Felly, symudwn yn awr at y ddadl ar y cynnig cydsyniad deddfwriaethol ar Fil y coronafeirws, a galwaf ar y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol i gynnig y cynnig hwnnw, Vaughan Gething.

Cynnig NNDM7316 Vaughan Gething

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, yn unol â Rheol Sefydlog 29.6, yn cytuno y dylai Senedd y DU ystyried y darpariaethau yn y Bil Coronafeirws i’r graddau y maent yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Rwy'n cynnig y cynnig yn ffurfiol y cydsyniad deddfwriaethol sydd ger ein bron heddiw. Rwy'n argymell bod y Senedd yn rhoi cydsyniad deddfwriaethol i'r Bil coronafeirws sydd gerbron Senedd y DU. Rwy'n gofyn i'r Aelodau gytuno y dylai Senedd y DU ystyried darpariaethau Bil y coronafeirws, i'r graddau y maen nhw'n dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd.  

Fel y bydd yr Aelodau yn ymwybodol, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru, ynghyd â'r tair Llywodraeth genedlaethol arall ledled y DU, ein cynllun gweithredu ar y cyd ar gyfer coronafeirws ar 3 Mawrth. Roedd hwn yn nodi mesurau arfaethedig a oedd yn ofynnol i ymateb i'r achos COVID-19. Mae fy swyddogion yn Llywodraeth Cymru wedi gweithio'n agos gyda chymheiriaid ledled y DU i ddatblygu'r gyfres o fesurau sydd wedi eu nodi yn y cynllun hwnnw. Nod y mesurau sy'n cael eu cynnig, yw bod yn rhesymol, yn gymesur ac yn seiliedig ar y cyngor a'r dystiolaeth wyddonol ddiweddaraf.  

Mae'r cynllun gweithredu yn nodi'r hyn yr ydym ni'n ei wybod am y feirws a'r clefyd y mae'n ei achosi. Mae'n manylu ar yr hyn yr ydym ni'n bwriadu ei wneud nesaf, yn dibynnu ar yr trywydd y bydd yr achosion o coronafeirws yn ei gymryd. Mae'r cynllun hefyd yn cynnwys gwybodaeth am y strategaeth pedwar cam: cyfyngu, oedi, ymchwil a lliniaru. Rydym ni ar hyn o bryd yn y cyfnod oedi, sy'n golygu ein bod ni wedi cymryd y penderfyniad anodd i gau pob ysgol ledled Cymru o 20 Mawrth ymlaen. Fel y mae'r Aelodau yn gwybod, maen nhw ar hyn o bryd yn cael eu troi at bwrpas arall i ganiatáu i weithwyr critigol barhau i ddychwelyd i'r gwaith.  

Rydym ni eisiau arafu lledaeniad y feirws, a dyna pam mae'r cyfyngiadau llymach newydd a gafodd eu cyhoeddi ddoe mor bwysig. Rydym ni'n ei gwneud yn ofynnol i bobl aros gartref a dim ond mynd allan os yw hynny'n gwbl angenrheidiol ar gyfer prynu bwyd a hanfodion eraill. Ni ddylai digwyddiadau cymdeithasol a chyfarfodydd sy'n cynnwys mwy na dau o bobl gael eu cynnal yn gyhoeddus. Er hynny, bydd gwasanaethau lleol y GIG, gan gynnwys meddygon teulu a fferyllfeydd, yn aros ar agor, er y bydd yr Aelodau yn ymwybodol nad oes llawer o feddygon teulu yn gwneud cyswllt wyneb yn wyneb erbyn hyn, bydd pob siop ar y stryd fawr ar gau heblaw'r rhai sy'n gwerthu bwyd, banciau a swyddfeydd post. Mae'n gyfrifoldeb ar bob un ohonom ni i gydymffurfio ac mae'n rhaid i ni wneud hyn er mwyn achub bywydau a diogelu ein gwasanaeth iechyd gwladol.  

Rydym ni hefyd wedi gofyn i rai grwpiau poblogaeth—y rhai dros 70 oed, y rhai sydd â chyflyrau iechyd isorweddol, a menywod beichiog—ynysu eu hunain er mwyn amddiffyn eu hunain am o leiaf y 12 wythnos nesaf. I'r rhai sy'n dangos symptomau peswch parhaus newydd neu dymheredd uchel, rydym ni wedi gofyn iddyn nhw ynysu eu hunain gyda'r bobl y maen nhw'n byw gyda hwy. Mae'r cynllun hefyd yn manylu ar y newidiadau i'r ddeddfwriaeth a allai fod yn angenrheidiol er mwyn rhoi i gyrff cyhoeddus ledled y DU yr arfau a'r pwerau y mae eu hangen arnom i ymateb yn effeithiol i'r argyfwng hwn. Dyna pam yr ydym ni'n trafod y cynnig heddiw.

Pwrpas y Bil coronafeirws yw galluogi pob un o'r pedair Llywodraeth ledled y DU i ymateb i sefyllfa argyfwng ac i reoli effeithiau pandemig COVID-19. Bwriad y pwerau sy'n cael eu cymryd yw diogelu bywyd ac iechyd cyhoeddus y genedl. Gallai pandemig difrifol heintio tua 80 y cant o'r boblogaeth, gan arwain at lai o weithlu, mwy o bwysau ar wasanaethau iechyd a phrosesau rheoli marwolaethau.

Mae'r Bil yn cynnwys mesurau dros dro sydd wedi eu llunio naill ai i ddiwygio deddfwriaeth bresennol neu i gyflwyno pwerau statudol newydd sydd wedi eu llunio i liniaru'r effeithiau hynny. Mae'r Bil hwn yn sicrhau bod gan yr asiantaethau a'r gwasanaethau dan sylw—ysgolion, ysbytai, yr heddlu a mwy—yr arfau a'r pwerau sydd eu hangen arnyn nhw. Fodd bynnag, mae gan bob un o bedair gwlad y Deyrnas Unedig ein cyfres ein hunain o gyfreithiau. Felly, mae'r arfau a'r pwerau hyn yn amrywio i raddau amrywiol ym mhob ardal. Mae'r Bil, felly, yn darparu ystod o arfau a phwerau sy'n ofynnol i sicrhau cysondeb o ran canlyniadau ledled y DU.

Mae gan y Bil bum prif faes gweithredu i gefnogi'r ymateb ledled y DU a Llywodraethau cenedlaethol datganoledig. Yn gyntaf, bydd yn helpu i gynyddu'r gweithlu iechyd a gofal cymdeithasol sydd ar gael. Bydd hyn yn cael ei gyflawni drwy, er enghraifft, dileu rhwystrau i alluogi staff y GIG a gweithwyr cymdeithasol sydd wedi ymddeol yn ddiweddar i ddychwelyd i'r gwaith.

Yn ail, bydd yn ysgafnhau'r baich ar staff rheng flaen. Bydd y cynigion yn y Bil yn symleiddio gwaith papur a gofynion gweinyddol er mwyn helpu i ryddhau cleifion yn gyflymach. Mae angen i ni ryddhau gwelyau ysbyty i'r rhai sy'n sâl iawn i helpu clinigwyr i ganolbwyntio ar ofal rheng flaen. Bydd hefyd yn gwneud newidiadau i ddyletswyddau gofal cymdeithasol cynghorau. Bydd hyn yn eu galluogi i flaenoriaethu pobl sydd â'r anghenion gofal mwyaf a gwneud y defnydd gorau o'r gweithlu gofal cymdeithasol i oedolion.

Nod y drydedd cyfres o gynigion yw cyfyngu'r feirws a'i arafu drwy leihau unrhyw gysylltiad cymdeithasol diangen. Mae'r pwerau hyn yn canolbwyntio ar gyfyngu digwyddiadau a chrynoadau a chryfhau pwerau cwarantîn yr heddlu a swyddogion mewnfudo. Bydd hyn yn cynnwys y pŵer i gadw pobl yn gaeth a'u rhoi mewn cyfleusterau ynysu priodol os yw hynny'n angenrheidiol i ddiogelu iechyd y cyhoedd.

Mae rheoli, gyda pharch ac urddas, y rhai sydd wedi marw bob amser yn bwysig iawn ond yn arbennig o amlwg ar hyn o bryd. Bydd y camau yr ydym ni'n eu cymryd i ymateb i'r pandemig hwn yn achub bywydau. Fodd bynnag, yn anffodus, fel yr ydym ni wedi ei weld eisoes, bydd pobl yn colli anwyliaid o ganlyniad i'r clefyd hwn. Bydd y Bil yn helpu'r system rheoli marwolaethau i ymdrin â'r galw cynyddol am ei gwasanaethau. Bydd yn galluogi cofrestru marwolaethau pan na fydd pobl o bosibl yn gallu bod yn bresennol yn swyddfa'r cofrestrydd yn bersonol. Bydd yn ymestyn y rhestr o bersonau a gaiff gofrestru ac mae'n bosibl y bydd amserau gweithredu amlosgfeydd hefyd yn cael eu hymestyn.  

Nod y gyfres olaf o fesurau yw cefnogi pobl yn gyffredinol drwy ganiatáu iddyn nhw hawlio tâl salwch statudol o'r diwrnod cyntaf un, hyd yn oed os ydyn nhw'n hunan-ynysu heb symptomau. Mae'r mesurau hefyd yn ceisio cefnogi'r diwydiant bwyd i gynnal cyflenwadau.

Mae rhai o'r newidiadau y mae'r Bil hwn yn eu cynnig yn ymdrin â lleddfu'r baich ar staff rheng flaen y GIG a gofal cymdeithasol i oedolion. Bydd rhai o'r mesurau yn helpu staff i ddychwelyd i'r gwaith ym maes iechyd a gofal cymdeithasol. Bydd rhai yn helpu pobl mewn cymunedau i ofalu amdanyn nhw eu hunain, eu teuluoedd, eu hanwyliaid a'r gymuned ehangach.

Bydd yr Aelodau hefyd yn ymwybodol bod Rheoliadau Diogelu Iechyd (Coronafeirws) (Cymru) 2020 wedi eu gosod ar 17 Mawrth a'u bod wedi dod i rym y diwrnod wedyn. Mae'r rheoliadau hyn yn cyfateb i reoliadau a gafodd eu gwneud yn Lloegr i leihau'r risgiau iechyd cyhoeddus sy'n deillio o drosglwyddo coronafeirws. Cafodd Rheoliadau Cymru eu gwneud o dan weithdrefn frys sydd wedi ei nodi yn Neddf Iechyd y Cyhoedd (Rheoli Clefydau) 1984. Bydd y Bil coronafeirws, pan ddaw i rym, yn dirymu Rheoliadau Cymru a Lloegr ac yn eu disodli drwy ddarpariaethau tebyg. Mae'r rheoliadau ar waith felly fel mesur dros dro tan i'r Bil ddod i rym.

Ond un rhan yn unig yw'r Bil hwn o'r ateb cyffredinol. Nid yw pob un o'r arfau na'r pwerau sydd eu hangen i fynd i'r afael â phandemig COVID-19 wedi eu cynnwys yn y Bil. Mae rhai eisoes yn bodoli mewn statud. Mae rhai yn bodoli mewn rhai rhannau o'r DU ond nid mewn eraill. Nod y Bil hwn yw sicrhau bod modd cyflawni'r camau i fynd i'r afael â'r bygythiad hwn yn effeithiol ar draws pedair gwlad y DU. Y nod yw i'r Bil gyrraedd y llyfr statud yr wythnos hon. Fodd bynnag, bwriedir i'r darpariaethau sy'n ymwneud â thâl salwch statudol gael effaith ôl-weithredol, gan fynd yn ôl i 13 Mawrth.

Mae Llywodraeth Cymru, ynghyd â'r tair Llywodraeth genedlaethol arall yn y DU, wedi penderfynu adolygu deddfwriaeth a'i diwygio lle bo angen. Fy nod i yw sicrhau bod yr ymateb yng Nghymru yn gyson ac yn effeithiol. Mae'r rhain yn fesurau eithriadol ar gyfer y cyfnod eithriadol yr ydym ni'n ei wynebu. Bydd y ddeddfwriaeth yn gyfyngedig o ran amser am ddwy flynedd, ac ni fydd pob un o'r mesurau hynny yn dod i rym ar unwaith.

Mae'r Bil yn caniatáu i bedair Llywodraeth y DU gychwyn y pwerau newydd hyn pan fo'u hangen. Mae'n bosibl cychwyn llawer o'r mesurau yn y Bil yn ôl yr angen, ac yr rwyf i'n cydnabod yr angen i gydbwyso fy nyletswydd i ddiogelu iechyd y cyhoedd yn erbyn fy nyletswydd i barchu hawliau unigol. Yn hollbwysig, mae'r Bil yn darparu i bob un o'r pedair Llywodraeth yn y DU roi terfyn ar bwerau pan nad oes eu hangen mwyach, a bydd y penderfyniad hwnnw'n seiliedig ar gyngor prif swyddogion meddygol y pedair gwlad.

Mae'r Bil yn ddewis tryloyw i ystyried ein setliad datganoli mewn ffordd sy'n galluogi Gweinidogion Cymru i gymryd camau cyflym pan a lle bo angen hynny. Rydym ni'n canfod ein hunain mewn cyfnod digynsail yng nghanol argyfwng iechyd cyhoeddus. Rwy'n gwybod y byddaf i'n parhau i wynebu eich craffu, fel y dylwn i ei wneud. Fodd bynnag, gofynnaf i'r Aelodau a'r cyhoedd am eich ymddiriedaeth a'ch cefnogaeth barhaus i gymryd y pwerau newydd hyn. Rwy'n gofyn am y gefnogaeth honno i gymryd camau i achub cymaint o fywydau â phosibl yma yng Nghymru. Rwy'n gofyn i'r Aelodau gefnogi'r cynnig sydd ger ein bron.

Diolch. A gaf i alw yn awr ar Gadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad? Mick Antoniw.

Diolch, Dirprwy Lywydd. A gaf i ddechrau drwy ddweud fy mod i wedi cyflwyno adroddiad ar y mater hwn i'r Pwyllgor y bore yma? Oherwydd cyfyngiadau amser, nid yw'r Pwyllgor wedi gallu ystyried manylion y Bil. Rwyf i wedi gallu edrych drwy'r Bil, ac rwy'n adrodd, mewn gwirionedd, fel Cadeirydd y pwyllgor yn y swyddogaeth honno.

A gaf i ddweud yn gyntaf, wrth gymryd pwerau argyfwng, bod o hyd a phob amser angen i gynnal ewyllys da a chydsyniad y boblogaeth yn gyffredinol? Mae pwerau brys, i ryw raddau, yn ddibynnol ar hynny'n digwydd mewn gwirionedd. Ac un o'r pryderon yr wyf yn credu y byddai gen i, oni bai bod rhai o'r materion sy'n ymwneud â thlodi a allai godi yn cael eu datrys, y gallai'r rheini fod yn her i weithredu a defnyddio pwerau argyfwng—er enghraifft, y rhai sy'n dibynnu ar fanciau bwyd, y rhai sy'n cael anhawster cael gafael ar incwm i fyw arno. Ac, os ydym ni'n gwbl onest yn ei gylch, nid yw £94 tâl salwch statudol yn ddigon i deulu fyw arno am wythnos. Mae'r rheini'n faterion a fydd, gobeithio, yn cynnwys datganiadau ychwanegol gan Lywodraeth y DU, ond maen nhw yn bethau y mae wir rhaid mynd i'r afael â nhw.

Mae pwerau argyfwng, a'r Llywodraeth yn cymryd pwerau argyfwng, yn eithriad. Mae pwerau brys yn cael eu cymryd lle mae bygythiad gwirioneddol i ddiogelwch neu i fywyd. Nid wyf i'n credu y gall unrhyw un ohonom ni amau, o dan yr amgylchiadau presennol, bod yr amgylchiadau yn eithriadol, a bod bygythiad gwirioneddol, a bod angen cymryd pwerau er mwyn diogelu bywyd. Mae hynny'n golygu atal rhai hawliau unigol a chyfunol, a'r prosesau barnwrol a chyfreithiol sydd fel arfer yn bodoli i roi'r amddiffyniadau hynny. Felly, o fewn y cyd-destun hwnnw mae'r pwerau brys hyn yn cael eu ceisio yn briodol.

O ran arfer pwerau, nid yw'r Senedd yn diflannu, ac nid yw'r Senedd hon yn pylu i'r cefndir, oherwydd y Senedd sy'n trosglwyddo rhai o'i phwerau am gyfnod i'r Weithrediaeth i weithredu. Mae'n bwysig iawn, felly, bod rhai rhwystrau a gwrthbwysau yn parhau. Felly, rwyf yn croesawu'n fawr y consesiwn a wnaed gan y Senedd i adnewyddu'r pwerau penodol hynny bob chwe mis. Rwy'n sylwi bod Pwyllgor Tŷ'r Arglwyddi a ystyriodd y Bil hwn wedi codi'r un pwynt mewn gwirionedd, gan awgrymu y byddai blwyddyn yn briodol. Rwy'n gwybod bod y gwrthbleidiau i'r Llywodraeth wedi cyflwyno chwe mis, a bod hynny wedi ei dderbyn. Ac rwy'n credu mai chwe mis yw'r cyfnod priodol i ymarfer y Senedd i ystyried a oes angen ymestyn y pwerau hynny ymhen chwe mis.

A gaf fi ddweud hefyd fy mod i'n croesawu cymal 83, sy'n ei gwneud yn ofynnol i Lywodraeth y DU roi adroddiadau bob dau fis ar feysydd nad ydyn nhw wedi eu datganoli? Y rheswm yr wyf i'n pwysleisio'r pwynt penodol hwnnw yw oherwydd, o ran y pwerau sydd wedi eu rhoi i Weinidogion Cymru, nid oes gofyniad adrodd tebyg, nid oes gofyniad cyfreithiol tebyg. Felly, yr hyn yr wyf i'n ei ofyn gan y Llywodraeth yw bod ymrwymiad y bydd yr un darpariaethau adrodd sy'n bodoli ar gyfer Llywodraeth y DU yn cael eu derbyn gan Lywodraeth Cymru, ac y byddwn ni'n cael yr adroddiadau bob dau fis hynny ynghylch arfer y pwerau hynny.

Y pwynt arall yr wyf i am ei godi sy'n bwysig, yn fy marn i, yw, os yw'r Senedd yn mynd i fod yn ystyried y Bil yn ei gyfanrwydd ac yn arfer y pwerau hynny bob chwe mis, yna mae angen cynnal adolygiad o fewn y Cynulliad, naill ai gan bwyllgor neu o fewn y Cynulliad fel pwyllgor yn ei rinwedd ei hun, efallai hyd yn oed bob pum mis, fel y bydd adroddiadau llawn am weithrediad y Bil pan ystyrir y mater hwn ar lefel Llywodraeth y DU o ran nid yn unig y ffordd yr ydym ni wedi arfer y pwerau sydd wedi eu rhoi i Weinidogion Llywodraeth Cymru, ond hefyd effaith y pwerau Llywodraeth y DU hynny eu hunain ar Gymru. Dylai ein pryder fod nid yn unig gyda'r meysydd sydd wedi eu datganoli, ond hefyd effaith pwerau brys ar bobl Cymru a'r ffordd y mae hynny'n rhyngweithio.

Felly, rwy'n credu, o fewn y cyd-destun hwnnw, dyna'r pwyntiau cyfansoddiadol sydd yn fy marn i yn ymdrin â rhai o'r pryderon a allai fodoli o ran unrhyw Lywodraeth yn cymryd pwerau argyfwng. Rwy'n credu ei bod hi'n iawn bod y pwerau hyn yn cael eu cymryd. Nid yw'n fwriad gennyf i fynd drwy fanylion y rheini; mae'r rheini wedi'u hamlinellu gan y Gweinidog. Dim ond y bydd rhwystrau a gwrthbwysau yn cael eu cynnal, nid yn unig ar lefel Llywodraeth y DU, ond hefyd gan y Cynulliad hwn: a byddwn ni'n adolygu'r rheini, byddwn ni'n eu hadolygu'n rheolaidd ac yn cyflwyno adroddiadau rheolaidd ar y broses o arfer y pwerau eithriadol hynny sydd wedi eu rhoi i Weinidogion Llywodraeth Cymru.  

Rwy'n falch o gael cymryd rhan yn y ddadl hynod bwysig hon y prynhawn yma. Mae'r pwerau sydd yn y Bil hwn, o dan yr amgylchiadau, o gofio ein bod ni mewn cyfnod eithriadol, yn gwbl briodol a byddan nhw, gobeithio, yn rhoi arfau ychwanegol i Lywodraeth Cymru a fydd yn helpu i baratoi'r Llywodraeth yn well ar gyfer yr wythnosau a misoedd i ddod.  

Mae'n rhaid cyfaddef bod rhai darpariaethau yn y Bil hwn a fydd yn ymddangos yn eithafol i lawer o bobl ac a allai gyfyngu ar ryddid pobl ac, fel un a ddaeth i wleidyddiaeth i hyrwyddo rhyddid yr unigolyn, rwyf innau hefyd yn gweld rhai o'r mesurau yn ddidostur, ond o gofio difrifoldeb y sefyllfa, mae'n bwysig cael y pwerau brys hyn fel dewis olaf. Ond mae'n werth pwysleisio, fel y dywedodd y Gweinidog, mai dros dro y mae'r pwerau hyn yn cael eu cyflwyno.  

Dirprwy Lywydd, os caf i nawr droi at rai o'r manylion yn y Bil hwn. Mae'n cynnwys cymalau pwysig yn ymwneud â chofrestru brys nyrsys a gweithwyr iechyd a gofal proffesiynol eraill o dan Atodlen 1 i'r Bil. A gobeithio y bydd y cymalau hyn yn helpu i ymdrin ag unrhyw gynnydd sylweddol yn nifer y rhai y mae angen gofal meddygol arnyn nhw, yn ogystal â mynd i'r afael ag unrhyw brinder yn lefel y staff cymeradwy sy'n gallu helpu ar hyn o bryd. Mae'n gwbl briodol bod cofrestriadau brys yn digwydd yn gyflym a bod ein gweithlu yn y GIG mor barod â phosibl drwy gydol y cyfnod hwn.  

Fodd bynnag, mae hefyd yn bwysig bod mesurau diogelu priodol ar waith i sicrhau bod y rhai sy'n trin pobl yn glinigol ddiogel i gyflawni eu swyddogaethau. Felly, efallai, wrth ymateb i'r ddadl heddiw, y gall y Gweinidog ddweud ychydig mwy wrthym ni am y rhwystrau a'r gwrthbwysau a fydd ar waith yma yng Nghymru i sicrhau bod unrhyw un sy'n cynghori neu'n trin cleifion drwy gydol y cyfnod hwn mor alluog â phosibl i wneud hynny.  

Er mwyn ysgafnhau'r baich ar staff rheng flaen, nodaf fod y Bil hefyd yn cynnwys cymalau yn ymwneud ag absenoldeb gwirfoddoli mewn argyfwng ac iawndal ar gyfer gwirfoddolwyr brys o dan Atodlen 6 y Bil. Mae hyn hefyd yn hollbwysig gan y bydd yn helpu i gael cymaint â phosibl o wirfoddolwyr sy'n gallu llenwi bylchau mewn capasiti a thrwy hynny helpu i ddiogelu gwasanaethau hanfodol. Er enghraifft, rydym ni'n gwybod bod posibilrwydd cryf y bydd gwasanaethau gofal cymdeithasol i oedolion yn wynebu cynnydd yn y galw a llai o allu i ymdrin â chyfraddau uwch o absenoldeb staff. Felly, mae'n ddealladwy y dylai awdurdodau lleol allu blaenoriaethu gofal er mwyn diogelu bywyd a chyrraedd penderfyniadau cyflym heb ddilyn asesiadau cydymffurfiad llawn Deddf Gofal 2014. Ar yr un pryd, mae'r Bil yn cyflwyno math newydd o absenoldeb statudol di-dâl, yn ogystal â phwerau i sefydlu cynlluniau digolledu, sy'n gwbl briodol i wneud iawn am y golled o ran enillion a threuliau gwirfoddolwyr.  

Un o amcanion allweddol y Bil yw cyfyngu ac arafu'r feirws, ac felly mae'n hanfodol bod gan Lywodraeth Cymru y pwerau ar waith i gyflawni'r amcan hwn yn effeithiol. Mae cymal 49 yn darparu ar gyfer pwerau sy'n ymwneud ag unigolion a allai fod yn heintus o dan Atodlen 20, ac rwy'n gwerthfawrogi y gall y cymal hwn ymddangos yn ddidostur i rai pobl ond, yng sgil cyhoeddiadau ddoe, mae'n bwysig y bydd swyddogion yr heddlu a mewnfudo erbyn hyn yn gallu cyfarwyddo unigolion i aros gartref neu eu cadw mewn lleoliadau addas ar gyfer sgrinio ac asesu. Gobeithio y bydd y mesurau hyn yn mynd rywfaint o'r ffordd i lenwi'r bylchau presennol mewn pwerau i sicrhau sgrinio ac ynysu pobl a allai fod wedi eu heintio neu wedi eu halogi â'r feirws ac i sicrhau y gall cwnstabliaid orfodi mesurau diogelu iechyd pan fo hynny'n angenrheidiol. Wrth gwrs, mae Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru yn gweithio ar y dybiaeth y bydd y mwyafrif helaeth o bobl ym Mhrydain yn cydymffurfio â chyngor swyddogol iechyd y cyhoedd, ac o ganlyniad, dim ond ceisio sicrhau y gall mesurau cymesur gael eu gorfodi pan ac os yw hynny'n angenrheidiol y mae'r cymal hwn yn ei wneud. Ac mae'n rhaid i mi ddweud bod yr hyn a welsom ni dros y penwythnos mewn rhai lleoedd, pan oedd rhai pobl ddim ond yn diystyru cyngor ac yn teithio i gyrchfannau gwyliau mewn rhai rhannau o Gymru, yn gwbl anghyfrifol, a dyna pam y mae angen y pwerau hyn er mwyn atal hyn rhag digwydd yn y lle cyntaf. Rwy'n falch bod Llywodraeth Cymru wedi cymryd camau ddoe i gau meysydd carafanau a mannau sy'n boblogaidd gan dwristiaid.

Dirprwy Lywydd, mae gan bob un ohonom ni ran mewn sicrhau bod ein hetholwyr yn ymwybodol o'r canllawiau diweddaraf a'u bod yn cael cymaint o wybodaeth â phosibl. Er fy mod i'n gwerthfawrogi bod Llywodraethau Cymru a'r DU wedi ymdrechu'n daer i gynghori'r cyhoedd ar y camau i'w cymryd os ydyn nhw'n teimlo bod ganddyn nhw symptomau'r feirws, mae pobl yn dal i gysylltu â'u Haelodau Cynulliad i gael cyngor a chymorth. Fel y dywedodd Joyce Watson yn gynharach, mae rhai yn camhysbysu pobl ar-lein, felly efallai y gallai'r Gweinidog ddweud ychydig mwy wrthym ni ynghylch yr hyn y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i ehangu cyrhaeddiad ei negeseuon fel nad ydym ni mewn sefyllfa lle mae pobl yn cael eu cadw neu eu hynysu drwy orfodaeth.

Mae rhai pryderon difrifol iawn hefyd ynghylch y modd y mae'r rhai sydd wedi marw yn cael ei reoli gyda pharch ac urddas. Rwy'n gwerthfawrogi bod hwn yn fater arbennig o sensitif, ond er hynny, mae'n bwysig sicrhau bod y prosesau gweinyddol sy'n ymwneud â chofrestru genedigaethau, marwolaethau a marw-enedigaethau yn gallu gweithredu'n effeithiol yn ystod cyfnod yr achosion.

Dirprwy Lywydd, mae sawl maes arall yn y Bil a fydd o bwysigrwydd sylweddol i bobl Cymru, ac rwy'n gobeithio bod Llywodraeth Cymru yn ystyried sut orau i weithio gyda'r darpariaethau yn y Bil hwn. Er bod rhai darpariaethau yn y Bil yn ymddangos yn ddidostur, mae'n rhaid i ni gofio ein bod mewn amseroedd digynsail, ac oherwydd hynny, maen nhw'n galw am gamau na welwyd eu tebyg o'r blaen. Bydd fy nghyd-Aelodau a minnau, wrth gwrs, yn cefnogi'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn ac yn parhau i wneud yr hyn a allwn i gefnogi Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU i amddiffyn pobl Cymru a lliniaru lledaeniad y feirws dinistriol hwn. Diolch.

Rwy'n falch o godi i gymryd rhan yn y ddadl bwysig hon. Yn ei gyfraniad i'r ddadl hon, defnyddiodd Paul Davies y gair 'ddidostur' ddwywaith, ac mae hwn yn fesur didostur; allwn ni ddim esgus ei fod yn ddim byd arall. Rwy'n siŵr na fydd y rhan fwyaf ohonom ni yn y Siambr hon yn cefnogi'r Bil â chalon ysgafn. Byddem ni wedi bod wrth ein boddau yn gweld ein cyd-ddinasyddion yn cydymffurfio â'r hyn y gofynnwyd iddyn nhw ei wneud ac y'i cynghorwyd nhw i'w wneud, ond yn anffodus, fe wyddom bod lleiafrif—ac rwy'n credu mai lleiafrif bach o bobl ydyn nhw—nad oedden nhw'n barod i dderbyn y cyngor clir iawn hwn, ac mae hynny'n golygu bod yn rhaid cael pwerau i amddiffyn y boblogaeth rhag y clefyd digynsail hwn. Nid ydym ni'n gwybod, fel y dywedodd y Gweinidog yn gynharach, yr hyn mae'n mynd i'w wneud a sut y bydd yn effeithio arnom ni, ac felly fe fydd Plaid Cymru, gyda chalon eithaf trwm mewn sawl ffordd, yn cefnogi'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn.

Yn fy nghyfraniad, Dirprwy Lywydd, hoffwn i adleisio rhai o'r pryderon sydd wedi eu codi eisoes, yn enwedig gan Mick Antoniw. Nid ynghylch pa un a ddylai'r pwerau fodoli, ond sut y gall y pwerau hynny gael eu defnyddio a sut y gallai'r lle hwn gymryd rhan, oherwydd fel y mae'r Gweinidog wedi ei ddweud, nid yw cymryd y pwerau hyn—rhai o'r pwerau hyn—yn golygu eu defnyddio o reidrwydd; efallai na fydd angen hynny. Ond mae rhai meysydd, ac rwy'n siŵr y bydd llawer o Aelodau eraill y Senedd wedi cael sylwadau, er enghraifft, gan bobl anabl sydd wir yn pryderu, os bydd gofynion, gofynion y maen nhw wedi brwydro'n hir drostyn nhw, y maen nhw wedi cymryd blynyddoedd lawer i ymgyrchu dros yr hawl i gael cefnogaeth, yn cael eu dileu, y byddan nhw'n colli pecynnau gofal ac y byddai hynny'n eu gwneud yn agored i niwed. Byddwn i'n dadlau y byddai hynny mewn gwirionedd yn eu gwneud yn agored i fynd i mewn i'r system ysbyty yn y pen draw, sef y peth olaf y byddem ni'n ei ddymuno wrth gwrs. A bydd y Gweinidog hefyd yn ymwybodol bod pryderon ynghylch cael gwared ar rai amddiffyniadau ar gyfer cleifion iechyd meddwl. Rwy'n gwybod na fydd Llywodraeth Cymru yn debygol o ddefnyddio'r pwerau hynny, ond rwyf yn deall pam mae etholwyr wedi bod yn ysgrifennu ataf i ac at lawer ohonom ni, ac ynglŷn â hawliau plant anabl i gael mynediad at addysg—y pethau hynny i gyd—bod yr ofnau hynny yn rhai gwirioneddol. Hoffwn i ofyn i'r Gweinidog heddiw, ac nid wyf i'n gwybod a fyddai'n gallu ymrwymo i hyn, sef os bydd Llywodraeth Cymru yn cyrraedd y pwynt lle mae'n teimlo bod yn rhaid iddi ddefnyddio rhai o'r pwerau hynny, yn ogystal ag efallai adrodd fel y mae Mick Antoniw wedi ei awgrymu, a fyddai'n bosibl—byddwn ni'n cyfarfod yn y lle hwn ar ryw ffurf neu'i gilydd—pe byddai'n bosibl i'r Gweinidog ddod â datganiad gerbron y Senedd fach neu beth bynnag y byddwn ni erbyn hynny, i egluro pam y mae'n ystyried ysgafnhau'r gofynion ar lywodraeth leol ynghylch gofal cymdeithasol, er enghraifft, fel y gallwn ni godi pryderon etholwyr gydag ef. A gall ef ymateb i'r rheini, ac rwy'n siŵr yn ymateb i'r rheini mewn ffordd a fyddai'n rhoi tawelwch meddwl.

Dywedodd y Gweinidog yn ei ddatganiad ei fod yn deall yn llwyr—ac rwy'n falch iawn o'i glywed yn dweud hyn, ac nid yw'n syndod i mi o gwbl—yr hawl i gydbwyso parch at hawliau unigolion â'r hyn sy'n angenrheidiol i'r gymuned yn ei chyfanrwydd. Ac yn hynny o beth, rwy'n tynnu ei sylw—efallai ei fod wedi ei weld eisoes—at y datganiad a gafodd ei ryddhau heddiw gan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol sy'n darparu fframwaith defnyddiol iawn ar gyfer ystyried y modd y gellid gwneud rhywfaint o'r cydbwyso hwnnw yn y cyfnod cwbl ddigynsail hwn.

Cyfeiriaf yn fyr at daliadau salwch statudol. Wrth gwrs, bydd pob un ohonom ni yn croesawu'r ffaith fod hyn ar gael, ond fel y dywedodd Mick Antoniw, ni all pobl fyw ar hynny. Yn sicr, ni allan nhw fyw arno yn hir iawn, ac rwy'n credu ein bod yn siomedig. Rwy'n deall y cafodd gwelliannau eu codi, ond ni chawsant eu trafod, a fyddai wedi rhoi rhywfaint o amddiffyniad, yn y ddeddfwriaeth hon, i'r gweithwyr unigol hynny, pobl hunangyflogedig a gweithwyr llawrydd. Rwyf i wedi clywed yr hyn y mae Llywodraeth Cymru wedi ei ddweud—a gobeithio eu bod nhw'n iawn—y byddwn ni'n cael pecyn gan Lywodraeth y DU, oherwydd dyna, wrth gwrs, yw'r lefel cywir i'r pecyn hwnnw ddod ohono. Ond os nad yw'n dod ac nad yw'n dod yn gyflym, byddwn i'n annog Gweinidogion Cymru i ystyried yr hyn y gallan nhw ei wneud yn y tymor byr. Rydym ni wedi bod yn gwneud rhywfaint o ymchwil ein hunain, gyda chefnogaeth arbenigwyr yn y maes, yn ymwneud â'r posibilrwydd o gael incwm sylfaenol dros dro a fyddai'n cefnogi'r bobl hynny, ac os byddwn ni'n canfod ein hunain mewn sefyllfa lle na fydd Llywodraeth y DU yn fodlon gweithredu, byddem yn amlwg yn fwy na hapus i rannu hynny a gweld a oes unrhyw ddichonoldeb.

Wyddoch chi, mae pethau eraill nad yw'r ddeddfwriaeth yn eu gwneud, yn ôl yr hyn yr wyf i'n ei ddeall, a bydd y Gweinidog yn fy nghywiro i os wyf i'n anghywir. Nid yw, er enghraifft, yn galluogi'r Llywodraeth, ar unrhyw lefel, i gamu i mewn ac ymdrin â chyflogwyr gwael. Rwyf i'n cael negeseuon wrth i ni eistedd yn y fan yma gan bobl sydd o dan bwysau i fynd i weithio mewn sefyllfaoedd lle nad wyf i'n credu y byddai unrhyw un yn yr ystafell hon yn teimlo bod eu gwaith yn hanfodol i'r gymuned. Cododd Siân Gwenllian y mater yn gynharach ynglŷn â gweithwyr adeiladu. Nid wyf i'n weithiwr adeiladu ond dyna yw gwaith fy mrawd mawr, ac rwy'n gwybod sut fath o leoedd yw safleoedd adeiladu.

Nid yw'n bosibl, ar safle adeiladu, i fod yn adeiladu adeiladau na'u hatgyweirio a chynnal pellter cymdeithasol priodol. Yn syml, ni ddylid ei wneud. Oni bai bod y bobl hynny'n adeiladu cyfleusterau hanfodol neu'n gwneud atgyweiriadau hanfodol efallai i gartrefi pobl hŷn na fydden nhw'n ddiogel i aros yn eu cartrefi, oni bai bod hynny'n cael ei wneud, ond gweithwyr adeiladu—. Rwyf i wedi cael sawl e-bost y bore yma gan bobl yn fy rhanbarth i yn dweud, 'Nid wyf i eisiau bod yn y gwaith; nid wyf i'n teimlo'n ddiogel yn y gwaith; nid wyf i'n teimlo bod fy ngwaith yn hanfodol, ond mae fy mhennaeth yn dweud wrthyf, oni bai fy mod yn dod i weithio, y byddaf yn colli fy ngwaith.' Rydym ni'n gwybod bod y sector hwnnw'n eithaf bregus, mewn gwirionedd, nad yw hawliau cyflogaeth pobl yn aml yn gryf iawn, ac mae'n siom i mi nad yw'r ddeddfwriaeth hon yn rhoi cyfle i Lywodraethau gamu i'r adwy.

Unwaith eto, mae'r mwyafrif helaeth o gyflogwyr yn mynd i fod yn gyfrifol, maen nhw'n mynd i gefnogi eu staff, maen nhw'n mynd i annog eu staff i aros gartref. Rydym ni wedi gweld pethau dymunol iawn. Mae Timpson's, er enghraifft, sydd nid yn unig wedi dweud wrth bawb fod staff i aros gartref ac y byddan nhw'n cael eu talu'n llawn, ond maen nhw'n rhoi cymorth ac amddiffyniad ychwanegol iddyn nhw hefyd.

Rwy'n gallu gweld bod y Dirprwy Lywydd yn dweud wrthyf bod yn rhaid i mi ddirwyn hyn i ben, ac fe wnaf i hynny. Y pwynt olaf yr wyf i eisiau ei wneud yng nghyd-destun y ddeddfwriaeth yw bod hyn yn rhoi pwerau o ran ynysu, o ran cadw pellter cymdeithasol, ond rwy'n credu os yw'r pwerau hynny am gael eu defnyddio, mae'n rhaid i bobl gael eglurder, ac yn arbennig heddiw yr hyn sydd yn ein hwynebu yw nad yw'n glir beth sy'n waith hanfodol a beth nad yw'n waith hanfodol. Nid wyf i'n gwybod, Dirprwy Lywydd, i ba raddau y bydd hynny o fewn gallu Llywodraeth Cymru i gael mwy o eglurder ynghylch hynny, ond allwn ni ddim gofyn i bobl ymddwyn yn gyfrifol ac wedyn peidio â dweud wrthyn nhw sut mae ymddygiad cyfrifol yn edrych mewn gwirionedd.

Ar gyfer fy nghyfraniad i, rwyf i eisiau rhoi sylw personol iawn ar hyn yn hytrach nag un cyfreithiol neu hyd yn oed un gwleidyddol, o ran yr hyn yr ydym ni'n ei ystyried heddiw.

Rwy'n meddwl yn ôl nawr ynghylch pryd y gwnes i sefyll i gael fy ethol i'r Senedd hon yn 2016 ac, mewn gwirionedd, y cyfan yr oeddwn i'n gobeithio amdano oedd y byddai fy mhrofiadau bywyd yn dod â rhywbeth i'r sefydliad hwn ac y gallwn i wneud fy rhan fach i wneud bywyd i fy etholwyr—y byddwn i yn ddiweddarach yn cael fy ethol i'w cynrychioli—dim ond yr ychydig bach hwnnw yn well. Ni wnaeth groesi fy meddwl unwaith y byddwn i, lai na phedair blynedd yn ddiweddarach, yn y Siambr hon yn trafod deddfwriaeth a fyddai'n rhoi pwerau brys i'n Llywodraeth yn wyneb argyfwng iechyd cyhoeddus. Ond dyma ni. Ac mae pa mor cyflym y mae hyn wedi symud wedi bod yn dra brawychus.

Roeddwn i'n meddwl pryd y clywais sôn am y coronafeirws yn gyntaf, ac roedd darllediadau newyddion cyffredinol am y digwyddiadau yn Tsieina—nad oedd hynny'n ein taro mewn gwirionedd fel rheswm dros ganolbwyntio o'r newydd ar ein busnes ni yma. Ac yna rwy'n cofio i mi fod mewn digwyddiad cymdeithasol ym mis Ionawr, ac roedd llawer ohonom ni yno—llawer o ffrindiau gyda'n gilydd—ac roeddem ni'n cellwair ychydig am y feirws a pha un a fyddai angen i ni i gyd gael mygydau, oherwydd roedd nifer ohonom ni yn yr ystafell, gan fy nghynnwys i, a oedd yn dioddef o beswch a thisian arferol ein hannwyd y gaeaf. Fe wnaeth pob un ohonom ni chwerthin yn ei gylch; nid oeddem ni'n ei gymryd o ddifrif o gwbl. Rwy'n credu ei bod hi'n deg dweud nad oes yr un ohonom ni'n chwerthin nawr.

Ddydd Gwener yr wythnos diwethaf, penderfynais i gau fy swyddfa ym Merthyr Tudful, fel rhagofal ar gyfer fy etholwyr, sy'n ymweld â'm swyddfa mewn niferoedd eithaf sylweddol, ond hefyd i ddiogelu fy staff yr wyf i'n eu cyflogi i weithio yn y swyddfa honno. Wrth i mi gloi'r swyddfa nos Wener, gan fynd â'r holl fân bethau y byddai eu hangen arnaf i i weithio gartref gyda mi, cefais fy nharo, yn sydyn, gan anferthedd yr hyn yr ydym ni'n ei wynebu— gadael y swyddfa honno heb wybod pryd yr oeddem ni'n mynd i ddychwelyd, ac yna, pan gyrhaeddais i fy nghartref, sylweddoli na allwn i hyd yn oed drefnu siopa ar-lein ar gyfer fy mam 81 oed, sy'n byw ar ei phen ei hun rai milltiroedd i ffwrdd oddi wrthyf i, oherwydd bod yr holl slotiau wedi eu cymryd am wythnosau i ddod, ac, yn olaf, teimlo'n emosiynol iawn nad oes gennyf i syniad pryd fydda i'n gallu rhoi cwtsh i fy ŵyr chwe mis oed eto, na phryd y bydda i'n mynd i allu gweld fy meibion a'u partneriaid neu fy mam neu fy nheulu neu fy nheulu-yng-nghyfraith a'm ffrindiau, a gwybod bod rhai o'r rheini mewn categorïau agored i niwed, a heb wybod beth fydd yr wythnosau nesaf yn ddod gyda nhw.

Fel y dywedais i yn gynharach yn fy nghyfraniad i ddatganiad y Prif Weinidog, o lle yr wyf i'n byw, gallaf weld maes parcio Tesco ym Merthyr Tudful, ac rwyf i wedi gwylio mewn syndod, a chryn anesmwythyd, y torfeydd yn mynd i mewn ac allan, gan anwybyddu cyngor ar gadw pellter cymdeithasol, ymarfer prynu panig a phentyrru stoc. Mae'r holl bethau hyn yn dweud wrthyf i fod yn rhaid i ni wneud rhagor. Mae'n rhaid i ni nawr roi pwerau i'r Llywodraeth i orfodi ymddygiad y mae rhai pobl, yn anffodus, yn gwrthod cydymffurfio ag ef o'u gwirfodd. Mae'r cyngor wedi ei gyhoeddi, ac mae hynny wedi ei wneud am reswm: i geisio achub bywydau. Felly, rwyf i'n cefnogi rhoi'r pwerau hyn i'n Llywodraeth, yr arfau y bydd eu hangen arnyn nhw i wneud y gwaith yn gyflym, i weithredu er mwyn ceisio helpu i ddod â'r argyfwng hwn i ben, ac rwy'n diolch iddyn nhw am bopeth y maen nhw wedi ei wneud hyd yn hyn, am y penderfyniadau anodd sydd i'w gwneud o dan yr amgylchiadau mwyaf anodd.

Nid oes gennyf i eiriau digonol ychwaith i ddiolch i'r rhai hynny yn y rheng flaen sy'n darparu ymateb brys. Ni allaf i ddychmygu'r pwysau sydd arnyn nhw ar hyn o bryd, wrth geisio ymdopi, ond fe wnawn nhw, ac maen nhw'n cyflawni ar ein rhan fel y maen nhw'n ei wneud bob amser.

Nid wyf i bellach eisiau clywed cyfeiriadau hiraethus at ysbryd y rhyfel. Nid ydym ni mewn rhyfel, ond yr ydym ni ym mrwydr ein bywydau. Nid ydym ni'n osgoi bomiau o awyrennau, ond rydym ni'n osgoi ein gilydd, oherwydd ni yw'r bomiau yn awr. Dirprwy Lywydd, rydym ni'n gwneud hyn oherwydd ein bod ni i gyd yn gobeithio mynd yn ôl i normalrwydd yn fuan. Rydym ni i gyd eisiau gallu gafael am ein hanwyliaid unwaith eto a gweld ein ffrindiau. Gallai ein gwerthfawrogiad o bleserau syml o'r fath hyd yn oed gynyddu'n sylweddol wrth i ni edrych yn ôl ar y cyfnod hwn. I wneud hynny, er mai mesur dros dro yw hwn, rwy'n barod i wneud y penderfyniad anoddaf y dylai unrhyw un ei wneud mewn democratiaeth, penderfyniad nad oeddwn i erioed wedi ei ystyried yn 2016. Ond byddaf felly yn cefnogi'r mesurau hyn a fydd yn rhoi i'n Llywodraeth y pwerau y gallai fod eu hangen arni i ddod â'r argyfwng hwn i ben cyn gynted â phosibl, ond gan wybod hefyd ei bod yn ddigon posibl na fydd dod â'r argyfwng hwn i ben yn digwydd yn y dyfodol agos.

Mae'r pwerau hyn yn wirioneddol ddidostur, ac, ydyn, maen nhw'n gyrru ias i lawr yr asgwrn cefn. Mae'r pwerau sy'n cael eu caniatáu i Weinidogion y Llywodraeth ym mhob un o'r pedair gwlad yn effeithio ar ryddid sifil pob un ohonom ni, ac ni allai'r rhan fwyaf o bobl fod yn ddim ond pryderus. Ac o dan amgylchiadau arferol, ni fyddwn i hyd yn oed yn ystyried trosglwyddo pwerau o'r fath. Yn anffodus, nid yw'r rhain yn amseroedd arferol, oherwydd, mewn ychydig wythnosau, mae'r coronafeirws wedi lledaenu o amgylch y byd, gan beri risg ddifrifol i iechyd pob un ohonom ni. Mae Llywodraethau wedi eu gorfodi i wneud pethau'n gyflymach nag arfer wrth iddyn nhw geisio lleihau'r effaith y mae'r clefyd hwn yn ei chael ar eu poblogaethau.

Yma yn y DU mae pob un o'r pedair gwlad gartref wedi gweithio gyda'i gilydd ar ddull gweithredu unedig, dull gweithredu sydd wedi ei gynllunio i gyfyngu ar effaith COVID-19, wrth i'r gymuned wyddonol geisio gwellhad drwy frechlynnau a therapi posibl. Yn anffodus, nid yw rhai pobl wedi bod yn dilyn cyngor iechyd y cyhoedd, ac felly mae angen cymryd camau mwy pendant. Heddiw, gofynnir i ni roi cydsyniad deddfwriaethol i Fil sy'n rhoi pwerau digynsail i Lywodraethau i gyfyngu ar ein rhyddid sylfaenol a gosod terfynau ar ein hawliau sifil. Fel arfer, ni fyddwn i na fy mhlaid yn caniatáu trosglwyddo pwerau o'r fath, ond rydym ni mewn sefyllfa ddigynsail, oherwydd bod gennym ni elyn anweledig, un nad yw'n parchu ffiniau. Mae pawb mewn perygl—nid pobl oedrannus neu fregus yn unig, oherwydd mae pobl ifanc hefyd wedi marw. Oni bai ein bod ni'n cymryd camau eithafol a phendant, bydd degau o filoedd o bobl yn marw. Dyma'r gwir plaen sy'n ein hwynebu.

Felly, rwy'n derbyn bod y pwerau hyn yn angenrheidiol er mwyn ein diogelu rhag COVID-19. A pheidiwch ag amau am funud, mae'r coronafeirws hwn yn hynod heintus ac yn farwol iawn. Rydym ni wedi ceisio gofyn a hyd yn oed dwyn perswâd ar y cyhoedd i wneud y peth iawn, ac er bod y mwyafrif helaeth yn gwrando ar y cyngor iechyd cyhoeddus, mae gormod o lawer yn anwybyddu'r rhybuddion. Yr unig ddewis arall yw i'r wladwriaeth orfodi cydymffurfiad. Allwn ni ddim caniatáu i weithredoedd lleiafrif ein rhoi ni i gyd mewn perygl.

Felly, rwy'n falch bod Llywodraeth y DU wedi gwrando ar reswm a bod y Bil yn destun adolygiad bob chwe mis, oherwydd mae'r pwerau hyn yn agored i'w camddefnyddio gan y wladwriaeth, ac felly mae'n hanfodol ein bod ni'n sicrhau bod y pwerau hyn yn bodoli ddim ond am gyhyd â'u bod yn angenrheidiol. Mae gennyf i bryderon o hyd ynghylch cymal 76, sy'n rhoi'r pŵer i'r pedair Llywodraeth newid y dyddiad dod i ben, ac rwy'n gofyn felly i Lywodraeth Cymru gytuno i geisio caniatâd y Siambr hon cyn galw'r pŵer hwn i rym. Mae'n hanfodol bod y pwerau hyn mewn grym am y cyfnod byrraf posibl.

Fe wnaf gefnogi, gyda chalon drom, y cynnig cydsyniad deddfwriaethol sydd ger ein bron heddiw. Cefais i fy ethol i gefnogi fy etholwyr, ac, yn anffodus, y ffordd orau o wneud hynny yw gosod cyfyngiadau ar ryddid y mae pob un ohonom ni fel arfer yn ei gymryd yn ganiataol. Mae angen i ni achub bywydau a diogelu ein cymunedau, ac rwy'n gobeithio y bydd y cyhoedd yng Nghymru yn gwrando ar y rhybuddion, yn gwrando ar y cyngor ac yn gweithredu er lles pawb. Dyma'r ffordd orau o atal lledaeniad y coronafeirws, a pho gynted y byddwn ni'n gwneud hynny, y cynharaf y gall bob un ohonom ni ddychwelyd i'n bywydau arferol. Diolch yn fawr.

Rwy'n credu bod pob un ohonom, wrth ystyried y materion hyn, yn ystyried ein gwerthoedd, ein swyddi, yn y Siambr hon, ond hefyd ein cyfrifoldebau tuag at ein teuluoedd a'r bobl yr ydym yn eu caru. Mae llawer ohonom wedi bod yn gwylio'r teledu dros yr wythnosau diwethaf ac wedi gweld yr hyn sy'n digwydd i gyfeillion ar draws y dŵr yn yr Eidal a Sbaen a mannau eraill, wedi gweld dioddefaint pobl sydd wedi dal i feirws hwn, ac wedi gweld yr hyn y mae wedi'i wneud i gymunedau a gwledydd cyfan. Mae llawer ohonom ni—siaradodd Dawn Bowden yn rymus iawn am y rhesymau dros sefyll i gael ei hethol i'r lle hwn—eisiau yr un peth yn y bôn. Rydym eisiau gofalu am ein cymunedau, ac rydym eisiau cael y gorau i'n cymunedau. Credaf fod arweinydd yr wrthblaid, Paul Davies, wedi dweud yr union beth hwnnw yn ei sylwadau agoriadol.

Felly, wrth ystyried y Bil hwn, rwy'n sicr yn ystyried y sefyllfa yr ydym yn ei hwynebu, ond hefyd sut yr ydym yn cyfrannu at ddatrys y mater hwn. Ac rwy'n gofyn tri chwestiwn i mi fy hun. A yw'r pwerau'n bodoli i ymdrin â hyn? A yw'r pwerau hyn yn briodol? A sut y caiff y broses o arfer y pwerau hyn ei goruchwylio? Rwy'n credu bod cytundeb cyffredinol nad yw'r pwerau gennym, ac nad oes gan y Llywodraeth y pwerau sy'n ofynnol eu cael i ymdrin â'r sefyllfa yr ydym yn ei hwynebu. Gwelodd pob un ohonom y lluniau dros y penwythnos o bobl yn esgus ei bod yn ŵyl banc neu'n esgus ei bod yn ddiwrnod i ffwrdd. Ac rwy'n credu bod pob un ohonom wedi ein dychryn gan hynny. Gwelais adroddiadau yn fy etholaethau i fy hun, lle'r oedd tafarnau ar agor i orffen y gasgen. Yn wir, mae'r hyn y maen nhw'n ei wneud yn peryglu nid yn unig y bobl yno, ond pob un ohonom yn ein cymunedau. Ac mae hefyd yn amlwg bod diffyg eglurder o ran lle mae'r pwerau, a sut mae pwerau'n cael eu gorfodi. Felly, mae'n amlwg i mi fod angen y pwerau hyn yn y Bil hwn, ac mae'r Llywodraeth eu hangen i ddarparu'r math o raglen y mae'n rhaid iddi ei darparu dros yr wythnosau nesaf.

Ac yna mae'n rhaid inni ofyn i ni'n hunain: a yw'r pwerau'n briodol? Ac mae'n rhaid imi ddweud, rwy'n glir yn fy meddwl fy hun bod y pwerau'n briodol. Ond nid yw'r rhain yn fesurau y buaswn i wedi eu cefnogi yn y gorffennol. Mae'r rhain yn fesurau sydd, i fod yn onest, yn ffiaidd. Ac o dan unrhyw amgylchiadau eraill nid yn unig y byddwn i'n gwrthod eu cefnogi nhw, ond byddwn yn brwydro â'm holl nerth yn eu herbyn. Maen nhw'n fesurau, Dirprwy Lywydd, a dweud y gwir, y byddwn wedi pleidleisio yn eu herbyn dim ond rhai wythnosau'n ôl. Mae twf yr achosion yr ydym yn eu gweld, ac yr wyf i wedi gweld yn fy rhan i o'r byd yn ardal bwrdd iechyd Aneurin Bevan, lle mae mwy o achosion nag unrhyw ran arall o Gymru—. Rwyf wedi gweld ac rwyf wedi teimlo'r ofn y mae hynny'n ei greu yn ein cymunedau. Felly, mae'n briodol inni gael y pwerau hyn er mwyn diogelu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol, i gryfhau'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol, i gryfhau'r gwasanaethau cyhoeddus sy'n sicrhau'r amddiffyniad sydd ei angen arnom, ond hefyd i sicrhau bod pobl yn ymddwyn yn gyfrifol.

Ac felly, sut yr ydym yn goruchwylio'r pwerau hynny? O'm rhan i, rwy'n gobeithio y bydd Gweinidogion yn cyflwyno adroddiadau i'r fan hon pryd bynnag y defnyddir y pwerau hyn. Gobeithio y bydd y Gweinidogion, ac rwy'n disgwyl i'r Gweinidogion ddod i'r lle hwn i egluro pam y mae'r pwerau hyn yn cael eu defnyddio, am ba hyd y'u defnyddir, beth yw amcan y pwerau, a phryd y maen nhw'n disgwyl i'r pwerau hyn gael eu dileu. Nid yw'n iawn ac nid yw'n briodol mewn democratiaeth fod y pwerau hyn ar y llyfr statud. Mae angen i'r pwerau hyn fod yn gyfyngedig, ac rwy'n ddiolchgar iawn i weld bod y Gweinidogion yma yn croesawu cyfyngiadau'r pwerau hynny. Rwy'n ddiolchgar i weld adolygiad bob chwe mis, ac rwy'n cytuno â'r hyn a ddywedodd ein cyd-Aelod Mick Antoniw am adrodd yn rheolaidd. Ond mae'n rhaid cael atebolrwydd a throsolwg a goruchwyliaeth seneddol briodol drwy gydol y cyfnod hwn, ac mae angen i bob un ohonom gymryd hynny o ddifrif. Ond mae hefyd angen inni edrych yn glir ar ba bwerau sy'n bodoli. Nid wyf yn argyhoeddedig bod digon o bwerau ar hyn o bryd i reoleiddio gweithredoedd yr archfarchnadoedd a gweithredoedd pobl yn yr archfarchnadoedd. Byddai gennyf ddiddordeb mewn clywed yr hyn sydd gan y Gweinidog i'w ddweud am hynny. Rwy'n pryderu'n wirioneddol am rai o'r mesurau hyn a'r hyn a wnânt i hawliau pobl sy'n dioddef o broblemau iechyd meddwl ar hyn o bryd, a chredaf fod angen inni oruchwylio hynny'n briodol.

Ond wrth gloi, ac wrth gefnogi'r Llywodraeth heddiw, rwyf am ddweud hyn, Dirprwy Lywydd: yr hyn sydd wedi fy synnu i dros yr ychydig wythnosau diwethaf yw nad oes gennym ddigon o ddeddfwriaeth argyfyngau sifil posibl sy'n ymarferol ac y gall y Llywodraeth ei defnyddio pan fyddan nhw'n wynebu argyfwng. Nid yw'n ddigon da nad yw'r llyfr statud yn cynnwys deddfwriaeth frys sy'n ddigonol i ymdrin ag argyfwng. Byddwn yn gobeithio, pan fyddwn wedi ymdrin â'r mater hwn, y byddwn eto wedyn yn gallu edrych ar y llyfr statud yn ei gyfanrwydd a sicrhau bod gan Lywodraethau, dan oruchwyliaeth a chyda chydsyniad, y pwerau y maen nhw eu hangen, heb fynd drwy'r broses hon, oherwydd nid oes craffu gwirioneddol yn digwydd ar y ddeddfwriaeth hon, naill ai yma nac yng Nghaeredin nac yn Belfast nac yn San Steffan. Mae'n cael ei ruthro drwodd mewn wythnos, mewn ychydig ddyddiau. Mae'r cyfyngiadau llymaf ar ein rhyddid i weithredu a'n rhyddid fel dinasyddion yn cael eu rhuthro drwy bedair Senedd mewn tri diwrnod. Felly mae angen inni gael ar y llyfr statud ddeddfwriaeth sydd wedi ei hystyried, sy'n gadarn ac sy'n rhoi'r gallu i Weinidogion a Llywodraethau weithredu lle bo angen, ond gweithredu mewn ffordd sydd ag atebolrwydd democrataidd, goruchwyliaeth a rhesymau clir yn ei hanfod. Nid yw hynny gennym ar hyn o bryd.

Rwy'n cefnogi'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol, rwy'n cefnogi'r pwerau, rwy'n cefnogi'r defnydd o'r pwerau hyn, ac rwy'n gobeithio y byddwn, ar ddiwedd y cyfnod ofnadwy hwn o amser yr ydym yn byw drwyddo, wedi dysgu rhai gwersi ac y byddwn yn gallu adolygu lle'r ydym yn sefyll fel Senedd a'r pwerau sydd gan Weinidogion i'n cadw ni'n ddiogel. Diolch.

Alun, mae'n rhaid imi ddweud, tan yr ychydig frawddegau diwethaf, roeddwn yn gwbl gytuno gyda chi, oherwydd un o'r pwyntiau rwy'n credu sy'n werth ei wneud yn y ddadl hon yw—ac mae wedi'i wneud eisoes; mae'r gair 'llym' wedi ei ddefnyddio fwy nag unwaith—nad ydym ni fel Sbaen; nid oes gennym y pwerau llym hyn ar ein llyfrau statud, pa bynnag mor dda y'u hystyrir. A dweud y gwir, ni fyddwn i'n cefnogi hynny. Er mor simsan ac anfoddhaol y mae'r broses bresennol wedi bod, ni fyddwn i'n cefnogi cael y pwerau Ffranco-aidd ar ein llyfrau statud yn dragywydd, er fy mod yn gallu deall dadl Alun Davies. Rwy'n cytuno â phopeth arall a ddywedodd, sydd ychydig yn anarferol, ond man y man inni dderbyn hynny.

Ond tybed—hynny yw, rwy'n cytuno â'r pwynt a godwyd gan Dawn; os ydym yn mynd i gael Llywodraethau yn cael y pŵer i'm rhwystro i rhag gweld fy nhad neu fy meibion, mae'n rhaid ichi brofi'n wirioneddol bod angen y pwerau hynny arnoch—yr union bwynt yr oedd Alun Davies yn ei wneud hefyd. Felly, efallai y gallwn fynd â chi drwy rai o'r manylion, gan gyfeirio nôl at beth ddywedodd Helen Mary, am y cydbwysedd hwn rhwng ein hawliau dynol ni a'r angen am y pwerau hyn. Yn benodol, rwy'n credu bod cymal 9 a chymal 14 o ddiddordeb penodol i mi. Cymal 9 yw'r gostyngiad yn nifer y meddygon y mae eu hangen i ganiatáu i rywun â phroblemau iechyd meddwl gael ei anfon i ysbyty iechyd meddwl. Yn bersonol, dydw i ddim yn gweld pam na allwch chi ddod o hyd i ddau feddyg yn y sefyllfaoedd eithafol hynny, ni fydd llawer ohonyn nhw'n codi. Ond os ydym yn y sefyllfa honno, efallai y gallem fod yn adolygu'r penderfyniad yn amlach na'r hyn y mae'r ddeddfwriaeth yn ei ganiatáu. Nid oes unrhyw beth yn eich rhwystro rhag gwneud hynny a gwneud yr union ddatganiadau yr oedd Alun Davies yn sôn amdanynt os oes eu hangen.

Cymal 14: asesu anghenion nid yn unig bobl anabl, ond gofalwyr a gofalwyr cyflogedig yn benodol. Mae gennym sefyllfa nawr gyda'r ddeddfwriaeth lle y gallech fod yn gymwys i gael asesiad, ond nid oes rheidrwydd i gwrdd â'r anghenion sy'n cael eu hasesu. Ond dan yr amgylchiadau a ddisgrifiwyd gan Helen Mary o 'bethau'n iawn am nawr, ond efallai y byddwn yn cyrraedd uchafbwynt lle nad oes digon o staff i wneud asesiadau', beth yw eich barn chi am ragdybio bod y dadleuon a gyflwynwyd naill ai gan ofalwr neu rywun y gofelir amdano, bod yr hyn maen nhw'n ei ddweud yn gywir? Rhoi'r hyn sydd ei angen arnyn nhw os yw'n bosibl gwneud hynny ac yna adolygu eu haeriadau'n ddiweddarach yn y broses pan fydd gennym weithlu yn ôl yn y drefn arferol. Ni fyddwn fel arfer yn cefnogi credu pobl heb y broses asesu briodol, ond yn yr amgylchiadau hyn, nid wyf yn credu bod pobl yn mynd i gymryd mantais; maen nhw'n mynd i fod yn gofyn pan fyddan nhw mewn sefyllfa anobeithiol.

Cymalau 35 a 36: Roeddwn i eisiau gofyn, oherwydd mae pwerau yma i atal gwiriadau'r Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd, ac rwy'n deall hynny'n llwyr. Mae'n dal i fod gennym gyn-athrawon yn ein poblogaeth a gafodd eu dileu o'r gofrestr am reswm da ac rwy'n gobeithio na fydd yr unigolion hynny'n cael dod yn ôl i mewn i'r gweithlu, beth bynnag fo'r llacio a ystyrir yma.

Unwaith eto, pwynt Helen Mary ar waith 'hanfodol': beth mae gwaith hanfodol yn ei olygu? Beth mae'n ei olygu? Mae cyfleoedd mewn cwmnïau unigol neu fusnesau bach i hyn olygu 'mae angen rhai o'r staff ac nid oes angen rhai o'r staff'. Felly, yr enghraifft a roddwyd i mi y bore yma: 'Rwy'n gweithio i gwmni nwy bach. Os bydd rhywun yn dweud bod ganddo nwy yn gollwng, a ydw i'n cael mynd allan a thrwsio hynny mwyach?' I fynd yn ôl at y pwynt ar adeiladu, mae cwmni garddio wedi cysylltu â mi yn dweud, 'Wel, fe allwn ni weithio o bellter. Rwy'n deall nad yw gwelyau blodau yn arbennig o bwysig, ond os bydd rhywun yn fy ffonio ac yn dweud bod coeden ar fin syrthio ar ei ben, a ydw i'n cael mynd allan a gwneud gwaith ar y goeden?' Byddai angen y math hwnnw o arweiniad.

Gan nad oeddwn yn gallu gofyn mewn cwestiwn am rentu o'r blaen, a allwch gadarnhau i mi fod y sefyllfa yn Lloegr ac yng Nghymru ynghylch ymestyn yr hysbysiad sy'n ofynnol ar gyfer achosion meddiannu yn cael ei fframio yn y ffordd honno ar gyfer Lloegr a Chymru, fel nad oes gennym ddadfeddiannu? Rwy'n sylweddoli bod pawb yn derbyn yr egwyddor, ond mae angen egluro bod Cymru a Lloegr yn union yr un peth. Os nad ydyn nhw, mae hynny'n iawn, ond byddai esboniad yn eithaf defnyddiol.

Ac yna, rwy'n credu, y cwestiwn olaf gennyf i ar—. Do, fe gododd Hefin David y cwestiwn am MOTs yn gynharach. Nid yw ef yma ar hyn o bryd, ond gall garejys aros ar agor i wneud MOTs. Gan fod y gweithlu ar y cyfan yn mynd yn llai, oherwydd bod pobl naill ai'n hunan-ynysu neu'n mynd yn sâl, yn anffodus, a ydych yn rhagweld—ac rwy'n sylweddoli mai cwestiwn i'r DU yw hwn, mewn gwirionedd, ond fe ofynnir hyn i chi yng nghyfarfodydd COBRA—y byddwn byth mewn sefyllfa lle mae gofynion cyfreithiol yn debygol o gael eu hatal ymhellach, fel gydag archwiliadau'r Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd, a hynny am y rheswm syml nad oes gennym ddigon o bobl i'w gorfodi. Ac o dan yr amgylchiadau hynny, beth fyddwn yn gofyn i'r bobl a fyddai fel arfer yn ddarostyngedig i'r gofynion cyfreithiol hynny ei wneud? Diolch o galon ichi.

Gaf i ddweud i ddechrau fy mod i'n uniaethu yn llwyr efo'r hyn ddywedodd Dawn Bowden? Mae'n bwysig ein bod ni yn rhannu ein gofidiau ac mae'n bwysig ein bod ni yn mynegi yr emosiwn rydyn ni yn teimlo. Mae hynny mor bwysig ar adeg fel hyn. Felly, dwi'n diolch i chi am rannu rhai o'ch gofidiau chi, ond mi wnawn ni ddod drwy hyn. Mi wnawn ni ddod drwy hyn efo'n gilydd—mae hynny yn bosibl. 

Rydyn ni fel plaid wedi bod yn gweithio yn adeiladol efo Llywodraeth y Deyrnas Unedig a Llywodraeth Cymru ar y ddeddfwriaeth yma i sicrhau bod gan y Llywodraeth y pwerau i'n cadw ni'n saff. Mi ddylai'r ddeddfwriaeth yma arwain at fwy o staff yn y gwasanaeth iechyd a gofal cymdeithasol. Mi ddylai wneud gwirfoddoli yn haws, rhoi stop ar griwiau o bobl yn ymgynnull, galluogi mwy o gefnogaeth i fusnesau, a rhoi urddas i'r rhai fydd yn colli anwyliaid. Ond, wrth gwrs, fel mae eraill wedi dweud, mae'n bwysig mai dim ond os ydy hi'n hollol angenrheidiol y dylid defnyddio'r pwerau yma, ac mae angen craffu llawn hefyd ar y defnydd ohonynt. 

Mi rydw i'n cydfynd yn llwyr efo'r pryder ynglŷn â'r ddwy flynedd, ac mae fy nghydweithwyr i yn San Steffan wedi bod yn galw am yr adolygiad chwe mis yma. Dwi yn credu bod asesu effaith y pwerau sydd yn y mesur ar Gymru—boed nhw'n bwerau sydd gennym ni yma yng Nghymru neu'n bwerau sydd tu hwnt i'n gallu ni yma fel Senedd—mae'n bwysig i ni fod yn asesu effaith unrhyw bwerau ddaw i rym a bod yna, fel mae Alun Davies yn ei ddweud, adroddiadau cyson a chyfle i ni'n fan hyn i fod yn gallu craffu mewn ffordd hollol adeiladol i wneud yn siŵr bod popeth yn digwydd yn briodol. 

Mae'n bwysig nodi, dwi'n meddwl, bod y cymalau sydd yn y mesur sy'n ymwneud â materion datganoledig yn golygu y bydd Llywodraeth Cymru yn gallu penderfynu peidio â defnyddio'r cymalau am y materion datganoledig hynny. Hynny yw, penderfynu peidio rhoi switsh ymlaen, fel petai. Dwi yn meddwl bod hynna'n bwysig. Mae o'n dangos parch i'n Senedd ni fan hyn. 

Jest yn sydyn, rhai o'r materion sydd yn fy mhryderu i. Gofal cymdeithasol: drwy lacio'r gofynion ar lywodraeth leol o ran gofal cymdeithasol, mae perygl y bydd hyn yn arwain at lefel annerbyniol o ofal a allai arwain at farwolaethau diangen. Mae eisiau bod yn ofalus iawn mai dim ond os bydd y pwysau yn mynd yn hollol eithafol y byddwn ni'n defnyddio'r rheini. Gwiriadau DBS: dw'n cytuno'n llwyr efo beth roedd Suzy Davies yn ei ddweud. Mae angen gofal efo prysuro'r gwiriadau er mwyn galluogi mwy o wirfoddolwyr i helpu—dwi'n deall hynny'n iawn—ond mae'n rhaid i ni gofio beth ydy pwrpas y gwiriadau, sef amddiffyn y bobl a'r plant mwyaf bregus yn ein plith ni.

Efo ysgolion, dwi'n cytuno, wrth gwrs, bod angen i ysgolion aros ar agor, ond mae o'n gallu rhoi straen mawr ar yr athrawon, ac mae gan yr undebau athrawon bryderon am iechyd eu haelodau nhw er, wrth gwrs, mae'r ddarpariaeth ar gyfer plant gweithwyr allweddol yn gwbl hanfodol. 

Iechyd meddwl: fe fydd y mesur yn caniatáu newidiadau pellgyrhaeddol i ddeddfwriaeth iechyd meddwl, a fydd yn gallu golygu bod pobl yn cael eu cadw mewn ysbyty neu sefydliad am gyfnodau llawer iawn hirach na'r presennol. 

I gloi, Dirprwy Lywydd: menywod. Menywod, merched sydd, ar y cyfan, yn gofalu am blant a pherthnasau hŷn hyd heddiw; dydy hynny ddim wedi newid. Mi fydd y gwaith di-dâl yma yn cynyddu yn ystod yr wythnosau a'r misoedd nesaf yma, ac mae angen parchu y gwaith yna. Dylai menywod, gan gynnwys y rhai sy'n feichiog ac ar absenoldeb mamolaeth ddim cael eu rhoi dan anfantais yn eu gyrfaoedd drwy ddilyn y canllawiau. 

Rydych chi'n gwybod bod gan ein plaid ni hanes hir ac anrhydeddus o gefnogi ac hyrwyddo hawliau ein pobl ni. Ond, dros dro, mae angen y ddeddfwriaeth yma. Does dim dewis, ac, felly, wrth gwrs, byddwn ni ddim yn gwrthwynebu'r cynnig sydd gerbron heddiw. Diolch.

Gweinidog, rwy'n credu fy mod yn siarad yr un iaith â phawb yma pan ddywedaf byth, byth, yn ein dychymyg mwyaf eithafol y byddai unrhyw un ohonom sy'n eistedd yma heddiw yn dychmygu y byddem yma a bod gofyn inni bwyso botwm a fydd yn gweithredu deddfwriaeth eithaf didostur a'i gorfodi ar bobl yn eu cartrefi ac yn eu bywydau bob dydd. Ni ddaethom yma i wneud hynny. Ond yr hyn y daethom yma i'w wneud—rwy'n weddol sicr—yw amddiffyn pobl, ceisio eu cadw'n ddiogel, a gwneud popeth y teimlwn sy'n rhesymol ac sydd ei angen ac y gellir ei gyfiawnhau i'r perwyl hwnnw.

Rydym yn y lle mwyaf anarferol a digyffelyb y gallem erioed, erioed fod wedi ei ddychmygu. Ac oherwydd hynny y byddaf yn cefnogi, fel y bydd pawb arall yma heddiw—. Dydw i ddim yn hawlio buddugoliaeth bersonol yma, achos does dim buddugoliaeth yn hyn i gyd; mae hyn yn gwbl angenrheidiol. Mae'n fodd i gyflawni. A'r unig reswm, am wn i, y byddaf yn cefnogi hyn heddiw yw oherwydd bod amser yn gyfyngedig. Mae'r pwerau brys hyn yn gyfyngedig o ran amser. Byddan nhw'n cael eu hadolygu, ac rwy'n siŵr y bydd adroddiadau amdanynt pan cânt eu defnyddio. Rydym yn gobeithio na fydd yn rhaid inni ddefnyddio pob un o'r pwerau sydd wedi'u hysgrifennu yma heddiw, ond roedd yr ymddygiad, fel y mae llawer wedi'i ddweud o'm blaen, y penwythnos diwethaf yn wirioneddol syfrdanol. Mae'n amlwg nad oedd rhai pobl yn deall—rwy'n siŵr o hynny—beth yr oedden nhw'n ei wneud, ac roedd pawb wedi penderfynu gwneud yr un peth. Pan ddywedwyd wrthyn nhw i fynd allan a chael awyr iach, roedd pawb wedi mynd i'r un lle. Felly, rydym yn gwybod nawr na fydd hynny'n gallu digwydd o dan y dyfarniad hwn.

Ond rwy'n credu bod ambell i beth y mae angen inni edrych arno. Rydym yn gofyn i bobl eraill—. Rydym yn pasio'r ddeddfwriaeth, ond rydym yn gofyn i bobl eraill orfodi'r ddeddfwriaeth honno os yw hynny'n wir, ac rwy'n credu bod dyletswydd arnom i wneud yn siŵr bod y bobl hynny a fydd yn gorfodi'r ddeddfwriaeth, ac, weithiau, gyda phoblogaeth elyniaethus, yn gorfod gwneud yn siŵr eu bod yn cael eu hamddiffyn a rhaid i ni wneud yn siŵr eu bod yn cael eu diogelu drwy bolisïau yswiriant, drwy unrhyw gêr amddiffynnol sydd ei angen arnynt a rhywfaint o arweiniad clir hefyd, oherwydd bydd rhai pobl yn y rheng flaen erbyn hyn.

Rydym wedi clywed llawer o sôn am y rheng flaen, ond mae'r rheng flaen yn newid drwy'r amser. Ie, staff y GIG yw'r rheng flaen os oes angen gofal meddygol arnoch, ond y gweithwyr archfarchnad yw'r rheng flaen os oes angen bwyd arnoch; y gyrwyr lorïau os ydych angen y bwyd hwnnw i gyrraedd y man lle'r ydym yn mynd i'w gasglu. Felly, y rheng flaen bellach yw unrhyw un a phawb sy'n gweithio i gadw'r wlad hon yn rhedeg ar yr adeg benodol hon.

Mae rhai o'r pwerau hefyd yma i amddiffyn busnesau, ac rwyf wedi cael e-bost tra'r ydym wedi bod yn eistedd yma am fusnes y gofynnwyd iddo dalu rhent, ond nid oes ganddo unrhyw fusnes, ac mae'r unigolyn y maen nhw'n ddyledus iddo hefyd yn fusnes bach. Felly, mae angen inni ofalu am bobl o'r ddwy ochr a deall, pan fyddwn ni'n gosod rhywfaint o ddeddfwriaeth er mwyn helpu un ochr, nad yw'n cael effaith negyddol ar y lleill.

Rwy'n siŵr y bydd pawb yma yn pleidleisio dros hyn gyda chalon drom. Rydym yn gobeithio y byddwn yn gallu cymryd y pwerau hynny i ffwrdd yn gyflym iawn a rhoi eu rhyddid, ond yn bwysicach fyth, eu dyfodol yn ôl i'r bobl.

Diolch. Neil McEvoy.

Diolch, Dirprwy Llywydd. Dirprwy Lywydd, mewn gwirionedd—mae treiglad yno.  

Mae'n fesur eithafol. Mae gennyf lawer o bryderon. Rwy'n pryderu y gall cynghorau, fel y crybwyllwyd, israddio gofal i'r henoed a phobl anabl wrth i'r Ddeddf Gofal gael ei hatal. Rwy'n pryderu am y defnydd o dechnoleg bell mewn achosion llys o ran tegwch treial. Rwy'n pryderu am sut y gall pobl gael eu cadw.

Mae'n fesur eithafol, ond rydym yn byw mewn cyfnod eithafol—digynsail. Rwy'n credu, fel y mae pawb wedi'i ddweud, bod agweddau ar y Bil nad wyf yn eu hoffi yn sicr a bod gennyf bryderon mawr amdanyn nhw. Mae gennyf bryderon mawr ynghylch tynnu rhyddid oddi ar bobl am unrhyw gyfnod o amser. Hawliau unigol yw conglfaen yr hyn y dylem fod yn ymwneud ag ef, ond ceir hawliau cymunedol hefyd. Pan welsom y torfeydd ar y penwythnos, pobl allan yn yr awyr agored, yn ei drin fel pe bai'n ŵyl banc, roedd yn rhaid gwneud rhywbeth. Mae'n drueni, rwy'n credu, na chafodd pethau eu gwneud ymlaen llaw, pan ellid fod wedi cymryd rhai camau ynghynt.  

Rwy'n falch o glywed y gellir atal agweddau Cymreig ar y Bil yma, o'r Senedd hon. Hoffwn gael ychydig mwy o fanylion am hynny. Rwy'n anghyfforddus iawn gyda llinell amser o ddwy flynedd. Mae chwe mis yn well o lawer, ond rwyf am ymhelaethu ar y manylion am yr hyn y mae ei angen ar ôl y chwe mis. A yw'n fwyafrif syml? A yw'n ddwy ran o dair?

Credaf fod pryderon wedi'u codi ynghylch pobl sy'n dioddef cam-drin domestig yn eu cartrefi. Mae yna hefyd fater plant mewn gofal yn cael llai o oruchwyliaeth nawr. Rwy'n poeni am y nifer o bethau sy'n cael eu cynnal ar-lein, yn enwedig addysg. Mae yna fwlch yn y gyfraith nad oes angen i hi gael gwasanaeth gwiriad y Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd i diwtora ar-lein, ac rwy'n credu bod hwnnw'n fwlch enfawr y gallai'r Bil hwn fynd i'r afael ag ef, mewn gwirionedd.

Yn y pen draw, nid wyf yn credu bod gennym unrhyw ddewis yma ond pleidleisio dros y Mesur hwn. Ni allwn ei ddiwygio oddi yma. Dim ond apêl, mewn gwirionedd, at bobl sy'n gwylio ar y teledu: rydym i gyd yn yr un peth gyda'n gilydd. Efallai nad ydym yn sylweddoli hynny eto, ond pan fydd pobl yn mynd allan ac yn pwyso'r botwm i groesi'r ffordd, os ydyn nhw'n heintus, yna bydd y person nesaf yn cael y feirws hwnnw. Y cyfan sydd raid iddyn nhw ei wneud yw cyffwrdd â'u hwyneb ac maent yn amlyncu'r feirws, drwy'r trwyn, y geg neu'r llygaid. Mae'n anodd iawn peidio â chyffwrdd â'ch wyneb ar brydiau.

Rwy'n mynd i orffen drwy ddweud fy mod yn credu y dylem mewn gwirionedd fod yn profi pob achos posib. Clywaf nad oes gennym y capasiti ar hyn o bryd, ond credaf fod yn rhaid i'r Llywodraeth hon roi blaenoriaeth i feithrin capasiti, a hynny cyn gynted â phosib, oherwydd mae'r pecynnau profi hyn ar gael. Maen nhw ar gael i'r Llywodraeth hon os caiff yr archebion eu gwneud, oherwydd ni fyddwn yn dychwelyd i ryw fath o normalrwydd yn gyflym iawn oni bai ein bod yn nodi pwy sydd â'r feirws, ble mae'r feirws, ac y gallwn ei ynysu yn y ffordd honno. Mae hwn yn gyfnod anghyffredin, ond byddaf yn gorffen drwy annog y Llywodraeth i feithrin capasiti ar unwaith i brofi pob un achos o'r coronafeirws. Diolch yn fawr.

Diolch. A gaf i alw ar y Gweinidog Iechyd a gwasanaethau cymdeithasol i ymateb i'r ddadl?

Diolch, Dirprwy Lywydd, a diolch i'r holl Aelodau sydd wedi cyfrannu at y ddadl. Byddaf yn ceisio rhedeg drwy ystod eang o'r pwyntiau a godwyd yn fy ymateb, wrth gwrs. Ailadroddodd nifer o Aelodau bwyntiau, neu adeiladu ar rai, a wnaed yn gynharach.

Hoffwn ddiolch i Mick, ac yn wir i'r holl aelodau a siaradodd, am roi arwydd o'u cefnogaeth i'r cynnig sydd ger ein bron. Gofynnodd Mick yn benodol, fel y gwnaeth Alun Davies a Siân Gwenllian ac amryw o bobl eraill, am y gofyniad o ran adrodd sydd yn y Bil. Rwy'n credu ei bod bellach yng nghymal 99 yn dilyn gwelliannau a wnaed ddoe, ynghyd ag adolygiad chwe mis yr wyf yn credu sydd yng Nghymal 98 nawr, ac felly rwy'n hapus i roi addewid ar gofnod y bydd Llywodraeth Cymru yn adrodd i'r Cynulliad hwn ar y defnydd o bwerau yn rheolaidd. Yn ymarferol, rwy'n credu mewn gwirionedd y byddwn yn gwneud datganiadau cyhoeddus am y defnydd o bwerau bob tro yr ydym yn eu defnyddio, ond wedyn rydym eisiau casglu ynghyd mewn un lle adroddiad ar yr hyn sydd wedi'i wneud dros gyfnod o amser. Rwy'n hapus i roi'r addewid hwnnw.

Yr un nodyn o rybudd a roddwn ynghylch rhai ymatebion eraill a roddwyd i'r Aelodau eraill yw, yn gyntaf oll, mai mater i'r sefydliad hwn wedyn yw penderfynu sut y mae'n bwriadu defnyddio'r adroddiad hwnnw o ran craffu neu fel arall. A'r ail bwynt yw, o ran y modd y mae'r sefydliad yn gweithredu, nid yn unig o ran lleihau niferoedd, ond bydd angen i bob un ohonom gofio y gallwn fod mewn sefyllfa wahanol o bosib ymhen tri mis, chwe mis neu naw mis , a bod yn ymwybodol na allwn roi sicrwydd pendant a chyflym am yr hyn a fydd yn sicr yn digwydd. Ond, yn sicr, o safbwynt y Llywodraeth, yr adrodd a gafwyd, rwy'n fwy na pharod i'w ddarparu.

Yn sylwadau Paul Davies, ynglŷn â'r pwyntiau am y trefniadau diogelu, bydd rheoleiddwyr proffesiynol yn dal i fod yn eu lle, ond bydd yn rhaid i'r safonau y maen nhw'n eu cymhwyso fod yn gysylltiedig â'r gallu i ymarfer ar yr adeg honno. Felly, dri mis yn ôl, byddech wedi disgwyl rhywbeth gwahanol i'r hyn y gallech ei ddisgwyl ynghanol epidemig pan fydd gallu uned therapi dwys efallai'n llawn, er enghraifft. Ond nid yw hynny'n golygu, er enghraifft, y bydd y gofynion disgwyliedig ynghylch uniondeb, ynghylch ymddygiad gyda chydweithwyr—bydd y pethau hynny yn dal i fod ar waith. Mae gan wely Uned Gofal Dwys sydd wedi'i staffio'n llawn ar hyn o bryd naw o nyrsys o'i amgylch. Efallai y byddwn mewn sefyllfa wahanol os bydd yr achos yn cyrraedd unrhyw beth tebyg i'r potensial gwaethaf.

O ran eich pwynt ynghylch cyrhaeddiad cyfathrebu Llywodraeth Cymru, ceir sgyrsiau rheolaidd gyda darlledwyr ond hefyd y cyfryngau lleol, ac rwy'n credu eu bod nhw'n ffynhonnell bwysig iawn o wybodaeth. Er nad oes llawer o bobl yn prynu papur lleol bellach, mae llawer o bobl yn edrych ar wefannau lleol i gael eu newyddion, ac mae pob aelod sydd ag etholaeth neu ranbarth yn eithaf obsesiynol am eu gwefan leol fwyaf poblogaidd, p'un a oedd yn arfer bod yn bapur newydd ai peidio. Maen nhw'n ffynonellau gwybodaeth y mae pobl yn mynd iddyn nhw'n rheolaidd, felly rydym ni'n bendant yn ystyried sut rydym yn ceisio cael gwybodaeth iddyn nhw. Eto, yn ddibynadwy ac yn gyson ac mor glir â phosib.

A chredaf ar ddiwedd hyn y bydd llawer mwy o bobl yn gwybod pwy yw Prif Swyddog Meddygol Cymru nag oedd yn gwybod chwe mis yn ôl, oherwydd bydd Dr Frank Atherton yn ymddangos yn rheolaidd yn cyfathrebu â'r cyhoedd oherwydd ei fod yn ffigur y ym mae llawer yn ymddiried ynddo. Nid yw yma i geisio cael ei ethol ar unrhyw adeg yn y dyfodol. Mae'n gynghorydd meddygol annibynnol i Lywodraeth Cymru, ac rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn ei fod ef a'i dri chyd-weithiwr yn chwarae rhan flaenllaw nid yn unig wrth gynghori'r Llywodraeth, ond yn yr ymarfer cyfathrebu cyhoeddus hwnnw.

A gwn eich bod wedi sôn am bwyntiau, fel y gwnaeth yr Aelodau eraill, am ymddygiad dros y penwythnos, yn enwedig mewn parciau carafanau a mannau prydferth, ond yn fwy na hynny, gwelsom dorfeydd ar Ynys y Barri a lleoedd eraill hefyd. Felly, mae hynny'n egluro rhan o'r rheswm pam y gwnaethom gymryd y camau eithriadol ddoe pan gyhoeddodd y Prif Weinidog rai cyfyngiadau, ac wedyn nododd y pedair Llywodraeth ragor o gyfyngiadau eto. Byddai'r pwerau yn y Bil hwn yn caniatáu inni gymryd camau pellach yn y dyfodol a chaniatáu i'r mesurau yr ydym eisoes wedi'u cymryd o dan rai o bwerau Deddf Iechyd y Cyhoedd (Cymru) 2017 i roi'r rheini ar sail wahanol, oherwydd bod y gofynion adolygu ar eu cyfer yn wahanol.

Credaf ei bod yn werth codi'r pwynt hwn—er nad yw'n ymwneud yn gyfan gwbl â'r Bil—ond mae'n ymwneud â'r bobl hynny sydd wedi symud o'u cartref eu hunain a'r neges 'dychwelwch adref ac arhoswch adref'. Rydym ar fin anfon degau o filoedd o lythyrau yng Nghymru at ddinasyddion sy'n agored i niwed, i'w cynghori ynglŷn â pham eu bod yn y grŵp hwnnw a'r cymorth a ddylai fod ar gael iddynt a pham rydym yn gofyn iddynt aros gartref am o leiaf dri mis. Mae llythyrau tebyg yn mynd allan at bobl yn Lloegr a chenhedloedd eraill y DU. Os yw'r bobl hynny wedi gadael eu cartref arferol, lle maent wedi'u cofrestru gyda'u gwasanaeth iechyd—p'un a ydyn nhw wedi mynd o Gaerffili neu Gaint i Ddinbych-y-pysgod, nid yw'n gwneud gwahaniaeth mewn gwirionedd—nid ydyn nhw yn eu cartref arferol, nid ydyn nhw'n mynd i gael y cyngor neu'r arweiniad hwnnw, ac ni fyddan nhw mewn sefyllfa i ddiogelu eu hiechyd eu hunain i ddiogelu eu hunain. Felly, mewn gwirionedd, nid yw'n ymwneud â'r pwysau ar rannau o'r DU gyfan yn unig, oherwydd roedd problemau tebyg yng Nghernyw ac yn ucheldiroedd ac ynysoedd yr Alban hefyd, a dywedodd Prif Weinidog Gogledd Iwerddon ddoe eu bod wedi cael problemau tebyg hefyd. Ond mewn gwirionedd sefydlwyd pob un o'r ardaloedd hynny ar gyfer darpariaeth mân anafiadau; ni chawsant eu sefydlu ar gyfer y pwysau ychwanegol sydd i'w disgwyl yn yr wythnosau nesaf, hyd yn oed os byddwn ni'n llwyddo i sefydlogi uchafbwynt yr achosion.

Helen Mary Jones, roeddwn yn ddiolchgar am yr amrywiaeth o sylwadau a wnaethoch chi. Rwy'n credu, o ran rhai o'r cwestiynau, os ydym yn ystyried defnyddio'r pwerau i ysgafnhau trefniadau cymorth gofal cymdeithasol, bydd yn cael ei gwmpasu gan y ddyletswydd adrodd. Byddem yn sicr am adrodd ar yr hyn yr ydym yn ei wneud a pham. Efallai na fyddwn yn gallu gwneud hynny'n rhagolygol, oherwydd efallai y bydd angen inni ddefnyddio pwerau gyda'r fath gyflymder, i fod yn effeithiol, lle y bydd yn rhaid inni ddefnyddio'r pwerau a dweud wrth y Senedd ein bod wedi gwneud hynny, yn hytrach na dweud, 'Yr wythnos nesaf, byddwn yn gwneud rhywbeth.' Ar adeg arferol gallwch wneud hynny, ond mae nawr yn unrhyw beth ond adeg arferol.

O ran y pwyntiau a wnaed gan ystod o Aelodau ar dâl salwch statudol, rydym yn cydnabod y sylwadau hynny a byddwch wedi clywed y Prif Weinidog yn galw am yr incwm sylfaenol cyffredinol. Nid yn aml y bydd y Prif Weinidog yn cytuno gyda Gweriniaethwyr yr Unol Daleithiau ar ymateb polisi, ond mae yna Weriniaethwyr yn yr UDA sy'n galw am, i bob pwrpas, incwm sylfaenol cyffredinol hefyd. Mae'n dangos y cyfnod eithriadol yr ydym yn byw ynddo a'r gydnabyddiaeth, os na fyddwn yn darparu'r modd i bobl, y gall eu hymddygiad gael ei yrru gan yr angen i dalu eu biliau a byddan nhw'n gweithredu yn y fath fodd fel y bydd yr argyfwng iechyd cyhoeddus yn gwaethygu, nid gwella. Dydw i ddim yn credu bod y Prif Weinidog a Mitt Romney ar fin rhannu llwyfan yn fuan.

Mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn glir yn ein galwad ar Lywodraeth y Deyrnas Unedig am gymorth pellach i bobl hunan-gyflogedig. Deallwn fod y Canghellor ar fin gwneud cyhoeddiad yn ystod y diwrnod neu ddau nesaf ynglŷn â hynny. Gorau po gyntaf. Ond, o fewn Llywodraeth Cymru, mae Ken Skates eisoes yn arwain gwaith ar beth arall y gallwn ni ei wneud yng Nghymru gyda'r ysgogiadau a'r gallu sydd ar gael i ni.

O ran adeiladu, eto, nid yw yn y Bil, ond os caiff y pwerau eu rhoi i ni, yna byddem yn sicr ar sail gadarnach i wneud ymyriadau pellach, os bydd eu hangen. Ond rwy'n cydnabod, fel y gwna'r Prif Weinidog a Gweinidogion eraill yn wir, y pwyntiau a wnaed am y diwydiant adeiladu. Yn sicr, nid yw bob amser yn bosib gweithio ar safle adeiladu a phellhau eich hun yn gymdeithasol. Roedd fy mrawd hŷn yn gweithio yn y diwydiant adeiladu ac mae fy nhad-yng-nghyfraith yn gweithio yn y diwydiant adeiladu hefyd. Mae Llywodraethau eraill yn rhannu'r un pryder. Rwyf yn deall, fodd bynnag, y byddai angen i'r gwaith hanfodol o ran diogelwch barhau ac, yn yr un modd, y gwaith sy'n hanfodol i'r frwydr yn erbyn COVID-19. Felly fydden ni ddim am weld y gwaith sy'n cael ei wneud i drawsnewid canolfannau hamdden yn Sir Gaerfyrddin yn dod i ben. Mae angen i'r gwaith hwnnw fynd yn ei flaen fel y gallwn ni ymladd y clefyd ac achub cynifer o fywydau ag y bo modd. Ond rwy'n cydnabod y pwyntiau ynglŷn â'r ffaith bod hwn yn sector bregus o ran hawliau gweithwyr. Yn aml, mae'n rhaid i bobl fod yn hunangyflogedig lle maen nhw mewn gwirionedd o dan reolaeth uniongyrchol mewn ffordd y mae'r rhan fwyaf o gyflogeion yn teimlo eu bod hefyd.

Gwnaeth cyfraniad Dawn Bowden argraff arbennig arnaf, y coronafeirws ac—fel y soniodd Suzy Davies, yn wir—am yr amharu ar ein bywydau teuluol ni ein hunain yn ogystal â'r rhesymau pam mae'r Aelodau'n gyndyn i gefnogi'r pwerau newydd hyn. Nid wyf i nac unrhyw Weinidog arall yn y Llywodraeth hon yn awyddus iawn i ofyn i'r Aelodau basio'r cynnig hwn, ond y gwir amdani yw nad yw hyn yn hawdd, nid yw'n syml, ac nid ydym yn sicr pryd y bydd hyn yn dod i ben. Credaf fod pwynt wedi'i godi hefyd gan Alun Davies na fyddai ef wedi pleidleisio o blaid y mesurau hyn ychydig wythnosau'n ôl.

O ran yr archfarchnadoedd, credwn fod gennym rai pwerau i ymyrryd er mwyn rheoleiddio ymddygiad a phrynu nawr, ond bydd y Bil yn rhoi sylfaen gryfach a chadarnach inni wneud hynny, os oes angen.

A allaf bwyso arnoch ynghylch yr archfarchnadoedd? Rwy'n credu bod llawer ohonom yn bryderus am weithwyr hefyd. Mae nifer o bobl wedi cysylltu â mi yn eithaf siomedig, dros nos, sydd wedi cael gwybod bod yn rhaid iddyn nhw fynd i'r gwaith. Mae'n amlwg nad yw eu gwaith yn hanfodol mewn unrhyw ffordd realistig ar hyn o bryd. A oes pwerau, neu a oes pwerau yn bodoli, i alluogi naill ai'r Llywodraeth hon neu Lywodraeth y Deyrnas Unedig i weithredu a diogelu'r gweithwyr hynny rhag gweithredoedd yn y dyfodol gan gyflogwyr diegwyddor?

Wel, os ydych chi'n sôn am ychwanegiadau pellach at hawliau gweithwyr, efallai y bydd hynny'n anodd. Fodd bynnag, mae'n bosib bod gennym—yn enwedig os caiff y Bil hwn ei basio ac y daw'n Ddeddf—bwerau pellach a chliriach i gau ymgymeriadau ychwanegol, a byddai hynny'n rhoi rhai o'r amddiffyniadau i'r aelodau hynny. Mae'r enghraifft Sports Direct a'r sylwebaeth sy'n cylchredeg o amgylch y gadwyn Wetherspoon a'r neges y maen nhw wedi'i rhoi i'w hundeb llafur a'u gweithwyr yn enghreifftiau da o'r union beth nad ydym eisiau ei weld. Felly, oes, mae yna bwerau sydd ar eu ffordd yn y Bil hwn a fydd yn rhoi sylfaen gadarnach i ni. Bydd Llywodraeth Cymru yn gweithredu ac yn gwneud yr hyn sy'n briodol yn ein barn ni bryd hynny. Byddai'n well gennym gael safbwynt cytûn pedair gwlad ar bron popeth yr ydym yn ei wneud, ond lle'r ydym yn credu bod angen gweithredu, yna byddwn yn gwneud hynny beth bynnag. Felly yr oedd y camau a gymeron ni ar garafanau a mannau prydferth, er enghraifft, ddoe, cyn i Lywodraeth y DU wneud cyhoeddiadau ac, yn wir, cyn yr Alban a Gogledd Iwerddon, oherwydd bod gennym y pwerau sydd ar gael i ni nad oes ganddyn nhw ar hyn o bryd hefyd.  

O ran amrywiaeth o'r sylwadau a wnaed gan Suzy Davies ar y prinder gweithlu o ran asesiadau iechyd meddwl, mae'n bwysig cydnabod efallai na fydd gennym gyflenwad parod o feddygon ar ryw adeg yn y dyfodol ac, mewn gwirionedd, efallai nad ydym yn diogelu'n briodol y bobl sydd angen bod mewn lle gwahanol i gael gofal os nad ydym yn newid, neu os nad oes gennym y gallu i newid, y ffordd y darperir yr asesiadau hynny.

O ran gwaith hanfodol, rwy'n cydnabod y bydd angen inni ystrywio'r canllawiau—bu cwestiynau yn ei gylch—i ddarparu atebion ac i gael atebion cyson i bobl mewn busnesau ac yn y gweithlu. Gallaf gadarnhau hefyd fod y warchodaeth rhag dadfeddiannu yn cynnwys Cymru hefyd—mae Julie James wedi bod yn glir iawn am hynny ac rwy'n glir iawn ynglŷn â hynny fel y Gweinidog sy'n gyfrifol am y Bil o'r safbwynt hwn—ac mae'n bosib, wrth gwrs, y bydd yna fesurau pellach.

O ran pwyntiau Joyce am bobl ar y rheng flaen, rwy'n credu ei bod yn werth eich atgoffa bod y Bil hwn yn ymwneud ag amddiffyn pobl yn y rheng flaen. Rydym yn meddwl am y rheng flaen mewn ffordd wahanol nawr—pobl sy'n gyrru lorïau dosbarthu, pobl sy'n gweithio ym maes manwerthu bwyd, maen nhw yn bendant ar y rheng flaen, lawn cymaint ag y mae'r fferyllwyr cymunedol a gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol hefyd.

Hoffwn ddiolch i'r Aelodau am eu cwestiynau ac am eu cefnogaeth i allu'r lle hwn i gytuno y dylid pasio'r Bil hwn i roi'r pŵer i Weinidogion Cymru ddiogelu'r cyhoedd. Gyda hynny, fe wnaf i gloi a gofyn i'r Aelodau gefnogi'n ffurfiol y cynnig cydsyniad deddfwriaethol sydd ger ein bron.

Diolch yn fawr iawn. Y cynnig yw bod y cynnig yn cael ei gytuno. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Na. Felly, derbynnir y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.