yn yr UE? Efallai y dylem ystyried rhai o'r canlyniadau hynny. Yn gyntaf, os ydym yn aros yn yr UE, byddwn yn parhau'n gaeth i'r polisi amaethyddol cyffredin, cyfundrefn sydd wedi bod yn drychinebus i'r amgylchedd ac wedi darostwng y rhan fwyaf o ffermwyr Prydain i orfod dibynnu ar gardod, neu ddistryw ariannol weithiau. Mae'n wir ei fod wedi arwain at wneud rhai ffermwyr yn ne-ddwyrain Lloegr yn filiwnyddion fwy neu lai. Er gwaethaf addewidion ers oddeutu 30 mlynedd, ni fu unrhyw newidiadau sylweddol i bolisi ffermio yr UE nac yn wir i'r polisi pysgota cyffredin.

Os ydym yn aros, bydd ein mannau pysgota cyfoethog yn parhau i gael eu hecsbloetio gan longau tramor ar draul ein pysgotwyr a phobl Prydain, gan olygu colled o tua £900 miliwn i economi'r DU. Bydd pŵer Senedd San Steffan ac yn sgil hynny, y gweinyddiaethau datganoledig, gan gynnwys y Cynulliad hwn, yn parhau i gael ei wanhau. Bydd llysoedd Ewropeaidd yn parhau i fod â goruchafiaeth dros ein llysoedd ni. Yn y pen draw byddwn yn rhan o fyddin Ewropeaidd o dan orchymyn Brwsel. Mae diwygiad mawreddog Ffrainc a'r Almaen yn gynllun—.

Esgusodwch fi, a wnewch chi ildio ar—

Gwnaf.

—y sylw chwerthinllyd hwnnw? [Chwerthin.] Onid ydych yn deall ein bod ni'n aelodau o Sefydliad Cytuniad Gogledd Iwerydd, sydd wedi'i leoli ym Mrwsel, a thrwy fod yn rhan o NATO rydym wedi cyfuno ein sofraniaeth â rhai o'n ffrindiau o gwmpas y byd i sicrhau ein diogelwch a'n democratiaeth? Rydym wedi gwella ein sofraniaeth drwy fod yn rhan o NATO, nid ei leihau.

Y gwahaniaeth mawr gyda hynny, wrth gwrs, yw ein bod yn dal i reoli ein lluoedd ein hunain dan NATO. O dan y fyddin Ewropeaidd arfaethedig hon, ni fydd gennym reolaeth ar ein lluoedd ein hunain—[Torri ar draws.] Na, rwyf wedi gwrando arnoch. Diolch yn fawr iawn.

Mae diwygiad mawreddog Ffrainc a'r Almaen yn gynllun i sefydlu cyllideb, Senedd a Gweinidog cyllid ar y cyd ar gyfer ardal yr ewro. Pe baem yn parhau i fod yn yr UE, mae bron yn sicr y caem ein gorfodi i ymuno ag ardal yr ewro ar ryw adeg yn y dyfodol agos. Bydd ein heconomi yn cael ei rhedeg wedyn i bob pwrpas gan Bundesbank yr Almaen. Mae ein cyfraniadau i'r UE i godi o leiaf £1 biliwn o un flwyddyn i'r llall, gyda'r posibilrwydd ychwanegol y byddwn yn talu mwy hyd yn oed os yw ein heconomi'n ffynnu, fel a ddigwyddodd pan orfodwyd Cameron i dalu dros £1.7 biliwn yn ychwanegol yn 2014, a derbyniodd Ffrainc £0.7 biliwn ohono a dywedir eu bod wedi'i ddefnyddio i gadw eu gweithwyr sector cyhoeddus mewn gwaith. Hyn ar adeg pan gawn ein gorfodi i dorri nifer ein gweithwyr sector cyhoeddus rheng flaen hyd at yr asgwrn.

Os caiff 'dim bargen' ei dynnu'n ôl, mae Plaid Cymru a Llafur yn gweiddi am ail refferendwm. Wel, efallai y dylem nodi bod 84,000 yn fwy o bobl Brexit yng Nghymru nag a oedd o bobl a oedd am aros yn yr UE; gwrthgyferbyniad llwyr i'r mwyafrif o 6,700 a sicrhaodd fod y Cynulliad hwn yn cael sefydlu, eto i gyd mae'r ddwy ochr yn barod i dderbyn dilysrwydd refferendwm y Cynulliad, gan wadu'r un Ewropeaidd. Unwaith eto, dylid nodi bod 16 o'r 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru wedi pleidleisio dros adael. Bydd unrhyw beth heblaw gadael y sefydliadau Ewropeaidd yn eu cyfanrwydd yn gwadu'r hyn y pleidleisiodd pobl Cymru drosto yn llwyr. Unwaith eto, mae Llafur a Phlaid Cymru yn gweiddi am yr hyn a alwant yn 'bleidlais y bobl'. Pwy a bleidleisiodd y tro diwethaf yn eu barn hwy? Rhyw isrywogaeth gudd? Sut bynnag y ceisiwch ei bortreadu, sut bynnag y ceisiwch ei gamliwio, rwy'n credu'n gryf y bydd eich ymdrechion i atal pleidlais ddemocrataidd pobl Cymru dros adael yr UE yn costio i chi yn y pen draw yn y blwch pleidleisio.

Rwyf wedi dethol y tri gwelliant i'r cynnig. Os derbynnir gwelliant 1, bydd gwelliannau 2 a 3 yn cael eu dad-ddethol. Os derbynnir gwelliant 2, caiff gwelliant 3 ei ddad-ddethol. Felly, a gaf fi alw ar Darren Millar i gynnig gwelliant 1 a gyflwynwyd yn ei enw ei hun?

Gwelliant 1—Darren Millar

Dileu'r cyfan a rhoi yn ei le:

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

1. Yn nodi bod Cymru wedi pleidleisio i adael yr Undeb Ewropeaidd yn y refferendwm ym mis Mehefin 2016.

2. Yn credu bod yn rhaid parchu canlyniad y refferendwm ar aelodaeth y Deyrnas Unedig o'r Undeb Ewropeaidd ac y dylid gweithredu'r penderfyniad i ymadael.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i barhau i weithio gyda Llywodraeth y DU wrth i'r Deyrnas Unedig ymadael â'r Undeb Ewropeaidd.

Cynigiwyd gwelliant 1.

Diolch ichi, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i grŵp UKIP, neu'r hyn sy'n weddill ohono, am gyflwyno'r ddadl amserol hon heddiw, ac wrth gwrs mae'n amserol, oherwydd byddem wedi bod yn gadael yr Undeb Ewropeaidd ddydd Gwener. Dyna beth y pleidleisiodd ASau drosto yn flaenorol wrth gytuno i sbarduno erthygl 50. Dyna y pleidleisiodd y cyhoedd drosto yn etholiad cyffredinol 2017, gyda 36 o 40 AS Cymru wedi'i ethol ar addewid maniffesto i ddarparu Brexit. Ac wrth gwrs, dyna y pleidleisiodd Cymru o'i blaid yn ôl yn 2016, fel y clywsom eisoes yn gwbl briodol.

Y broblem yw bod llawer o wleidyddion yn San Steffan ac yma yn y Cynulliad Cenedlaethol yn credu eu bod yn gwybod yn well na'r bobl sy'n eu hethol. Nid ydynt yn parchu canlyniad y refferendwm na'r rhesymau pam y pleidleisiodd cynifer o unigolion dros adael yr UE. Ac yn awr, maent yn parhau'r dicter a'r drwgdeimlad hwnnw yn erbyn sefydliad gwleidyddol sydd allan o gysylltiad drwy geisio gwyrdroi dyfarniad yr ymarfer democrataidd mwyaf a welwyd yng Nghymru ers cenhedlaeth.

Felly, ni fyddwn yn cefnogi gwelliant Plaid Cymru, sy'n galw am ddychwelyd i ailgynnal y refferendwm mewn pleidlais gyhoeddus. Byddai hyn yn bradychu pleidleiswyr ledled Cymru yn llwyr, gan gynnwys pleidleiswyr Plaid Cymru mewn llawer o ardaloedd Plaid Cymru, a bleidleisiodd bob un ohonynt dros adael, yn enwedig Caerfyrddin, Ynys Môn, y Rhondda a llawer o rannau o Gymoedd de Cymru. Byddwn hefyd yn gwrthwynebu—

A wnewch chi dderbyn ymyriad?

Rwy'n hapus i dderbyn ymyriad, gwnaf.

Diolch ichi am dderbyn yr ymyriad, ond oni allwch ddeall yn achos Ynys Môn, er enghraifft, ei fod fwy neu lai'n union 50:50? Gall pethau newid o un diwrnod i'r llall bron, ac mae awgrymu ein bod yn anwybyddu yr hyn a ddywedwyd a beth oedd canlyniad y refferendwm hwnnw—beth ar y ddaear y buom yn ei wneud dros y tair blynedd diwethaf heblaw ceisio dod o hyd i ffyrdd o wneud iddo weithio? Ac rydym ni fel plaid nad yw eisiau gadael yr Undeb Ewropeaidd wedi cyflwyno pob math o ffyrdd o edrych ar ôl buddiannau Cymru a lliniaru effeithiau niweidiol Brexit.

Rwy'n sylweddoli mai gwirionedd anghyfleus yw bod eich etholaeth wedi pleidleisio dros adael yr UE, ond dyna sy'n wir.

Fe fyddwn hefyd yn gwrthwynebu gwelliant ffit-ffatio Llywodraeth Cymru. Roedd Jeremy Corbyn, wrth gwrs, yn llugoer ynglŷn ag aros yn yr UE ac ers hynny mae wedi mabwysiadu'r safbwynt rhyfedd o addo cyflawni Brexit gan bleidleisio'n gyson yn erbyn yr unig gytundeb sydd wedi bod ar lawr Tŷ'r Cyffredin i'w gyflawni. Ac ar yr un pryd, wrth gwrs, mae wedi bod yn camarwain llawer o'i Aelodau Seneddol ei hun, sydd eisiau ymrwymiad clir i ddechrau o'r dechrau eto gyda refferendwm arall. Mae ei protégé yn y Cynulliad Cenedlaethol hwn, Prif Weinidog Cymru, wedi bod dros bob man ar Brexit. Un funud mae wedi ffafrio etholiad cyffredinol, un funud mae wedi argymell cytundebau wedi'u diwygio, ond dywedir wrthym yn awr—ac rwy'n dyfynnu—ei fod 'Yn agos iawn at ffafrio ail bleidlais y bobl.' Gwelsom fod Owen Smith, AS Pontypridd, wedi dweud ei fod ef a llawer o bobl eraill yn ystyried gadael Llafur oherwydd llanastr Brexit ei blaid ei hun. Wrth gwrs, cafodd ei ddiswyddo o fainc flaen y Blaid Lafur am ddadlau dros ail refferendwm a thorri'r cydgyfrifoldeb, yn wahanol i ddau Aelod o Gabinet Llywodraeth bresennol Cymru, sydd hefyd wedi torri'r cydgyfrifoldeb—[Torri ar draws.] Iawn.

Rwy'n falch eich bod yn sôn am roi'r gorau iddi, oherwydd fe hoffwn eich atgoffa bod y Llywodraeth Dorïaidd wedi colli tri Gweinidog yr wythnos hon yn unig. Felly, gadewch i ni fod o ddifrif yma. Ond rwyf am roi dyfyniad:

Dylai'r cytundeb masnach rydd y bydd yn rhaid inni ei wneud gyda'r Undeb Ewropeaidd fod yn un o'r rhai hawsaf yn hanes y ddynoliaeth.

Liam Fox, 2017.

'Ar ôl #Brexit byddai cytundeb rhwng y DU a'r Almaen yn cynnwys mynediad rhydd ar gyfer eu ceir a nwyddau diwydiannol, yn gyfnewid am gytundeb ar bopeth arall.

David Davis.

A gallwn fynd ymlaen, gan fod y cyfan yn llwyth o gelwyddau.

Cymerais ymyriad hir iawn yno, Ddirprwy Lywydd. Ond fe ddywedaf hyn: o leiaf mae gan y Ceidwadwyr y cwrteisi, pan fyddant yn anghytuno â'u Llywodraeth, i ymddiswyddo o'r Llywodraeth, yn wahanol i Aelodau o Lywodraeth Cymru.

Naill ai rydych yn derbyn penderfyniad y bobl neu nid ydych yn gwneud hynny, ac os nad ydych, dylech fod yn ddigon dewr i ddweud hynny, ond wrth gwrs, nid yw Prif Weinidog Cymru yn barod i ddweud hynny, a dyna pam y mae wedi bod yn ceisio troedio'r llinell denau hon, am ei fod am geisio dilyn safbwynt ei feistr, Jeremy Corbyn.

Nawr, mae ein gwelliant i'r cynnig hwn rwy'n ei wneud yn glir a syml iawn. Rydym yn parchu canlyniad y refferendwm ac rydym yn annog Llywodraeth Cymru i weithio gyda Llywodraeth y DU wrth inni adael yr Undeb Ewropeaidd. Heddiw, bydd Aelodau Seneddol, a nifer ohonynt yn benderfynol o wrthdroi Brexit, yn cymryd rhan mewn cyfres o bleidleisiau dangosol i geisio penderfynu ar ffordd ymlaen, ond mae'n hollol glir mai'r ffordd gyflymaf a mwyaf trefnus o adael yr UE fyddai derbyn y cytundeb cyfaddawd a gytunwyd rhwng arweinwyr yr UE a Phrif Weinidog yr UE, a mawr obeithiaf na fydd ASau sydd wedi ymrwymo i barchu canlyniad democrataidd y refferendwm yn ymatal yn y gobaith o gael yr hyn a ystyriant yn gytundeb Brexit perffaith. Yn hytrach, mae angen rhywfaint o bragmatiaeth, a dyna pam rwy'n annog pawb i gefnogi'r cyfaddawd synhwyrol hwn y mae Prif Weinidog y DU wedi'i ddatblygu gyda'r UE, cytundeb y credaf ei fod yn cyflawni'r hyn y pleidleisiodd y bobl drosto yn 2016. Gallai methiant i gefnogi'r cytundeb hwnnw olygu oedi proses Brexit yn sylweddol; gallai ei gwneud yn ofynnol i ni gymryd rhan yn etholiadau'r UE, sy'n dod ym mis Mai; neu beryglu Brexit am flynyddoedd i ddod hyd yn oed. Ond wrth gwrs, os cefnogwn gytundeb cyfaddawd Prif Weinidog y DU, gallai'r DU fod allan o'r UE mewn mater o wythnosau, a byddai hynny'n cyflawni'r Brexit y pleidleisiodd pobl Cymru o'i blaid.

Daeth y Llywydd i’r Gadair.

Galwaf ar Weinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol i gynnig yn ffurfiol gwelliant 2, a gyflwynwyd yn enw Rebecca Evans.

Gwelliant 2—Rebecca Evans

Dileu popeth ar ôl 'Cynulliad Cenedlaethol Cymru' a rhoi yn ei le:

1. Yn nodi bod yr Undeb Ewropeaidd a’i ragflaenydd wedi bod yn rym cadarnhaol dros heddwch a sefydlogrwydd parhaus yn Ewrop ers ei sefydlu.

2. Yn ailddatgan ei gefnogaeth i’r safbwynt a gymeradwywyd gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru mewn pleidleisiau olynol ar 4 Rhagfyr 2018, 30 Ionawr 2019 a 5 Mawrth 2019.

3. Yn credu beth bynnag fydd canlyniad y negodiadau presennol, y dylai’r Deyrnas Unedig geisio cynnal y cysylltiadau economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol agosaf posibl rhwng y DU a’r 27 gwladwriaeth arall sy’n rhan o’r UE.

Cynigiwyd gwelliant 2.

Ffurfiol. 

Galwaf ar Adam Price i gynnig gwelliant 3, a gyflwynwyd yn enw Rhun ap Iorwerth. Adam Price. 

Gwelliant 3—Rhun ap Iorwerth

Dileu popeth a rhoi yn ei le:

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

1. Yn nodi bod y Cytundeb Ymadael a drafodwyd rhwng Llywodraeth y DU a'r Undeb Ewropeaidd wedi'i wrthod dro ar ôl tro gan Senedd y DU a Chynulliad Cenedlaethol Cymru.

2. Yn nodi bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru wedi pleidleisio ar 30 Ionawr 2019 y 'dylid dechrau gweithio ar unwaith i baratoi am bleidlais gyhoeddus'.

3. Yn credu y dylid ymestyn Erthygl 50 am hyd at 21 mis fel y gellir cynnal pleidlais y bobl i alluogi'r bobl i benderfynu a ddylid cymeradwyo'r Cytundeb Ymadael a drafodwyd neu aros yn yr UE.

4. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i wneud datganiad i'r Cynulliad yn nodi'r camau y mae wedi'u cymryd i baratoi ar gyfer pleidlais y bobl a pha sylwadau y mae wedi'u gwneud i Lywodraeth y DU i'r perwyl hwn.

Cynigiwyd gwelliant 3.

Diolch, Lywydd. Wrth i'n tynged gael ei phenderfynu heno yn y Senedd arall honno gan gyfres o slipiau pinc—mae trosiad diswyddo yno y gallwn ei ddatblygu—[Chwerthin.]—mae temtasiwn i ni ddal ein hanadl, ond hyd yn oed wrth i San Steffan ymroi i gacoffoni, mae angen inni ymdrechu hyd yn oed yn galetach i sicrhau bod ein lleisiau'n cael eu clywed.

Drigain mlynedd yn ôl, cyfeiriodd cyn-Brif Weinidog Ceidwadol at wynt newid yn ysgubo drwy gyfandir arall. Bydd Brexit, os yw'n digwydd, yn wynt newid rhyngom ni a'r cyfandir, ond gadewch inni fod yn glir ynglŷn ag un peth: bydd yn wynt dinistriol. Yn San Steffan, dros ddwy flynedd a hanner, gwelsom ei ryferthwy, mae wedi chwalu ffenestri ein sefydliadau gwleidyddol ac wedi bwyta drwy sylfeini ein democratiaeth. Mae San Steffan ei hun yn troelli fel ceiliog gwynt sy'n wynebu pob ffordd ar unwaith, ac ynghanol y fortecs mae gwagle lle roedd Llywodraeth unwaith. Nawr, mae Brexit eisoes wedi gwneud difrod mawr i'n diwylliant democrataidd, i foesgarwch, i oddefgarwch, ac ni ellir dadwneud y niwed hwnnw'n hawdd nac yn gyflym beth bynnag fydd yn digwydd. Ni ddylem fod o dan unrhyw gamargraff ynglŷn â hynny. Mae wedi gwneud difrod oherwydd un ffaith syml: cawsom ein twyllo gan brif gefnogwyr Brexit. Mae yna achos gonest i'w wneud dros roi diwedd ar y berthynas rhyngom ni a'r Undeb Ewropeaidd. Yn fy marn i, nid yw'n achos arbennig o gryf na chymhellol, a dyna pam nad hwnnw oedd yr achos a gyflwynwyd. Ildiaf gan resynu—[Anghlywadwy.]

Oni wnaed y difrod gan y rhai ar yr ochr a gollodd y refferendwm sydd wedi gwrthod derbyn y canlyniad ac nad ydynt yn mynd i'w weithredu?

Edrychwch, y pwynt yw hyn, iawn? Roedd yr achos a roddwyd gerbron y bobl yn weithred sinigaidd o ddichell moesol, iawn? Fe ddywedoch chi gelwydd; fe ddywedoch chi gelwydd wrth bobl, a fe wnaed hynny'n glir. Nid wyf yn mynd i gymryd—

Ar bwynt o drefn, Lywydd.

Nid wyf yn mynd i gymryd—

Nid oedd yn gyfeiriad personol.

Wel, fe chwifiodd ei law yn fy nghyfeiriad a dweud 'chi'.

Parhewch, Adam Price.

Roeddwn yn defnyddio'r modd torfol.

A pheidiwch â chynhyrfu, Mark Reckless.

Edrychwch, oherwydd y twyll hwnnw mae hi bellach yn rheidrwydd arnom i fod yn onest wrth bobl ynglŷn â chanlyniadau'r dewisiadau sy'n cael eu gwneud heno. Gallaf weld pam y dywedodd Ysgrifennydd masnach yr wrthblaid y bore yma nad oedd Llafur yn blaid dros aros; ni fyddai Llafur yn cefnogi'r gwelliannau dirymu ac ati, ond nid yn awr yw'r amser i fanteisio'n wleidyddol neu i fod yn amwys. Rhaid i ni wneud ein dewis a'n lleisiau'n glir. Nid wyf am ddweud rhagor am UKIP. Rwy'n falch fod cordon sanitaires yn cael eu hagor rhyngom bellach. Felly, edrychwch, gadewch inni beidio â sôn amdanynt hwy.

O ran y Blaid Geidwadol—mae eich gwelliant, fel eich gwleidyddiaeth, yn wag. Hynny yw, efallai fod 'Peidiwch â chynhyrfu a daliwch ati' yn boster braf, ond nid yw'n strategaeth wleidyddol pan fyddwch yn wynebu wal frics neu ymyl clogwyn.

Y gwelliant mwyaf siomedig, rhaid i mi ddweud unwaith eto, yw un y Llywodraeth. Fel llu o ddatganiadau a gawsom gan Lywodraeth Cymru, mae'n fwy arwyddocaol o ran yr hyn nad yw'n ei ddweud. Nid yw'n sôn am y syniad—y syniad canolog, does bosib—o refferendwm cadarnhau neu bleidlais gyhoeddus. Mae'n methu cydnabod, yn ein barn ni, nad rhwng Brexit meddal neu Brexit caled y mae'r llinell allweddol sy'n rhannu ar y mater allweddol hwn yn ein hanes mwyach; mae'r ddadl wedi symud ymlaen. Rhwng Brexit a dim Brexit y mae'r ddadl bellach. Mae gwelliant y Llywodraeth yn dweud

'beth bynnag fydd canlyniad y negodiadau presennol, y dylai'r Deyrnas Unedig geisio cynnal y cysylltiadau economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol agosaf posibl rhwng y DU a'r 27 gwladwriaeth arall sy'n rhan o'r UE.'

Cytunaf yn llwyr â hynny. Ond does bosib nad y berthynas agosaf bosibl yw aros o fewn yr UE, ac os credwch hynny, dywedwch hynny.

Mae ein gwelliant yn ymgais onest i unioni'r hepgoriad hwn. Wrth i San Steffan gynnal ei phleidleisiau dangosol ei hun, mae angen inni ddynodi yma, heno, ein bod yn barod i wneud ein rhan. Nid yw'n ddigon inni alw ar Lywodraeth y DU i wneud paratoadau ar gyfer pleidlais y bobl; mae gennym ninnau gyfrifoldeb hefyd. Mae angen inni baratoi—paratoi'r ddadl—felly gadewch i ni basio'r gwelliant yn enw Rhun ap Iorwerth a chyfarfod yr wythnos hon, fel arweinwyr ein pleidiau, yn drawsbleidiol, ac adeiladu'r ymgyrch dros y refferendwm a dechrau cynllunio hefyd ar gyfer ennill yr ymgyrch honno. Pa gyferbyniad mwy â'r gyfres o raniadau a welwn yn San Steffan heno na tharo nodyn o undod yma yng Nghymru?

Os edrychaf yn ôl dros y tair blynedd ddiwethaf yn y ddadl hon, rhaid imi ddweud nad wyf yn credu bod hyn wedi gwella ein democratiaeth na'n traddodiadau democrataidd, naill ai yng Nghymru na ledled y Deyrnas Unedig. Rydym wedi gweld pobl sy'n honni eu bod yn ymgyrchu dros adfer sofraniaeth nad wyf fi, a bod yn onest, yn credu ei bod hi erioed wedi bodoli, ac yna ymosod ar strwythurau sylfaenol a saernïaeth y sofraniaeth honno. Nid barnwyr yw cangen annibynnol y farnwriaeth mwyach, maent yn elynion y bobl am eu bod yn digwydd anghytuno gydag UKIP a chefnogwyr Brexit. Caiff y Senedd ac Aelodau Seneddol eu cam-drin, a gwelaf hyn yn fy nghartref fy hun, y modd y caiff ASau eu cam-drin yn systematig am godi yn Nhŷ'r Cyffredin a dweud eu barn. Pa egwyddor fwy a geir mewn unrhyw draddodiad democrataidd na gallu Aelod etholedig i godi mewn Siambr a dweud eu barn heb gael eu cam-drin a heb gael eu bygwth? Aeth gwraig 77 mlwydd oed—gadewch i mi orffen y pwynt hwn—ati i gychwyn deiseb yr wythnos diwethaf. Mae hi bellach yn cael ei hamddiffyn gan yr heddlu oherwydd y bygythiadau i'w bywyd. Sut y mae hynny'n gwella ac yn cryfhau ein traddodiadau democrataidd? Fe ildiaf.

Rwy'n condemnio'n llwyr y mathau hynny o ymddygiad gwarthus, a gwelwn lawer ohonynt ar y cyfryngau cymdeithasol o flaen ein llygaid, ond a ydych yn derbyn bod llawer ohono hefyd wedi ei dargedu at y rhai sydd yn dymuno gadael yr UE a chefnogwyr Brexit yn union yn yr un modd? Nid yw hynny'n dderbyniol ychwaith ac rwy'n siŵr y byddech am ymuno â mi i gondemnio hynny hefyd.

Rwy'n condemnio pob math o gam-drin. Rwy'n ei gondemnio'n ddiamod. Ond dywedaf wrth yr Aelod dros Orllewin Clwyd hefyd fod yr iaith y mae'n ei defnyddio—. Yn ei gyfraniad ei hun y prynhawn yma, mae wedi sôn am sefydliad gwleidyddol allan o gysylltiad ac wedi defnyddio'r gair 'bradychu'. Nawr, i mi, nid yw hynny'n nodwedd o ddemocrat sy'n cydnabod ac yn gweld gwerth safbwyntiau y gallai fod yn anghytuno â hwy.

Gadewch imi ddweud hyn: yn amlwg, credaf fod ein sofraniaeth yn cael ei gwella, nid ei lleihau, drwy fod yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd. Mae gennyf hyder yn y Deyrnas Unedig, mae gennyf hyder ym mhobl Prydain a phobl Cymru. Credaf fod gennym allu i siapio'r byd o'n cwmpas. Credaf fod gennym allu i ddylanwadu ar y byd o'n cwmpas. Pan fydd Gweinidog y DU yn mynd i Efrog Newydd i siarad yn y Cenhedloedd Unedig, nid wyf yn credu ein bod mewn rhyw ffordd yn cael ein tanseilio fel gwlad neu fel pobl neu ddiwylliant; credaf mai'r hyn a wnawn yw cymryd rhan mewn materion byd-eang ac rwy'n falch ein bod yn gwneud hynny.

Pan fynychais gyfarfodydd Cyngor y Gweinidogion i gynrychioli Cymru, boed ar amaethyddiaeth, neu bysgodfeydd, neu gynghorau materion cyffredinol, nid oeddwn yn credu am eiliad—ac ni ddigwyddodd—fod rhywun yn dweud wrthym beth i'w wneud; ein bod yn cael cyfarwyddiadau. Roeddem yn ymuno â'n ffrindiau a'n cymdogion agosaf er mwyn gwneud y peth gorau ar gyfer ein pobl i gyd. A'r hyn a wnaethom yno oedd newid y ffordd y mae diplomyddiaeth ryngwladol a materion rhyngwladol wedi cael eu cyflawni ar gyfandir Ewrop, ond mewn mannau eraill yn y byd. Rydym wedi dangos y gall cyfandir godi o ludw a lladd rhyfeloedd i adeiladu rhywbeth gwahanol, i adeiladu rhywbeth ar gyfer y dyfodol.

Pan oeddem ym Mrwsel rai wythnosau yn ôl, yn siarad â llysgennad Seland Newydd yno, roedd yn sôn am y modd yr oeddent eisiau allforio rhai o'u gwerthoedd drwy'r byd—soniodd am gynaliadwyedd. Dyna'r hyn a wnaeth yr Undeb Ewropeaidd; mae wedi ei wneud ar draws y byd ac wedi ei wneud yma yn ogystal. Credaf fod y ddadl dros Brexit wedi gwneud cymaint o niwed i'n democratiaeth ag y gwnaeth y sgandal treuliau ddegawd yn ôl. Mae wedi tanseilio ymddiriedaeth mewn pobl, mae wedi tanseilio ymddiriedaeth yn y sefydliadau ac wedi tanseilio ymddiriedaeth yn y broses. A gwnaed hynny i raddau helaeth gan bobl sydd wedi defnyddio'r math o iaith y credaf ei bod yn annerbyniol. Darllenais drydariad gan Mark Reckless yr wythnos o'r blaen. Dywedai hyn:

Fe wnaethom ennill, fe wnaethoch chi golli. Os rhwystrwch chi Brexit a democratiaeth fe fyddwch yn medi'r hyn y byddwch yn ei hau.

A wnaiff yr Aelod dderbyn ymyriad?

Fe ildiaf, oherwydd rwy'n siŵr fod yr Aelod eisiau cyfle i ymddiheuro am hynny ac i'w dynnu'n ôl.

Pan gawsom y ddadl honno, fe ymosododd yr Aelod arnaf a gweiddi arnaf fy mod yn ymwelydd. Rwyf wedi byw yn y wlad hon ers dros dair blynedd, ac fe ymosodoch chi arnaf, fel ymwelydd. Yn y ddadl hon, fe ymosodoch chi arnaf drwy ddweud fy mod yn gelwyddgi, ac ni wneir dim am y peth. Nid dyna yw democratiaeth ac nid dyna sut y dylai Senedd weithredu.

Nid wyf yn meddwl bod y trydariad hwnnw wedi ei olygu ar fy nghyfer i ar y achlysur hwnnw a sylwaf nad ydych wedi ymddiheuro amdano.

Ond dyna'r iaith sy'n arwain at fygwth fy mhartner; dyna sy'n arwain at swyddogion yr heddlu yn fy nghartref, yn amddiffyn fy nheulu, a'ch iaith chi sy'n gwneud hynny. A thrwy wneud hynny, rydych yn tanseilio ein democratiaeth, a dylai fod cywilydd mawr arnoch.

Fy ngalw'n ymwelydd. A wnewch chi ymddiheuro am hynny?

A phan ddywedwch wrthyf am gau fy ngheg ac eistedd, yr hyn a wnewch yw tanseilio democratiaeth—[Torri ar draws.] Nid wyf am ildio eto, rwyf wedi cael llond bol arnoch chi. Gadewch imi ddweud hyn: pan fydd yr Aelod yn dweud wrthyf am eistedd a chau fy ngheg, beth mae'n ei wneud, wrth gwrs, yw tanseilio democratiaeth yn y Siambr hon yn ogystal. A gadewch imi ddweud hyn: ni wnawn ganiatáu i chi wneud hynny. Ni wnawn ganiatáu i chi ei wneud. Mae'r ddemocratiaeth yn y lle hwn yn rhywbeth rwyf wedi brwydro drosti drwy gydol fy mywyd fel oedolyn—

Rydych newydd fy sarhau drwy fy ngalw'n ymwelydd ac yna nid ydych yn ymddiheuro.

A gawn ni roi'r gorau i weiddi? Nid yw'r meicroffon yn clywed sylwadau unrhyw un ac eithrio'r person sydd ar ei draed.

Pwynt o drefn.

Nid oes pwynt o drefn—[Torri ar draws.] Nid yw'r ffaith eich bod—[Torri ar draws.] Nid yw'r ffaith eich bod yn gweiddi arnaf yn golygu y byddaf yn derbyn unrhyw un o'r pwyntiau rydych yn eu gwneud. A wnewch chi ymdawelu yn awr, Mark Reckless? Alun Davies.

Diolch yn fawr iawn. Hoffwn ddweud bod ein democratiaeth yn mynnu nifer o bethau. Yn sicr mae'n mynnu'r gonestrwydd a thryloywder a ddisgrifiodd Adam Price, ond mae hefyd yn mynnu parch at safbwyntiau pobl eraill, ac mae honno'n rhan sylfaenol ac yn un o egwyddorion ein democratiaeth. Mae hefyd yn cydnabod nad oes neb yn berchen ar ein democratiaeth; mae'n eiddo i bawb ohonom. Ond mae yna gydnabyddiaeth hefyd na ddaeth democratiaeth i ben ym mis Mehefin 2016, ac nid oes y fath beth â barn sefydlog y bobl. Ein lle ni yw dyfeisio ac ailddyfeisio ein sefydliadau a'n cyfansoddiad fel y penderfynwn ni ein hunain, a dyna pam rwy'n cefnogi pleidlais y bobl. Dyna pam rwy'n cefnogi rhoi'r gair olaf i'r bobl ar y cytundeb—pa gytundeb bynnag y doir iddo yn y diwedd—oherwydd ni allwn wrthdroi refferendwm yn y fan hon, ac ni ddylem geisio gwneud hynny, er bod y Ceidwadwyr wedi ceisio gwneud hynny, wrth gwrs, ar sawl achlysur, er mwyn gwrthdroi'r refferenda datganoli. Yr hyn sy'n rhaid inni ei wneud yw mynd yn ôl at y bobl.

Rhaid inni fynd yn ôl at y bobl a dadlau ein hachos. Rhaid inni fynd yn ôl at y bobl a dangos bod y pwyntiau a wnaeth David Rowlands wrth agor y ddadl hon yn wallus i raddau helaeth ac gyfan gwbl anghywir, fel ffeithiau, o ran eu sylwedd a'u dehongliad. Drwy wneud hynny, gobeithiaf y byddwn yn gwneud dau beth—ac rwyf am orffen ar y pwynt hwn, Lywydd. Byddwn yn sicr yn dechrau adfer dyngarwch yn y ddadl yng Nghymru a'r Deyrnas Unedig; byddwn yn sicr yn dechrau ailadeiladu ein democratiaeth ac ymddiriedaeth yn y sefydliadau y mae rhai pobl yn honni bod eisiau eu cryfhau. Ond fe wnawn fwy na hynny. Gobeithiaf y byddwn yn dechrau ailadeiladu cymdeithas y buaswn yn falch o'i galw'n gartref, cymdeithas lle bydd fy mab yn tyfu i fyny, nid yn pwyntio at bobl a sgrechian arnynt, nid yn eu bygwth oherwydd ein bod yn anghytuno â hwy—

Rydych yn pwyntio ataf fi wrth ddweud hynny. A allwch ddod i'ch casgliadau os gwelwch yn dda?

Dyfais areithyddol yw hi; mae'n ddrwg gennyf, Lywydd.

Credaf y bydd hynny'n adfer sofraniaeth y bobl, a sofraniaeth ein cymunedau, a dyna sofraniaeth a gall pob un ohonom fod yn falch ohoni.

Tybed a fyddai Alun Davies wedi cefnogi pleidlais y bobl pe byddai canlyniad y refferendwm wedi mynd y ffordd arall. Ond nid dyna'r ffordd yr aeth hi. Roedd 85 y cant o'r pleidleisiau a fwriwyd yn etholiad cyffredinol y DU yn 2017 dros bleidiau a oedd wedi ymrwymo yn eu maniffestos i lynu at ganlyniad y refferendwm a gweithredu Brexit. Felly mae'n anffodus iawn fod llawer yn y lle hwn wedi rhoi eu holl egni ers hynny i hyrwyddo senarios gwaethaf posibl yn hytrach na pharchu'r bobl.

Mae negodiadau rhwng yr UE a'r DU wedi dilyn proses fesul cam, a oedd yn hysbys ac wedi'i deall o'r cychwyn, ond dewisodd rhai gamliwio hyn fel amser a wastraffwyd. Mae llawer o'r un bobl wedi defnyddio yr hyn a gytunwyd ymhell cyn cytundeb ymadael y Prif Weinidog fel esgus dros ei wrthwynebu yn awr. Mae mater ffin Iwerddon yn bwysig, ond mae'r testun cyfreithiol yn deud yn glir fod y ddau barti am osgoi'r defnydd o'r trefniadau wrth gefn ac ni all erthygl 50 sefydlu perthynas barhaol. Mae'r UE eu hunain wedi dweud yn glir iawn nad ydynt am i'r DU aros mewn undeb tollau estynedig ac yn aelod o'r farchnad sengl ar ôl Brexit.

Fodd bynnag, mae'r cytundeb go iawn a negodwyd gan y Prif Weinidog a'i thîm, a oedd yn galw am gytundeb â'r 27 gwladwriaeth arall, yn ymwneud â llawer iawn mwy na hyn. Fel y nododd y Prif Weinidog, mae'r cytundeb hwn yn cyflawni canlyniad y refferendwm, gan adfer rheolaeth ar ein harian, ein ffiniau a'n deddfau, gan ddiogelu swyddi a diogelwch cenedlaethol ar yr un pryd. Er na fyddech yn gwybod hynny o'r ddadl ddramatig ynghylch y cytundeb ymadael â'r UE a'r datganiad gwleidyddol, a'r sylw a roddwyd iddynt, mae cytundeb Brexit Prif Weinidog y DU yn cynnwys amrywiaeth o fesurau diogelwch, gan gynnwys trefniadau y cytunwyd arnynt a fydd yn gadael i ddata barhau i lifo'n rhydd; trefniadau masnach ar gyfer nwy a thrydan; rheolau cadarn i gadw masnach deg fel na all y DU na'r EU sybsideiddio eu diwydiannau yn annheg yn erbyn ei gilydd; cytundeb trafnidiaeth awyr cynhwysfawr a mynediad tebyg ar gyfer cwmnïau cludo nwyddau, bysiau a choetsys; trefniadau a gytunwyd fel y gallwn barhau i gymryd rhan yn rhaglenni'r UE fel Horizon ac Erasmus; cytundeb cydweithredu gydag Euratom, sy'n cwmpasu'r holl feysydd allweddol lle byddem yn dymuno cydweithio; a pharhau teithio heb fisâu i'r UE at ddibenion gwyliau a theithiau busnes. Wel, clywais wleidyddion yn dweud wrth y cyhoedd, gyda diffuantrwydd ymddangosiadol, nad oedd dim o hynny yn y cytundeb ymadael sydd dan ystyriaeth ar hyn o bryd.

Mae Plaid Cymru, fel cyd-awduron y Papur Gwyn ar y cyd rhyngddynt a Llywodraeth Cymru ym mis Ionawr 2017, 'Diogelu Dyfodol Cymru', yn onest ynglŷn â'u bwriad, ie, i fradychu canlyniad refferendwm yr UE, er bod Cymru wedi pleidleisio dros adael yr UE. Mewn cyferbyniad, mae Gweinidogion Llafur ac aelodau'r meinciau cefn—neu'r rhan fwyaf ohonynt—yn honni eu bod yn parchu canlyniad y refferendwm gan hyrwyddo'r hyn sy'n gyfystyr â Brexit mewn enw'n unig. Er bod oddeutu 60 y cant o etholaethau Llafur y DU wedi pleidleisio dros adael, gan gynnwys 59 y cant yn Wrecsam a 56 y cant yn Sir y Fflint, mae Prif Weinidog Llafur Cymru wedi dadlau droeon o blaid y cynllun y manylir arno yn y Papur Gwyn a luniwyd ar y cyd rhwng Plaid Cymru a Llafur ar gyfer parhau aelodaeth y DU o'r undeb tollau a'r farchnad sengl. Byddai hyn yn golygu na fyddai gennym reolaeth ar ein ffiniau, ein masnach na'n cyfreithiau, a chyfraniad ariannol diddiwedd gan y DU i goffrau'r UE. Mewn geiriau eraill: ie, brad llwyr gan sefydliad Cymreig sy'n benderfynol o rwystro Brexit, ac sy'n trin pobl gyda dirmyg trahaus. Fe gymeraf un ymyriad.

Rwy'n ddiolchgar i'r Aelod am yr ymyriad. Efallai nad yw'n gwybod ond mae'r Prif Weinidog wedi dweud ei bod hi'n mynd i ymddiswyddo os caiff y cytundeb ei dderbyn—y tro cyntaf mewn hanes i arweinydd ddweud y byddant yn ymddiswyddo os cânt gefnogaeth eu plaid, yn hytrach na fel arall. Ond rhaid i mi ofyn hyn iddo, ac fe fyddaf yn gryno, Lywydd: yn 1997, cawsom refferendwm ar ddatganoli. Pleidleisiodd pobl Cymru o blaid sefydlu Cynulliad, ac eto, roedd chwip y Ceidwadwyr yn San Steffan yn gwrthwynebu canlyniad y refferendwm ac yn gwrthwynebu sefydlu Cynulliad. Sut y mae'n cysoni'r farn Geidwadol ar y pryd â'r hyn y mae'n ei argymell yn awr?

Yn ffodus, gwelsom ein camgymeriad a newid ein polisi ar hynny, ac ni fu'n bolisi gennym bellach ers 13 o flynyddoedd. Felly, ie, da iawn am edrych tua'r gorffennol.

Fodd bynnag, i adlewyrchu terminoleg Mr Corbyn, mae Prif Weinidog Cymru bellach wedi llithro'r term diystyr 'undeb tollau' i mewn yn hytrach nag 'yr undeb tollau', gan wybod yn iawn fod Prif Weinidog y DU wedi ymrwymo i drefniant tollau, a pha derminoleg bynnag a ddefnyddiwn ar gyfer hyn, mae'n amherthnasol ar hyn o bryd o ran y cytundeb ymadael.

Mae'n dechnegol gywir i Lafur a Phlaid Cymru ddal ati i ddweud nad yw'r cytundeb ymadael yn gwarantu y byddai'r DU yn aros mewn undeb tollau. Yr unig reswm am hynny yw oherwydd na luniwyd y cytundeb ymadael i fynd i'r afael â'n perthynas fasnach yn y dyfodol gyda'r UE. Er bod y cytundeb ymadael yn dweud bod gan y DU a'r UE nod cyffredin o berthynas agos yn y dyfodol a fyddai'n adeiladu ar diriogaeth tollau sengl, mae hyn i'w negodi yn ystod y cyfnod pontio a gytunwyd fel rhan o gytundeb y Prif Weinidog.

Yn y byd go iawn, roedd y DU ar y brig yn y tabl cynghrair o bwerau meddal y byd y llynedd. Pan bleidleisiodd pobl dros adael yr UE, roeddent yn pleidleisio dros reolaeth. Nid oes a wnelo hyn â Brexit meddal neu Brexit caled ond yn hytrach, mae'n ymwneud â Brexit agored—un sy'n sicrhau bod y DU yn dal i wynebu tuag allan ac yn cymryd mwy o ran yn y byd nag erioed o'r blaen. Byddai cytuno ar gytundeb masnach rydd a threfniadau tollau cyfeillgar o fudd mawr i'r DU a'r UE o hyd. Os gallwn ei gael yn iawn, gallwn gael perthynas ddofn ac arbennig gyda'r UE yn y pen draw—Undeb Ewropeaidd cryf, wedi'i ategu a'i gefnogi gan DU gref a byd-eang, a dal i fasnachu a chydweithio'n agos â'i gilydd hefyd. Mae'n anffodus fod cynifer o bobl wedi rhoi cymaint o amser ac ymdrech tuag at geisio rhwystro hynny.

Yn y Siambr hon ddoe, treuliodd Llywodraeth Cymru amser sylweddol yn cyflwyno gwelliannau deddfwriaethol i baratoi'r llyfr statud ar gyfer Brexit: rheoliadau ar bopeth o datws i drethu, iechyd planhigion i gyfrifyddu, o ofal cymdeithasol i faterion gwledig—pob dim yn wir. Ac er na chymerodd y pleidleisiau hyn lawer o amser, gwn y bydd y gwaith paratoi wedi cymryd amser. Bydd wedi cymryd diwrnodau o waith gofalus a drud i gyfreithwyr, swyddogion, Gweinidogion, pwyllgorau a chyfieithwyr. Cyfran fach iawn yw'r rheoliadau hyn o'r gwaith sy'n mynd rhagddo oddi mewn a'r tu allan i'r Llywodraeth. Ystyriwch y miliynau o oriau gwaith a dreulir ar Brexit yn Whitehall, ac i beth? Er mwyn inni fod yn barod yn gyfreithiol am gyflafan economaidd.

Nid wyf yn amau bod angen i'r Llywodraeth wneud y gwaith hwn, ond mae'r gwastraff amser, egni ac adnoddau enfawr rydym eisoes wedi'u harllwys i lawr draen Brexit yn fy arswydo. Pan ystyriwn y dyfroedd stormus rydym ynddynt, hoffwn weld mwy o egni yn cael ei roi tuag at gadw'r llong economaidd ar wyneb y dŵr yn hytrach na pharatoi ar gyfer pan fydd yn suddo. Oherwydd mae'n fwy na'r ffaith ei fod yn costio arian, amser ac adnoddau i'r Llywodraeth a threthdalwyr. Dywedodd Airbus yn ddiweddar eu bod eisoes wedi gwario degau o filiynau yn paratoi ar gyfer Brexit 'dim bargen'—hynny yw degau o filiynau a ddylai fod wedi'i wario yma yng Nghymru ar ymchwil a datblygu, prentisiaethau ac offer newydd. Nid yw'n fawr o syndod fod Cydffederasiwn Diwydiant Prydain a Chyngres yr Undebau Llafur bellach wedi dweud wrth Brif Weinidog y DU fod y wlad yn wynebu argyfwng cenedlaethol. Roeddent yn dweud,

Ni allwn orbwysleisio difrifoldeb yr argyfwng hwn i gwmnïau a phobl sy'n gweithio.

A beth oedd ymateb Theresa May i'r argyfwng hwn? Yn gyntaf, gwneud un o'r areithiau mwyaf cywilyddus a wnaed erioed gan Brif Weinidog yn y wlad hon, yn beio'r Senedd a thrwy hynny, ASau unigol am fradychu'r cyhoedd—difenwad gwrthun mewn gwlad a gollodd Aelod Seneddol o ganlyniad i lofruddiaeth wleidyddol dair blynedd yn ôl yn unig.

Fe gyfeirioch yn eich sylwadau at y CBI. Wrth gwrs, maent yn cefnogi cytundeb ymadael y Prif Weinidog. A wnewch chi dderbyn eu cyngor hefyd mewn perthynas â'u cefnogaeth i gytundeb ymadael y Prif Weinidog?

Mae fy safbwynt wedi bod yn glir iawn, Darren—rwyf am bleidlais gyhoeddus, a sylwaf nad ydych wedi trafferthu amddiffyn Theresa May heddiw.

Hyd yn oed ar ôl beirniadaeth hallt o bob ochr ni chafwyd unrhyw ymgais i estyn allan a cyfaddawdu. Fel rhywbeth allan o nofel Bertie Wooster, gwahoddodd y Prif Weinidog griw dryslyd o ddynion gwyn crand i'w hencil yn y wlad mewn ymgais i ddatrys yr holl beth. Mae'r ffaith bod y rhengoedd a ddaeth ynghyd wedi penderfynu cyfeirio atynt eu hunain wedyn fel 'grand wizards', teitl a gysylltir â'r Ku Klux Klan, yn dweud popeth sydd angen i chi ei wybod ynglŷn â lle mae rhai o benseiri allweddol Brexit ar y sbectrwm gwleidyddol a deallusol. Mae'n cymryd rhywbeth i'r Torïaid lwyddo i gadw i fyny â phlaid UKIP a gysylltir yn llawn bellach â Tommy Robinson, ond yr wythnos hon rydych wedi llwyddo i wneud hynny.

A beth am UKIP? Dengys y cynnig sydd ger ein bron heddiw y diffyg atebolrwydd llwyr ar eu rhan am y celwyddau a dywedwyd wrth bawb ohonom yn refferendwm 2016. Nid oes dim yn newydd yma—dim atebion yn cael eu hargymell i'r argyfwng heddiw. Dim ond rhethreg flinedig, eildwym ynglŷn ag uwchwladwriaeth Ewropeaidd. Pe baech yn gallu troi gorymdaith fach soeglyd Leave Means Leave yn gynnig diwrnod y gwrthbleidiau, dyma sut olwg fyddai arno.

Cafodd cyflwr ofnadwy yr ymgyrch dila hon gan gefnogwyr Brexit ei bwrw i'r cysgod gan y miliwn a mwy o bobl a aeth ar yr orymdaith yn Llundain ddydd Sadwrn dros bleidlais i'r bobl—1 filiwn o bobl, ac roedd eu penderfyniad a oedd yr un mor gadarn â'u hurddas yn dangos, lle mae San Steffan yn methu, nad yw hynny'n wir am y cyhoedd. Roeddwn yn hynod o falch o fod yno, yn gorymdeithio ochr yn ochr â maer Llundain, Sadiq Khan, ac aelodau o bob plaid gwleidyddol a phobl o bob cefndir. Gwneir llawer o'r rhaniad oedran a dosbarth rhwng cefnogwyr aros a phleidleiswyr Brexit yn 2016, ond cynrychiolwyd pawb ar yr orymdaith honno. Roedd yn gadarnhaol, roedd yn egnïol, roedd yn edrych tua'r dyfodol—yn union y math o Gymru a Phrydain y dylai pob un ohonom fod eu heisiau yn y dyfodol. Ychwanegwch hyn at y ddeiseb gyhoeddus nas gwelwyd ei thebyg o'r blaen i ddirymu erthygl 50, sy'n edrych yn barod fel pe bai'n mynd i basio'r 6 miliwn o lofnodwyr yn ôl y cyfrif diweddaraf, ac ni ellir dweud bod y wlad am inni fwrw ymlaen a dod allan o'r UE. Mae pethau wedi newid, newidiodd yr hwyliau, mae safbwyntiau pobl wedi newid. Ar adeg refferendwm yr UE, roedd gan UKIP saith Aelod yn y Cynulliad hwn. Bellach mae ganddynt dri. Mae hynny'n arwydd o fudiad sydd wedi chwalu, moment mewn amser sydd wedi diflannu, syniad nad oedd iddo unrhyw sail mewn realiti.

Ffantasi beryglus yw Brexit a diolch byth, amlygwyd hynny ar yr unfed awr ar ddeg. Mae'n bryd rhoi'r un hawl ag a arferir gennym yn y Siambr hon bob wythnos—yr hawl i newid ein meddyliau. Mae'n bryd ei rhoi i'r bobl.

Galwaf ar Weinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol, Eluned Morgan.

Llywydd, diolch i UKIP am y cyfle i ymateb i'r drafodaeth yma. Beth sy'n ddiddorol am y cynnig ger ein bron ni heddiw yw, yn hytrach na thrafod yr anhrefn sydd yn bodoli o gwmpas Brexit ar hyn o bryd, mae'r cynnig yn canolbwyntio ar hanes ac egwyddorion sylfaenol yr Undeb Ewropeaidd. Mae hwnna'n rhoi cyfle i fi wrthddweud yr anghysondebau, yr anwiredd a'r camliwio cyson gan UKIP am yr Undeb Ewropeaidd, sydd wedi arwain at y methiant systematig presennol yn ein system wleidyddol ers refferendwm 2016. A dwi eisiau troi at bob un o'r pwyntiau yn y cynnig yn eu tro.

Pleser mawr imi yn y ddadl hon fydd tynnu sylw at y pethau sy'n gwrthddweud ei gilydd, yr hanner celwyddau, y camsylwadau y mae UKIP yn gyson wedi'u dweud am yr UE ac sydd wedi'u cynnwys yn y cynnig hwn.

Gadewch imi ddechrau drwy edrych ar yr ofn a fynegodd UKIP am uno agosach fyth yn eu cynnig. Nawr, credaf ei bod hi'n werth atgoffa ein hunain fod yr Undeb Ewropeaidd wedi'i greu yn dilyn trychineb yr ail ryfel byd, ac mae undeb agos yn ymrwymiad i gydfodolaeth, cydweithrediad a chydbenderfynu heddychlon mewn gwirionedd. Dylem fod yn edrych am fwy o hynny yn ein cymdeithas ar hyn o bryd. Ac mae'r UE wedi bod yn anhygoel o lwyddiannus yn adeiladu Ewrop a nodweddir gan gydweithredu heddychlon, os dadleugar weithiau, yn hytrach na rhyfel a dinistr. Ac nid yw'n gyd-ddigwyddiad fod yr UE wedi cynnig gobaith i wledydd canol a dwyrain Ewrop, a ddioddefodd cyhyd o dan unbeniaid Rwsia. A'u prif ddyhead ar ôl cwymp wal Berlin oedd ymuno â'r sefydliad.

Ac ymhell o fod yn rhyw fath o gynllwyn cyfandirol a orfodwyd ar Fritannia amharod a balch, a gaf fi nodi hefyd fod y fenter o greu'r sefydliad a dyfodd i fod yn Undeb Ewropeaidd wedi cael ei hysbrydoli gan ein harweinydd ein hunain adeg y rhyfel, Winston Churchill? Ystyrir bod Churchill yn un o 11 sylfaenydd yr Undeb Ewropeaidd. Ef, wrth gwrs, oedd sylfaenydd Mudiad Ewrop Unedig, ac yn 1946, dywedodd,

Rhaid inni adeiladu math o Unol Daleithiau Ewrop... Bydd strwythur Unol Daleithiau Ewrop, os caiff ei adeiladu go iawn, yn gwneud cryfder perthnasol un wladwriaeth yn llai pwysig... Os nad yw holl wladwriaethau Ewrop yn y lle cyntaf yn fodlon neu'n gallu ymuno â'r Undeb, rhaid inni fwrw ymlaen er hynny i gydosod a chyfuno'r rhai a fydd yn barod a'r rhai sydd yn gallu.

A wnaiff y Gweinidog ildio ar y pwynt hwnnw?

Gwnaf.

A wnaiff hi dderbyn hefyd bod Churchill wedi dweud yn yr un araith na ddylai Prydain fod yn rhan o hynny?

Yr hyn a wnaeth yn yr araith honno oedd ei gwneud yn glir ei fod yn barod i weithio gydag aelodau o'r Gymanwlad, ac rwy'n fwy na pharod i'w gwneud yn glir ei fod wedi dweud na allent ymrwymo'r wlad hon i fod yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd heb gytundeb aelodau eraill o'r Gymanwlad Brydeinig. A dywedodd, ni ddylid colli unrhyw amser yn trafod y cwestiwn gyda'r tiriogaethau a cheisio eu darbwyllo bod eu lles hwy yn ogystal â'n lles ninnau yn gorwedd mewn Ewrop Unedig.

Dyna pam na wnaeth yr ymrwymiad ar y pwynt hwnnw. Fe'i gwnaeth yn ddiweddarach, a dyna oedd y rheswm pam na wnaeth hynny ar y pryd. Ac rwy'n credu ei bod hi'n warthus fod UKIP wedi dwyn delwedd Churchill i gefnogi eu hymgyrch faleisus o gamwybodaeth yn y cyfnod cyn y refferendwm bron dair blynedd yn ôl.

Nawr, i symud at yr ail bwynt, ni chredaf ei bod yn wir fod yr UE rywsut yn dwyn pŵer oddi wrth aelod-wladwriaethau heb eu caniatâd. O dan y Ddeddf Ewropeaidd Sengl ym 1986, gwnaed y mwyafrif helaeth o benderfyniadau drwy sicrhau barn unfrydol. Ac mae unrhyw newidiadau sylweddol i'r cytuniadau yn dal i alw am farn unfrydol. Ond pwy oedd pensaer y symudiad tuag at bleidleisio mwyafrifol? Yr ail eicon mawr i gefnogwyr Brexit, Margaret Thatcher. Ac er ei bod yn wir fod pleidleisio drwy fwyafrif cymwysedig wedi ehangu dros y 30 mlynedd diwethaf, mae'r rhan fwyaf o'r penderfyniadau a wneir gan Gyngor Gweinidogion yr UE yn deillio o farn unfrydol. Ac ymhell o fod yn dystiolaeth o duedd ddiatal, ni chafwyd unrhyw ehangu pellach yn y maes sy'n amodol ar bleidleisio mwyafrifol ers cytuniad Lisbon yn 2007. Ac wrth gwrs, nid yw'n wir i ddweud bod yr holl bŵer wedi'i grynhoi yn nwylo sefydliadau anetholedig—dylwn i wybod, roeddwn yno am 15 mlynedd fel Aelod o Senedd Ewrop—ac er bod Cyngor y Gweinidogion hefyd yn cynnwys Gweinidogion sy'n atebol i'w deddfwrfeydd eu hunain. Ac fel y cyfryw, nid yw Cyngor y Gweinidogion ronyn yn fwy annemocrataidd na thŷ uchaf Senedd yr Almaen, y Bundesrat, sy'n cynrychioli'r Länder neu'r gwladwriaethau mewn cyfansoddiad, unwaith eto, a luniwyd gan Brydain yn sgil yr ail ryfel byd.

Ac er ei bod yn wir fod y Comisiwn yn cael ei benodi, nid ei ethol yn uniongyrchol, mae'n gwbl ryfeddol ei fod yn cael ei ystyried yn rym didrugaredd, bob amser yn symud i un cyfeiriad. Wrth gwrs, i'r gwrthwyneb, mae Comisiynau olynol wedi adlewyrchu diwylliant gwleidyddol amlycaf aelod-wladwriaethau ar wahanol adegau, o'r blaengar, o Jacques Delors, i ddull llawer mwy laissez-faire Jean-Claude Juncker. Ac os oes perygl, yn wir, fel y mae pedwerydd pwynt y cynnig yn ei roi, y bydd y DU yn aros yn yr Undeb Ewropeaidd er gwaethaf canlyniad y refferendwm, bydd y bai am hynny yn gyntaf ar ddull y Prif Weinidog o weithredu—wedi'i hannog yn wreiddiol gan UKIP a chefnogwyr Brexit i anwybyddu barn a buddiannau'r 48 y cant, ac ni wnaethant ymdrech hyd yn oed i geisio gweithio ar sail drawsbleidiol—ac yn ail ar y rhai a werthodd brosbectws ffug i'r bobl drwy honni mai ein trafodaethau gyda'r UE fyddai'r rhai hawsaf mewn hanes. Wel, onid yw hynny wedi mynd yn dda?

O ran y farn y byddai aros yn yr UE yn ein gwneud yn agored i uno agosach fyth yn erbyn ein hewyllys, mae'r gwir ychydig yn wahanol wrth gwrs. Os byddwn yn gadael, mae'n wir y bydd newid yn y cydbwysedd grym o fewn yr UE, ac mewn rhai meysydd, er enghraifft cydweithio milwrol a rheoleiddio agosach yn y sefydliadau ariannol, mae'n debygol y ceir newidiadau y byddai'r DU wedi'u rhwystro neu o leiaf yn anghyfforddus yn eu cylch. Ond fel a ddaw'n fwyfwy eglur, mae angen inni gadw mewn aliniad economaidd agos gyda'r UE, gan fod rhannau mawr o'n heconomi, yn anad dim ein sylfaen weithgynhyrchu, yn dibynnu ar gadwyn gyflenwi integredig gyda'r Undeb Ewropeaidd ac maent yn debygol fel arall o fod yn anghystadleuol. Ac mae cadw mewn aliniad agos gyda'r UE yn ymarferol yn golygu derbyn rhan helaeth o'i systemau rheoleiddio, gan fod gan farchnad o 450 miliwn, fel y gwelwyd yn y negodiadau hyd yn hyn, lawer mwy o ddylanwad na marchnad o 65 miliwn o bobl. Ac mae'n eironi blinderus yn llanastr Brexit, y bydd gennym lai yn hytrach na mwy o reolaeth drwy adael yr UE ar yr amgylchedd y mae ein busnesau'n trefnu eu hunain ynddo.

Felly, i gloi, mae'r cynnig yn gwbl gamarweiniol, yn gwbl gyfeiliornus ac nid yw'n syndod fod pob un o'r tair plaid arall yn y Cynulliad wedi llunio gwelliannau sy'n dechrau gyda 'Dileu popeth'.

Nawr, mae'n werth nodi hefyd, rwy'n credu, fod Theresa May—. Un peth yw iddi gynnig camu lawr heb ddyddiad pendant—felly nid ydym fawr pellach ymlaen ar hynny, oherwydd fe wyddem ei bod hi'n mynd cyn yr etholiad cyffredinol nesaf—ond ni fydd newid arweinydd yn newid sylwedd y ddadl.

Nawr, wrth droi at y gwelliannau eraill, mae hi'n werth dweud am y Torïaid eu bod nhw jest fel y blaid yn San Steffan, achos does ganddyn nhw ddim byd newydd, ychwanegol i'w gynnig.

Ac, wrth gwrs, o ran Plaid Cymru, tra bod y trywydd maen nhw'n ei gynnig yn un y gallem ni fel Llywodraeth ei gefnogi—a dwi'n gobeithio eu bod nhw wedi nodi bod Llafur wedi cadarnhau heddiw y byddan nhw'n cefnogi pleidlais gyhoeddus fel un o'r opsiynau—mae'n werth tanlinellu nad heddiw, efallai, yw'r diwrnod i gyfyngu ar yr opsiynau posibl wrth i Dŷ'r Cyffredin geisio darganfod ffordd o gael cefnogaeth fwy eang. 

Lywydd, gadewch imi ddod i ben drwy ddyfynnu Alexandre Dumas yn The Three Musketeers, a allai fod wedi bod yn ysgrifennu am ein tri mysgedwr ychydig yn llai nwyfus ein hunain yn UKIP gyda'u hobsesiwn eithafol ynghylch ymladd cysgodion a chadw'r ffydd mewn Brexit pur:

Ym mhob cyfnod ac ym mhob gwlad, yn enwedig yn y gwledydd sydd â rhaniadau o'u mewn ar sail ffydd grefyddol, mae yna bob amser eithafwyr a fyddai'n fodlon cael eu hystyried yn ferthyron.

Galwaf ar Neil Hamilton i ymateb i'r ddadl.

Diolch yn fawr, Lywydd. Wel, rydym wedi cael dadl fywiog ac egnïol. Rydym wedi clywed cwynion ynghylch faint o gam-drin geiriol a luchir o gwmpas yn hyn, ac mae'n ymddangos bod yr achwynwyr uchaf eu cloch yn go fedrus yn y grefft o arfer cam-drin geiriol eu hunain—yr Aelod dros Flaenau Gwent, un o fy ffefrynnau yn y lle hwn, ac arweinydd Plaid Cymru, sydd yn ddiweddar, wrth gwrs, wedi mynd i ddŵr poeth yn sgil y difenwadau a luchiodd at Brif Weinidog Cymru ei hun. Credaf ei bod hi'n drueni fod cam-drin geiriol personol yn digwydd, ond gan fod cryn dipyn ohono wedi ei anelu at UKIP yn ystod y ddadl hon, credaf fy mod am gymryd y cwynion gyda phinsiad o halen, nid yn lleiaf gan un arall o fy ffefrynnau, y Gweinidog, a oedd yn arbennig o ddidrugaredd yn yr ansoddeiriau a ddefnyddiodd i'n disgrifio a'r cymhellion sy'n sail i'r cynnig. Ond pan fydd rhywun fel Owen Smith, yr Aelod Seneddol yn ei siwt Armani dros Bontypridd, yn gallu trydar fod y rhan fwyaf o'i etholwyr a bleidleisiodd dros Brexit yn hiliol, yn estrongasawyr, ac yn adweithwyr asgell dde, nid wyf yn credu mai lle'r Blaid Lafur yw cwyno am yr iaith a ddefnyddir yn y ddadl hon heddiw.

Dywedwyd wrthym ninnau hefyd fod yr ymgyrch o blaid Brexit yn seiliedig ar gelwyddau. Wel, mae sawl ochr i wirionedd, fel y gwyddom, a nodweddir pob ymgyrch etholiadol ar y ddwy ochr neu bob ochr gan gamystumiadau, gorliwio, camliwio ac ie, gan gelwydd llwyr. Beth am y 3 miliwn o swyddi y byddwn yn eu colli hyd yn oed pe baem yn ystyried y posibilrwydd o adael yr UE, neu ragfynegiad y Trysorlys ei hun pe bai gan y cyhoedd yr hyfrdra i bleidleisio dros Brexit, heb sôn am gwblhau'r broses, y byddai diweithdra yn y wlad hon yn codi i 800,000 ddwy flynedd yn ôl, ac ers hynny, wrth gwrs, mae wedi haneru a bellach mae gennym y lefelau isaf o ddiweithdra ers 45 mlynedd.

Cofiaf yn dda pan oeddem yn trafod mynd i mewn i'r Undeb Ewropeaidd fel y mae yn awr, 50 mlynedd yn ôl, dywedwyd mai marchnad gyffredin oedd hi ac nad oedd ganddi ddim i'w wneud ag undeb gwleidyddol o gwbl ac nad oedd gan Brydain ddim i'w ofni—nid oedd yn ddim mwy nag ardal fasnach rydd mewn gwirionedd gydag ychydig o fanion ychwanegol dibwys. A chofiaf Edward Heath yn dweud er mwyn cael ei fwyafrif—fe basiodd gyda mwyafrif o wyth, mewn gwirionedd, yn Nhŷ'r Cyffredin ar y cynnig allweddol; roeddwn yno y tu allan ar y pryd; fe'i cofiaf yn glir iawn—dywedodd nad oedd yn fwriad gan Lywodraeth y dydd i fynd â Phrydain i mewn i'r Gymuned Economaidd Ewropeaidd, fel yr oedd ar y pryd, heb gydsyniad brwd y Senedd a'r bobl. Wel, ni wnaethant ymgynghori â'r bobl gan nad oedd ym maniffesto'r Ceidwadwyr, hyd yn oed yn etholiad 1970, a chafodd ei wthio drwodd yn sgil y chwip mwyaf didostur, fel y dywedais eiliad yn ôl, ar fwyafrif o wyth yn y bleidlais dyngedfennol. Ni chafwyd cydsyniad brwd, a dyna pam y mae'r ddadl hon wedi llusgo yn ei blaen am yr holl flynyddoedd hyn.

Yn y cyfamser, wrth gwrs, rydym wedi cael nifer o gytuniadau sydd wedi ehangu cymhwysedd y sefydliadau Ewropeaidd ac wedi lleihau rôl seneddau cenedlaethol, gan gynyddu pŵer technocratiaid anetholedig ar draul y rhai a gafodd eu swyddi yn sgil eu hethol gan y bobl. Ac ni fu erioed refferendwm ym Mhrydain ar unrhyw un o'r rheini, er cael addewid i'r perwyl hwnnw o bryd i'w gilydd.

Gadewch i ni edrych yn ôl ar gytuniad Lisbon ei hun, a gâi ei alw'n wreiddiol yn gyfansoddiad Ewropeaidd. Os yw'n gyfansoddiad Ewropeaidd, mae'n gwrthbrofi'r syniad nad yw'r UE byth yn mynd i ddatblygu'n rhyw fath o uwchwladwriaeth ffederal; dyna oedd ei holl bwynt yn y lle cyntaf. Dyna oedd Monnet a Schuman ei eisiau yn ôl yn y 1940au, ond nid yw'r bobl erioed wedi cael lleisio barn. Ac addawodd Gordon Brown refferendwm ac yna fe'i gwadodd iddynt, ac mae'r Ceidwadwyr wedi gwneud yn union yr un peth, hyd nes y gorfodwyd David Cameron gan UKIP, yn gwasgu ar ASau Torïaidd a oedd ofn colli eu seddau i addo un, gan arwain yn y pen draw at y rheswm pam ein bod yn dadlau ynglŷn â hyn heddiw.

Felly, gwelodd sylfaenwyr yr UE, Monnet a Schuman, fod democratiaeth yn broblem, oherwydd yn y 1930au roedd unbeniaid wedi llwyddo i ennyn emosiynau ymhlith y dorf, ac felly roeddent yn meddwl pe baech yn caniatáu i'r bobl benderfynu i bwy i roi awenau grym, fod hynny'n beth gwael iawn ac felly, roedd democratiaeth yn broblem. Ateb yr 1940au i broblem y 1930au ydoedd, a dyna pam y mae strwythur yr UE fel y mae. Mae gennym gomisiwn anetholedig a benodir am bum mlynedd, gyda Chyngor y Gweinidogion wedi'i ethol yn anuniongyrchol tu hwnt drwy systemau llywodraethol yr aelod-wladwriaethau unigol, ac nid oes unrhyw ffordd o ddwyn y bobl hyn i gyfrif, am fod yr aelodaeth yn newid drwy'r amser. Nid oes gennym etholiadau ar gyfer Ewrop gyfan. Nid oes unrhyw ffordd y gallwch gael gwared ar Lywodraeth yr Undeb Ewropeaidd, a dyna pam ein bod wedi cyrraedd lle'r ydym heddiw lle mae mwyafrif o bobl Prydain eisiau gadael yr UE.

A'r gwleidyddion sy'n amharod i dderbyn hynny sy'n peri'r anawsterau. Roedd 49 o'r 60 Aelod yn y Cynulliad hwn cefnogi aros yn yr UE. Roedd 480 o'r 650 o Aelodau Seneddol yn cefnogi aros, a'u castiau'n ceisio amddifadu pobl y wlad hon o'r hyn y pleidleisiasant o'i blaid drwy fwyafrif ddwy flynedd a hanner yn unig yn ôl sy'n gyfrifol am yr holl ffraeo y clywn amdano.

Ond yr hyn a ddarganfuwyd gennym yn y blynyddoedd diwethaf, fodd bynnag, yw pa mor ddibwynt oedd y blaid Dorïaidd fel cyfrwng i ddarparu Brexit. Fe wnaethant sbarduno erthygl 50 heb gynllun; nid ydynt wedi gwneud dim ers hynny i baratoi ar gyfer bywyd y tu allan i'r UE; eu polisi mewn enw yw gadael y farchnad sengl, yr undeb tollau ac awdurdodaeth Llys Ewrop; nid ydynt wedi gwneud dim i adeiladu'r seilwaith a'r cyfleusterau sydd eu hangen ar wledydd annibynnol i reoli eu masnach, a dylai hynny i gyd fod wedi dechrau yn 2016—nid yw wedi dechrau eto. Dylem fod wedi gwneud hynny i gyd erbyn cwblhau proses erthygl 50. Mae proses erthygl 50 wedi'i chwblhau i bob pwrpas oherwydd ein bod wedi gorfod gofyn am estyniad, ond ni wnaed unrhyw beth gan Lywodraeth y dydd i'n paratoi ar gyfer bywyd y tu allan i'r UE. Felly, fe fyddai'n costio mwy inni nag y byddai angen iddo ei wneud pe baem yn gadael heb gytundeb yr wythnos hon, ond nid yw hynny'n fai ar Brexit; bai'r ffaith bod gennym Brif Weinidog sydd eisiau aros yn yr UE a Chabinet sydd eisiau aros yn yr UE mewn Tŷ'r Cyffredin sydd eisiau aros yn yr UE, ac sydd wedi bod yn benderfynol o geisio rhwystro ewyllys pobl Prydain, ac ydw, rwy'n credu bod hynny'n bradychu'r ffydd sydd gan yr etholwyr ynddynt. Credaf fod y Prif Weinidog bob amser wedi bwriadu i'r broses hon fethu, a dyna pam nad yw wedi gwneud y paratoadau hynny.

Dylai negodiadau ynghylch cytundeb masnach yn y dyfodol fod wedi dechrau yn 2016. Nid ydynt wedi dechrau dair blynedd yn ddiweddarach hyd yn oed, ac mae'n amlwg o'r cytundeb ein bod wedi talu £39 biliwn i fod yn gaeth yn yr UE am gyfnod amhenodol, heb lais, heb bleidlais, heb feto, heb ryddid unochrog i adael. Rydym mewn lle gwaeth nag yr oeddem ar yr adeg y cafodd erthygl 50 ei sbarduno. Mae'n heddwch Carthaginaidd heb ryfel, testun gwaradwydd digyffelyb i Brydain a brad yn erbyn Brexit. Ni yw'r bumed economi fwyaf yn y byd, yr wythfed wlad weithgynhyrchol fwyaf, mae gennym Saesneg fel iaith fyd-eang, Llundain fel canolfan ariannol fwyaf y byd, mae gennym ddiffyg masnach enfawr gyda'r UE, rydym yn talu swm enfawr mewn cyfraniadau cyllidebol, ac mae'r UE yn crebachu fel grym ym masnach y byd. Rwy'n synnu—hwn yw fy mhwynt olaf—fod y blaid Dorïaidd yn y lle hwn wedi dileu ein cynnig,

'Yn gresynu bod yr UE... wedi cymryd pŵer oddi ar seneddau cenedlaethol etholedig',  na wnaiff nodi bod

'fetoau cenedlaethol... wrth ffafrio pleidlais y mwyafrif' wedi dod yn y drefn reolaidd o fewn yr UE, ac nad yw'n derbyn bod

'y prosiect Ewropeaidd yn rym di-baid, yn cael ei hyrwyddo gan sefydliadau parhaol yr UE' ac nad yw'n galw

'ar Lywodraeth y DU i ganolbwyntio ei holl ymdrechion ar ddod i gytundeb masnach rydd'.

Mae hynny'n dweud popeth sydd angen i chi ei wybod am y Blaid Dorïaidd fel cyfrwng ar gyfer Brexit ac fel plaid sydd â bwriadau da ac ewyllys da i gyflawni'r hyn y pleidleisiodd pobl Prydain drosto ddwy flynedd a hanner yn ôl, ac rwy'n annog y Cynulliad felly i bleidleisio o blaid ein cynnig y prynhawn yma.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig heb ei ddiwygio? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Felly, dwi’n gohirio’r bleidlais tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.

A dyma ni’n cyrraedd y cyfnod pleidleisio, oni bai bod tri Aelod yn dymuno i fi ganu’r gloch.