Detholwyd y gwelliannau canlynol: gwelliant 1 yn enw Lesley Griffiths, a gwelliant 2 yn enw Siân Gwenllian.

Eitem 8 yw'r eitem nesaf. Hon yw dadl y Ceidwadwyr ar y rhwydwaith trafnidiaeth, a dwi'n galw ar Natasha Asghar i gyflwyno'r cynnig.

Cynnig NDM8033 Darren Millar

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn credu nad yw rhwydwaith trafnidiaeth Cymru yn addas i'r diben.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Lywydd. Rwy'n gwneud y cynnig a gyflwynwyd yn enw fy nghyd-Aelod, Darren Millar. 

Nid yw'n gyfrinach fy mod wedi bod yn fy rôl ers dros flwyddyn, ac ar ôl cael sgyrsiau gyda nifer o aelodau o'r cyhoedd, cyrff amrywiol, sefydliadau amrywiol, y casgliad y deuthum iddo yw nad yw'r rhwydwaith trafnidiaeth yng Nghymru yn addas i'r diben. Boed yn sôn am ffyrdd, rheilffyrdd neu wasanaethau bysiau, y ffaith drist amdani yw bod y Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru wedi llywyddu dros ddirywiad gwasanaethau a seilwaith.

Daw adeg pan na allwn barhau i feio San Steffan am faterion y mae'r Llywodraeth hon yng Nghymru yn gyfrifol amdanynt. Ar ôl mwy nag 20 mlynedd mewn grym, mae Llafur Cymru wedi darparu ffyrdd llawn tagfeydd, gwasanaeth rheilffordd aneffeithlon ac annibynadwy a llai o fysiau'n gwasanaethu cymunedau, yn enwedig mewn ardaloedd gwledig. Rydym i gyd yn ddefnyddwyr ffyrdd, p'un a ydym yn gyrru, yn beicio neu'n teithio ar fws. Rydym i gyd yn dibynnu ar y rhwydwaith ffyrdd i'n cynnal gyda'r bwyd a fwytawn a'r cynhyrchion yr ydym i gyd yn eu prynu—caiff y cyfan eu cludo ar y ffyrdd.

Yn 2018, lluniodd ein Pwyllgor Economi, Seilwaith a Sgiliau ein hunain, yr oedd fy nhad yn aelod ohono, adroddiad o'r enw 'Cyflwr Ffyrdd yng Nghymru'. Rhybuddiodd yr adroddiad hwn bedair blynedd yn ôl, cyn COVID, fod y diffyg arian a'r diffyg blaenoriaeth i atgyweirio yn sefyll allan ac y bydd y ffyrdd sydd gennym yn dirywio heb gyllid digonol. Mewn tystiolaeth lafar, dywedodd y Sefydliad Trafnidiaeth Cludo Nwyddau fod ffyrdd Cymru, ac rwy'n dyfynnu, 'yn dirywio'. Awgrymodd y Gymdeithas Cludo ar y Ffyrdd fod

'y ffyrdd yn gwaethygu, yn enwedig lle bu gwaith clytio blaenorol.'

Ehangodd Cydffederasiwn Diwydiant Prydain y mater i ystyried tagfeydd yn ogystal â chyflwr, gan bwysleisio'r niwed sy'n cael ei wneud i'r economi gan gost oedi i weithredwyr cludo llwythi sy'n gweithio yn unol â slotiau cyflenwi wedi'u hamseru. Gwnaeth y pwyllgor nifer o argymhellion, ac roedd un ohonynt yn galw ar Lywodraeth Cymru a llywodraeth leol i sicrhau bod blaenoriaeth a chyllid yn cael eu rhoi i gynnal a chadw ein rhwydwaith ffyrdd mewn modd costeffeithiol a hirdymor. Yn anffodus, mae Llywodraeth Cymru wedi osgoi'r her ac wedi methu darparu'r rhwydwaith ffyrdd modern, diogel y mae Cymru cymaint o'i angen.

Ddeuddeg mis yn ôl, cyhoeddodd y Dirprwy Weinidog y byddai'r holl brosiectau adeiladu ffyrdd a gwella ffyrdd newydd yma yng Nghymru yn cael eu rhewi. Cafodd dros 50 o brosiectau i wella'r rhwydwaith ffyrdd, gan gynnwys rhydwelïau hanfodol fel yr M4, yr A55, ffordd osgoi Llanddewi Felffre a'r A470, eu rhoi ar stop. Ers cyhoeddi y byddent yn cael eu rhewi, rwyf wedi bod yn ceisio darganfod faint yn union o arian sydd wedi'i wario ar brosiectau sydd bellach ar stop. Efallai y byddech i gyd yn meddwl ei bod yn dasg syml. Nid yw hynny'n wir. Dywedodd y Dirprwy Weinidog, yn ei ymgais ddiweddaraf i gymylu pethau, dyddiedig 13 Mehefin 2022:

'Mae'r panel yn rhoi ystyriaeth ofalus i ystod o gostau a manteision yn eu trafodaethau, gan gynnwys amcangyfrif cost ariannol cynlluniau i Lywodraeth Cymru fel rhan o'u gwaith.'

Hoffwn wybod pam fod y Dirprwy Weinidog yn gwrthod rhoi ateb syml i fy nghwestiwn. Beth y mae'n ceisio ei guddio? Ai'r rheswm yw oherwydd bod miloedd, cannoedd o filoedd efallai, a meiddiaf ddweud miliynau o bunnoedd o arian trethdalwyr wedi'i wastraffu ar brosiectau na fyddant yn mynd rhagddynt o bosibl? Mae gan bobl Cymru hawl i wybod, fel sydd gan bob un ohonom sy'n eistedd yma yn y Siambr hon. Byddai dyhead y Dirprwy Weinidog i ddenu pobl o'u ceir ac ar drafnidiaeth gyhoeddus yn fwy credadwy pe bai bysiau a threnau yn opsiwn ymarferol mewn gwirionedd. Ond nid ydynt. Mae nifer y teithiau bws—[Torri ar draws.] Iawn. Fe gymeraf ymyriad. 

Diolch. Roeddech yn hael iawn yn eich sylwadau agoriadol. Diolch ichi am hynny. A fyddech yn cydnabod, cyn Trafnidiaeth Cymru, pan oedd y rhwydwaith rheilffyrdd o dan reolaeth y DU yn llwyr o ran ei wariant, mai dim ond 0.2 y cant o'r cronfeydd strwythurol a oedd ar gael i Loegr a gafodd Cymru?

Credaf fod y mater y soniwch amdano yn ddadleuol, oherwydd mae'n amlwg yn ymwneud â rheilffyrdd ac yn amlwg, mae'n rhywbeth y mae gan Lywodraeth Cymru, yn ogystal â Llywodraeth y DU, fuddiant ynddo. Fodd bynnag, nid wyf yn credu ei fod yn wir wrth symud ymlaen, a chredaf fod y mater datganoledig sydd gennym yma, y mater datganoledig yr ydym yn canolbwyntio arno yn awr, yn bwysig. [Torri ar draws.] Iawn, wrth gwrs, Russ.

Hoffwn gywiro'r cofnod yma, oherwydd credaf ei bod yn bwysig dweud bod Llywodraeth Cymru yn gyfrifol am drafnidiaeth cyn Trafnidiaeth Cymru o ran y seilwaith. 

Diolch yn fawr am hynny, Russ. Roedd nifer y teithiau bws, fel y soniais, yn gostwng hyd yn oed cyn COVID. Yn 2016-17, cafwyd 100 miliwn o deithiau bws, ffigur a ddisgynnodd i 89 miliwn yn 2019-20. Rydym wedi cael dadleuon a chwestiynau di-rif yn y Siambr, ac mae'n amlwg fod llawer o wasanaethau bysiau heb ailddechrau ers y pandemig, gan adael trigolion wedi'u hynysu yn eu cymunedau, a llawer ohonynt ymhlith y categorïau mwyaf agored i niwed, gan gynnwys yr henoed, pobl anabl a phobl â salwch hirdymor. Mae Age Cymru wedi galw am well integreiddio rhwng trafnidiaeth a gwasanaethau allweddol, yn ogystal â goleuo, seddi a chysgodfannau gwell i deithwyr. Ac a dweud y gwir, rwyf eisiau'r pethau hynny, ac rwy'n siŵr bod pob un ohonoch eu heisiau hefyd. Rwy'n croesawu'r ffaith bod Llywodraeth Cymru o'r diwedd wedi cydnabod pwysigrwydd gwasanaethau bysiau ar ôl blynyddoedd o danariannu cronig. Fel y dywedodd un gweithredwr bysiau wrthyf yn ddiweddar, nid oes ganddynt broblem o ran masnachfreinio; y diffyg cyllid sy'n eu siomi. Edrychaf ymlaen yn fawr at weld cynigion manwl i gefnogi gwasanaethau bysiau yn y ddeddfwriaeth sydd ar y ffordd, ac rwy'n awyddus i weld sut y bydd Llywodraeth Cymru yn helpu ardaloedd gwledig i allu fforddio bysiau ecogyfeillgar yn benodol.

Nid yw'n rhoi unrhyw bleser imi ddweud bod lefel anfodlonrwydd cwsmeriaid â gwasanaeth rheilffordd Cymru yn uwch nag unman arall ym Mhrydain. Dangosodd arolwg barn gan YouGov fis Tachwedd diwethaf fod 22 y cant o bobl yng Nghymru yn credu bod eu gwasanaeth rheilffordd lleol yn wael, gyda dim ond 41 y cant yn dweud ei fod yn dda. Mae gorlenwi ar drenau wedi bod yn broblem ers cryn dipyn o amser, yn enwedig pan fo digwyddiadau mawr yn cael eu cynnal yng Nghaerdydd, fel y gwelsom ychydig wythnosau'n ôl gyda chyngherddau Ed Sheeran a Tom Jones. Mae dros 11,000 o wasanaethau wedi'u canslo gan Trafnidiaeth Cymru dros y tair blynedd diwethaf, ac mae oedran cyfartalog cerbydau trenau bron ddwywaith yn fwy na chyfartaledd Prydain. Nid oes ryfedd, felly, fod Trafnidiaeth Cymru wedi gorfod talu mwy na £2 filiwn mewn iawndal i gwsmeriaid rheilffyrdd ers 2018.

Rwyf wedi treulio llawer o sesiynau yn y Siambr yn sôn am Faes Awyr Caerdydd, sydd, ac a fydd bob amser, yn ddim mwy na phrosiect porthi balchder i Lywodraeth Cymru. Gallwch ddangos llawer o gyfrifon cymhleth a ffigurau amrywiol i mi yn fy nghyfarfodydd Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus a Gweinyddiaeth Gyhoeddus, ond fel gwleidydd sy'n hoffi siarad yn blwmp ac yn blaen, byddaf yn parhau i wyntyllu fy mhryderon yn ei gylch a'i ddyfodol hefyd.

Lywydd, boed yn wasanaeth rheilffordd, boed yn wasanaeth ffordd, neu wasanaeth awyr neu fws, mae 23 mlynedd o gamreoli ac esgeulustod dan reolaeth Llafur Cymru wedi gadael i'n gwasanaeth trafnidiaeth a'n seilwaith ddadfeilio. Mae methiant i ddarparu system drafnidiaeth gadarn sy'n addas i'r diben yn niweidio'r economi'n ddifrifol ac yn achosi gofid a rhwystredigaeth gyson i deithwyr a busnesau fel ei gilydd. Mae angen i'r Blaid Lafur yma yng Nghymru ddeffro, gweld y realiti a rhoi camau ar waith i ddarparu'r system drafnidiaeth ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain y mae Cymru ei hangen yn ddirfawr ac y mae pobl ledled Cymru ei heisiau ac yn ei haeddu.

Rwyf wedi dethol y ddau welliant i'r cynnig. Dwi'n galw yn gyntaf ar Julie James i gynnig yn ffurfiol welliant 1 a gyflwynwyd yn enw Lesley Griffiths.

Gwelliant 1—Lesley Griffiths

Dileu popeth a rhoi yn ei le:

1 Yn credu bod Llwybr Newydd yn strategaeth drafnidiaeth i Gymru sy’n briodol ar gyfer wynebu’r argyfwng hinsawdd.

2. Yn galw ar Lywodraeth y DU i roi cyllid digonol i Gymru fel y gall fuddsoddi yn y rhwydwaith trafnidiaeth gyhoeddus.

Cynigiwyd gwelliant 1.

Yn ffurfiol.

Galwaf ar Delyth Jewell nawr i gynnig gwelliant 2 a gyflwynwyd yn enw Siân Gwenllian. 

Gwelliant 2—Siân Gwenllian

Ychwanegu pwynt newydd ar ddiwedd y cynnig:

Yn credu y dylid datganoli seilwaith rheilffyrdd i sicrhau bod Cymru'n cael ei chyfran deg o brosiectau fel HS2.

Cynigiwyd gwelliant 2.

Diolch, Lywydd. Nid mater o fynd o un lle i'r llall yn unig yw trafnidiaeth. Mae buddsoddi mewn trafnidiaeth yn dangos i ble rydym yn mynd fel cenedl, ac mae'n gwbl glir nad yw'r rhwydwaith trafnidiaeth yng Nghymru yn addas i'r diben. Mae'n amlwg fod angen ailwampio unrhyw system lle mae angen i gymudwyr fynd ar lwybr cymhleth drwy wlad wahanol er mwyn cyrraedd cyrchfan i'r cyfeiriad arall yn eu gwlad eu hunain, a dyna pam fod y gwelliant rwy'n falch o'i gynnig gan Blaid Cymru yn nodi y dylid datganoli seilwaith rheilffyrdd i sicrhau bod gan Gymru rwydwaith trafnidiaeth modern a'n bod yn cael ein cyfran deg yn sgil prosiectau fel HS2.

Rwyf am ganolbwyntio fy sylwadau ar reilffyrdd er mwyn arbed amser. Rwyf wedi sôn bod lleoliad y traciau sydd gennym neu'n bwysicach efallai, y traciau nad ydynt yn bodoli mwyach, yn broblem enfawr. Bu'r digrifwr Elis James yn cellwair am hyn ar S4C, gan ddweud ei fod ym Mhwllheli ar daith ar ddydd Gwener a Bangor ar ddydd Sadwrn, pellter o 30 milltir yn yr un sir. Dywedodd, 'Ar drên, chwe awr a hanner. Chwe awr a hanner, 30 milltir, gallwn rolio yno'n gyflymach na'r trên.' Mae'n ddoniol, ond wedyn nid yw'n ddoniol o gwbl.

Mae yna gymaint o gysylltiadau a allai fodoli ac a ddylai fodoli, ac mae'r diffyg cysylltiad rheilffordd yn golygu nad yw cysylltiadau cymdeithasol, addysgol a busnes eraill bob amser yn digwydd ychwaith. Nid yw bob amser yn bosibl mesur effaith absenoldeb, ond mae'n ymddangos mai dyna sydd angen inni ei wneud yn gyson pan ddaw'n fater o fesur cost diffyg buddsoddiad mewn seilwaith hanfodol yng Nghymru dros ddegawdau.

Nid yw'r Blaid Lafur yn gwbl rydd o fai yma. Cynigiwyd rheolaeth ar y rheilffyrdd i Lywodraeth Cymru gan Lywodraeth Tony Blair yn 2005, ond yn ôl y sôn, oherwydd ofnau na fyddai'r Llywodraeth yn gallu fforddio rhwymedigaethau ar yr asedau pe bai problemau ar ôl y trosglwyddiad, fe wnaethant wrthod y cynnig. Mae'r arbenigwr ar drafnidiaeth, yr Athro Mark Barry, wedi disgrifio hyn fel y camgymeriad mwyaf a wnaed gan Lywodraeth Cymru yn hanes datganoli o bosibl.

Mae Canolfan Llywodraethiant Cymru wedi cyfrifo bod Cymru wedi colli £514 miliwn rhwng 2011-12 a 2019-20, y byddem wedi'i gael pe bai seilwaith y rheilffyrdd wedi'i ddatganoli. Argymhellodd comisiwn Silk ei ddatganoli yn 2014, ac fe'i gwrthodwyd eto yn y broses Dewi Sant ddiffygiol—cynifer o gyfleoedd wedi'u colli. Ond yn yr achos hwn, gallwn fesur y gost o beidio â gwneud y peth synhwyrol.

Gyda HS2, bydd Cymru'n colli cyfran o £5 biliwn o gyllid am fod San Steffan yn ein hamddifadu o'r swm canlyniadol Barnett llawn drwy ei ddosbarthu'n afresymol fel prosiect i Gymru a Lloegr. Gadewch inni gofio, ni fydd un filltir o'r trac yng Nghymru, a chanfu dadansoddiad gan KPMG y bydd HS2 yn niweidio economi Cymru drwy symud gweithgarwch i ardaloedd y bydd y rheilffordd yn eu gwasanaethu, ac eto cawn ein trin fel pe bai'n mynd i fod o fudd i Gymru.

Bydd yr Alban, lle mae seilwaith a chynllunio Network Rail wedi'i ddatganoli, yn cael hyd at £10 biliwn drwy swm canlyniadol Barnett llawn. Lywydd, nodaf wrth fynd heibio fod rheilffordd yr Alban mewn gwell cyflwr cyn datganoli. Roedd rhywfaint o drydaneiddio wedi digwydd yno eisoes, ond dim ond y trac rhwng Caerdydd a phont Hafren sydd gennym ni yn awr yn 2022 hyd yn oed. Dros y degawd diwethaf, rydym wedi colli tua £600 miliwn oherwydd nad yw'r seilwaith perthnasol wedi'i ddatganoli. Dros y pum mlynedd nesaf, byddwn yn colli £300 miliwn arall a £500 miliwn pellach y dylem ei gael mewn cyllid HS2—yr holl botensial coll hwnnw, fel y traciau coll ledled y wlad.

Rydym wedi colli £1.4 biliwn mewn buddsoddiad rheilffyrdd dros 15 mlynedd oherwydd yr ideoleg ddiffygiol hon ac ystyfnigrwydd San Steffan hefyd o ran sut y maent yn dosbarthu prosiectau. Mae pobl yng Nghymru yn talu cymaint mwy am stoc hŷn pan fyddai'r un pris mewn rhannau eraill o Ewrop yn eich cludo hanner ffordd ar draws y cyfandir mewn moethusrwydd. Mae angen inni adeiladu ein ffordd allan o hyn. Mae angen inni greu'r cysylltiadau hynny, ond ni fydd dim o hynny, Lywydd, yn bosibl hyd nes y caiff seilwaith rheilffyrdd ei ddatganoli. Felly, rwy'n cymeradwyo gwelliant Plaid Cymru i'r Senedd ac yn gobeithio'n fawr y bydd pob plaid yn ei gefnogi.

Rwy'n cytuno â theimladau fy nghyd-Aelod, Natasha Asghar. A minnau'n hanu o gymuned wledig, rwyf wedi gweld trafnidiaeth gyhoeddus dda iawn, ond yn llawer rhy aml, rwyf wedi gweld y gwaethaf o’r hyn sydd ar gael i bobl sir Benfro a sir Gaerfyrddin. Yn wir, os dilynwch gyngor Llywodraeth Cymru i roi'r gorau i ddefnyddio eich car, rydych yn gwbl ddibynnol ar amserlenni anghyson a gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus anfynych. Ac i rai, dyna'r gwahaniaeth rhwng cyrraedd ar amser ar gyfer cyfweliad swydd, cyrraedd apwyntiad ysbyty pwysig, neu ddechrau shifft ar amser.

Nawr, mae rhywfaint o eironi gwrthnysig yn y ffaith bod Llywodraeth Cymru yn galw ar fy etholwyr—ar ein hetholwyr ni—i roi'r gorau i ddefnyddio eu ceir a dal y bws yn lle hynny, ac eto, nid ydynt yn rhoi unrhyw gamau sylfaenol ar waith i sicrhau bod gwasanaethau trafnidiaeth yng Ngorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro yn addas ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain. Nid yw'r naratif hwn yn adlewyrchu allbwn polisi a gweithredoedd Llywodraeth Cymru, a phan fydd Llywodraeth Cymru yn anochel yn methu, pobl leol sy'n talu'r pris.

Ond erbyn hyn, rwy’n siŵr y bydd y Gweinidog yn gwybod am lefel yr anfodlonrwydd ymhlith pobl gorllewin Cymru, ac yn sgil y rhwystredigaeth hon, ffurfiwyd grŵp gweithredu ar reilffyrdd de sir Benfro, yn dilyn cyfarfod a gynullais ac a gynhaliais gyda defnyddwyr rheilffyrdd anfodlon o ganlyniad i wasanaethau trên annigonol rhwng Doc Penfro a Hendy-gwyn ar Daf a'r gorsafoedd rhyngddynt—Arberth, Dinbych-y-pysgod a Phenfro i enwi rhai yn unig. Parhaodd y defnyddwyr rheilffyrdd lleol hynny â’r drafodaeth, ac maent wedi dod ynghyd i lansio grŵp gweithredu ar reilffyrdd de sir Benfro, grŵp o wirfoddolwyr ymroddedig sy’n gweithio’n drawsbleidiol i ymgyrchu am welliannau i gysylltedd rheilffyrdd i ac o fewn ardal wledig de sir Benfro. Ac eto, mae bodolaeth y sefydliad hwn ynddo'i hun, ac eraill tebyg a orfodwyd i ymffurfio yn sgil annigonolrwydd a diffyg gweithredu, yn gyfaddefiad uniongyrchol o fethiannau Llywodraeth Cymru mewn perthynas â thrafnidiaeth.

Oherwydd oedi a chysylltedd gwael yng ngorllewin Cymru, mae pobl leol rwystredig wedi bwrw ati eu hunain i gyflawni newid, newid na ddylai fod yn angenrheidiol pe bai’r Llywodraeth hon yn credu mewn Cymru sy'n bodoli y tu allan i dde Cymru. Ond mae a wnelo hyn â mwy na dim ond mynd o X i Y. Pan fyddwn yn cysylltu trefi â phentrefi, a phentrefi â chymunedau, rydym yn gwneud mwy na sicrhau trafnidiaeth i leoliad ac oddi yno; rydym yn darparu ffyniant ac yn creu swyddi. Os gallwch deithio rhwng eich pentref a chanol y dref leol, rydych yn creu amrywiaeth eang o gyfleoedd newydd ar unwaith, nid yn unig ar gyfer yr unigolyn hwnnw, ond ar gyfer y lleoliad hefyd.

Ac rydym wedi gweld hyn yn uniongyrchol yn Saundersfoot a Dinbych-y-pysgod. O ganlyniad i fethu teithio ar drafnidiaeth gyhoeddus i’r lleoliadau hyn, bu'n rhaid i fusnesau lleol ymdopi â phroblemau enfawr o ran cyflogi pobl, yn enwedig cyflogi pobl ifanc. Cafodd bwytai lleol drafferth i ailagor ar ôl y pandemig, nid oedd gan westai glan môr ddigon o staff i lanhau ystafelloedd, a gorfodwyd busnesau newydd i weithredu am lai o oriau. Er bod y sefyllfa hon wedi digwydd ledled y wlad, wrth inni gefnu ar ddwy flynedd o ynysu gorfodol, cafodd y broblem ei gwaethygu gan anallu busnesau i lenwi bylchau cyflogaeth, gan nad oes trafnidiaeth i ac o'r gwaith ar gael ar gyfer gweithwyr a gyflogir y tu allan i’r oriau gwaith traddodiadol rhwng naw a chwech o'r gloch.

Ac os ystyriwch nifer y swyddi sy’n gwasanaethu economi'r nos a’r diwydiant lletygarwch mewn trefi fel Saundersfoot a Dinbych-y-pysgod, rydych yn dechrau deall maint yr her y mae’r methiant hwn yn ei chreu. Felly, dof yn ôl at y pwynt am wella cysylltedd trafnidiaeth wledig. Rydym yn trafod mwy na phwysigrwydd bysiau ar ein ffyrdd neu drenau ar ein traciau, rydym yn trafod y broblem ehangach a grëwyd yn sgil diffyg gweithredu gan y Llywodraeth, a'r modd y mae methiant i gefnogi rhwydwaith trafnidiaeth gyhoeddus gwledig yn effeithio ar fusnesau, cyflogaeth a thwristiaeth. Pe bai Llywodraeth Cymru yn newid ei dull o weithredu ac yn buddsoddi yng ngwasanaethau trafnidiaeth gorllewin Cymru, gallem sicrhau bod pob cymuned wedi’i chysylltu, a newid rhagolygon a chyfleoedd bywyd y rheini sy’n byw yn y cymunedau hynny er gwell. Diolch.

Hoffwn ddechrau drwy fynegi fy nghefnogaeth i weithwyr yr undeb rheilffordd, morwrol a thrafnidiaeth sydd ar streic ledled y DU ar hyn o bryd. Mae staff y rheilffyrdd yn gweithio bob awr o'r dydd, saith diwrnod yr wythnos, i sicrhau bod y wlad yn dal i symud. Ymhell o fod yn moderneiddio ein rheilffyrdd, mae Llywodraeth y DU bellach yn dymuno gwneud diswyddiadau gorfodol, gyda thoriadau i filoedd o swyddi rheilffordd. Mae’r gweithwyr rheilffordd yn yr anghydfod yn cynnwys staff ar drenau a staff gorsafoedd, glanhawyr a gweithwyr atgyweirio, gyda'r mwyafrif ohonynt heb gael codiad cyflog ers dwy neu dair blynedd. Gweithwyr cyffredin yw’r rhain y mae eu bywoliaeth bellach dan fygythiad, er bod cwmnïau rheilffyrdd wedi gwneud mwy na £500 miliwn y flwyddyn mewn elw preifat ers dechrau’r pandemig. Diolch byth, yng Nghymru, mae gennym arweinydd yn Mark Drakeford sy’n cefnogi gweithwyr ac yn gweithio gydag undebau fel nad yw staff Trafnidiaeth Cymru ar streic yr wythnos hon. Gallai Llywodraeth Dorïaidd y DU ddysgu llawer gan Lywodraeth Lafur Cymru, a'u cyfrifoldeb hwy yw'r tarfu sy'n digwydd.

Ond rwy'n teimlo bod gan y Blaid Geidwadol wersi i'w dysgu mewn ffyrdd eraill hefyd. Cefais fy synnu wrth glywed galwadau oddi ar feinciau’r wrthblaid yr wythnos diwethaf am gynyddu nifer yr hediadau mewnol yng Nghymru. Rydym mewn argyfwng hinsawdd, ac ni fydd cam o’r fath yn gwneud unrhyw beth i gefnogi pobl gyffredin i gael mynediad at y gwasanaethau sydd eu hangen arnynt yn eu cymunedau lleol. Nid yw 25 y cant o'r teuluoedd ar yr incwm isaf yn berchen ar gar; maent yn fwy tebygol o fod yn byw mewn lleoedd sydd â lefelau uchel o lygredd, heb fynediad i erddi a mannau gwyrdd—

A wnewch chi dderbyn ymyriad?

Na wnaf, diolch.

Na, nid yw'n derbyn ymyriad.

Ac mae'n rhaid i unrhyw rwydwaith trafnidiaeth sy'n addas i'r diben flaenoriaethu eu hanghenion hwy mewn perthynas ag unrhyw welliannau arfaethedig. Am y rheswm hwn, roeddwn yn falch o glywed yn y Siambr yr wythnos diwethaf y bydd y cymorthdaliadau cyllidol blynyddol o £2.9 miliwn ar gyfer hediadau o Ynys Môn yn cael eu dargyfeirio i fuddsoddi mewn trafnidiaeth gyhoeddus yng ngogledd Cymru, a bydd y rhanbarth yn cael ei wneud yn flaenoriaeth ar gyfer y 197 o drenau y mae mawr eu hangen. Fel y gwelsom o'r cerbydau gorlawn, nid yw dau gerbyd yn ddigon ar gyfer rheilffordd gogledd Cymru.

Rwy'n croesawu'r gwelliannau arfaethedig hyn, a fydd yn gweithio ochr yn ochr â mentrau sydd eisoes yn bodoli. Mae gwasanaeth bws Sherpa yn Eryri wedi gweld twf o 9 y cant a chynnydd o 27 y cant yn ei refeniw, gan fynd i'r afael â thagfeydd yng Ngwynedd. Ceir tocynnau bws am ddim i unrhyw un dros 60 oed, ac mae hynny i’w groesawu’n fawr. Mae fyngherdynteithio ar gael i bobl ifanc 16 i 21 oed, gyda gostyngiadau o 30 y cant—gwych i fyfyrwyr prifysgol—ac mae Llywodraeth Cymru wedi ariannu, drwy Trafnidiaeth Cymru, chwe gwasanaeth bws Fflecsi, lle y gall trigolion drefnu drwy ap neu dros y ffôn, ac mae'r treial hwn yn boblogaidd iawn.

Cefais fy nghalonogi hefyd gan gyfarfod diweddar y bûm iddo, a oedd ar y trên, ddydd Llun, ar y gwaith sy’n mynd rhagddo gyda Trafnidiaeth Cymru, ac efallai bod angen hyrwyddo a rhoi mwy o gyhoeddusrwydd i hyn fel bod pawb yn ymwybodol o'r gwaith sy'n mynd rhagddo. Mae mentrau gwych yn cael eu hariannu drwy Lywodraeth Cymru a Trafnidiaeth Cymru, gan weithio gyda gweithredwyr, megis tocyn 1Bws. Bydd arloesi'n cysylltu bysiau â threnau gydag un tocyn a fydd yn caniatáu i deithwyr dalu wrth fynd, ac mae cynllun peilot eisoes ar waith yn y gogledd i dreialu technoleg tapio unwaith, tapio eilwaith. Bydd buddsoddiad hefyd yn cael ei wneud mewn tri chynllun mawr: ym mharcffordd Bangor, parcffordd Caergybi a phorth Wrecsam.

Felly, gallwn weld bod y weledigaeth yn ei lle, mae astudiaethau’n cael eu cynnal, ac mae Llywodraeth Cymru yn darparu cyllid. Yr hyn sydd ei angen yn awr yw buddsoddiad digonol gan Lywodraeth y DU. Wrth gwrs, dylem fod wedi cael ein cyfran deg o £5 biliwn o gyllid canlyniadol yn sgil HS2, ond fel y gwyddom, mae’r Torïaid wedi gwneud tro gwael â'n cymunedau unwaith eto, ac nid yw’r £5 biliwn wedi dod.

Er mwyn cael rhwydwaith trafnidiaeth sy'n addas i'r diben, mae angen cyllid priodol arnom gan Lywodraeth y DU. Os ydym am ymdopi â’r argyfwng costau byw a’r argyfwng hinsawdd, mae angen y buddsoddiad hwnnw ar fyrder, ac rwy'n gobeithio y byddant yn cefnogi’r cais nesaf am gyllid ffyniant bro, gan na wnaethant gefnogi'r cyntaf, er bod ei angen yn fawr. Ac rwy'n gofyn hefyd i gyllid cyfalaf fod ar gael i fuddsoddi mewn gwaith cynnal a chadw priffyrdd, gan y gallwch weld ffyrdd yn dirywio ledled y DU, nid yn unig yng Nghymru, yn dilyn effaith 10 mlynedd o gyni gan Lywodraeth y DU ar waith cynnal a chadw priffyrdd, ac mae Llywodraeth Cymru ar fin cael toriad cyllid o 11 y cant. Serch hynny, yn lle cael ei ddefnyddio i adeiladu ffyrdd newydd, rwy'n falch y bydd arian yn cael ei ddargyfeirio i gynnal a chadw’r priffyrdd presennol, sy'n rhywbeth mawr ei angen. Diolch.

Rwy'n gobeithio y gallaf ychwanegu rhywfaint o synnwyr at y ddadl ar ôl y cyfraniad diwethaf. Rwy’n ddiolchgar iawn am y cyfle i siarad yn y ddadl hon y prynhawn yma. Fel yr amlygwyd yn fy nghwestiwn i’r Gweinidog Newid Hinsawdd yn gynharach y prynhawn yma, mae’r pwnc hwn yn peri cryn bryder i fy etholwyr yn Nyffryn Clwyd. Mae’n syfrdanol mai 53 y cant yn unig o bobl Cymru sy’n byw o fewn pellter cerdded i drafnidiaeth gyhoeddus, ac yn fwy syfrdanol byth, fod llai na 41 y cant o bobl yng ngogledd Cymru â mynediad at drafnidiaeth gyhoeddus, ac ni all hynny fod yn iawn.

Materion sy'n ymwneud â thrafnidiaeth yw’r ail gategori mwyaf cyffredin yn y gwaith achos rwy'n ymdrin ag ef ar hyn o bryd, yn ail yn unig i faterion iechyd, ac yn agos at nifer y pryderon ynghylch tai yn fy mag post, sy'n dangos cymaint o flaenoriaeth yw’r mater hwn i fy ardal. Ac yn anffodus, gwelwn lu o broblemau ledled Cymru o ran y drafnidiaeth fwyaf sylfaenol. Er enghraifft, mae 22 y cant o bobl Cymru yn credu bod eu gwasanaethau trên lleol yn wael, y nifer uchaf ym Mhrydain; 41 y cant yn unig o bobl yng Nghymru a oedd o'r farn fod eu gwasanaethau'n dda, y nifer cydradd isaf ledled Prydain, ochr yn ochr â dwyrain canolbarth Lloegr. Mae’r gwahaniaeth yn waeth mewn ardaloedd gwledig a threfol, gyda 29 y cant yn unig o bobl yng nghefn gwlad Cymru yn credu bod eu gwasanaethau trên lleol yn dda. A phan fyddant yn llwyddo i ddal trên yn y pen draw, maent yn gerbydau hen ffasiwn mewn cyflwr gwael, sydd bron yn 30 oed. Mae oedran cyfartalog cerbydau yng Nghymru bron ddwywaith yr oedran cyfartalog ym Mhrydain, gyda cherbydau ym Mhrydain yn 17 oed ar gyfartaledd, a rhai Cymru, sy'n 30 oed, yn hŷn na phob rhan arall ond un ym Mhrydain. A sut y gall hynny fod yn iawn, Weinidog? Rwy'n eich clywed yn grwgnach wrth eich cyd-Aelod, ond sut y gall hynny fod yn iawn?

Hoffwn pe gallwn ddweud bod y materion amlwg hyn wedi'u cyfyngu i'r rheilffyrdd yn unig, ond ni fyddai hynny'n wir, Lywydd. Mae'r pellter a gaiff ei deithio—

A wnewch chi dderbyn ymyriad?

Gwnaf, wrth gwrs.

Y pwynt nad wyf wedi cael ymateb iddo, mewn perthynas â diffyg cyllid seilwaith ar y rhwydwaith rheilffyrdd ledled Cymru cyn Trafnidiaeth Cymru, yw beth yw eich ymateb i’r diffyg diddordeb a'r dadfuddsoddi echrydus yng Nghymru? Yn y gorffennol.

Wel, rwy'n falch eich bod, o'r diwedd, wedi llwyddo—[Torri ar draws.] Rwy'n falch eich bod wedi llwyddo i gywiro eich hun ar y diwedd, ond rwy'n Aelod o'r Senedd, a fy ngwaith i yw ymdrin â'r hyn sydd wedi'i ddatganoli i Lywodraeth Cymru, a'r hyn sydd wedi'i ddatganoli i Lywodraeth Cymru yw trafnidiaeth gyhoeddus yng Nghymru. Dyna’r rheswm pam y mae fy nghyfraniad wedi’i deilwra i ymdrin â’r seilwaith sy’n cael ei redeg o'r fan hon yng Nghaerdydd, ac nid gan San Steffan.

Felly, mae’r pellter sy'n cael ei deithio gan fysiau yng Nghymru wedi lleihau yn sylweddol o dan y Llywodraeth Lafur hon, gyda llawer o doriadau i wasanaethau yn effeithio ar drigolion yn Nyffryn Clwyd, yn arbennig, trigolion Roundwood Avenue yng Ngallt Melyd, sy’n teimlo eu bod wedi colli rhywbeth pwysig iawn ar ôl i'w hardal gael ei thynnu oddi ar y llwybr bws cylchol lleol, a bellach, mae’n rhaid iddynt gerdded bron hanner milltir i gyrraedd eu safle bws agosaf ar y llwybr, ac nid yw hynny'n hawdd i bobl hŷn neu bobl â symudedd cyfyngedig. Er bod hyn yn sicr wedi'i waethygu gan y pandemig, mae'n dilyn tuedd o ddirywiad graddol dros y degawd diwethaf.

Yna, down at y methiant mwyaf, gellir dadlau, o ran seilwaith a thrafnidiaeth o dan oruchwyliaeth y Llywodraeth hon, sef teithio mewn ceir. Mae Llywodraethau Llafur olynol wedi methu adeiladu rhwydwaith ffyrdd digonol mewn 23 mlynedd o lywodraeth. Er y bu cynnydd o bron i 25 y cant yn y traffig dros y ddau ddegawd diwethaf, 3.3 y cant yn unig o gynnydd a fu yn y rhwydwaith ffyrdd yma yng Nghymru, ac rydym yn dal i aros am unrhyw welliannau sylweddol i’r A55, sy’n mynd drwy fy etholaeth, ac a fydd, fel yr awn i mewn i fisoedd yr haf, yn cael ei gorlethu, rwy'n siŵr, gan y cynnydd mewn traffig a ddaw yn sgil twristiaeth, twristiaeth y dylem fod yn ei hannog ac yn ei chroesawu yn y gogledd, ac nid atal pobl rhag dod yma oherwydd yr oedi a'r tagfeydd a ragwelir ar y ffyrdd. Ac wrth inni wthio am opsiynau teithio mwy ecogyfeillgar ar y ffyrdd, megis newid i ddefnyddio ceir trydan, dim ond 35 o ddyfeisiau gwefru sydd gan Gymru am bob 100,000 o bobl, o gymharu â 54 yn yr Alban a 46 yn Lloegr am bob 100,000.

Cafwyd thema glir i’r araith hon heddiw, a llawer o areithiau eraill a glywyd yn y ddadl y prynhawn yma, sef degawdau o fethiant gan y Llywodraeth Lafur hon i ddatrys ac unioni'r problemau trafnidiaeth dybryd sy’n wynebu pobl Cymru heddiw o ddydd i ddydd. Nid ydym yn gweld unrhyw Weinidog yn cyfaddef eu bod wedi gwneud y peth anghywir dro ar ôl tro. Yn lle hynny, cawn addewidion ffug, malu awyr a mwy o din-droi ac oedi tra bo ein hetholwyr yn ei chael hi'n anodd ymdopi. Hyd yn oed yn gynharach heddiw, aeth y Gweinidog Newid Hinsawdd i’r afael â fy mhryderon ynghylch blaengynllunio gwael yn ystod digwyddiadau mawr megis rasys Caer a digwyddiadau chwaraeon, gyda cherbydau gorlawn ar reilffordd gogledd Cymru, drwy feio Network Rail, er mai Trafnidiaeth Cymru a Llywodraeth Cymru sy'n gyfrifol am hyn, fel y nodais yn yr ymyriad.

Mae Cymru angen ac yn haeddu seilwaith trafnidiaeth modern integredig sy’n addas ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain. Dylai’r Llywodraeth Lafur hon fod yn ymdrechu i sicrhau bod poblogaeth Cymru yn gallu defnyddio trafnidiaeth gyhoeddus fel dewis amgen hyfyw yn lle defnyddio ceir preifat. Yn anffodus, mae’r dystiolaeth yn nodi i’r gwrthwyneb, a chyda moratoriwm bellach yn ei le ar adeiladu ffyrdd, rwy’n disgwyl i bethau waethygu cyn iddynt wella, a’r gwir amdani, Weinidog, yw bod Cymru’n haeddu gwell.

Rwy'n codi i gefnogi gwelliant 1, a gyflwynwyd gan Lesley Griffiths, Aelod o’r Senedd. Ddoe, roeddwn yn falch o sefyll gyda’r gweithwyr rheilffordd o undeb llafur RMT ar y llinell biced yng ngorsaf Caerdydd Canolog, gyda fy nghyd-Aelod. Maent yn gwneud safiad dros ddyfodol ein rheilffyrdd gan na ddylai diogelwch gael ei aberthu er mwyn creu elw i gwmnïau rheilffyrdd preifat sydd hefyd yn cael hen ddigon o gymorthdaliadau cyhoeddus gan Lywodraeth y DU. Mae Llywodraeth Dorïaidd y DU wedi caniatáu i deithio ar drenau—wedi caniatáu i deithio ar drenau—fod yn afresymol o ddrud i bobl sy’n gweithio, gan geisio pardduo—

A wnaiff yr Aelod dderbyn ymyriad?

Gwnaf.

Beth fyddai eich asesiad, felly, o’r bobl sy’n gweithio y mae’r streiciau rheilffyrdd yn effeithio arnynt? Felly, pobl sy'n ceisio mynd i'r gwaith, myfyrwyr, nyrsys, meddygon, pobl sy'n gwneud gwahaniaeth i fywydau pobl o ddydd i ddydd na allant gyrraedd eu gwaith. Ac mewn argyfwng costau byw, mae'n rhaid iddynt deithio ymhellach a gwario mwy o arian i deithio.

Diolch. Credaf mai'r ymateb syml iawn i hynny, yn gyntaf, yw eich bod yn eistedd o amgylch y bwrdd gyda'ch gilydd. Yr ail ymateb i hynny yw bod gan y Llywodraeth ddyletswydd gofal tuag at ei phobl o ran diogelwch a thrafnidiaeth, ac mae angen iddynt gael trefn ar bethau. Fe wnaeth yr un gweithlu gadw ein heconomi a’n hysbytai i fynd yn ystod COVID. Maent yn cael eu diystyru.

Mae pwynt 2 o’r gwelliant a gyflwynwyd gan Lesley Griffiths yn nodi bod arnom angen i Lywodraeth y DU ddarparu cyllid digonol i Gymru ar gyfer buddsoddi yn y rhwydwaith trafnidiaeth gyhoeddus. Gŵyr pob un ohonom fod British Rail yn enghraifft drychinebus o breifateiddio gan Lywodraeth Dorïaidd John Major, a oedd yn ysu i barhau â dogma ideolegol blynyddoedd Thatcher. Fel y dywedodd cyn-Brif Weinidog Torïaidd arall, Harold Macmillan, am breifateiddio, 'Fe werthon nhw lestri arian y teulu.' Awgrymaf fod eich Llywodraeth chi'n gwerthu’r papur toiled hefyd.

Wrth siarad â gweithwyr rheilffyrdd ddoe, gan gynnwys ysgrifennydd cangen RMT Caerdydd, Trevor Keane, roedd yn amlwg iawn fod y gweithwyr rheilffyrdd yn croesawu camau gweithredu a pholisïau Llywodraeth Cymru i drawsnewid gwasanaethau rheilffyrdd yng Nghymru i'r graddau y mae’r pwerau sydd gennym yn ein galluogi i wneud hynny.

Yn fy etholaeth i yn Islwyn, gwelaf weithredu gan Lywodraeth Lafur Cymru, gyda llwyddiant gwych y rheilffordd i deithwyr o Lynebwy i Gaerdydd, sy’n gwasanaethu cymunedau Trecelyn, Crosskeys, Rhisga a Phont-y-meistr, gan fod honno'n enghraifft wirioneddol o lwyddiannau datganoli yng Nghymru o ran trafnidiaeth. Fis Rhagfyr diwethaf, cyflwynwyd gwasanaeth bob awr i ddinas Casnewydd yng Ngwent, a bellach, mae gwaith uwchraddio gwerth £70 miliwn ar y gweill ar y rheilffordd, gyda gwaith deuoli'r traciau a gosod platfformau newydd ac uwchraddio—[Torri ar draws.] Mae'n ddrwg gennyf, nid nawr. Ac uwchraddio'r system signalau. Yn Islwyn, mae Llywodraeth Lafur Cymru wedi dangos ei hymrwymiad i’r rheilffyrdd a chymunedau’r Cymoedd, ac mae'n braf gweld lliwiau newydd Trafnidiaeth Cymru a cherbydau wedi’u huwchraddio a cherbydau newydd i’r cyhoedd yng Nghymru ar ôl degawdau o ddadfuddsoddi o'r gronfa seilwaith gan y DU yn hen rwydwaith Cymru.

Lywydd, rwy’n hyderus y bydd Llywodraeth Cymru, yn ei Phapur Gwyn ar fysiau, yn mynd i’r afael â’r gwaddol cywilyddus arall hwnnw o flynyddoedd Thatcher, sef y dinistr y bu bron i gwmnïau bysiau sy'n eiddo i gyngor orfod ei wynebu, i gyd oherwydd ideoleg asgell dde eithafol. Mae'r Torïaid—[Torri ar draws.] Mae’r Torïaid wedi achosi llawer o niwed i Gymru ar hyd y canrifoedd, ac maent yn parhau i wneud hynny gyda’u polisïau sy’n rhoi elw uwchlaw pobl. Yn ne Cymru, mae gennym rwydwaith rheilffyrdd a adeiladwyd, i raddau helaeth, yn Oes Victoria er mwyn gwasanaethu diwydiannau trwm glo a dur, ac mae Llywodraeth Cymru, gyda’r pwerau sydd ganddi, yn ceisio adeiladu rhwydwaith teithwyr arloesol a chyffrous ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain sy'n addas i'r Cymry.

Yn olaf, nid oedd Llywodraeth y DU, fel y mae fy nghyd-Aelod ar fy ochr chwith wedi'i nodi, yn barod i drydaneiddio’r brif reilffordd i Abertawe hyd yn oed, ac maent wedi methu gwneud hynny dro ar ôl tro ers hynny. Dyna gyn lleied y mae pobl Cymru yn ei olygu i Lywodraeth Dorïaidd y DU. Bydd Llafur Cymru yn sefyll dros deithwyr Cymru ac yn sefyll dros weithwyr Cymru, ac yn sefyll dros y dynion a’r menywod sy’n ymrwymo i wasanaethu ar ein system drafnidiaeth gyhoeddus, a hoffwn ddiolch iddynt hwythau hefyd.

Rhwydwaith teithio integredig â chysylltiadau da ac sy'n fforddiadwy ac yn fodern i Gymru, a yw hynny'n ormod i'w ofyn? Wel, ymddengys ei fod. Mae trafnidiaeth yn sail i weithrediad unrhyw gymdeithas. Mae'n chwarae rhan sylfaenol yn galluogi mynediad at waith, dysgu, gwasanaethau iechyd, a gweithgareddau cymdeithasol a diwylliannol. Os na chaiff ein hopsiynau mynediad at drafnidiaeth eu cwestiynu, byddwn yn parhau i weld dirywiad cynyddol yn ymagwedd Llywodraeth Cymru tuag at wella trafnidiaeth yma yng Nghymru. Ond mae'n debyg y gallech ddweud, serch hynny, pan fydd gennych fynediad at gar gweinidogol, ei bod yn hawdd anghofio sut y mae'r rhan fwyaf o bobl eraill yn mynd o le i le.

Mae data'n dangos bod nifer y bobl sy'n cymudo wedi cynyddu o 1.1 miliwn o bobl yn 2001 i 1.3 miliwn o bobl yn 2019, cynnydd o 16.8 y cant. Wrth inni wynebu'r argyfwng costau byw, cynnydd ym mhoblogaeth Cymru, bydd hyn, heb os, yn cynyddu’n sylweddol eto wrth i bobl ddechrau chwilio am ffyrdd mwy costeffeithiol o gyrraedd y gwaith.

Fodd bynnag, er y bu cynnydd yn nifer y bobl sy’n defnyddio gwasanaethau rheilffordd a bysiau, nid yw’n hanner digon os ydym am i drafnidiaeth gyhoeddus fod yn ganolog i'n brwydr yn erbyn newid hinsawdd. Canfu arolwg barn YouGov fod 22 y cant o drigolion Cymru yn credu bod y ddarpariaeth rheilffyrdd yn wael yn eu hardal—ac rwy'n cytuno—gydag 11 y cant yn ymateb nad oes ganddynt unrhyw wasanaethau trên lleol o gwbl. Yn fwy na hynny, mae Trafnidiaeth Cymru wedi canslo 11,000 o wasanaethau trên dros y tair blynedd diwethaf. Rhwng mis Ionawr a mis Hydref 2021, roedd 28 o wasanaethau dros awr yn hwyr, ac o leiaf 340 o wasanaethau trên 15 i 30 munud yn hwyr yn yr un cyfnod. O ganlyniad i’r gwasanaethau aneffeithlon, mae Trafnidiaeth Cymru wedi talu—[Torri ar draws.] Dewch, os yw hyn yn dda, pam—? Mae Trafnidiaeth Cymru wedi talu £2.23 miliwn mewn iawndal i deithwyr ers 2018. Pan fo prif weithredwr Trafnidiaeth Cymru yn dweud ei hun nad yw’r gwasanaeth trên yng Nghymru yn dderbyniol, rydych yn gwybod bod rhywbeth wedi mynd o’i le, ac rydych yn gwybod nad oes angen—[Torri ar draws.]

Cerbydau rhwydwaith Trafnidiaeth Cymru yw’r broblem fwyaf amlwg, a hwythau'n ddiffygiol ac yn hen. Nid yw'r trenau sydd ar waith heddiw yn ecogyfeillgar, ac yn wir, maent ymhell o fod yn fodern. Ac mae'n rhaid imi ddweud bod y trên y bûm arno yr wythnos diwethaf yn fudr iawn, ond ta waeth. Y llyfrau hanes yw eu lle—[Torri ar draws.] Iawn, wrth gwrs.

Diolch, ac rydym wedi rhannu rhai profiadau ofnadwy, onid ydym, ar deithiau o'r gogledd i'r de? Rwyf wedi gwrando'n astud ar yr hyn a ddywedoch chi. Rwyf wedi gwrando am y rhan fwyaf o'r awr ddiwethaf ar eich cyd-Aelodau'n egluro beth yw'r broblem. Yr hyn nad wyf yn ei glywed yw: beth fyddech chi'n ei wneud yn wahanol? Felly, efallai, gyda’r ychydig funudau sydd gennych ar ôl, y gallech egluro beth fyddech chi'n ei wneud.

Wel, byddem yn sicr yn defnyddio'r arian a gawn yma, yr arian a ddaw i mewn i Gymru, byddem yn ei ddefnyddio'n llawer mwy effeithiol, yn llawer mwy effeithlon, a byddem yn darparu gwasanaeth trafnidiaeth da. Pan oedd datganoli'n cael ei drafod gyntaf, roedd y cysylltiadau rhwng y gogledd a’r de'n mynd i gael eu gwneud yn llawer symlach. Dyma fyddai calon ddemocrataidd Cymru. Wel, gallaf ddweud wrthych yn awr ei bod yn llawer anoddach mynd o'r gogledd i'r de yn awr nag oedd hi 11 mlynedd yn ôl, neu'n wir, ar ddechrau datganoli.

Un o’r gwahaniaethau mwyaf yw lefel gwariant Llywodraeth Cymru ar fetro gogledd Cymru a metro de Cymru. Nid yw'n syndod fod pobl gogledd Cymru yn teimlo bod popeth yn digwydd yng Nghaerdydd, nid yn y gogledd. Ar adeg pan fo Llywodraeth Cymru wedi treulio'r ychydig flynyddoedd diwethaf yn gwastraffu arian ar gyswllt awyr nad oedd hyd yn oed yn gweithredu, mae ei ganslo'n gyfan gwbl wedyn heb ddarparu unrhyw beth yn ei le yn crynhoi lefel anfedrusrwydd y Llywodraeth hon. Rydych yn cymryd pobl Cymru yn ganiataol, ac rydych hefyd yn credu bod eich amser chi yn y Siambr hon fel Llywodraeth yn ddiddiwedd.

Wel, ar ôl y misoedd diwethaf, gyda'r golygfeydd a welwyd ar y gwasanaethau trên rhwng y gogledd a'r de, lle mae cerbydau gorlawn wedi dod yn rhywbeth cyffredin, efallai y byddant yn sylweddoli faint o anfodlonrwydd a fydd yn eich wynebu yn 2026. Rydym yn tueddu i feddwl, oherwydd eich bod yn methu ym maes iechyd, yn y byd addysg a llawer o bethau eraill sy'n gysylltiedig â'r pwerau datganoledig sydd gennych, ond gallai fod yn rhywbeth fel hyn—y ffaith na allwch ddarparu unrhyw wasanaeth trafnidiaeth dibynadwy yng Nghymru.

Ar hyd arfordir Aberconwy i gyd bron â bod, mae pryderon yn parhau i gael eu codi gyda mi am wahanol rannau o’r llwybrau beicio presennol. Er bod eich Deddf Teithio Llesol (Cymru) 2013 yn llawn uchelgeisiau a bwriadau da, nid yw’n cael ei chyflawni. Yng nghanol dyffryn Conwy, mae gennym lwybr beicio sy’n stopio yng nghanol y gwlad, yn hytrach na mynd yr holl ffordd ar hyd yr A470 i Fetws-y-coed. Ac yng Nglan Conwy a Llandudno, mae'r cynnydd ar gamau yr arweiniad ar arfarnu trafnidiaeth Cymru ar gyfer cynllun yr oedd ei angen yn 2004 mewn gwirionedd wedi bod yn boenus o araf.

Os yw Cymru am wneud cynnydd a moderneiddio yng ngwir ystyr y gair, lle mae symudedd ei phobl yn ganolog i bolisïau eraill, mae angen i chi fel Llywodraeth Cymru fod yn fwy uchelgeisiol. Mae angen ichi wario a deddfu i ddarparu gwasanaethau trên priodol a llwybrau teithio llesol rhwng trefi. Rwy’n ffyddiog y bydd camau gweithredu beiddgar ar drafnidiaeth gyhoeddus yn awr yn arbed arian ac yn gwella iechyd a llesiant yn y tymor hir. Fel arall, wrth gwrs, gallech bob amser ildio i’ch gwrthblaid, y Ceidwadwyr Cymreig, a chaniatáu inni wneud yr hyn y mae angen ei wneud er mwyn rhoi’r seilwaith trafnidiaeth y maent yn ei haeddu i bobl Cymru.

Y Gweinidog Newid Hinsawdd, Julie James.

Diolch, Lywydd. Mae'n rhaid imi ddweud ei bod yn drueni i Janet fod pobl Cymru yn dal i ailethol Llywodraeth Lafur Cymru. Ffaith y mae hi bob amser yn ei hanghofio, yn ôl pob golwg.

Lywydd, rwy'n croesawu'r cyfle i ymateb i’r ddadl hon. Er, mewn wythnos pan fo’r rheilffyrdd ar stop, meysydd awyr ar stop a phrisiau petrol yn codi eto, nid oeddwn yn siŵr a oedd y Ceidwadwyr wedi bwriadu cyflwyno hyn yn erbyn eu Llywodraeth eu hunain, Llywodraeth y DU, gan ei bod yn amlwg nad oes ganddynt unrhyw weledigaeth o unrhyw fath nac unrhyw gyfeiriad o gwbl.

Mae gan Lywodraeth Cymru, ar y llaw arall, weledigaeth hynod o uchelgeisiol ar gyfer y rhwydwaith trafnidiaeth yng Nghymru, a’r newidiadau sydd eu hangen er mwyn mynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd—argyfwng hinsawdd y mae’r Torïaid yn barod iawn i’w gydnabod mewn egwyddor, ond byth yn ei gefnogi yn ymarferol. Mae’n weledigaeth a wnaed yn anoddach fyth yn sgil degawdau o danfuddsoddi gan Lywodraeth y DU, a gwrthod ein ceisiadau am ddatganoli yn barhaus. Mae’n ddiddorol iawn fod Aelod Torïaidd o’r Senedd hon o'r farn nad yw cyllid i Gymru yn rhan o’i swydd. Mae hynny'n egluro cymaint am y sefyllfa yr ydym ynddi.

Mae ein strategaeth drafnidiaeth, 'Llwybr Newydd', yn nodi'r llwybr y mae angen i ni ei ddilyn, ond er mwyn rhoi'r strategaeth honno ar waith, mae angen—

A wnewch chi dderbyn ymyriad, Weinidog?

—mae angen cyllid teg gan Lywodraeth y DU.

Weinidog, a wnewch chi dderbyn ymyriad?

Gwnaf, wrth gwrs.

Tybed a allwch chi egluro’r sylwadau yr ydych newydd eu gwneud am Aelodau o’r Senedd nad ydynt yn ymwybodol o gyllid i Gymru.

Ie, fe ddywedoch chi nad oedd hynny'n rhan o'ch swydd, ac rwy'n nodi bod hynny'n ddoniol.

A wnewch chi ymhelaethu ar hynny, gan nad wyf yn deall yr hyn a ddywedoch chi?

Fe wnaethoch dynnu sylw at y ffaith nad oedd hynny'n rhan o’ch swydd, ac roeddwn innau'n tynnu sylw at y ffaith bod hynny’n ddoniol.

Mae ein strategaeth drafnidiaeth, ‘Llwybr Newydd’, yn nodi’r llwybr y mae angen i ni ei ddilyn, ond mae angen cyllid teg gan Lywodraeth y DU er mwyn rhoi’r strategaeth honno ar waith. Trafnidiaeth sy’n achosi 17 y cant o’n hallyriadau carbon, a dyma’r sector arafaf i leihau allyriadau. Er mwyn gwella’r duedd hon, mae angen camau gweithredu radical i sicrhau bod mwy o deithiau'n cael eu gwneud drwy deithio llesol a thrafnidiaeth gyhoeddus, a lleihau’r defnydd o geir.

Mae agweddau anghywir mewn perthynas â thrafnidiaeth wedi ymwreiddio—agweddau y mae’r Ceidwadwyr Cymreig yn benderfynol o'u cadw, pan fo’r wyddoniaeth yn dweud wrthym y dylem wneud i'r gwrthwyneb yn llwyr. Mae cynlluniau ffyrdd yn seiliedig ar y syniad fod twf traffig yn anochel—y syniad y bydd yr economi yn dod i stop oni bai ein bod yn darparu mwy o le ar gyfer ceir. Mae'r argyfwng hinsawdd yn golygu bod yn rhaid inni gefnu ar y ffordd annoeth hon o feddwl. Dyna pam y gwnaethom rewi prosiectau adeiladu ffyrdd a sefydlu’r panel adolygu ffyrdd.

Nid adeiladu ffyrdd fydd yr ymateb diofyn mwyach. Yn lle hynny, byddwn yn hyrwyddo'r defnydd o seilwaith presennol i greu lonydd bysiau a beiciau newydd sy’n rhoi dewis amgen ymarferol a deniadol i bobl. Ddoe, gwnaethom osod newidiadau deddfwriaethol i leihau’r terfyn cyflymder diofyn ar ffyrdd Cymru o 30 mya i 20 mya. Bydd y newid hwn yn arloesol. Bydd yn achub bywydau, yn gwneud ein strydoedd yn fwy diogel ar gyfer chwarae, cerdded a beicio, ac yn annog y newid yr ydym yn ceisio'i sicrhau i ddulliau teithio.

Ar fysiau, mae angen dull gweithredu cwbl newydd oherwydd penderfyniad gwleidyddol bwriadol y Llywodraeth Geidwadol i ddadreoleiddio a phreifateiddio’r rhwydwaith bysiau ym 1985. Mae hynny wedi arwain at system fysiau sydd wedi’i chynllunio i wasanaethu buddiannau masnachol yn bennaf yn hytrach na budd y cyhoedd. Yn wyneb y diffyg hwn yn y farchnad, byddwn yn ymyrryd er mwyn adeiladu system well—un sy'n gweithio i deithwyr, sy'n cyflawni ein nodau hinsawdd ac sy'n mynd i'r afael ag anghyfiawnder cymdeithasol.

Ar reilffyrdd, nid yw'r seilwaith rheilffyrdd wedi'i ddatganoli'n briodol ac nid ydym yn cael setliad ariannu teg. Pe bai Cymru yn cael ei chyfran deg o brosiect HS2, byddem yn cael £5 biliwn—biliwn—tuag at ein grant bloc, a fyddai'n ein galluogi i wella buddsoddiad yn y system reilffyrdd. Mae arnom angen i Lywodraeth y DU gyflawni eu cyfrifoldebau i wella’r rhwydwaith rheilffyrdd yng Nghymru.

Bydd gennyf lawer i'w ddweud, wrth gwrs, am greu llwybr newydd ar gyfer trafnidiaeth yng Nghymru. Roeddem yn torri tir newydd wrth gyflwyno ein Deddf teithio llesol. Mae ein dull gweithredu mewn perthynas â thrafnidiaeth wedi’i ategu gan Ddeddf llesiant cenedlaethau’r dyfodol. Bydd pob penderfyniad yn cael ei wneud gan ystyried y canlyniadau hirdymor i'r rheini sydd heb eu geni eto.

Gan adeiladu ar y sylfeini hyn, mae 'Llwybr Newydd' yn ddull gweithredu newydd a beiddgar. Mae'n canolbwyntio ar dair blaenoriaeth syml: yn gyntaf, lleihau'r angen i deithio; yn ail, caniatáu i bobl a nwyddau symud yn haws o ddrws i ddrws drwy ddulliau teithio cynaliadwy; ac yn drydydd, annog pobl i newid i drafnidiaeth fwy cynaliadwy.

Ar fysiau, byddwn yn rhoi model newydd ar waith ar gyfer gwasanaethau, un a fydd yn ein galluogi ni ac awdurdodau lleol i gydweithio i lunio ein rhwydweithiau bysiau yn bwrpasol; un sy’n gwasanaethu ein cymunedau o dan system fasnachfreinio sydd wedi’i chontractio’n llawn. Dyma’r cynllun masnachfreinio bysiau mwyaf pellgyrhaeddol yn y DU, ac mae’n gam hanfodol i wrthdroi'r difrod a wnaed gan ddadreoleiddio’r Torïaid. Bydd y ddeddfwriaeth honno’n cymryd amser, felly yn ogystal â hyn, rydym yn gweithio gyda’r diwydiant bysiau i wneud gwelliannau i brofiad teithwyr, ac mae’r camau hyn wedi’u nodi yn 'Bws Cymru’, ein cynllun bysiau.

Mae ein cynlluniau uchelgeisiol ar gyfer y metro'n adeiladu ar dystiolaeth o bob rhan o’r byd sy’n dangos, os ydych am i bobl ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus, fod angen iddo fod yn wasanaeth 'cyrraedd a mynd'. Mae’r argyfwng hinsawdd yn golygu bod angen newid ar unwaith, ac er mwyn cyflawni newid ar unwaith, mae angen gwneud newidiadau anodd a thrawsnewidiol yn unol â’n nodau llesiant. Dyna yw nod 'Llwybr Newydd'. Mae angen bargen decach arnom i’w gyflawni yn ei gyfanrwydd. Byddai datganoli'n darparu buddion i ddatgarboneiddio ac yn annog pobl i newid dulliau teithio. Ond mae Llywodraeth y DU wedi gwrthod ein cais am ddatganoli yn gyson, ac yn parhau i wrthod buddsoddi yng Nghymru, gan gynnwys gwrthod trydaneiddio prif reilffordd arfordir de Cymru i Abertawe—hollol warthus. Rydym yn galw arnynt i'n cefnogi, o'r diwedd, a'n helpu i sicrhau'r drafnidiaeth well y mae pobl Cymru ei hangen ac yn ei haeddu. Dewch o hyd i atebion, a rhowch y gorau i ddiraddio Cymru. Diolch.

Rwy'n teimlo mai fi sydd â'r fraint amheus o geisio cronni hyn i gyd i ryw fath o gasgliad. A gaf fi ddechrau, serch hynny, drwy ddiolch i bawb a gyfrannodd at y ddadl emosiynol hon? Mae'n bwysig i bawb, oherwydd wrth wraidd y ddadl hon heddiw mae cwestiwn rwy'n credu y mae gan bob un ohonom yn y Siambr, ac yn wir, pobl ledled y wlad, ddiddordeb brwd ynddo: sut beth yw system drafnidiaeth fodern yng Nghymru sy'n diwallu anghenion y cymunedau? Rydym wedi clywed sawl safbwynt ar bethau heddiw, a diolch i Natasha am agor y ddadl mor rymus, gan dynnu sylw at y ffaith nad yw'r rhwydwaith hwn yn addas i'r diben, fod Llafur Cymru yn gwneud cam â ni a'n pobl, a'u bod yn gwneud cam â'r economi, yn hytrach na gwrando ar y lobi cludo nwyddau sydd mor ddibynnol ar ein strwythur ffyrdd. Tynnodd sylw at y prosiectau niferus sydd wedi'u rhewi, sy'n cyfyngu ar ein heconomi ymhellach. Nawr, gwyddom nad oes un ateb a all fynd i'r afael â'r holl bethau hyn, ac mae'n galw am raglen waith fawr rhyngom i gyd. Mae gennym wlad wych, mae angen ei chysylltu, a'i chysylltu'n dda.

Nododd Delyth Jewell yn glir iawn yn ei datganiad agoriadol nad yw'r rhwydwaith trafnidiaeth yn addas i'r diben, ac rwy'n cytuno â chi, Delyth, a dyna gynsail y ddadl heddiw. Gwn ichi ganolbwyntio ar seilwaith rheilffyrdd, ond mae cymaint mwy i'r rhwydwaith trafnidiaeth na rheilffyrdd yn unig. Fel y nododd Sam yn glir iawn, mae'r cyfleoedd yn ein cymunedau gwledig yn wael. Tynnodd sylw at eironi naratif Cymru yn erbyn yr hyn sydd ar gael mewn cymunedau gwledig, a thynnodd sylw at y methiannau trafnidiaeth yn ei etholaeth.

Carolyn a Rhianon, nid wyf am ymhelaethu ormod ar eich cyfraniadau, oherwydd roeddent yn canolbwyntio ar un maes ac rwy'n credu eu bod wedi dangos eich diffyg dealltwriaeth o'r materion strategol ehangach sy'n wynebu'r cymunedau gwledig ledled Cymru, oherwydd nid yw'r cyfan yn un dimensiwn. Rhaid ichi feddwl am y rhan ehangach o'n cymuned, y cymunedau gwledig, sy'n ffurfio cymaint o'n gwlad yng Nghymru. 

Gareth, fe wnaethoch dynnu sylw at y prif bryderon yn Nyffryn Clwyd, ac fe godoch chi hynny'n gynharach heddiw ac fe nodoch chi pa mor wael yw mynediad gwael at drafnidiaeth gyhoeddus ac ailadrodd y problemau—

A wnewch chi dderbyn ymyriad?

Gwnaf. Gwnaf, yn sicr.

Diolch, mae hynny'n garedig iawn. Yn amlwg, mae gennych hawl i ddweud yr hyn a fynnwch. A wnewch chi nodi—[Torri ar draws.]

Ni allaf glywed yr ymyriad. A gawn ni glywed yr ymyriad inni allu symud ymlaen?

Yn fyr, a wnewch chi nodi beth nad yw Carolyn a minnau yn ei ddeall?

Wel, fe gyfeirioch chi at y gwasanaeth rheilffordd a'r streiciau presennol, ond nid ydych yn deall rhai o'r cwestiynau a ofynnodd Gareth yn ôl ichi, na materion ehangach y gymuned wledig. Roeddech yn amlwg yn canolbwyntio ar yr un maes hwnnw, ac rwy'n ceisio tynnu sylw at y ffaith bod y rhwydwaith trafnidiaeth yn cwmpasu llawer mwy na rheilffyrdd yn unig a'r materion uniongyrchol hynny y gwnaethoch chi ganolbwyntio arnynt.

Felly, ydy, mae'r rhwydwaith trafnidiaeth yn ganolog i lwyddiant ein heconomi, ac mae'n hanfodol i'n hiechyd a'n llesiant, fel y nododd Janet yn gadarn iawn. Mae mor bwysig fod y system drafnidiaeth yn gadarn, er mwyn galluogi ein heconomi i symud ymlaen. A thynnodd Janet sylw hefyd at gyflwr enbyd y rhwydwaith rheilffyrdd sydd gennym ac amodau gwael y trenau a ddefnyddiwn ar hyn o bryd. Nawr, ni ddylai hwnnw fod yn brosiect i flynyddoedd lawer o Lywodraeth Lafur Cymru yma a dylem weld rhywbeth gwell na hynny. Mewn llawer o'r ardaloedd hyn, yr unig ddewis sydd gan bobl mewn ardaloedd gwledig sydd am deithio o gwmpas yw gyrru, ond nid yw'n opsiwn i bawb. I bobl nad oes ganddynt gar at eu defnydd, neu'r rhai nad ydynt yn dymuno gyrru efallai, yr unig opsiwn yw bysiau, sy'n rhedeg yn anfynych ac yn aml heb fod yn aros yn yr ardaloedd y mae pobl angen iddynt aros ynddynt, fel y nododd Sam yn glir iawn. Tacsis yw'r ffordd arall ymlaen, a all fod yn rhy ddrud i rai pobl oherwydd y pellteroedd a deithir, a gallai'r orsaf drenau agosaf fod yn rhy anodd i bobl ei chyrraedd oherwydd y pwyntiau a godais yn gynharach.

Ac er fy mod yn clywed yr hyn y mae'r Gweinidog yn ei ddweud am 'Llwybr Newydd', ac rwyf wedi'i ddarllen, ac mae'n ddeunydd darllen da mewn gwirionedd—ac mae'n uchelgeisiol iawn; mae ganddo syniadau gwych iawn—ond rhethreg ydyw; naratif ydyw. Yr hyn nad ydym yn ei weld—gwn ei fod wedi'i wasgaru dros 20 mlynedd—yw atebion go iawn i'r pethau hyn. Mae'n cynnwys dyheadau yn ymwneud â chymunedau gwledig, aros gartref, a gweithio gartref, a rhannu teithiau car a phethau felly, ond mae'n rhaid iddo gynnwys llawer mwy na hynny. Rhaid inni gael system gadarn ar waith a all ein symud o'r sefyllfa bresennol tuag at y dyhead mawr hwnnw, ac nid ydym yn gweld y bylchau hynny'n cael eu llenwi ar hyn o bryd. [Torri ar draws.] Iawn, fe wnaf, Tom.

A ydych yn rhannu fy siom, a dweud y gwir, ein bod wedi gwrando ar y Gweinidog am bum munud a hanner yn gwrthod cymryd unrhyw gyfrifoldeb am faint o bwerau y maent wedi eu cael i ddatrys y seilwaith trafnidiaeth yma yng Nghymru, ac yn hytrach wedi treulio'r amser hwnnw'n beio Llywodraeth y DU? Maent wedi bod yn gyfrifol am drafnidiaeth yma yng Nghymru ers amser maith, ac ni chymerodd y Gweinidog unrhyw gyfrifoldeb o gwbl yn ei hymateb.

Diolch, Tom Giffard. Yn anffodus, yn fy 12 mis yma yn y lle hwn, rwyf wedi tueddu i glywed yn rheolaidd, pan fyddwn mewn sefyllfa anodd, mai bai rhywun arall ydyw bob tro. Nawr, a minnau'n arweinydd ar weinyddiaeth fy hun ers blynyddoedd lawer, mae'r cyfrifoldeb yn disgyn arnaf fi—[Torri ar draws.] Gwnaf, wrth gwrs, Weinidog.

Dylai'r Llywodraeth Geidwadol roi'r swm canlyniadol o HS2 i ni.

Weinidog, fe fyddwch yn falch o glywed nad ydym yn anghytuno â chi ynglŷn â hynny, a byddwn yn parhau i egluro'r safbwynt hwnnw o'n meinciau. Ond ni ddylai Llywodraeth barhau i ymwrthod â chyfrifoldebau mewn meysydd a beio rhywun arall drwy'r amser. Rydych wedi bod mewn grym ers tair blynedd ar hugain. Iawn, efallai nad oedd gennych yr holl ysgogiadau drwy'r amser, ond cawsoch ddigon o amser i greu strategaeth a allai gyflawni dros bobl Cymru. Ac er bod gennych eich dogfen weledigaethol, nid yw'n cyflawni yn y ffyrdd y mae angen iddi wneud wrth i ni symud ymlaen. Hynny yw, ar rai o'r pethau a nodwyd gennych, Weinidog, fe sonioch chi am yr awydd am fwy o lonydd beicio a theithio llesol. Wel, y realiti yw na allwch gludo llwythi ar lonydd beicio—ni allwch—ac nid oes gennym seilwaith rheilffyrdd i gludo llwythi ar reilffyrdd yn hytrach na lorïau. Mae angen system gadarn arnom o hyd i alluogi ein trafnidiaeth i symud o gwmpas. Ac mae'r gwaharddiad ar adeiladu ffyrdd wedi achosi problemau sylweddol, fel y nodwyd yn gynharach, a gallwn weld bod ffyrdd wedi'u gohirio fel—fe gyfeiriaf at fy ardal fy hun—ffordd osgoi Cas-gwent. Ac eto, mae'r ffordd sy'n bwydo o'r A48 i Gas-gwent, Hardwick Hill—y ffordd fwyaf llygredig yng Nghymru ers cael gwared ar Hafodyrynys—yn bendant yn golygu bod angen inni feddwl ar sail llygredd yn unig er mwyn parhau â'r prosiect hwnnw i greu ffordd osgoi o amgylch Cas-gwent. Mae hynny'n glir iawn.

A chredaf ei fod hefyd yn gyfle amserol inni adolygu sut y bydd y metros—y ddau fetro—yn effeithio ar gymunedau gwledig, oherwydd mae metro'n fodel aml-ddull, felly beth fyddwn ni'n ei weld mewn ardaloedd fel sir Fynwy, Powys, Gwynedd. Beth a welwn? A fyddwn yn gweld bysiau cyflym? Beth yw'r cynnydd ar gyflawni hynny? A fyddwn yn gweld tocynnau integredig yn cael eu cyflwyno yn y dyfodol agos iawn i gysylltu'r elfennau trafnidiaeth gyhoeddus hynny? Nid ydym yn eu gweld, ac eto, mae'r bobl hyn yn dioddef yn awr oherwydd ein bod yn dechrau ar y disgwyliad hwn i'n cael ni i gyd ar ein beiciau, ein tynnu ni i gyd allan o'n ceir, ond y realiti yw na all hynny ddigwydd yn awr. [Torri ar draws.]

Na. Mae'r Aelod wedi bod yn hael iawn yn derbyn ymyriadau, ac rwyf wedi bod yn eithaf hael yn rhoi amser iddo wneud hynny. Felly, credaf fod angen ichi ddod i ben yn awr.

Mae'n ddrwg gennyf am hynny, James.

Rwy'n credu bod angen ichi ddirwyn i ben yn awr.

I gloi, Lywydd, rwy'n annog yr Aelodau i bleidleisio dros ein cynnig heb ei ddiwygio sydd ger ein bron heddiw. Nid oes amheuaeth yn ei gylch, nid yw'r strwythur sydd gennym na'r rhwydwaith sydd gennym ar hyn o bryd yn addas i'r diben. Mae angen inni symud o'r sefyllfa yr ydym ynddi yn awr tuag at y dyheadau a nodir yn nogfen y Llywodraeth, felly sut y gallwn gyrraedd yno? Ar hyn o bryd, nid oes gennym yr ateb, ond mae pobl yn dioddef o ganlyniad. Diolch.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig heb ei ddiwygio? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Oes. Mae yna wrthwynebiad, ac felly fe wnawn ni ohirio'r bleidlais tan y cyfnod pleidleisio. 

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.

Fe fyddwn ni nawr yn cymryd toriad cyn y cyfnod pleidleiso i baratoi'r dechnoleg ar gyfer y bleidlais hynny.

Ataliwyd y Cyfarfod Llawn am 17:11.

Ailymgynullodd y Senedd am 17:17, gyda'r Llywydd yn y Gadair.